Qur'on va Baxt

2022-04-08 20:56:59 РЎЗАМИЗДАН САВОБ ОЛИШНИ ИСТАСАК...

• Рамазонда кундузи таҳорат олаётганда бир томчи сувни ҳам ютиб юбормасликка уринди.

• Ваҳоланки, у синглисининг меросдаги улушини еб, ҳазм қилиб юборган эди.

• Қўшнисининг икки метр ерини ўзиники қилиб олган эди.

• Кўчанинг еридан бир метр қўшиб олган эди.

• "Таҳорат оласиз, аммо сувни исроф қиласиз;

• Ҳижобланасиз, аммо атир сепасиз;

• Рўза тутасиз, аммо одамларни ғийбат қиласиз;

• Садақа берасиз, аммо риё қиласиз, ҳасанотларингизни тешик халтага солманг!"

Аллоҳ таоло бизнинг ихлосимизни зиёда айласин, амалнинг савобни еб битирадиган иллатлардан, гуноҳлардан асрасин!

Нозимжон Ҳошимжон тайёрлади

Манбаа: @nozimjonuz

Фойдали деб топган бўлсангиз, яқинларингизга ҳам улашинг
@quronvabaxt_uz Ochish/sharhlash

2022-04-05 11:30:51 Рӯза тутаяпман деб бекорга узингизни оч қолдирманг.
Тутаётган рузангизни сабабини гузал қилинг.
Аллоҳ Гузал Зот ва гузал амалларни севувчи Зот.
Амалларингизни гузал қилинг.
Ифторлик вақтигача кунингизни уҳлаб утқизманг.
Кейинги Рамазон ойигача бормизми йуқми.
Ушбу ойнинг барокатидан унумли фойдаланиб қолинг. Ochish/sharhlash

2022-02-13 13:47:38 #ФИҚҲУЛ_АБСАТ
Имоми Аъзам билан шогирди Абу Мутиънинг савол-жавобларига асосланиб ёзилган
ТАҚДИР БОБИ (5)
Савол:
– Банда мўмин бўлса-ю, аммо намоз ўқимаса, рўза тутмаса, Исломнинг амалий ибодатларидан бирор нарса қилмаса, унга имонининг фойдаси борми?

Жавобни билиш учун устига босинг Ochish/sharhlash

2022-02-11 18:16:23 #ФИҚҲУЛ_АБСАТ
Имоми Аъзам билан шогирди Абу Мутиънинг савол-жавобларига асосланиб ёзилган
ТАҚДИР БОБИ (4)
Савол:
– Мўмин одам Дўзахга кирмайди, деганларнинг мақсади нима?
Жавоб:
– Ҳар бир мўмин албатта Дўзахга киради.
Савол:
– Кофир-чи?
Жавоб:
– Улар ўша куни имон келтирадилар.
Савол:
– Қандай қилиб?
Жавоб:
– Аллоҳ таолонинг: «Бас, қачонки, улар Бизнинг азобимизни кўришгач: «Якка Аллоҳга имон келтирдик ва (илгари Аллоҳга) шерик қилиб олган нарса (бут)ларимизга кофир бўлдик», – дедилар. (Лекин) Бизнинг азобимизни кўрган вақтдаги имонлари уларга фойда берувчи бўлмади...» (Ғофир сураси, 84–85-оятлар), деган оятларига асосан ноҳақ ўлдирган, ўғрилик, босмачилик ва йўлтўсарлик қилган, фисқу фужур билан машғул бўлган, зино қилган, ароқ ичган ёки маст бўлган фосиқ мўминдир, кофир эмасдир. Аллоҳ уни гуноҳига яраша Дўзахда азоблайди ва сўнгра имони туфайли ундан чиқаради. Агар имон келтириш лозим бўлган ҳамма нарсаларга имон келтирса-ю, Аммо «мен Мусо ва Исонинг пайғамбар ёки пайғамбар эмасликларини билмайман», деса у кофир бўлади. «Кофирнинг Жаннатда ёки Дўзахда бўлишини билмайман», деган киши ҳам кофирдир. Бунга далил Аллоҳнинг: «Кофир бўлган кимсаларга эса, шундай жаҳаннам ўти бордирки, на уларга ҳукм қилиниб, ўла олурлар ва на улардан (жаҳаннам) азоби енгиллатилур...» (Фотир сураси, 36-оят); шунингдек: «...улар учун ўт азоби бордир... улар учун қаттиқ азоб бор...» деган оятларидир. Саъид ибн Мусаййабнинг: «Кофирларни Дўзахдаги ўз жойларига жойлаштирмаган банда ҳам улар кабидир», деган сўзлари менгача етиб келган.

