YURISTKADR

2024-04-08 16:37:54 Адвокат судья устидан, судья адвокат устидан шикоят қилди, натижа эса...

Олий суд судьяси тараф (алоқадор) бўлган фуқаролик ишида қарама-қарши томондан қатнашган адвокат Алишер Маматов ўша судьянинг устидан судлар фаолиятига аралашув ҳусусида Судьялар олий кенгашига, Олий судга ва Олий суд малака ҳайъатига шикоят ёзган.

Ўз навбатида, бунга жавобан ҳалиги Олий суд судьяси ҳам адвокат томонидан унинг ишчанлик обрўсига зарар етказилганлиги бўйича Адвокатлар палатаси Тошкент шаҳар бошқармаси малака комиссиясига шикоят киритган.

Натижа “ажойиб”.

Адвокатнинг айтишича, унинг Олий суд судьясига нисбатан киритган шикоятига юқорида турганлар ўз вақтида жавоб қайтармаган.

Судьянинг шикояти бўйича эса тезкор жараёнлар бошланиб кетган. Ҳамда кутилмаганда, Адвокатлар палатаси Тошкент шаҳар бошқармаси малака комиссияси ушбу адвокатга нисбатан унинг лицензиясини 6 ойга тўхтатиш бўйича судга мурожаат қилиш ҳақида қарор қабул қилган (эслатиб ўтамиз, малака комиссияси ҳудудий палатага бўйсунмайдиган мустақил орган).

Масаланинг ачинарли томони шундаки, адвокатнинг судьяга нисбатан берган шикоятига вақтида реакция билдирилмаган бўлса, аксинча, айни шу судьянинг айни шу адвокат устидан берган шикоятига нисбатан ўта тезкор реакция билдирилибди. Бунинг устига адвокатнинг лицензиясини тўхтатишгача бўлган ҳаракатларга қараганда воқеалар ривожи ҳам адвокат устидан шикоят киритган судья истаганидек кетмоқда.

Менимча, судья ва адвокат ўртасидаги ушбу низода суддагилар ўз судьясини ўз услубида ҳимоя қилаётганга, бизникилар эса бу борада тескари ҳаракат қилаётганга ўхшамоқда.

Адвокатларни ҳушёрликка ва кўпроқ ўзимизникилардан эҳтиёт бўлишга чақирамиз.

@yuristkadr Ochish/sharhlash

2024-04-08 11:03:32 Адвокатлар палатаси Тошкент шаҳар ҳудудий бошқармаси бошлиғи, тизимнинг энг жонкуяр шахсларидан бири Мухиддин Рахимов 2024 йил 15 апрель кунидан ишдан бўшаш ҳақида ариза ёзибди.

@yuristkadr Ochish/sharhlash

2024-04-08 08:17:36 ИШХОНАДА ЁНҒИН БЎЛИБ ИШ ТЎХТАБ ҚОЛСА, ХОДИМЛАРНИНГ ИШ ҲАҚИ САҚЛАНАДИМИ?

САВОЛ.
Бизни пишириқ тайёрлайдиган кичик корхонада ёнғин бўлди ва натижада корхонада иш вақтинча тўхталиб қолди. Биз ходимлар эса 20 кун бекор юрдик, хўжайинимиз ушбу муддатда биз ишламаганимиз учун бизга пул бермади, шу тўғрими?

ЖАВОБ.

Ушбу ҳолатда ана шу корхонада содир бўлган ёнғин кимнинг айби билан бўлгани бироз вазиятни ойдинлаштириши мумкин.

Чунки агар ёнғин иш берувчининг бевосита ёки билвосита айби билан, мисол учун ҳар мавсумда ушбу корхона техник ускуналарини техник кўрикдан ўтказилиб туриш зарур бўлса ёки ушбу корхонага газ таъминоти уланишида қонунчилик талабига риоя этмаган ҳолда уланган бўлса, у ҳолда Меҳнат кодекси 266-модда 1-қисмига мувофиқ, ходимларга ана шу бекор туриб қолган вакти учун тариф ставкаси ( маоши) нинг тўлиқ миқдорда ҳақ тўланиши лозим бўлади

Агар ёнғин ҳеч бир ходимнинг ёки иш берувчига боғлиқ бўлмаган ҳолда, балки ўз-ўзидан электр қисқа туташуви ёки бошқа сабабларга кўра содир бўлган бўлса, у ҳолда Меҳнат кодекси 266-моддаси 2-қисмига мувофиқ, бекор туриб қолинган вақтга мутаносиб равишда ҳисобланган тариф ставкасининг (маошининг) камида учдан икки қисми миқдорида ҳақ тўланади.

