Ислом молияси | Islom moliyasi

2022-09-20 06:42:13 #САВОЛ #қисқа_савол_жавоблар

Савдода мол сотилса пулини бериш, сотилмаса молни қайтариш
Ассалому алайкум! Бир танишим бозорда (кийим-кечак) савдоси билан шуғулланади. Молни танишларидан пул тикмасдан олиб сотади, сотса пулини беради, мол сотилмаса қайтариб беради (танишидан мол олаётганида у билан шунга келишади). Танишимнинг шу иши жоизмикин деб ўйлаб қолдим.

Жавоб:
Ва алайкум ассалом! Бу ҳолатда танишингиз мол берган одамга вакил бўлиши керак бўлади. Лекин бунда хизмат ҳақини тайин қилиб белгилаб олсин. Молни бераётганда мол эгаси вакилга 100га сотсанг 10ни сенга, 90ни менга, мабодо 100дан ортиққа сотсанг ортгани ҳам сенга деб келишишса жоиз. Валлоҳу аълам!

Манба: https://savollar.islom.uz/ да берилган савол-жавоб асосида тайёрланди.

@IslomMoliyasi канали Ochish/sharhlash

2022-09-19 14:31:14 #audio

Закот, Садақа, Вақф ва Қарзи Ҳасана

"Ислом молияси" расмий саҳифалари:

Telegram | Telegram Rus | Facebook | Web-site Ochish/sharhlash

2022-09-19 13:15:17 Савдо-сотиққа оид очиқ саволнинг жавоби:

Савдонинг асосий шартларидан бири — бу битим тузилган вақтда унинг тўлиқ ва тугалланган бўлишидир. Тарафлардан бири ёки иккисининг ўртасида қандайдир ишончсизлик бўлса ёки маҳсулотнинг сифатига нисбатан шубҳа бўлса, шариат тарафларга битимни бузиш ихтиёрини беради*. Яъни саволдаги ҳолатда агар иккала томон ҳам автомашина олди-сотди қилинаётган вақтда 3 кун ичида келишувни бузиш мумкинлиги ҳақида шартлашиб олган бўлсалар, бу амалиётни иккинчи томонни огоҳлантирган ҳолда, қилиш мумкин. Шариатда бундай ихтиёр “хияру шарт” дейилади. Ҳанафий мазҳабига кўра хияру шарт 3 кундан кўп бўлмаслиги ва савдо вақтида шарт қилиб қўйилиши керак. Агар хияр шарти қўйилган бўлиб, бироқ 3 кун ичида савдони бузиш истаги билдирилмаган бўлса, савдо тугал ҳисобланади. Демак, юқоридаги вазиятда ҳам ихтиёр шарти қўйилмаган бўлса, Абдуллоҳ савдо бузилишига рози бўлишга ва пулни қайтаришга мажбур эмас.

Шу билан бирга, саволда келган масаланинг яна бир ечими мавжуд. Шариатда савдо тарафларининг ҳақларида битимни бузишга “иқола” дейилади. Бунда сотувчи ва харидор савдо тамом бўлганидан кейин уни бузишга келишадилар. Иқола савдода иштирок этувчилардан бири “Мен савдони буздим”, дейиши ва иккинчисининг “Рози бўлдим” дейиши билан бўлади. Иқоланинг ҳукми мандуб амал. Унга далил қуйидаги ҳадис:

Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:
“Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам: Ким мусулмоннинг (савдодаги) қайтишини кечирса, Аллоҳ унинг қоқилишини (хатосини) кечиради”, дедилар. Имом Абу давуд ва Ибн Можа ривоят қилишган.

Демак, Юсуф сотиб олинган автомашинани топшириб, пулини қайтариб олмоқчи бўлса ва савдода хияр шарти қўйилмаган бўлса ҳам, Абдуллоҳ савоб умидида молни олиб, пулни қайтариб бериши мумкин.
————————————
*бу ерда сотиб олинган молни айби туфайли қайтариш масаласи кўрилаётгани йўқ, чунки бу бошқа мавзу.