@quronvabaxt Ochish/sharhlash

2022-02-10 21:15:23 #ФИҚҲУЛ_АБСАТ
Имоми Аъзам билан шогирди Абу Мутиънинг савол-жавобларига асосланиб ёзилган
ТАҚДИР БОБИ (3)
Савол:
– Биров мен албатта Жаннат аҳлиданман, деса нима бўлади?
Жавоб:
– У ёлғончидир. Чунки у Жаннатга кириш-кирмаслигини билмайди. Мўмин имон билан Жаннатга кирадиган, гуноҳлари билан Дўзахда азобланадиган бандадир.
Савол:
– Биров мен Дўзах аҳлиданман, деса-чи?
Жавоб:
– У ҳам ёлғончидир. Чунки унда ҳам Дўзахга тушиш-тушмаслигини биладиган илм йўқ. У Аллоҳнинг раҳматидан ноумид бандадир. Мўмин одам мен ҳақиқий мўминман, дейиши лозим. Зеро, мўмин имонида шубҳа қилмайди.
Савол:
– Мўминнинг имони фаришталарнинг имони кабими?
Жавоб:
– Ҳа.
Савол:
– Амали ноқис бўлса ҳам, ҳақиқий мўмин бўладими?
Жавоб:
– Менга Ҳорисанинг ҳадисини айтиб бердилар. Пайғамбаримиз (алайҳиссалом) унга:
– Қандай ухлаб турдинг, Ҳориса? – дедилар.
Ҳориса:
– Ҳақиқий мўмин бўлиб ухлаб, уйқудан турдим.
Пайғамбаримиз (соллаллоҳу алайҳи ва саллам): – Ўйлаб гапир. Ҳар бир ҳақ нарсанинг ҳақиқати бор. Сенинг имонинг ҳақиқати нима?
Ҳориса:
– Эй Аллоҳнинг пайғамбари! Нафсимни дунёдан билдим, ҳатто кунимни тун, тунимни кун қилдим. Энди мен Раббимнинг Аршига қараётгандайман, аҳли Жаннат бир-бирларини зиёрат қилаётганларини кўраётгандайман, Дўзах аҳлининг Дўзахда бир-бирларига адоват қилаётганларига қараётгандайман.
Пайғамбаримиз (соллаллоҳу алайҳи ва саллам): “Муддаога эришибсан, муддаога эришибсан, шундай қилишда давом этавер! Сўнгра атрофдагиларга: «Аллоҳ қалбини мунаввар қилган бандага боқиб, шод бўлишни истаган банда Ҳорисага боқсин», дедилар.
Ҳориса:
– Эй Аллоҳнинг Пайғамбари! Менинг шаҳид бўлишимни сўраб, Аллоҳга дуо қилинг.
Пайғамбаримиз (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) уни дуо қилдилар ва дуолари мустажоб бўлиб, Ҳориса шаҳид бўлди.
(Пайғамбаримиз (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) билан Ҳориса ўрталаридаги суҳбат тугади.)

