Oʻzbek tili | Til bilimdonlari

2021-12-21 17:57:11 Barcha talaba-yoshlarni "Talabalar teatr studiyalari" hamda "Ma'rifat maydoni" ko'rik-tanlovlari finaliga taklif qilamiz!

Vazirligi huzuridagi Ma’naviyat va ma’rifat markazi tomonidan 22-25-dekabr kunlari "Talabalar festivali" tashkil etiladi. Festival ertaga O'zDSMI teatr zalida 09:30 da “Talabalar teatr studiyalari” final bosqichi bilan boshlanadi.

Final bosqichida quyidagi jamoalar o'zaro bellashadilar:
ADTI “Shifokorlar” jamoasi
FarJSTI "Nastarin" jamoasi
QarMII "Nihol" jamoasi
TTA Urganch filiali “Ko‘zmunchoq” jamoasi
TDPU "Ziyo" jamoasi
CHDPI "Nihol" jamoasi

"Ma'rifat maydoni" tanlovi final bosqichi ham ertaga O'zbekiston davlat konservatoriyasida 09:30 da start oladi.
Finalda bellashadigan jamoalar:
Namangan davlat universiteti
Toshkent davlat pedagogika universiteti
Samarqand davlat universiteti
Urganch davlat universiteti
Andijon tibbiyot instituti
Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti

Barcha jamoalarga final bosqichlarida omad tilaymiz!
Izzatxo'ja Asomiddinov Ochish/sharhlash

2021-12-20 20:02:21 O‘zbekchasini unutganlar uchun mitti lug‘at
So‘zlashuv tilida juda ko‘p o‘zbekcha yoki o‘zbekchalashgan so‘zlarning o‘rnini yot so‘zlar egallab olgan. Aslida bu so‘zlarning soddaroq, qisqaroq, tushunarliroq o‘zbekcha shakli bor. Lekin negadir begona so‘zlarni qo‘llayveramiz. Bu narsa ongimizga shu qadar singib ketganidan buni ko‘pincha sezmaymiz ham.

Quyida shunday so‘zlarning kichik lug‘ati bilan tanishasiz.
Aklad – oylik, maosh.
Balnisa – kasalxona, shifoxona.
Brat – aka, akaxon.
Vapshe, obshe – umuman.
Golubsi – do‘lma.
Da (telefon ko‘tarilganda) – eshitaman, labbay. Yoki xalqaro “alo” so‘zini ham ishlatish mumkin.
Zdachi – qaytim.
Izdivatsa qilmoq – ustidan kulmoq.
Kanikul – ta’til.
Kapcho‘niy – dudlangan, qoq, sur.
Karochi – qisqasi.
Koja – teri, charm, ko‘n.
Mazgi – miya.
Malades – yashang, yasha, yashavor. Eskilar bu so‘z o‘rnida “barakalla” yoki “borakalloh” degan so‘zni ishlatgan.
Marazilnik – muzlatgich.
Mashennik – firibgar, qallob.
Medsestra – hamshira.
Mo‘shniy – kuchli, zo‘r.
Narmalni – tuzuk, yaxshi, durust, chidasa bo‘ladi. Juda shu so‘zga mehr-muhabbatli bo‘lgan kishi “normal” deb ishlatishi ham mumkin.
Naski – paypoq.
Otdix – dam olish.
Pashti – deyarli.
Prayezd – kira haqi, yo‘lhaqi.
Pro‘pka – tiqilinch (yo‘l); tiqin (idishda).
Po‘pko‘rn – bodroq.
Rayo‘n – tuman. Bu so‘z yoshi kattalar orasida hozir ham ora-sira ishlatilyapti.
Salyo‘niy – tuzlangan, tuzlama, sho‘r.
Svejiy – yangi.
Svet – chiroq.
Subo‘tnik – shanbalik. “Hashar” deyilsa, tamoman o‘zbekcha bo‘ladi.
Travma – jarohat.
Uspet qilmoq – ulgurmoq.
Chtobi – uchun.
Ekanom qilmoq – tejamoq.
“Irfon” taqvimi (2014)da chop etilgan.

Iloji boricha bu so'zlarning o‘zbekchasini ishlating, til rivojiga va sofligiga shaxsan hissa qo‘shing.
Bunga o‘xshash yana qanday so‘zlarni bilasiz? Izohlarda qoldiring.

@tilbilimdonlari – Oʻzbek tilida xatosiz yozamiz! Ochish/sharhlash

2021-12-17 09:37:34 #diqqat_tanlov
"Bolalar va yoshlar uchun eng yaxshi kitob" tanlovida qatnashing va quyidagi sovrinlardan birining gʻolibiga aylaning:
-o'rin — 100 million soʻm;
-o'rin — 75 million soʻm;
-o'rin — 50 million soʻm.

