2023-08-21 19:01:36
Ҳужжатлар билан таништирмаслик Конституцияга зид
Бизга мурожаат қилаётганлар орасида
“Терговчи жиноят иши қўзғатилишига сабаб бўлган ариза ва қўзғатиш қарори билан таништирмади. Дастлабки тергов тамомланганидан сўнг танишасиз, деб айтди. Ахир менинг устимдан ким, нима деб ариза ёзгани ҳақида билишга ҳақли эмасманми?” – каби саволлар ҳам етарлича.
Албатта ҳақлисиз. Кўп терговчилар одатда ЖПКнинг 46-моддада
айбланувчининг суриштирув ёки дастлабки тергов тамом бўлганидан сўнг ишнинг барча материаллари билан танишиб чиқиш ҳамда ундан зарур маълумотларни ёзиб олиш, материаллар ва ҳужжатлардан техника воситалари ёрдамида ўз ҳисобидан кўчирма нусхалар олиш ёки улардаги маълумотларни ўзга шаклда қайд этиш ҳуқуқи назарда тутилганлигидан келиб чиқиб, исталган босқичда ўзига дахлдор бўлган ҳар қандай хужжат билан танишиш имкониятидан маҳрум қилишмоқда.
Бу конституцион нормага зиддир. Ўзбекистон Республикаси Конституциясининг 34-моддасида
“Давлат органлари ва ташкилотлари, фуқароларнинг ўзини ўзи бошқариш органлари, уларнинг мансабдор шахслари ҳар кимга ўз ҳуқуқлари ҳамда қонуний манфаатларига дахлдор бўлган ҳужжатлар, қарорлар ва бошқа материаллар билан танишиш имкониятини таъминлаши шарт” дейилган.
Биринчидан, мазкур нормада фақатгина айбланувчи ёки жабрланувчи мақомидаги шахс ҳақидагина гап кетмасдан, балки ҳар ким назарда тутилган.
Иккинчидан, ҳар қандай жараён назарда тутилган. Яъни, шу жумладан, терговга қадар текширув, суриштирув, дастлабки тергов, суд инстанциялари кабилар.
Муҳими танишиш талаб этилаётган хужжат талабгорнинг ҳуқуқлари ва қонуний манфаатларига дахлдор бўлиши етарли.
Учинчидан, давлат органларининг мансабдор шахсларига танишиш имкониятини таъминлаш мажбурияти юклатилган бўлиб, терговчи ҳам давлат органинг мансабдор шахси ҳисобланади.
Демак, терговчининг юқоридаги саволда назарда тутилган рухсат бермасликда ифодаланган ҳаракатсизлиги Конституциянинг 34-моддаси талабларига зид.
Каналга уланиш:
@Advokat_Abdullayev
13.3K viewsedited 16:01