@IslomMoliyasi канали Ochish/sharhlash

2022-09-18 15:24:06 #САВОЛ

Савдо-сотиққа оид очиқ савол
Абдуллоҳ автомашинасини Юсуфга 100 миллион сўмга сотди. Икки кундан сўнг Юсуф автомашинани сотиб олиш фикридан қайтди ва пулларини Абдуллоҳдан қайтариб олмоқчи бўлди. Ушбу вазиятда, автомашина сотилганига энди икки кун бўлгани сабаб Абдуллоҳ савдо бузилишига рози бўлиб пулларни қайтариб бериши керакми? Ochish/sharhlash

2022-09-18 12:31:08 Ochish/sharhlash

2022-09-17 19:36:12 Идиш савдосига оид савол
Ассалому алайкум! Мeн идиш-товоқ савдоси билан шуғулланаман. Сўрамоқчи бўлганим асосан ароқ ичишга мўлжалланган кичик стаканчалар (рюмка) ҳамда кичик пиёлачалар сотиш динимизда жоизми?

Жавоб:
Ва алайкум ассалом! Сиз сотадиган нарса (идиш) бошқа нарсаларга ҳам ишлатиладиган бўлса, жоиз. Уни сотиб олганнинг ҳаром нарсага ишлатиши ўзининг муаммоси. Аммо, ҳаромдан бошқа нарсаларга ишлатилмайдиган нарса бўлса ёки олувчилар шунга (яъни ҳаромга) ишлатаман деб олишса сотишингиз жоиз эмас. Валлоҳу аълам!

Манба: https://savollar.islom.uz/ Ochish/sharhlash

2022-09-17 14:47:26 Ўзбекистонда ислом молияси жорий этилишига нима тўсқинлик қилмоқда

Инвестициялар ва ташқи савдо вазирлиги маълумотларига кўра, ислом молиясининг жорий этилиши бюджетга қўшимча 100 миллион АҚШ доллари даромад келтириши мумкин.

Инфратузилма, меъёрий-ҳуқуқий асос, омонатларни ҳимоя қилиш тизимининг йўқлиги, шунингдек, фискал, яъни солиқ ва бошқа мажбурий тўловлар билан боғлиқ тўсиқлар Ўзбекистонда ислом молиясини татбиқ этишга тўсқинлик қилмоқда.

Бу ҳақда “Ўзбекистон капитал бозори” IV Cbonds анжумани давомида, Инвестициялар ва ташқи савдо вазирлигининг банк-молия тармоғи бошқармаси бошлиғи Саидкамолхон Бурхонов маълум қилди, деб хабар беради “Spot” нашриёти мухбири.

Тўлиқ мақола: https://islommoliyasi.uz/uz/ozbekistonda-islom-moliyasi/

@IslomMoliyasi канали Ochish/sharhlash

2022-09-16 18:29:58 АҚШ таълим тизими Исломдан нимани ўзлаштирган?

АҚШнинг энг нуфузли ва пешқадам университетларидан бири бўлган Принстон университети талабаларга университетнинг таълим грантини эълон қилган. Университетга қабул қилинган талаба оиласининг бир йиллик даромади 100,000 АҚШ долларидан кам бўлса 100% грант беради.

Батафсил: https://islommoliyasi.uz/uz/vaqf-va-talim/

Telegram | Telegram Rus | Facebook | Web-site Ochish/sharhlash

2022-09-08 14:33:13 Ochish/sharhlash

2022-09-08 12:15:45 Савол: Музорабани маълум бир вақтгача тайин қилиб қўйиш мумкинми?

Жавоб: Маълум бир вақтгача музораба қилишни келишиб олиш жоиздир.
“Агар музорабани маълум бир муддатгача бўлиши тайин қилинса жоиз бўлади ва ўша муддат тугаши билан битм бекор бўлади.
Бундан келиб чиқадики, муддат етиб келгач музораба битими бекор бўлиб, янги нарсалар сотиб олиш (яъни пулни “айлантириш”) ҳуқуқи бекор бўлади ҳамда қуйидаги ишлардан бирини бажариш керак бўлади:
1. Сотиб олинган нарсаларни сотиб, нақд пул шаклига келтириш учун музорибга қўшимча вақт берилади;
2. Мавжуд мол/маҳсулотларни сармоядор ва музориблардан бири сотиб олишлари мумкин ва фойдани келишувдаги нисбатга кўра тақсим қилиб олинади;
3. Сармоядорлар бир неча киши бўлсалар, улардан бири сотиб олиб, келишилинган фойдани тақсим қилишлари мумкин.

Манба: fiqh.uz Ochish/sharhlash