YURIST MASLAHATI

2024-04-17 17:14:00 #Кадровик
Ўқитувчининг аттестациядан ўта олмаслиги (Давоми)

Иш берувчи меҳнат шартномасини бекор қилмаган тақдирда, навбатдаги мажбурий аттестациядан ўта олмаган мутахассис (олий маълумотли ўқитувчи) лавозимидаги педагог кадр навбатдан ташқари аттестацияга кўпи билан уч марта жалб этилади. Бунда уч мартадан бирортасида ҳам навбатдан ташқари аттестациядан ўта олмаган ёки узрли сабабсиз (касалликка чалиниши оқибатида узоқ муддатли меҳнатга қобилиятсизлик ҳамда давлат ёки жамоат вазифаларини бажарганлигидан ташқари ҳолларда) аттестацияда иштирок этмаган педагог кадр билан тузилган меҳнат шартномаси ходимнинг малакаси етарли бўлмаганлиги сабабли бекор қилинади.

Яъни агар педагог навбатдаги мажбурий аттестациядан ўта олмаса яна унга 3 марта навбатдан ташқари аттестация топширишга имконият берилади. Шунда ҳам ўта олмаган тақдирда у билан меҳнат шартномаси бекор қилинади.

Биринчи қисм

Саволингизни: @yuristgamurojaat гa қолдиринг

@yuristlar_maslahati Ochish/sharhlash

2024-04-17 15:24:44 Суд харажатларини тўлашни кечиктириш, бўлиб-бўлиб тўлаш ва уларнинг миқдорларини камайтириш

Ўзбекистон Республикасининг Фуқаролик процессуал кодексининг 133-моддасига кўра давлат божини тўлашни кечиктиришга қонунчиликда белгиланган ҳолларда йўл қўйилади.

Суд тарафларнинг мулкий аҳволига қараб, улардан бирининг ёки иккаласининг давлат даромадига ундириладиган суд харажатларини тўлашни кечиктиришга ёки бўлиб-бўлиб тўлашга йўл қўйиши, шунингдек бу харажатларнинг миқдорини камайтириши мумкин.

Ўзбекистон Республикаси Олий суди Пленумининг 2009 йил 24 ноябрдаги 14-сонли «Фуқаролик ишлари бўйича суд харажатларини ундириш амалиёти тўғрисида»ги қарорининг 11-бандига асосан ФПК 133-моддасига асосан ҳам жисмоний, ҳам юридик шахсдан давлат фойдасига ундириладиган суд харажатларини кечиктириш, бўлиб-бўлиб тўлаш ёки миқдорини камайтириш масаласини ҳал қилишда, суд уларнинг бу харажатларни қисман ёки бир йўла тўлашга қурби етмаслиги ҳолатларини тасдиқловчи ҳолатлар мавжудлиги ҳақидаги далилларни (масалан, иш ҳақи (даромади), банкда маблағлари мавжудлиги, унинг эгалигида бўлган мулклар ҳақидаги маълумот, вояга етмаган фарзандлари, бошқа боқимандалари борлиги ва ҳ.к. тўғрисидаги маълумотларни) текшириши лозим.

Саволингизни: @yuristgamurojaat гa қолдиринг

@yuristlar_maslahati Ochish/sharhlash

2024-04-17 09:23:34 Қурилиши ҳали битмаган ёки умуман бошланмаган уйлардан квартира сотиб олишда нималарга эътибор бериш керак?

Уй сотиб олаётган фуқаро уйни Қурилиш вазирлигининг электрон платформасидан рўйхатдан ўтган ёки ўтмаганлигини текшириши керак. Бунинг учун фуқаро https://mc.uz/oz/activity/ulush-platform ҳаволаси орқали қурилаётган уйнинг рўйхатдан ўтганлигини текшириши лозим. Бу ҳавола орқали ҳамма учун очиқ бўлган мажмуа ва қурувчи ташкилот номи манзили ҳамда бошқа маълумотларни олиши мумкин.

