Соғлиқни сақлаш вазирлиги | Вакцина – ягона чора!

2024-01-21 09:40:02 Болалардаги асабийлик ва бош айланиши камқонлик аломатими?

Камқонлик — дунё миқёсида мактабгача ва мактаб ёшидаги болалар орасида энг кўп учрайдиган хасталиклардан бири. Юртимизда бу касаллик кичик ёшдаги ўғил-қизлар орасида ҳам учрайди.

Хўш, бунинг сабаблари нимада?

— Кундалик истеъмол маҳсулотларида керакли витамин ва озуқаларнинг етишмаслиги, экологиянинг ёмонлашуви кўплаб хасталиклар қатори камқонликни ҳам келтириб чиқаради, — дейди тиббиёт фанлари доктори Азиза Маҳмудова.

— Янги туғилган чақалоқларда анемия ҳомиладорлик давридаги муаммолар — қон кетиш, ҳомиланинг тушиш хавфи, онадаги юқумли касалликлар туфайли юзага келади. Қолаверса, эрта туғилган болаларда ҳам бу хасталик кўп кузатилади.

Ушбу дард билан оғриган болалар юқумли касалликларга тез чалинади. Оқибатда уларда камҳаракатлик, чарчоқ, уйқучанлик, иштаҳасизлик ҳамда вазн етишмаслиги кузатилади. Тери оқариб, тирноқлар ва сочлар мўртлашади.

Тил яллиғланиб, оғиз атрофида юзаки яралар пайдо бўлади. Асаб тизими фаолияти бузилади, тез-тез бош айланиши, оғриши, қулоқларда шовқин кузатилади. 1 ёшгача бўлган ва оғир камқонликка чалинган гўдаклар ривожланишда анча ортда қолади.

Бундан ташқари, асабийлик, бўр ёки кесак ейиш ҳам камқонликнинг асосий белгиларидир. Оғир ҳолатларда эса ҳушдан кетиш, тахикардия, нафас қисиши кузатилиши мумкин.

⚕️ Касалликка ташхис қўйишда, аввало, педиатр-шифокор кўригидан ўтиш лозим. Қолаверса, анемияни аниқлаш учун гастроэнтеролог, нефролог, аллерголог, гематолог ва бошқа тор доирадаги мутахассислар текшируви ҳам талаб этилиши мумкин.

Шунингдек, камқонликни даволаш учун, аввало, ёш болалар, мактаб ёшидаги ўғил-қизлар таомномаси ва кунлик тартибини қайта кўриб чиқиш керак. Бемор бола кўпроқ тоза ҳавода сайр қилиши, ўртача жисмоний фаолият билан шуғулланиши, бир вақтда ухлаб, бир вақтда уйғониши тавсия этилади.

Анемияга чалинган болалар рационида темирга бой маҳсулотлар – қизил гўшт, ловия, нўхат, қорабуғдой унидан тайёрланган нон, қўзиқорин, қуритилган мевалар ва кўкатлар бўлиши керак.

С ва B12 витаминларига бой маҳсулотлар (булғор қалампири, брокколи, цитрус мевалар, балиқ, яшил баргли сабзавотлар) ҳам касалликнинг олдини олишда жуда муҳим. Боиси бу витаминларсиз темир қонга сўрилмайди.

Агар болада жиддий камқонлик кузатилса, шифокор томонидан зарур дори-дармонлар тайинланади.

Соғлиқни сақлаш вазирлиги
Матбуот хизмати.

@ssvuz | @ssvmatbuotkotibi |Facebook | Instagram Ochish/sharhlash

2024-01-21 08:24:55 Дори воситаларини тўғри сақлашда нималарга эътибор бериш керак?

Дори воситаларини нотўғри сақлаш инсон саломатлиги учун жиддий зарар келтириб чиқариши мумкин. Хўш, уларни сақлашда қандай қоидаларга риоя қилиш керак?

Фармацевтика маҳсулотлари хавфсизлиги маркази юртдошларимизга дори воситаларини уй шароитида сақлашда амал қилиниши лозим бўлган муҳим қоидаларни эслатди.