Шунда, агар ушбу ёнғин содир бўлишига қайсидир ходимнинг қўпол эҳтиётсизлиги натижасида, мисол учун ходимнинг иш вақти тугагандан сўнг тегишли иситиш мосламаларини ўчириб кетмаганлиги оқибатида ёнғин келиб чиққан тақдирда, Меҳнат кодекси 266-моддаси 3-қисмига кўра, айнан бу ходимнинг бекор туриб қолган пайти учун ҳақ тўланмайди. Аммо қолган ходимлар, яъни ёнғинга умуман алоқаси бўлмаган ходимлар учун эса маошининг камида учдан икки қисмида ҳақ тўланаверади.

Яна бир қизиқ маълумот сифатида айтиш мумкинки, ҳалиги ёнғин келиб чиқишига сабабчи бўлган ходим иш берувчи олдида моддий жавобгар бўлган ҳолатда, унинг ана шу етказилган зарарни тўлаши керак бўлган пул суммасига, унга ўз айби билан бекор туриб қолганлиги учун тўланмаган иш ҳақини умуман алоқаси бўлмайди.

Яъни, ходим "менинг 20 кун бекор туриб қолганимга маошимдан ушлаб қолдиларинг, энди шу ушлаб қолинган маошимни шу келиб чиққан ёнғин натижасидаги зарарнинг қанчадир қисмига қоплаб юбораверинглар" деб айтиши асоссиз бўлади.

@yuristkadr Ochish/sharhlash

2024-04-07 19:25:28 Давлат меҳнат инспекциясига янги раҳбар АРГОС танлови орқали тайинланиши керак.

Камбағалликни қисқартириш ва бандлик вазирлиги ҳузуридаги Давлат меҳнат инспекциясига шу йил бошида тайинланган Баходир ака Кахаров ишдан кетяпти деб эшитдим.

Раҳбарият Инспекциянинг мустақил фаолиятини, унинг қатъий позициясини керакли даражада қўллаб-қувватламаса, биргина Инспекция раҳбарининг қўлидан нима ҳам келар эди.

Жойларда ишчи-ходимларнинг меҳнат ҳуқуқлари бузилишида ва бу ҳуқуқларнинг тикланишида Давлат меҳнат инспекциясининг ҳам салбий, ҳам ижобий маънода ўзига хос ўрни бор.

Тўғрисини айтганда, бугунги аҳвол у қадар яхши эмас. Чунки ҳудудларда ишчи-ходимларнинг меҳнат ҳуқуқлари бузилиши ҳолатлари умуман тўхтамаяпти. Назорат етарли эмас. Яхши эмаслигига яна бир мисол, жойларда Камбағалликни қисқартириш ва бандлик вазирлигининг ўзи тизимидаги ходимлари билан, жумладан, меҳнат ҳуқуқ инспекторлари билан ўнлаб ишларда судлашмоқда.

Яъни, бизда одамларнинг меҳнат ҳуқуқини ҳимоя қилувчи табибимизнинг ўзи бемор ҳолатида десак тўғри бўлади.

Аслида Давлат меҳнат инспекциясининг асосий фаолияти (90-95 фоиз кўламда) ҳуқуқий ишлардан иборат бўлгани учун бу инспекцияга албатта юридик маълумотга ва меҳнат ҳуқуқи соҳасида кўп йиллик тажрибага эга бўлган малакали мутахассислар раҳбар этиб тайинланиши керак.

Энг муҳими, бу Инспекцияга раҳбар томдан тараша тушгандек қўйилиши мутлақо хато, шу билан бирга ноқонуний бўлади. Ахир бизда Президент қарори билан давлат фуқаролик хизматчиси лавозимига қабул қилишга оид, АРГОС орқали ўтказиладиган танлов талаблари борку.

Шундай экан, Давлат меҳнат инспекцияси бошлиғи лавозимига янги раҳбар фақат ва фақат очиқ танлов орқали, меҳнат ҳуқуқи соҳасида билим ва кўникмаларга эга ҳамда позициясига мустаҳкам бўлган (тишлаган жойидан узиб оладиган) мутахассислар орасидан танлаб олиниши керак.

@yuristkadr Ochish/sharhlash

2024-04-07 18:38:54 Ходимга бекор қолган вақт учун иш ҳақи тўланадими?

Ходим бекор қолганда унга иш ҳақи тўланадими ёки йўқми деган саволга мана бу учта вазиятдан келиб чиқиб жавоб бериш тўғри бўлади:

Биринчиси. Агар ходим иш берувчининг айби билан бекор туриб қоладиган бўлса (иқтисодий, технологик, техник ёки ташкилий сабабларга кўра иш вақтинча тўхтатаб қолса) бу вақтда ходимга ўртача иш ҳақи тўланади.

Иккинчиси. Агар иш берувчига ҳам ва ходимнинг ўзига ҳам боғлиқ бўлмаган сабабларга кўра бекор туриб қолса, бу вақт учун тариф ставкасининг (маошининг) камида учдан икки қисми миқдорида ҳақ тўланади.