Tanlovga arizalar 2 ta nominatsiya boʻyicha qabul qilinadi:
• Eng yaxshi adabiy-badiiy kitob;
• Eng yaxshi ilmiy-ommabop kitob.

Arizalar 2022-yil 1-yanvarga qadar @engyaxshikitob_bot orqali qabul qilinadi.

Tanlov nizomi
Maʼlumot uchun: +998977500189

@tilbilimdonlari – Oʻzbek tilida xatosiz yozamiz! Ochish/sharhlash

2021-12-14 09:15:27 “Yosh kitobxon” tanlovining saralash bosqichi muddati o‘zgardi

Ko‘plab yoshlarning takliflarini inobatga olgan holda arizalarni qabul qilish muddati 25-dekabrga qadar uzaytirildi.

“O‘zbekiston yoshlari forumi” doirasida butun mamlakat bo‘ylab keng qamrovli loyihalar amalga oshirilmoqda. Tashkil etilayotgan loyihalarda tanlovga ariza yuborgan yoshlarning aksariyati qatnashayotganligi, qolaversa yoshlarga qulaylik yaratish maqsadida tanlovning saralash bosqichi 27-28-29–dekabr sanalariga ko‘chirilganligini ma’lum qilamiz.

@reg_tanlovbot telegram manzili orqali ro‘yxatdan o‘tishingiz va qo‘shimcha ma’lumotlar bilan tanishib borishingiz mumkin.
E'tiboringizga "Yosh kitobxon" tanlovining yangi nizomini taqdim etamiz.

O‘ylaymizki bu vaqt yosh kitobxonlarga tayyorgarlik ko‘rish uchun qo‘shimcha imkoniyat taqdim etadi.

@tilbilimdonlari – Oʻzbek tilida xatosiz yozamiz! Ochish/sharhlash

2021-12-12 16:20:33 Olcha nima? Gilos nima?
* Olcha – mayda, dumaloq, danakli, suvli, nordon, rangi och qizildan to‘q qizilgacha bo‘ladigan meva. Uni inglizlar sour cherry, ruslar вишня deb ataydi.
* Gilos – shakli dumaloq, yuraksimon, eti shirali, sirti tekis meva. U eng ertapishar danakli meva. May oyidayoq pishadigan gilos navlari bor. Uni inglizlar sweet cherry, ruslar черешня deb ataydi.

Choyni nimada ichasizlar: kosadami yo piyolada?
* Kosa – piyoladan kattaroq, asosan suyuqlik va turli ovqatlar solib ichish uchun ishlatiladigan idish.
* Piyola – tubidan yuqoriga tomon kengayib boradigan, kosadan kichik, taglikli idish. U asosan choy ichish uchun ishlatiladi.

Shevalarda qaysi ma’noni anglatishidan qat'i nazar, so'zning adabiy tildagi anglamini bilib olishimiz kerak. Yo'qsa, uni yanglish ma'noda qo'llashimiz, natijada xatoga yo'l qo‘yishimiz aniq.

@tilbilimdonlari – Oʻzbek tilida xatosiz yozamiz! Ochish/sharhlash

2021-12-11 10:09:59 #diqqat_tanlov
Kitob o'qing — kitob yuting!

Barcha kitobsevarlarni, qanday qilib kitob o'qishni boshlashni bilmay turganlarni tanlovimizga taklif qilamiz. Tanlov nizomi juda oddiy!

Tanlov 2 bosqichda bo'lib o'tadi:
1-bosqichda oy davomida topshiriq qilib berilgan asarlardan test tashkil etiladi (test miqdori asar hajmiga qarab belgilanadi!)

2-bosqich 1-bosqichda g'olib bo'lgan ishtirokchilar o'rtasida bo'lib o'tadi va mutlaq g'oliblar (2 nafar) aniqlanib esdalik sovg'asi (kitob) bilan taqdirlanadi!

#Eslatma: Agar natijalar teng bolib qolsa, g'oliblarga 2-bosqich so'ngida kichkina topshiriq ham berilishi mumkin. Chunki bizning maqsadimiz haqiqiy kitobxonlarni aniqlab, ularni munosib taqdirlashdir!

Shu vaqtga qadar O'tkir Hoshimovning "Shamol esaveradi" hamda Ahmad Lutfi Qozonchining "O'gay ona" asarlarini o'qib yakunladik. Navbatdagi tanlangan asar O'tkir Hoshimovning "Dunyoning ishlari" asari.
Asar muhokamasi 17-dekabr 20:00 da bo'lib o'tadi. Ochish/sharhlash

2021-12-10 17:32:02 Qisqa metrajli film "RO'MOL"!