@ssvuz | @ssvmatbuotkotibi |Facebook | Instagram Ochish/sharhlash

2024-01-20 10:17:38 ​Совуқ таъсирида пайдо бўладиган аллергиядан қандай ҳимояланиш керак?

Илмира Разикова,
Республика ихтисослаштирилган аллергология ва клиник иммунология илмий-амалий тиббиёт маркази директори:

— Ҳаво ҳарорати кескин пасайганда баъзи беморларда совуқдан аллергия кузатилиши мумкин. Бу терида қизариш, шиш, пуфакчалар, қичишиш, кўз ёшланиши каби аломатлар билан намоён бўлади.

Хасталикнинг айнан паст ҳарорат таъсирида юзага келаётганини уй шароитида ҳам синаб кўриш мумкин. Бунинг учун қўлингизнинг билак қисмига муз бўлакчасини қўйиб, 5-10 дақиқа ушлаб турасиз.

Агар шу вақт давомида билагингизда қаварчиқ пайдо бўлса, қичишиш, қизариш ёки ачишишни сезсангиз, демак, сизда совуқдан аллергияга мойиллик бўлиши мумкин. Аммо аниқ ва якуний ташхисни аллерголог-иммунолог қўяди.

Шифокор кўрсатмасига кўра, махсус синамалар топширилади. Қон таҳлили орқали беморда эозинофиллар ва иммуноглобулин Е миқдори қисман ошиши тасдиқланса, тегишли даво муолажалари белгиланади.

Шунга қармай, бу турдаги аллергияга мойиллиги бор кишилар совуқдан ҳимояланишлари керак.

Аввало, совуқ кунларда қалин кийининг! Қўлқоп, бош кийими, шарф ва иссиқ пайпоқлардан фойдаланинг!

Изғирин ҳароратда кўчага чиқишдан аввал шифокор тавсия этган ҳимоя кремлари ва махсус малҳамларни қўлланг!

Совуқ ичимлик ва егуликлар истеъмол қилманг!

Совуқ сувда чўмилманг! Ювиниш чоғида қаттиқ мочалкалардан фойдаланманг!

Иммунитетни мустаҳкамловчи маҳсулотлар, дармондорилар, темир, кальций, цинк, калий, селенга бой таомлар тановул қилинг!

Асал, мураббо, спиртли ичимликлар, аччиқ, шўр егуликлар, қизил рангли мевалар, бўёқ қўшилган маҳсулотлар, балиқ ва от гўштидан тайёрланган таомлар, ёнғоқ, ерёнғоқ, писта каби қуруқ мевалар, турли ўтлардан дамламалар истеъмол қилмай турганингиз маъқул. Чунки уларда аллергик хасталик қўзғатувчи хусусиятлар мавжуд.

Шунингдек, аллергияга мойил кишилар шифокор тавсиясисиз сульфаниламидлар, антибиотиклар, талваса (судороги), яллиғланиш ва силга қарши препаратлар ҳамда турли витаминлар қабул қилиши мумкин эмас.

Ҳозирги кунда Республика ихтисослаштирилган аллергология ва клиник иммунология илмий-амалий тиббиёт марказимизда ушбу касалликка аниқ ташхис қўйиш баробарида, уни самарали даволаш йўлга қўйилган.

Соғлиқни сақлаш вазирлиги
Матбуот хизмати.

@ssvuz | @ssvmatbuotkotibi |Facebook | Instagram Ochish/sharhlash

2024-01-20 07:47:07 ССВ: Гематология марказида донордан олинган суяк кўмиги ўзак ҳужайралари трансплантацияси йўлга қўйилди

Дунё миқёсида қон ва қон яратиш тизими касалликларига чалинган беморлар сони йилдан йилга ортиб бормоқда. Юртимиз аҳолиси орасида ҳам бу каби хасталиклар тез-тез учраяпти.