Қурилиш ташкилотлари қай тартибда рўйхатдан ўтказилади?

Қурилиш ташкилоти қурилаётган уйнинг маълумотларини электрон тартибда платформага юклайди ва ваколатли органнинг масъул ходими маълумотларни кўриб чиқади ҳамда 3 иш кунида рўйхатдан ўтказилади. Агар барча ҳужжатлари тўлиқ бўлса, бир кунда кўриб чиқилиб рўйхатдан ўтказиш имкони мавжуд.

Бунда қурувчининг Қарорда белгиланган тартибда қурилишни бошлашига асос бўлувчи ва бешта талабга жавоб бериши керак бўлган ҳужжатлари жойлаштирилади. Ушбу қарорга асосан ташкил этилган электрон платформа кўп квартирали уйларни улуш киритиш асосида қуриш бозорини тартибга солиш, уй харид қилаётган фуқароларни максимал даражада рисклардан ҳимоялаш мақсадида ишга туширилган. Рўйхатдан ўтган қурилиш ташкилотлари юқорида кўрсатилган талабларга асосан қурилиш жараёнини олиб бораётган бўлади.

Рўйхатдан ўтмасдан туриб қурилиш ишларига фуқароларнинг маблағларини жалб қилиш мумкин эмас! Электрон платформадан рўйхатдан ўтмаган қурилиш ташкилотлари, ўзлари қураётган кўп қаватли турар-жой мажмуасини реклама қилиши ҳамда улушдорнинг маблағларини қурилишга жалб қилиши мумкин эмас!

Қурилиш ишлари тугалланган уйлар эгаларига топширилгандан кейин камида 2 йил давомида қурилиш объекти эксплуатациясининг кафолат муддатини амалга ошириб бориши лозим.
Қарорга асосан улушдор фуқаролар қуйидагиларга: Яъни
- қурилиш объектидаги қурилиш ишлари ҳолати билан танишишга;
- шартнома шартлари бажарилиши бўйича қурувчидан ёзма шаклда маълумот талаб қилишга;
- қурилиш объектларини қуриш устидан техник, шунингдек, маблағларнинг мақсадли ишлатилиши устидан назоратни қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда юридик шахсларни ёки мутахассисларни жалб қилиш орқали амалга оширишга ҳақлидирлар.

Қурилиш устидан давлат назорати Қурилиш соҳасида назорат инспекцияси томонидан амалга ошириб борилади.

Саволингизни: @yuristgamurojaat гa қолдиринг

@yuristlar_maslahati Ochish/sharhlash

2024-04-17 06:31:59 “Ёқилғи-энергетика соҳасида бозор механизмларини жорий этишнинг қўшимча чора-тадбирлари тўғрисида”ги ҳукумат қарори (иловалари билан)

@yuristlar_maslahati Ochish/sharhlash

2024-04-16 19:52:00 1-майдан "свет"-газ учун янги тарифлар жорий қилинади ва ижтимоий норма жорий этилади

Ҳукумат 2 йилдан буён "ана бўлади, мана бўлади", дея кутилаётган қарорни ниҳоят қабул қилибди. Энергетика соҳасидаги нарх сиёсатини ислоҳ қилиш ҳақида аввал ҳам кўп гапирилган, лекин турли сабабларга кўра, орқага сурилиб келинаётганди.

Энди қарорга кўра, жорий йилнинг 1-майидан ижтимоий норма жорий этилади. Тўғри, қарорда айнан "ижтимоий норма" деган жумла ишлатилмаган, ўрнига “базавий меъёр механизми" дейилган. Лекин мазмуни бир хил.

Ижтимоий норма нима дегани?

Ижтимоий норма - бу аҳоли томонидан имтиёзли тариф бўйича тўланадиган маълум миқдордаги энергия тушунилади. Яъни, муайян белгиланган миқдоргача нисбатан пастроқ (имтиёзли) нархда сотилади, етмагани давлат бюджетидан субсидия қилинади.