@quronvabaxt Ochish/sharhlash

2022-02-09 14:49:46 #ФИҚҲУЛ_АБСАТ
Имоми Аъзам билан шогирди Абу Мутиънинг савол-жавобларига асосланиб ёзилган
ТАҚДИР БОБИ (2)
Савол:
– Хаворижлар хуруж қилган, курашган, ғорат қилган бўлсалар ҳам, сўнгра ислоҳга келганлар. Шунга қарамай, улар қилмишлари учун таъқиб қилинаверадиларми?
Жавоб:
– Кураш тўхтаганидан сўнг хаворижларга жарима ҳам солинмайди, уларга жазо ҳам, хун ҳам йўқ ва ҳатто улардан қасос ҳам олинмайди.
Савол:
– Нима учун шундай?
Жавоб:
– Ҳазрат Усмон (розияллоҳу анҳу) қатл этилганда одамлар орасида юз берган фитнага оид ҳадисда саҳобалар таъвил билан қон тўккан одамга қасос йўқ, таъвил билан зино қилганга жазо йўқ, таъвил билан мол олган одам таъқиб этилмайди, фақат молнинг айни ўзи топилса, эгасига қайтарилади, деб иттифоқ қилганлари учун.
Савол:
– Бир одам, мен кофирни кофир деб билмайман, деса, унга нима дейсиз?
Жавоб:
– Ундай одам кофир кабидир.
Савол:
– Кофирнинг борар жойини билмайман деса-чи?
Жавоб:
– У Аллоҳнинг каломига мункирдир, у ҳам кофирдир.
Савол:
– Сен мўминмисан, деб сўралганида, «Аллоҳу аълам» (Аллоҳ билувчироқдир), деб жавоб берган кишига нима дейсиз?
Жавоб:
– У ўз имонида шак қилувчидир.
Савол:
– Куфр билан имон ўртасида мунофиқлик бор.У ё мўмин, ё кофир, ё мунофиқ эмасми?
Жавоб:
– Йўқ, ўз имонига шубҳа қиладиган банда мунофиқ эмас.
Савол:
– Нега?
Жавоб:
– Ҳаммод менга бундай қиссани сўзлаб берган эди:
Ҳорис ибн Молик биродари Муоз ибн Жабал Ансорий билан бирга эди. Муоз ибн Жабалнинг жон таслим қилаётганини кўрган Ҳорис ибн Молик йиғлади. Кўз ёшини кўрган Муоз: “Сени нима йиғлатяпти, эй Ҳорис?” дедилар. У: “Мени сизнинг вафот этаётганингиз йиғлатаётгани йўқ. Чунки у охират сиз учун бу дунёдан кўра афзалроқдир. Мени йиғлатаётган нарса сиздан кейин бизга ким муаллимлик қилади?” деди. Бошқа бир ривоятда: “Сиздан кейин олим одам ким бўлади, деган савол мени йиғлатмоқда”, деди. Шунда Муоз: “Сабр қил, мендан сўнг Абдуллоҳ ибн Масъуднинг этагидан маҳкам ушланглар”, деди. “Менга бирор нарсани насиҳат қилинг”, деди Ҳорис. Муоз ибн Жабал Аллоҳ имкон берганича панд-насиҳат қилганидан сўнг: “Олимнинг хатосидан сақланинглар”, деб жон таслим қилди.
Муоз ибн Жабал вафотидан кейин Ҳорис Кўфага, Абдуллоҳ ибн Масъуд ҳузурига борди. Шу вақт намозга азон айтила бошлади. Ҳорис масжидда ўтирганларга: “Азон овозини эшитган ҳар бир мўмин азонга жавоб бериши вожибдир, ўрнингиздан туринглар”, деди. Одамлар унга қараб: “Сен мўминмисан?” дейишди. У: “Ҳа, мен мўминман”, деб жавоб қилди. Одамлар уни айблашди. Абдуллоҳ ибн Масъуд чиққанида, унга бўлган воқеа айтиб берилди. Абдуллоҳ ибн Масъуд ҳам улар айтганини маъқулади. Ҳорис бошини эгди ва йиғлаб:“Аллоҳ таоло Муозни раҳматига олсин”, деди. Сўнг унинг хабарини етказди.
Сўнг Абдуллоҳ ибн Масъуд билан Ҳорис ибн Молик ўрталарида ушбу суҳбат бўлиб ўтган экан:
– Сен ҳақиқий мўминмисан? – деди.
Ҳорис:
– Ҳа, мен ҳақиқий мўминман.
Абдуллоҳ:
– Сен ўзингни аҳли Жаннатданман, дейсанми?
Ҳорис:
– Муозни Аллоҳ раҳмат қилсин, у менга олимнинг хатосидан сақланишни, мунофиқнинг ҳукмини эътиборга олмасликни васият қилган.
Абдуллоҳ:
– Бирор хато кўрдингми?
Ҳорис:
– Сенга Аллоҳ номи билан қасам ичаманки, Пайғамбаримиз (алайҳиссалом) ҳаёт бўлганларида одамлар уч тоифа: ичида ҳам, ташида ҳам мўмин бўлган; ичида ҳам, ташида ҳам кофир бўлган; ичида мунофиқ бўлган эмасмиди? Сен бу уч тоифанинг қайси биридансан?
Абдуллоҳ:
– Сен менга Аллоҳ таоло номи билан қасам ичсанг, мен ичимдан ҳам, ташимдан ҳам ҳақиқий мўминман.
Ҳорис:
– Нега мен ҳақиқий мўминман, десам, менга дашном бердинг?
Абдуллоҳ:
– Бу менинг нуқсоним, уни менинг ичимга кўмиб юборинглар. Аллоҳ Муоз ибн Жабални ўз раҳматига олсин!
(Абдуллоҳ ибн Масъуд ва Ҳорис ибн Молик ўрталаридаги суҳбат тугади.)