Ана шундай беморларга гематологик ва трансфузиологик ёрдам кўрсатиш, касалликларни эрта диагностика қилиш, олдини олиш ва самарали даволаш борасида Республика ихтисослаштирилган гематология илмий-амалий тиббиёт маркази мамлакатимиздаги етакчи тиббиёт муассасаси ҳисобланади.

Хабарингиз бор, Президентимизнинг 2021 йил 27 майдаги тегишли қарори асосида алоҳида Республика ихтисослаштирилган гематология илмий амалий тиббиёт маркази ва Болалар гематологияси, онкологияси ва клиник иммунологияси маркази алоҳида муассасалар сифатида ташкил этилган.

Ушбу марказ 1- ва 2-онкогематология, умумий гематология, кундузги даволаш, ўзак ҳужайралари трансплантацияси, реанимация ва интенсив терапия, стационар даволаш каби бўлимлардан иборат бўлиб, 200 ўринга мўлжалланган.

Бу ерда бажариладиган таҳлилларни авваллари юртимизда мутлақо ўтказиш имкони бўлмаган. Шунинг учун беморлардан олинган намуналар чет элга юборилиб, у ердан тегишли жавобларни кутишга тўғри келар эди. Ҳозирда бу текширишлар марказнинг юқори малакали ходимлари томонидан тўлиқ бажарилмоқда.

Хусусан, диагностика бўлимининг умумий қон таҳлили, морфология, цитохимия, биохимия, қон тизими гемостаз, иммунология, юқори технологик молекуляр-генетика, цитогенетика, FISH, иммуногистохимия, HLA – генотиплаш, микробиология ва вирусология лабораторияларида беморларга тезкор ва аниқ ташхис қўйилади.

Бундан ташқари, касалликларни даволаш ва диагностика қилиш жараёнида секвинатор, цитофлуориметр, НЛА – гентиплаш ускунаси, инвертирланган микроскоп, РОШ анализатори, масс-спектометр, сепаратор, сунъий нафас олиш ва КШС аппарати, кардиомонитор, УТТ, рақамли рентген, стоматологик кресло ҳамда коагулометр каби илғор тиббий асбоб-ускуналардан фойдаланиляпти.

Сўнгги йилларда тизимдаги ижобий ўзгаришлар натижасида марказда трансплантация бўлими ўз фаолиятини бошлади. Бугунгача бу ерда 98 нафар миелом ва лимфома касаллигига чалинган беморларда аутологик ўзак ҳужайралар трансплантацияси амалга оширилди. Мазкур амалиётдан сўнг 70 фоиз беморларда оғриқлар камайиб, ҳаёт сифати яхшиланди.

Қолаверса, ҳозирга қадар муассасада тиббиётимиз тарихида биринчи бор аллоген, яъни донордан олинган суяк кўмиги ўзак ҳужайралари трансплантацияси амалиётлари йўлга қўйилди. Келажакда йилига 100 нафар беморда илик кўчириб ўтказиш амалиётини бажариш режалаштирилган.

Шунингдек, муассасада юқоритехнологик ташхислаш ва даволаш жараёнларини ташкил этиш мақсадида янги 12 та инфраструктура бўлимлари иш бошлади. Унда одатдаги тадқиқот усуллари билан бир қаторда янги лаборатория ва бўлимлар фаолият юритмоқда.

Соғлиқни сақлаш вазирлиги
Матбуот хизмати.

@ssvuz | @ssvmatbuotkotibi | Facebook | Instagram Ochish/sharhlash

2024-01-19 12:45:41 2023 йил “Тез ёрдам” хизматига қанча чақириқ бўлди?

Мамлакатимизда шаклланган тез тиббий ёрдам хизмати аҳолига сифатли ва замон талабларига мос хизмат кўрсатиш имконини бермоқда.

Буни эса 2023 йил давомида “103” хизматига бўлган чақириқлар сонидан ҳам билиш мумкин.