Бунда тарифлар бир нечта категорияга бўлинган ва қанча ишлатилганига қараб, нархлар ҳам ўзгаради. Ким кўп ишлатса, шунча кўп тўлайди, кам ишлатганга имтиёзли нарх берилади.

Электр энергиясида категориялар ва нархлар қуйидагича:

ойига 200 кВт·соатгача – 450 сўм;
ойига 201 кВт·соатдан 1 000 кВт·соатгача – 900 сўм;
ойига 1 001 кВт·соатдан 5 000 кВт·соатгача – 1 350 сўм;
ойига 5 001 кВт·соатдан 10 000 кВт·соатгача – 1 575 сўм;
ойига 10 000 кВт·соат ва ундан юқори – 1 800 сўмдан.

Газда категориялар ва нархлар қуйидагича:

Коммунал-маиший эҳтиёжлар учун аҳолига мавсумга қараб нарх белгиланмоқда. Хусусан, қишки мавсумда (ноябрь-феврал ойлари) давомида бир ойдаги истеъмолдан келиб чиқиб тегишли нарх белгиланмоқда:

ойига 500 куб метргача – 650 сўм;
ойига 501 куб метрдан 2 500 куб метргача – 1 500 сўм;
ойига 2 501 куб метрдан 5 000 куб метргача – 1 950 сўм;
ойига 5 001 куб метрдан 10 000 куб метргача – 2 275 сўм;
ойига 10 001 куб метр ва ундан юқори – 2 600 сўмдан.

Март – октябрь ойларида истеъмолчилар бир ойдаги истеъмолидан келиб чиққан ҳолда қуйидагича ҳақ тўлайди:

ойига 100 куб метргача – 650 сўм;
ойига 101 куб метрдан 2 500 куб метргача – 1 500 сўм;
ойига 2 501 куб метрдан 5 000 куб метргача – 1 950 сўм;
ойига 5 001 куб метрдан 10 000 куб метргача – 2 275 сўм;
ойига 10 001 куб метр ва ундан юқори – 2 600 сўмдан.

Эҳтиёжманд аҳолига қандай ёрдам берилади?

Эҳтиёжманд аҳолини қўллаб–қувватлаш мақсадида давлат бюджетидан 1 трлн сўм маблағ ажратилади.

Ҳукумат қарорига кўра, эҳтиёжманд оилаларга қуйидаги 2 та ёрдам кўрсатиш назарда тутилган:

1) иситиш мавсумида (ноябрь – феврал ойларида) эҳтиёжманд оилаларга 270 минг сўм миқдорида моддий ёрдам берилади;

2) ижтимоий нормадан қуйидаги миқдоргача ошиқча ишлатилган "свет" ва газ тўлови давлат бюджетидан компенсация қилинади:

табиий газ учун – ойига базавий меъёрдан ортиқ фойдаланилган 250 куб метргача;

электр энергияси учун – ойига базавий меъёрдан ортиқ фойдаланилган 150 кВт·соатгача.
Манбаа

Саволингизни: @yuristgamurojaat гa қолдиринг

@yuristlar_maslahati Ochish/sharhlash

2024-04-16 09:33:32 #Бизнес_солиқ
МЕН ЕР СОЛИҒИ ТЎЛАЙМАНМИ?

Ер майдонимдан катта кучланишга эга тўк ўтган шу тўк утган жойига ер солиги тўлайманми ё имтиёзлар борми илтимос этиборсиз колдирман саволимни рахмат

ЖАВОБ:

Ўзбекистон Республикаси Солиқ кодексининг 436 моддаси билан жисмоний шахсларга мулк ҳуқуқи, эгалик қилиш, фойдаланиш ёки ижара ҳуқуқлари асосида тегишли бўлган ер участкаларига бериладиган солиқ имтиёзлари белгиланган бўлиб, мазкур имтиёзлар рўйхатида юқори кучланишли электр тармоқлари
остидаги ерларга нисбатан солиқ имтиёзлари назарда тутилмаган. Шунингдек, ер кодексининг 69-моддасига асосан Транспорт мақсадларига мўлжалланган ерларга, кабель, радиореле ва алоқа ҳаво линиялари ва электр узатиш линиялари ўтган ерларга туташ ерларда қонунчилик билан белгиланадиган тартибда муҳофаза зоналари ўрнатилади. Қонунчиликда юқори кучланишли электр тармоқларининг муҳофаза минтақалари белгиланган бўлиб, мазкур муҳофаза минтақаларида жисмоний шахслар томонидан турар ва нотурар мақсадларда фойдаланиш мумкин эмас.