Учинчиси. Агар ходим ўзининг айби билан бекор туриб қоладиган бўлса, унга ҳеч қандай ҳақ тўланмайди.

Бу қоидалар Меҳнат кодексининг 266-моддасида кўрсатилган.

@yuristkadr Ochish/sharhlash

2024-04-07 16:12:45 Давлат ташкилотларидаги 2300 дан ортиқ вакант лавозимга танлов эълон қилинди

Давлат фуқаролик хизмати вакант лавозимларининг ягона очиқ порталида қуйидаги вазирлик ва идоралар тизимидаги вакант лавозимлар учун эълон қилинган танловларга аризалар қабул қилиш давом этмоқда:

Ижтимоий ҳимоя миллий агентлиги
Қишлоқ хўжалиги вазирлиги
Мактабгача ва мактаб таълими вазирлиги
Соғлиқни сақлаш вазирлиги
Экология, атроф-муҳитни муҳофаза қилиш ва иқлим ўзгариши вазирлиги
Иқтисодиёт ва молия вазирлиги
Олий таълим, фан ва инновациялар вазирлиги
Рақамли технологиялар вазирлиги
Камбағалликни қисқартириш ва бандлик вазирлиги
Қурилиш ва уй-жой коммунал хўжалиги вазирлиги
Сув хўжалиги вазирлиги
Транспорт вазирлиги
Энергетика вазирлиги
Маданият вазирлиги
Тоғ-кон саноати ва геология вазирлиги
Спорт вазирлиги
Рақобатни ривожлантириш ва истеъмолчилар ҳуқуқларини ҳимоя қилиш қўмитаси
Давлат активларини бошқариш агентлиги
Ёшлар ишлари агентлиги
Солиқ қўмитаси
Маданий мерос агентлиги

Танловда иштирок этиш учун номзод vacancy.argos.uz порталида рўйхатдан ўтиши лозим. Ochish/sharhlash

2024-04-07 12:00:38 Энди “ичганлик” ички ишлар бўлимларининг навбатчилик қисмларидаги махсус алкотестерлар орқали аниқланади.

Бундан буёғига ички ишлар органлар ходимлари ва Миллий гвардия ходимлари томонидан ҳуқуқбузарлик содир этган шахсларнинг алкоголли ичимлик истеъмол қилганлиги ички ишлар органларининг навбатчилик қисмларидаги алкотестерлар ёрдамида аниқланади.

Бу бўйича Вазирлар Маҳкамасининг 2024 йил 5 апрелдаги 190-сонли қарори қабул қилинди ва бу қарор билан навбатчилик қисмларида алкотестерлар ёрдамида “ичганлик”ни аниқлаш бўйича алоҳида низом ҳам тасдиқланди.

Мазкур қарорга асосан 2024-2025 йиллар давомида ички ишлар органлари тасарруфидаги навтабчилик қисмлари босқичма-босқич жами 208 та алкотестерлар билан таъминланадиган бўляпти.

Юқоридаги 190-сонли қарорга асосан, алкотестер текшируви камида 2 нафар холис иштирокида, зарур ҳолларда эса шифокор ёки бошқа мутахассис иштирокида ўтказилади.

Ундан олдин масъул ходимлар шахсни ва холисларни алкотестернинг ишлаш тартиби билан таништиради ва уларнинг талабига асосан қиёслаш сертификатини кўрсатади.

Текширилувчи шахс юқоридаги маълумотлар ва ҳужжатлар кўрсатилмаганда ёки мосламанинг носозлигига шубҳа уйғонганда ёки алкотестер ўтказиш жараёнида санитария-гигиена қоидалари бузилганда, алкотестер текширувидан бош тортиши мумкин.

Текширилувчи шахснинг оғиз бўшлиғидан чиқарилган ҳаводаги этанол буғлар концентрацияси кўрсаткичи 0,135 миллиграмм ва ундан юқори чиқса, масъул ходимлар бу шахсга нисбатан алкоголли ичимликлар истеъмол қилганлиги юзасидан холислар иштирокида баённома расмийлаштиради. Шу билан “ичганлик” факти тасдиқланган бўлади.

Агар шахс алкотестер ёрдамида текширувдан ўтишдан бош тортса ёки унда техник воситалар орқали ўтказилган алкотестер текширувига эътироз бўлса, масъул ходимлар ушбу шахсни тиббий текширувдан ўтказиш учун тумандаги даволаш-профилактика муассасасига олиб боради. Факт ўша ерда аниқланади.

Ҳалиги шахс туман даволаш-профилактика муассасасида ҳам тиббий текширувдан ўтишдан бош тортса, унга нисбатан қонуний жавобгарлик чоралари кўрилади.