— Ўтган йил “Тез ёрдам”га юртимиз бўйича жами 13 522 771 та чақириқ келиб тушди, — дейди Республика тез тиббий ёрдам маркази директори Абдувоитжон Гафуров. — Шундан жами 888 минг 57 нафар катта ёшли, 337 712 нафар кичик ёшли беморлар шифохоналарга госпитализация қилинди.

Энг кўп мурожаатлар:

Фарғона вилоятида — 1 460 549 та;

Андижон вилоятида — 1 374 693 та;

Тошкент шаҳрида — 1 363 610 та;

Тошкент вилоятида — 1 288 111 та;

Наманган вилоятида — 1 257 328 та қайд этилган.

Энг кам чақириқ Навоий (413 247 та ), Сирдарё (491 104 та) ва Жиззах (542 043 та) вилоятларида кузатилган.

Таққослаш учун айтсак, 2022 йил тез тиббий ёрдам хизматига жами 13 миллион 22 минг 162 та мурожаат келиб тушган эди.

Соғлиқни сақлаш вазирлиги
Матбуот хизмати.

@ssvuz | @ssvmatbuotkotibi | Facebook | Instagram Ochish/sharhlash

2024-01-19 09:22:07 ​​Совуққа аллергиянгиз борми?

Аллергик хасталиклар кўпинча мавсумий хусусиятга эга. Масалан, баҳорда дарахтлар гуллаши, ёзда ўсимликлар чанг зарралари ва қуёшнинг ультрабинафша нури, кузда ёмғирдан кейин ҳавога кўтариладиган замбуруғ споралари баъзиларда аллергик реакцияларни юзага келтириши мумкин.

Бундан ташқари, ҳайвонлар юнги, уй чанги, қатор озиқ-овқат маҳсулотлари ва дори-дармонлар, косметик ҳамда кимёвий воситалар акс таъсир қиладиган инсонлар ҳам бор.

Хўш, қиш фаслида аллергияга мойил кишиларда қандай патологиялар кўп кузатилади?

Республика ихтисослаштирилган аллергология ва клиник иммунология илмий-амалий тиббиёт маркази директори Илмира Разикова шу ҳақда маълумот берди.

— Ҳаво ҳарорати пасайиши билан айрим инсонларда тез-тез акса уриш, лаблар қуриши, кўкариши, кўз ёшланиши, тошмалар тошиши, қичишиш каби ҳоллар кузатилади, — дейди мутахассис. — Иссиқ жойга киргач эса ғайритабиий аломатлар камаяди.

Бу — совуқ оқибатида пайдо бўладиган аллергияга хос симптомлар. Яъни тананинг паст ҳарорат таъсирига ҳаддан ташқари сезгирлиги белгиси. У кўпроқ аёллар ва болаларда кузатилади.

Мазкур касаллик, аввало, иммунитет тизими заифлигини ифодалайди. Бундай инсонлар совуқ билан юзлашганда, организм ноёб патологик оқсил — криоглобулин ишлаб чиқара бошлайди. У иммунитет ҳужайралари томонидан бегона унсур сифатида қабул қилиниб, ҳужумга учрайди. Бу жараёнда фаол ишлаб чиқариладиган гистамин моддаси аллергик реакцияга сабаб бўлади.

Хасталик турли кўриниш ва шаклларда намоён бўлади: эшакеми, ринит, конъюнктивит, дерматит, астма... Ҳатто оғир ҳолатларда баъзи беморларда Квинке шиши ҳам ҳосил бўлиши мумкин. Улар орасида энг кенг тарқалгани эшакеми бўлиб, танада пуфакчалар пайдо бўлиши билан тавсифланади.

Совуқдан аллергия белгилари изғирин ҳарорат таъсиридан 3-5 дақиқа ўтгач пайдо бўлади ва аломатлар 1-2 соатдан бир неча кунгача давом этиши мумкин. Касалликнинг ўткир ва сурункали шаклида қўл, юз, ёноқ ва оёқларларда кучли қичишиш юзага келиб, сўнгра терида қизил доғ ва пуфакчалар ҳосил бўлади.