Саволингизни: @yuristgamurojaat гa қолдиринг

@yuristlar_maslahati Ochish/sharhlash

2024-04-16 08:34:44 #Кадровик
Ўқитувчининг аттестациядан ўта олмаслиги

Шу кунларда ўқитувчилар аттестациядан ўтказилмоқда шу сабабли мазкур мақола аттестациядан ўта олмаган ўқитувчиларнинг меҳнат муносабатларига доир бўлади.

"Мактабгача, умумий ўрта, ўрта махсус, профессионал ва мактабдан ташқари таълим ташкилотлари педагог кадрларини аттестациядан ўтказиш тартиби тўғрисида"ги низомнинг 44-бандида ўқитувчи 55 баллдан кам кўрсаткичга эга бўлса — аттестациядан ўтмаган, мутахассис (олий маълумотли ўқитувчи) лавозимига мувофиқ эмас деб (навбатдан ташқари аттестацияга жалб этилган педагог кадрлар бундан мустасно) ҳисобланади деб белгиланган.

Эътибор берган бўлсангиз бу ерда икки тоифадаги ўқитувчилар бор навбатдаги мажбурий аттестациядан ўтаётган ва навбатдан ташқари аттестациядан ўтаётган.

Навбатдаги мажбурий аттестациядан ўта олмаслик
Мутахассис (олий маълумотли ўқитувчи) лавозимидаги педагог кадрлар навбатдаги мажбурий аттестациядан ўта олмаган тақдирда, иш берувчи ходимнинг малакаси етарли бўлмаганлиги сабабли у билан тузилган меҳнат шартномасини меҳнат тўғрисидаги қонунчилик ҳужжатларида белгиланган тартибда бекор қилиш ҳуқуқига эга. Бу ерда бир нарсага эътибор бериш керакки, меҳнат шартномаси бекор қилиниши шарт деган қоида мавжуд эмас. Меҳнат шартномасини бекор қилиш иш берувчининг ҳуқуқи эканлиги белгиланган. Яъни аттестациядан ўта олмаган ўқитувчига директор томонидан яна бир имконият берилиши мумкин.

Навбатдан ташқари аттестациядан ўта олмаслик
Навбатдан ташқари аттестацияга жалб этилган педагог кадрлар аттестациядан ўта олмаган тақдирда, уларнинг малака тоифаси (лавозими) туширилмайди ҳамда улар лавозимига мувофиқ эмас деб ҳисобланмайди.

Меҳнат кодексида аттестациядан ўта олмаган ўқитувчи билан меҳнат шартномасини бекор қилиш керак деган қоида мавжудми?

МКнинг 161-моддаси биринчи қисми 3-бандида ходимнинг малакаси етарли бўлмаганлиги сабабли эгаллаб турган лавозимига ёки бажараётган ишига мувофиқ эмаслиги сабабли иш берувчининг ташаббуси билан меҳнат шартномасини бекор қилиши мумкинлиги белгиланган.

Аттестация имтихонларини топшираётган ўқитувчиларга юбориб қўямиз

Саволингизни: @yuristgamurojaat гa қолдиринг

@yuristlar_maslahati Ochish/sharhlash

2024-04-15 16:35:00 Мерос масаласида келаётган саволларга жавоб тариқасида Қизиқарли мавзу билан Мерос масалини яна давом эттирамиз.