@quronvabaxt Ochish/sharhlash

2022-02-08 12:08:32 #ФИҚҲУЛ_АБСАТ
Имоми Аъзам билан шогирди Абу Мутиънинг савол-жавобларига асосланиб ёзилган:
ТАҚДИР БОБИ (1)
Абу Ҳанифа (раҳматуллоҳи алайҳ) деди:
– Ҳаммод Иброҳимдан ва у Абдуллоҳ ибн Масъуддан ушбу ҳадисни Пайғамбаримиз (соллаллоҳу алайҳи ва саллам)дан ривоят қилганларини бизга айтди. Пайғамбаримиз (алайҳиссалом) айтдилар: “Ҳар бирингизнинг яралиш жараёни шундай кечади: у қирқ кун онаси қорнида нутфа, сўнгра яна шунча муддатда алақа, сўнгра яна шунча муддатда музғага айланади. Шундан кейин Аллоҳ бир фариштани юборади ва у банданинг ризқини, яшаш муддатини, унинг бахтли ёки бахтсиз бўлишини ёзади. Ўзидан бўлак илоҳ йўқ Зотга қасамки, банда Дўзах аҳлининг ишини қилиб юраверади, ҳатто у билан Дўзах орасида бир зироъ масофа қолади ва шу вақтда унга китоб ғолиб келади ва у Жаннат аҳлининг амалларини қила бошлайди ва сўнг вафот этади ва Жаннатга киради. Бошқа бир одам эса Жаннат аҳлининг амалларини қилиб юради ва Жаннатга киришига бир зироъ масофа қолганида, унга китоб ғолиб келади ва Дўзах аҳлининг ишларини қила бошлайди, сўнгра вафот этади ва Дўзахга киради.
Савол:
– Бир одам амри маъруф ва наҳйи мункар қилиб юрса ва одамлар унга эргашса, сўнгра у жамоатга қарши чиқса, бундай одам тўғри қилган бўладими?
Жавоб:
– Йўқ.
Савол:
– Нега? Ахир, Аллоҳ ва Унинг пайғамбари амри маъруф ва наҳйи мункарга буюрганлар ва бу мутлақо фарз-ку?
Жавоб:
– Шундай. Лекин уларнинг қон тўкиш, ҳалолни ҳаром дейиш, молларни ўғирлаш каби бузғун ишлари ислоҳ қилишларидан кўп бўлади. Аллоҳ таоло: «Агар мўминлардан икки тоифа ўзаро урушиб қолсалар, дарҳол улар ўртасини ислоҳ этингиз! Бас, агар улардан бири, иккинчисининг устига тажовузкорлик қилса, бас, то (тажовузкор тоифа) Аллоҳнинг амрига қайтгунича, сизлар тажовуз қилган (тоифа) билан урушингиз!!..» (Ҳужурот сураси, 9-оят), деган.
Савол:
– Тажовузкор, ҳаддан ошган тоифага қарши қилич билан уришамизми?
Жавоб:
– Амри маъруф ва наҳйи мункар қиласан, қабул этмасалар, уларга қарши жанг қиласан. Пайғамбаримиз (алайҳиссалом)нинг: «Сизга жабр қилувчининг зулми, одил одамнинг адолати зарар қилмайди. Сизга ўз ажрингиз, уларга ўз гуноҳлари», деган сўзларига биноан, агар имом ситамкор бўлса, адолатли тоифа билан бирга бўласан.
Савол:
– Очиқ хавориж бўлганлар тўғрисида нима дейсиз?
Жавоб:
– Улар хаворижларнинг энг ифлосларидир.
Савол:
– Уларни кофирлар деймизми?
Жавоб:
– Йўқ, Лекин уларга қарши пешволаримиз курашганидай, эзгулик соҳиблари Ҳазрат Али ва Умар ибн Абдулазиздек курашамиз.
Савол:
– Хаворижлар биз каби такбир айтадилар, намоз ўқийдилар, Қуръон тиловат қиладилар. Абу Умома (розияллоҳу анҳу)нинг қиссасини эсланг-чи! У Дамашқ масжидига кирганида, унда хаворижлардан бирталайининг каллалари думалаб ётар эди. У Абу Ғолиб Ҳимсийга: “Эй Абу Ғолиб, улар одам болалари, ҳамшаҳарларинг-ку”, деди. Сенга уларни таништираман, деб Абу Ғолиб: “Эй дўзах аҳлининг лайчалари, эй дўзах аҳлининг кучуклари, эй осмон тагидаги энг разил мурдалар”, деди. Абу Умома ўзини тўхтатолмай кўз ёш тўкарди. Бу ҳолатни кўрган Абу Ғолиб: “Эй Абу Умома, сени йиғлатаётган нарса нима?” деди. Абу Умома унга деди: “Улар мусулмон эдилар, сен улар тўғрисида нималар деяпсан, мен нималарни эшитяпман?! Аллоҳ таоло Қуръонда улар тўғрисида: «Баъзи юзлар оқарадиган ва баъзи юзлар қораядиган кунни (қиёматни) эсланг: юзи қорайганларга (ҳужжат исботи учун шундай дейилур): «Имон келтиргандан кейин яна куфрга қайтган эдингизми? Куфрингиз туфайли мана шу азобларни тотиб кўринг, энди! Юзлари оқарган зотлар эса Аллоҳнинг раҳматида (жаннатида)дирлар. Улар у ерда абадий қолувчилардир» (Оли Имрон, 106–107-оятлар), деган”.
Абу Ғолиб айтди: “Бу ўз фикрингми ёки Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам)дан эшитганмисиз?” Абу Умома айтди: “Мен буни Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам)дан бир, икки, уч то етти мартагача эшитмаганимда сизларга айтмаган бўлар эдим. Хаворижларнинг куфри куфрони неъматдир, Аллоҳнинг уларга берган инъомларига куфр қилганлар”.