Баъзан титроқ, умумий ҳолсизлик, юрак уриши тезлашиши ва бўғимларда оғриқ кузатилади. Нафас қисиши, тахикардия, қон босими пасайиши, кўнгил айниши, қусиш, қорин оғриғи безовта қилиши мумкин.

Ўткир респиратор вирусли касалликка чалинган, аллергияга наслий мойиллиги бор, ошқозон-ичак йўллари ва жигар хасталикларидан азият чекаётган беморларда совуққа сезгирлик кўпроқ кузатилади. Баъзан аллергиянинг мазкур турини тумов ва ринит билан адаштириб юбориш ҳолатлари ҳам учрайди. Шу боис бундай вазиятда, албатта, аллерголог мутахассисга мурожаат қилиш лозим.

Соғлиқни сақлаш вазирлиги
Матбуот хизмати.

@ssvuz | @ssvmatbuotkotibi |Facebook | Instagram Ochish/sharhlash

2024-01-18 13:24:11 Вчера в Республиканском центре переливания крови прошел пресс-тур для представителей средств массовой информации.

На мероприятии была представлена подробная информация о проводимой в нашей стране работе по дальнейшему совершенствованию деятельности учреждений службы крови и развитию безвозмездного донорского движения.

О подробностях пресс-тура рассказывается в данном видеоролике, подготовленном Пресс-службой Минздрава.

@ssvuz | @ssvmatbuotkotibi |Facebook | Instagram Ochish/sharhlash

2024-01-18 07:45:15 ​ ЖССТ: COVID-19 вакциналари 1,5 миллион кишини ўлимдан сақлаб қолди

Жаҳон соғлиқни сақлаш ташкилоти COVID-19 га қарши вакциналар самарадорлиги юзасидан ўтказилган янги тадқиқот натижаларини эълон қилди.

Ҳисоботда қайд этилишича, бундай эмлаш воситалари ташкилотнинг Европа минтақавий бюросига аъзо мамлакатларда қарийб 1,5 миллион кишининг ҳаётини сақлаб қолди.

Уларнинг катта қисми 80 ёшдан ошган кексалардир. Қўлланилган вакциналар ушбу қатлам ўртасида ўлим ҳолатларини 62 фоизга камайтириш имконини берди. Барча аҳоли ёш тоифаси бўйича эса бу кўрсаткич 57 фоизни ташкил этди.

ЖССТнинг Европа минтақавий бюроси директори Ханс Клюгенинг таъкидлашича, пандемия бошланганидан то ҳозиргача мазкур ҳудудда жойлашган аъзо давлатларда коронавирусга чалинган 277 миллион кишининг 2,5 миллиондан ортиғи ҳаётдан кўз юмди. Агар вакциналар бўлмаганида, йўқотишлар сони 4 миллионга яқинлашар эди.

Бироқ инсоният ҳали ҳам CОVID-19 хавфидан тўлиқ халос бўлгани йўқ. Оқибатда кўплаб хасталаниш ва ўлим ҳолатлари кузатилмоқда. Бу эса эмланиш ҳамон долзарб эканлигини англатади.

Соғлиқни сақлаш вазирлиги
Матбуот хизмати.

@ssvuz | @ssvmatbuotkotibi |Facebook | Instagram Ochish/sharhlash

2024-01-17 16:49:58 Бугун Республика қон қуйиш марказида оммавий ахборот воситалари вакиллари учун пресс-тур ташкил этилди.

Тадбирда аҳоли орасида беғараз донорлик маданиятини шакллантириш, қон донорларига сифатли хизмат кўрсатиш ва улар учун қулай шароит яратиш борасида амалга оширилаётган ишлар хусусида атрофлича маълумот берилди.

ССВ Матбуот хизмати томонидан тайёрланган юқоридаги видеолавҳа ушбу тадбир тафсилотларига бағишланади.

Соғлиқни сақлаш вазирлиги
Матбуот хизмати.

@ssvuz | @ssvmatbuotkotibi |Facebook | Instagram Ochish/sharhlash

2024-01-17 15:06:45 Ochish/sharhlash