Шундай ҳолатлар бўлади қонуний мерос олиши керак бўлган шахс вафот этган бўлади. Масалан, Ота вафот этди унинг меросхўрлари сони 4 та аммо улардан бири отадан олдин вафот этган. Ва бу вазиятда вафот этган одамнинг фарзандлари қолган меросхўрлар каби меросхўр бўладими ёки иккинчи даражали меросхўрлар таркибига кирадими деган.

Фуқаролик кодексининг 1140-моддасида Тақдим қилиш ҳуқуқи бўйича ворислик қонун бўйича меросхўр мерос очилгунга қадар вафот этган тақдирда, унга тегишли улуш унинг авлодларига ўтишини назарда тутади, бунда улуш тақдим қилинаётган қонун бўйича меросхўр билан бир хил даражада қариндош бўлган авлодлар ўртасида тенг тақсимланади.

Бола, невара, чевара, эвара меросхўрлигида тақдим қилиш ҳуқуқи қариндошлик даражаси чекланмаган ҳолда амал қилади, ён қариндошлик бўйича меросхўрликда тақдим қилиш ҳуқуқига мерос қолдирувчининг туғишган ака-укалари (опа-сингиллари) номидан унинг жиянлари ёхуд мерос қолдирувчининг туғишган амакиси (тоғаси) ёки аммаси (холаси) номидан унинг амакиваччалари (тоғаваччалари) ва аммаваччалари (холаваччалари) эга бўладилар.

Саволингизни: @yuristgamurojaat гa қолдиринг

@yuristlar_maslahati Ochish/sharhlash

2024-04-15 15:19:00 #Бизнес
Жисмоний шахс ҳам банкрот деб топилиши мумкин

Қарздор жисмоний шахснинг пул мажбуриятлари бўйича кредиторлар талабларини қаноатлантиришга ва (ёки) солиқлар ҳамда йиғимлар бўйича ўз мажбуриятини тўлиқ ҳажмда бажаришга қодир эмаслиги, агар тегишли мажбуриятлар ва (ёки) тўлов мажбуриятлари юзага келган кундан эътиборан уч ой ичида қарздор жисмоний шахс томонидан бажарилмаган ҳамда қарздор жисмоний шахсга нисбатан талаблар базавий ҳисоблаш миқдорининг камида икки юз баробарини ташкил этса, қарздор жисмоний шахснинг тўловга қобилиятсизлиги аломатлари ҳисобланади.

Саволингизни: @yuristgamurojaat қолдиринг

@yuristlar_maslahati Ochish/sharhlash

2024-04-15 12:15:00 Умумий мулк бўлган меросни тақсимлаш

Мерос масаласида шахс вафитидан кейин меросхўрлар ўртасида турли низолар пайдо бўлади. Фуқаролик кодексининг 1114-моддасига мувофиқ, умумий биргаликдаги мулк иштирокчисининг ўлими умумий мол-мулкка бўлган ҳуқуқдаги унинг улушини аниқлаш ва тақсимлаш ёхуд вафот этган иштирокчининг улушини ажратиш учун асос бўлади. Бу ҳолда мерос вафот этган иштирокчининг улушига тўғри келадиган умумий мол-мулкка нисбатан очилади. Яъни биринчи навбатда умумий мол-мулкни нотариус томонидан бўлиниши керак бўлади. Бунда меросни тақсимлаш ҳаёт бўлган шахснинг умумий мол-мулкдаги улушига эмас, вафот этган шахснинг улушига қаратилади. Яъни масалан, умумий мол мулк иккита 2 хонали уй бўлса, нотариус умумий биргаликдаги мулкни 50/50 фоизида бўлиб берадиган бўлса биринчи икки хона уй ҳаёт бўлган умумий улишдаги шахсда қолади ва мерос объектига киритилмайди, меросхўрларга эса меросдан улуш вафот этган шахсга тегишли иккинчи 2 хонали уйдан тақсимланади.

Саволингизни: @yuristgamurojaat гa қолдиринг

@yuristlar_maslahati Ochish/sharhlash