@quronvabaxt Ochish/sharhlash

2022-02-07 19:21:24 #ФИҚҲУЛ_АБСАТ
Имоми Аъзам билан шогирди Абу Мутиънинг савол-жавобларига асосланиб ёзилган:

Савол: – Агар нега Аллоҳ бандаларни гуноҳ қилишга мажбур қилади, сўнгра уларга азоб беради, деса, сиз нима деган бўлардингиз?
Жавоб: – Агар шундай деса, сен ундан сўра: “Банда ўзига ўзи фойда ёки зарар келтира оладими? Агар у йўқ, чунки бандалар зарар ва фойдада мажбур қилинган, итоат қилиш ва маъсият қилишда эмас, деса, унга Аллоҳ ёмонликни яратганми, деб айт. Агар у ҳа, яратган, деса, ўз сўзидан чиққан бўлади. Агар у йўқ, Аллоҳ ёмонликни яратган эмас, деса, у ҳолда Аллоҳнинг: «...Паноҳ тилаб илтижо қилурман тонг Парвардигорига, яратган нарсалари ёвузлигидан...» (Фалақ сураси, 1–2-оятлар) сўзига биноан, у кофирдир. Аллоҳ ёмонликнинг ҳам яратгувчисидир. Агар у сизлар Аллоҳ куфрни ҳам, имонни ҳам хоҳлайди, демайсизларми, деса, биз унга ҳа, десак у: «У (Ундан) қўрқишга аҳл (лойиқ) ва мағфират аҳли ҳамдир» (Муддассир сураси, 56-оят), деб Аллоҳ марҳамат қиладими? – дейди.
Савол:
– Биз унга ҳа, десак, у Аллоҳ куфрга лойиқми? – деса, биз қандай жавоб қиламиз?
Жавоб:
– Унга Аллоҳ истаган тоатга лойиқ, истаган маъсиятга лойиқ эмасдир, деб айт.
Савол:
– Агар у Аллоҳ Унга қарши ёлғон ва туҳмат қилинишини истамади, деса биз нима деймиз?
Жавоб:
– Ундан “Аллоҳга ёлғон тўқиш – сўз ва гап билан бўладими ёки йўқми?” деб сўра. Агар у “Ҳа”, деса, ундан “Одамга ҳамма ишларни ким ўргатди?” деб сўра. Агар у “Аллоҳ ўргатди”, деса, ундан “Куфр гапми ёки гап эмасми?” деб сўра. Агар у “Ҳа, сўз”, деса, ундан “Кофирни ким сўзлатди?” деб сўра. Агар у “Аллоҳ”, деса, билгинки, улар ўзларига хусуматчи бўладилар. Чунки ширк сўз билан бўлади. Агар Аллоҳ хоҳласа, кофирларга ширкни сўзлатмас эди.
Савол:
– Агар у менга “Бир одам хоҳласа, яъни унда бир ишга хоҳиш бўлса, уни қилади, агар хоҳиши бўлмаса, уни қилмайди, хоҳласа ейди, хоҳламаса емайди, хоҳласа ичади, хоҳламаса ичмайди” деса, мен нима деб жавоб бераман?
Жавоб:
– Унга “Аллоҳ Бани Исроилга денгиздан кечиб ўтишни ҳукм қилди, Фиръавнга эса ғарқ бўлишни тақдир қилди, шундайми?” дегин. Агар у “Ҳа”, деса, унга: “Фиръавн Мусони изламаслиги, у ва унинг ҳамроҳлари ғарқ бўлмаслиги рўй бериши мумкинмиди?” деб айт. Агар у “Ҳа”, деса, демак, у кофирдир. Агар у “Йўқ”, деса, у юқоридаги сўзини бекор қилган бўлади.