Tomosha qilganingizga achinmaysiz! Sarflagan MB va vaqtingizga rozi bo'lasiz. Bo'larkan-ku shunday roliklar tayyorlasa, ijodkorlardan Alloh rozi bo'lsin!

15 minutlik lavha orqali ta'lim tizimidagi aslida arzimas bo'lsa-da, lekin juda ko'pirtiriladigan muammo chiroyli tarzda, ma'no va mazmunga to'la qilib yoritilibdi. Maktablarda ro'molni yechtirib, unga qarshi kurashib, filmdagi Durdona kabi yosh talantlarni sindirib qo'ymayapmizmi?

P.S.: Bu postim orqali ro'mol o'rashni yoki formasiz o'qishga kelishni targ'ib qilish niyatim yo'q. Bu videoni meni juda ta'sirlantirgani uchun sizlarga ulashgim keldi. Xulosa har kimni o'zidan...
Izzatxo'ja Asomiddinov Ochish/sharhlash

2021-12-08 18:10:08 "Qarz-qavola qildi" jumlasini eshitganmi, aslida qavola o'zi nima?

Qavola so'zi arabchadan olingan bo'lib, "kafolat", "javobgarlik" degan ma'nolarni anglatadi. U mustaqil o'zi qo'llanilmaydi, faqatgina qarz so'zi bilan birga keladi. Qarz-qavola iborasi yordam tariqasida olingan qarz, qarz-qurzni anglatadi.
Namuna: Do'stim qarz-qavola qilib, Sobirning aytgan pulini to'pladi.

Shu so'z ko'pincha qarz-havola, qarz havola qildi kabi xato shakllarda ishlatiladi. Bu iboralar mazmunan xato. Havola ixtiyoriga topshirish, manba koʻrsatish kabi maʼnolarga ega. Qarz olinadi yoki beriladi, birovning ixtiyoriga topshirib yoki manba koʻrsatib yuborilmaydi. Qarzini bermay, birovga havola qilib yuborish esa boshqa narsa.

Demak:
Qarz-qavola, qarz-qavola qildi.
Qarz-havola, qarz-havola qildi, qarz havola qildi.

@tilbilimdonlari – Oʻzbek tilida xatosiz yozamiz! Ochish/sharhlash

2021-12-08 08:33:55 #diqqat_tanlov
Kitob o'qing — kitob yuting!

Barcha kitobsevarlarni, qanday qilib kitob o'qishni boshlashni bilmay turganlarni tanlovimizga taklif qilamiz. Tanlov nizomi juda oddiy!

Tanlov 2 bosqichda bo'lib o'tadi:
1-bosqichda oy davomida topshiriq qilib berilgan asarlardan test tashkil etiladi (test miqdori asar hajmiga qarab belgilanadi!)

2-bosqich 1-bosqichda g'olib bo'lgan ishtirokchilar o'rtasida bo'lib o'tadi va mutlaq g'oliblar (2 nafar) aniqlanib esdalik sovg'asi (kitob) bilan taqdirlanadi!

#Eslatma: Agar natijalar teng bolib qolsa, g'oliblarga 2-bosqich so'ngida kichkina topshiriq ham berilishi mumkin. Chunki bizning maqsadimiz haqiqiy kitobxonlarni aniqlab, ularni munosib taqdirlashdir!

Kitobxonlar guruhiga ulanish:
https://t.me/+r5XHRNIQoxZhMGUy Ochish/sharhlash

2021-12-07 07:04:34 #yangi_alifbo #kunuz_talqini
Lotin alifbosi islohoti haqida 10ta xato tushuncha

So‘nggi kunlarda bir mavzu ko‘p muhokama qilinmoqda. Bu — isloh bo‘layotgan lotin yozuvi masalasi.

To‘g‘ri, har qanday kishi istagan mavzusi yuzasidan fikr bildirishga haqli. Ammo bu mavzu atrofida yolg‘on, haqiqatga mutlaqo to‘g‘ri kelmaydigan axborotlar ham tarqatilmoqda. Bu esa jamoatchilikda turli yanglish fikrlar uyg‘onishiga sabab bo‘lmoqda.

Sizning fikringiz qanday yangi alifboga o'tish bizga foydalimi yoki zararli? Fikrlaringizni kutaman...

@tilbilimdonlari – Oʻzbek tilida xatosiz yozamiz! Ochish/sharhlash