O‘zbekchasini unutganlar uchun mitti lug‘at So‘zlashuv tilida | Oʻzbek tili | Til bilimdonlari
O‘zbekchasini unutganlar uchun mitti lug‘at
So‘zlashuv tilida juda ko‘p o‘zbekcha yoki o‘zbekchalashgan so‘zlarning o‘rnini yot so‘zlar egallab olgan. Aslida bu so‘zlarning soddaroq, qisqaroq, tushunarliroq o‘zbekcha shakli bor. Lekin negadir begona so‘zlarni qo‘llayveramiz. Bu narsa ongimizga shu qadar singib ketganidan buni ko‘pincha sezmaymiz ham.
Quyida shunday so‘zlarning kichik lug‘ati bilan tanishasiz.
Aklad – oylik, maosh.
Balnisa – kasalxona, shifoxona.
Brat – aka, akaxon.
Vapshe, obshe – umuman.
Golubsi – do‘lma.
Da (telefon ko‘tarilganda) – eshitaman, labbay. Yoki xalqaro “alo” so‘zini ham ishlatish mumkin.
Zdachi – qaytim.
Izdivatsa qilmoq – ustidan kulmoq.
Kanikul – ta’til.
Kapcho‘niy – dudlangan, qoq, sur.
Karochi – qisqasi.
Koja – teri, charm, ko‘n.
Mazgi – miya.
Malades – yashang, yasha, yashavor. Eskilar bu so‘z o‘rnida “barakalla” yoki “borakalloh” degan so‘zni ishlatgan.
Marazilnik – muzlatgich.
Mashennik – firibgar, qallob.
Medsestra – hamshira.
Mo‘shniy – kuchli, zo‘r.
Narmalni – tuzuk, yaxshi, durust, chidasa bo‘ladi. Juda shu so‘zga mehr-muhabbatli bo‘lgan kishi “normal” deb ishlatishi ham mumkin.
Naski – paypoq.
Otdix – dam olish.
Pashti – deyarli.
Prayezd – kira haqi, yo‘lhaqi.
Pro‘pka – tiqilinch (yo‘l); tiqin (idishda).
Po‘pko‘rn – bodroq.
Rayo‘n – tuman. Bu so‘z yoshi kattalar orasida hozir ham ora-sira ishlatilyapti.
Salyo‘niy – tuzlangan, tuzlama, sho‘r.
Svejiy – yangi.
Svet – chiroq.
Subo‘tnik – shanbalik. “Hashar” deyilsa, tamoman o‘zbekcha bo‘ladi.
Travma – jarohat.
Uspet qilmoq – ulgurmoq.
Chtobi – uchun.
Ekanom qilmoq – tejamoq.
“Irfon” taqvimi (2014)da chop etilgan.
Iloji boricha bu so'zlarning o‘zbekchasini ishlating, til rivojiga va sofligiga shaxsan hissa qo‘shing.
Bunga o‘xshash yana qanday so‘zlarni bilasiz? Izohlarda qoldiring.
@tilbilimdonlari – Oʻzbek tilida xatosiz yozamiz!