Агар шахс алкоголли ичимликлар таъсиридан маст ҳолатда бўлиб, мустақил ҳаракатланиш қобилиятини йўқотган ёки қаердалигини аниқ англаб етмайдиган ҳолатда бўлса, масъул ходимлар бу шахсни Вазирлар Маҳкамасининг 2022 йил 4 ноябрдаги 644-сонли қарорига мувофиқ тиббий ёрдам кўрсатиш пунктларига олиб боради.

@yuristkadr Ochish/sharhlash

2024-04-07 09:09:57 МК 161-моддаси иккинчи қисми 4-банди билан ишдан бўшатилган ходимни ишга тиклашга оид муҳим масала.

Меҳнат мажбуриятларини мунтазам равишда бузилиши сабабли меҳнат шартномасини бекор қилинган ходимни ишга тиклашда жуда қизиқ бир жиҳат бор.

Биласиз, меҳнат мажбуриятларини мунтазам равишда бузилиши деганда, биз ходим интизомий, моддий ёки бошқа таъсир чораларига тортилган вақтдан бошлаб 1 йил ичида яна интизомга хилоф ҳаракат қилган вазиятни тушунамиз. Бундай ҳолатларда ходим иш берувчи ташаббуси билан, интизомий жазо тариқасида МК 161-моддаси иккинчи қисми 4-банди билан ишдан бўшатилиши мумкин.

Бундай суд жараёнида агар ходимга қўлланилган олдинги интизомий жазо чорасини қўллаш ҳақидаги буйруқ (ёки буйруқлар) ноқонуний бўлиб чиқдими, демак, кейинги ишдан бўшатиш буйруғи ҳам ўз-ўзидан ғайриқонуний ҳисобланади. Чунки, бунда меҳнат мажбуриятини мунтазам равишда бузиш факти йўққа чиқадида.

Гап шундаки, айрим судьялар аввалги (1 йил ичидаги) интизомий жазо буйруғи бўйича низолашилмаган бўлса, ёки ходимнинг ишга тиклашга оид даъво аризасида аввалги интизомий жазо буйруғи юзасидан алоҳида талаб (ғайриқонуний деб топиш ва бекор қилиш юзасидан) кўрсатилмаган бўлса, суд бу буйруқларга баҳо бермаслиги керак деб ўйлайди (бундай фикрлар албатта, иш берувчилар манфаатига мос келади). Лекин бу мутлақо хато тушунча.

Олий суд Пленумининг 2023 йил 20 ноябрдаги “Судлар томонидан меҳнат шартномасини бекор қилишни тартибга солувчи қонунчиликни қўллаш амалиёти тўғрисида”ги 26-сонли қарорининг 35-банди тўртинчи қисмига кўра:

Суд МК 161-моддаси иккинчи қисмининг 4-бандига асосан меҳнат шартномасини бекор қилиниши қонунийлиги масаласини муҳокама қилишда фақат интизомий жазо чорасини қўллашнинг белгиланган муддатлари ва тартибига амал қилинганини аниқлаш билан чегараланиб қолмасдан, балки аввал меҳнат интизомини бузганлиги учун интизомий жазо чораларини қўллашда ҳам белгиланган муддат ва тартибларга риоя қилинган-қилинмагани, ходимнинг моддий жавобгарликка тортилиши ёки унга нисбатан бошқа таъсир чоралари қўлланиши асосли бўлган-бўлмаганини ҳам текшириб чиқиши керак.

Яъни, судлар меҳнат мажбуриятларини мунтазам равишда бузганлиги сабабли ходимни ишдан бўшатиш ҳақидаги буйруқ билан бир вақтда мунтазамийлик фактига асос бўлган аввалги интизомий жазо буйруқларининг ҳам тўғри-нотўғрилигини текширишга ва уларга ҳам баҳо бериб кетишга мажбур. Гарчи ходимнинг даъво аризасида у буйруқлар бўйича алоҳида талаб кўрсатилмаган бўлсада.

Ва бунда оҳирги ишдан бўшатиш буйруғида ҳеч қандай камчилик бўлмасада, аксинча, олдинги интизомий жазо буйруғида ноқонунийлик аниқландими, демак ходим ишга тикланади.

Чунки, олдинги интизомий жазо йўққа чиққанидан кейин, ишдан бўшатишга асос бўлган меҳнат мажбуриятларини мунтазам равишда бузиш деган факт ҳам нолга тенг бўлиб қолади.

@yuristkadr Ochish/sharhlash

2024-04-07 07:09:02 Ochish/sharhlash

2024-04-06 16:41:06 Туман мактабгача ва мактаб таълими бўлими мактабда текшириш ўтказди ва энди шу текшириш натижаси бўйича мактаб директорига интизомий жазо қўллашмоқчи.

Бу қанчалик тўғри?

@yuristkadr Ochish/sharhlash