2022-09-01 17:10:26
Бугун саҳифамиз аъзоларидан бири музорабага оид бир савол билан бизга мурожаат қилди. Бу масала юзасидан саволлар илгари ҳам бўлган, шу сабабли биз, сизлар учун ҳам манфаатли бўлади деган фикрда, музорабага оид баъзи савол-жавобларни эътиборингизга ҳавола қилишга қарор қилдик.
Савол #1:
Музорабада музорибнинг иш юритиш давомидаги турли ҳаражатлари ким томонидан қопланади?
Жавоб:
Музориб узоқ жойга сафар қилса, савдогарларнинг одатига биноан йўлкира, еб ичиш ҳаражатларини музораба сармоясидан олса бўлади. Лекин, ўз юртида иш юритаётган вақтида еб-ичиш, уйга бориб келиш ҳаражатларини барчаси ўз ёнидан бўлади.
“Гарчи бир кунга сафар қилсада, унинг еб ичиши, кийими, улови, кира ҳаққи ва савдогарлар одатда муҳтож бўладиган чиқимларнинг барчаси музорабанинг молидан бўлади. Агар музораба тўғри тарзда тузилган бўлса” (Раддул муҳтор).
“Музориб, ўзининг шаҳрида хоҳ у ўша жойда туғилган бўлсин ёки кейнчалик ватан тутган бўлсин иш юритса, чиқимлари, ўзининг ёнидан бўлади. Касал бўлганидаги дори-дармонлари ўзининг ёнидан бўлгани каби” (Раддул муҳтор).
Агар сармоя эгаси баъзи бир ҳаражатларни сармоядан ишлатиб туришга рухсат берса, бу унинг эҳсони ҳисобланади.
Манба: fiqh.uz
Ислом молиясининг юқоридаги савол-жавоб бўйича қўшимча изоҳлари:
Музораба битимида бир томон, яъни сармоядор/робб ул мол бизнесга пул тикади, иккинчи томон бўлган музориб эса иш юритади. Музораба битими доирасида олинган фойда келишувга кўра томонлар ўртасида тақсимланади.
Бевосита бизнесни юритиш учун кетадиган харажатлар (масалан, юк ташиш хизматлари ёки халқаро почта хизматлари), шу жумладан сафарлар (масалан бизнес ҳамкорлар бн музокаралар учун ёки бизнес доирасида кўргазмада иштирок этиш учун қилинадиган) ва шундай сафар давомидаги харажатлар ҳам (масалан, меҳмонхона ва транспорт учун) ўртадаги сармоя ёки сармоядор ҳисобидан қилинади. Албатта бунда барча харажатлар бўйича ҳисобот ёзма равишда сармоядорга тақдим қилиниши лозим. Сармоядор ёки музорибнинг кундалик шахсий харажатлари эса уларнинг ўз ҳисобларидан амалга оширилади.
743 views14:10