@quronvabaxt Ochish/sharhlash

2022-02-07 12:07:33 #ФИҚҲУЛ_АБСАТ
Имоми Аъзам билан шогирди Абу Мутиънинг савол-жавобларига асосланиб ёзилган:

Савол:
– Агар банда юқорида айтилганларга қаттиқ ишонса ёки уларга иқрор бўлса, у мўминми?
Жавоб:
– Ҳа, агар банда уларга иқрор бўлса, Исломнинг барча таълимотларига иқрордир ва у мўминдир.
Савол:
– Банда Аллоҳнинг яратганларидан бирортасини инкор қилса ва бунинг яратгувчисини билмайман, деса-чи?
Жавоб:
– У ҳолда Аллоҳнинг: «...У ҳамма нарсанингяратувчисидир...» (Анъом сураси, 102-оят) деган оятига биноан кофирдир. Гўё у ўз сўзи билан: “Бунинг яратувчиси Аллоҳдан ўзгадир”, дегандек бўлади. Шунингдек, у: “Аллоҳ менга намоз ўқишни, рўза тутишни, закот беришни фарз қилганини билмайман” деса, Аллоҳ таолонинг: «Намозни баркамол ўқингиз, закот берингиз...» (Бақара сураси, 43-оят). Шунингдек, «...Сизлардан олдинги (уммат)ларга фарз қилингани каби сизларга ҳам рўза тутиш фарз қилинди...» (Бақара сураси, 183-оят), «Бас, тунга кириш пайтингизда ҳам, тонгга кириш пайтингизда ҳам Аллоҳга тасбеҳ айтингиз!» (Рум сураси, 17-оят) оятларига биноан у кофирдир. Агар бу оятларга ишонаман, лекин уларнинг таъвилини ҳам, тафсирини ҳам билмайман деса, кофир бўлмайди. Чунки у буларнинг Аллоҳ томонидан нозил бўлганига ишонган, аммо тафсирларида хато қилган.
Савол:
– Агар у мушриклар юртида бўлса, фарзлардан ва бошқа шариат аҳкомларидан бирор нарса билмаса, Қуръонга ҳам, шариат аҳкомларидан бирортасига ҳам иқрор бўлмаса, фақат Аллоҳга ва имонга иқрор бўлса, шу ҳолда вафот этса, у мўминми?
Жавоб:
– Ҳа, у мўминдир.
Савол:
– Фақат имонга иқрор бўлиб, у ҳеч нарса билмаган ва ҳеч қандай амал қилмаган бўлса-чи?
Жавоб:
– У мўминдир.
Савол:
– Имон ҳақида айтиб беринг.
Жавоб:
– Танҳо Аллоҳдан ўзга сиғинадиган илоҳнинг йўқлигига, Унинг шериги йўқлигига иқрор бўлишинг, Унинг фаришталарига, китобларига, пайғамбарларига, Жаннату Дўзахига, Қиёматига, яхшилик ва ёмонлик Ундан эканлигига иқрор бўлишинг, Аллоҳ амалларни ҳеч кимнинг ихтиёрига топширмаганлигига, одамлар Аллоҳнинг хоҳиш-иродаси ва белгилаганига мувофиқ бўлишларига иқрор бўлишинг.
Савол:
– Агар банда уларнинг ҳаммасига иқрор бўлса-ю, лекин Аллоҳнинг: «Бас, хоҳлаган киши имон келтирсин, хоҳлаган кимса кофир бўлсин!» (Каҳф сураси, 29-оят), деган оятига биноан “Истасам имон келтираман, истасам имон келтирмайман, хоҳиш-ихтиёр ўзимда” деса, сиз нима деган бўлар эдингиз?
Жавоб:
– У ўз даъвосида ёлғончидир. Аллоҳнинг: «Йўқ!Балки улар охиратдан қўрқмаслар. Йўқ! У (Қуръон) бир эслатмадир. Бас, хоҳлаган киши ундан эслатма олур. Улар фақат Аллоҳ хоҳлаганидагина (Қуръондан) эслатма олурлар...» (Муддассир сураси, 53–56-оятлар); “(Улар) Аллоҳ истаганинигина истайдилар...” деган оятларига қарамайсанми?! Аллоҳнинг “Истаган одам имон келтирсин, истаган одам инкор қилсин!” деган ояти ваъиддир. Мазкур банда бу оятнинг ўзини ва унинг Аллоҳ томонидан нозил бўлганини рад қилаётгани йўқ. У фақат оятни таъвил қилишда хатога йўл қўйган ва бу билан у кофир бўлиб қолмайди.
Савол:
– Банда агар менга мусибат етса, Аллоҳ у туфайли мени синамоқчими ёки мусибат ўзимнинг қилмишимданми, Аллоҳ мени у туфайли синамоқчи эмас, деса, кофир бўладими?
Жавоб: – Йўқ.
Савол: – Нега?
Жавоб:
– Чунки бу одам Аллоҳ таолонинг: «(Эй исонлар), сизларга не мусибат етса, бас, ўз қўлларингиз қилган нарса (гуноҳ) сабаблидир» (Шўро сураси, 30-оят); «Сизга қандай яхшилик етса, у Аллоҳдандир, Сизга қандай нохушлик етса, у ўзингиздандир...» (Нисо сураси, 79-оят), яъни гуноҳинг сабаблидир, «...Бас, Аллоҳ (Ўзи) хоҳлаган кимсани йўлдан оздирур ва (Ўзи) хоҳлаган кишини ҳидоят қилур...» (Иброҳим сураси, 4-оят) деган оятлари таъвилида хато қилган. Аллоҳнинг: «...Аллоҳ инсон билан унинг дили (ўртаси)да “парда” бўлиб туради...» (Анфол сураси, 24-оят) дегани, мўмин ва куфр, кофир ва имон ўртасида (парда) бўлади, деганидир.
Банданинг маъсият қилишга қодирлигининг айнан ўзи унинг Аллоҳга итоат қилишга ҳам салоҳияти борлигини билдиради. Банда Аллоҳ унда пайдо қилган ва маъсиятга эмас, Унга тоат қилиш учун ишлатишни буюрган куч-қувватни маъсият учун сарф қилгани учун жазоланади.

@quronvabaxt Ochish/sharhlash

2022-02-06 12:50:36 #ФИҚҲУЛ_АБСАТ
Имоми Аъзам билан шогирди Абу Мутиънинг савол-жавобларига асосланиб ёзилган

Савол:
– Энг улуғ ва энг содда фиқҳ нима?
Жавоб:
– Аҳли қибладан ҳеч кимни гуноҳи учун кофирга чиқармаслигинг, ҳеч кимни имонсиз деб ҳукм этмаслигинг, яхшиликка буюришинг ва ёмонликлардан қайтаришинг, сенга етадиган нарсанинг етмай қолиши мумкин эмаслигини, сенга тақдир этмаган нарсанинг етиши мумкин эмаслигини билишинг, Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг асҳобларидан бирорталаридан ўзингни четга тортмаслигинг, бирларидан бирларини устунқўймаслигинг, Ҳазрат Усмон ва Ҳазрат Али розияллоҳу анҳумонинг воқеаларини Аллоҳга ҳавола қилишинг, улардан бирини иккинчисидан афзал деб билмаслигинг энг содда ва энг улуғ фиқҳдир.
Имоми Аъзам сўзларида давом этди:
– Диний билимларни билиш аҳкомларни билишдан кўра афзалроқдир. Зеро, кишининг Парвардигорига қандай ибодат (бандачилик) қилишни билиши бошқа кўп илмларни ўзида тўплаганидан кўра фойдалироқдир.

Савол:
– Энг афзал фиқҳ қайси?
Жавоб:
– Банданинг Аллоҳга имон келтиришни, диний вожибларни, суннатларни, жиноятлар ва уларга белгиланган жазоларни, умматнинг ихтилофларини билиши энг афзал фиқҳдир.
Савол:
– Имон нима?

Жавобида Абу Ҳанифа бундай деди:
– Ҳаммод Иброҳимдан, у Алқама ибн Муршиддан, у эса Яҳё ибн Яъмурнинг Ибн Умар розияллоҳу анҳуга қуйидаги савол билан мурожаат этганини ривоят қилган:
– Дин тўғрисида хабар беринг-чи, у нима ўзи?
Ибн Умар жавоб қилди:
– Имон келтирсанг, уни биласан.
Яҳё ибн Яъмур:
– У ҳолда айтинг-чи, имон ўзи нима? – дедим.
Шунда Ибн Умар қўлимдан ушлаб бир қариянинг олдига олиб борди, унинг ёнига ўтқизиб қўйди ва: “Бу мендан имон нима ўзи, деб сўраяпти”, деди. Бу қария Бадр муҳорабасида Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва саллам билан бирга иштирок этганлардан бири, деди-да, менга юзланиб:
– Мен Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг ёнларида, бу мўйсафид билан бирга эдим. Шу пайт Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва саллам ҳузурларига бошида салласи бор, чиройли бир киши кириб келди. Биз уни бадавий араблардан бўлса керак, деб ўйладик. У одамларнинг елкалари оша ўтиб Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва саллам олдиларида тўхтаб:
– Эй Аллоҳнинг элчиси, имон нима? – деди. Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва саллам жавоб қилдилар:
– «Аллоҳдан ўзга илоҳ йўқ, Муҳаммад Аллоҳнинг бандаси ва элчиси» деб иқрор бўлишинг. Аллоҳнинг фаришталарига, китобларига, пайғамбарларига, Қиёмат кунига, яхши ва ёмон тақдир Аллоҳдан эканига ишонишингдир.
Қария тўғри айтдинг, деди. Бадавийлар, саводсиз бўлишига қарамай, бу мўйсафиднинг Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва саллам сўзларини тасдиқлаётганидан ажабландик. Қария сўзида давом этиб:
– Эй Аллоҳнинг элчиси, Исломнинг арконлари қайсилар? – деди.
– Намоз ўқиш, Рамазон ойида рўза тутиш, закот бериш, имкони бор одамнинг Байтуллоҳга ҳаж қилиши, жунубликдан ғусл қилиш, – дедилар Пайғамбаримиз.
Қария:
– Тўғри айтдинг, – деди.
Биз яна унинг Пайғамбаримиз алайҳиссалом сўзларини тасдиқлаётганидан ҳайрон бўлдик. Гўё у Пайғамбаримиз алайҳиссаломга таълим бераётгандек эди.
– Эй Аллоҳнинг элчиси, эҳсон нима? – деди қария.
– Аллоҳни кўриб турганингдек иш қилмоғинг. Чунки сен Уни кўрмасанг, албатта У сени кўриб туради, – дедилар Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва саллам.
– Тўғри айтдинг, – деди қария ва:
–Қиёмат қачон бўлади? – деб сўради.
– Сўралаётган сўрагувчи одамдан билимдонроқ эмас, – деб жавоб бердилар Пайғамбаримиз алайҳиссалом.
Шундан сўнг қария ўрнидан турди, у одамлар орасига киргач, биз уни кўролмай қолдик. Пайғамбаримиз алайҳиссалом:
– Бу қария Жаброил алайҳиссалом эдилар. У сизларнинг олдингизга динингиз асосларини таълим бергани келди, – дедилар.

@quronvabaxt Ochish/sharhlash