2022-01-25 20:33:03
Бундан сал кам йигирма йил олдин, АҚШда дунё тарихидаги энг катта свет ўчиши содир бўлган эди. Асосий истеъмолчиларга 7 соатда свет қайтди, умуман олсак, барча асоратларини йўқотишга 4 кун кетди. Бу свет ўчишини сабаби изчил ўрганилган, тадқиқот ва тергов натижаларини ўқисангиз бўлади, сабаби программадаги, яъни софтдаги муаммолар ҳам бўлган (инсон фактори, нотўғри бошқарув ва программа хатоси учта асосий сабаб қилиб кўрсатилган). АҚШ ва Канаданинг 50 миллиондан ортиқ аҳолиси бир неча соат светсиз қолиб кетишганинг сабаби кибер сабабларга кўра содир бўлгани албатта диққатга муҳим воқеа. Бу ўчишни натижасида жуда кўп хатолар устида ишлаш қилинди, Европа ва АҚШ электр таъминоти тизимлари киберҳужумлар ва киберхатоларга текширилиши кераклиги ва доим стресс тестлардан ўтказиши кераклиги ҳақида бир нечта қарорларга келинди. Бу кулфат натижасида, ҳар хил сабаблардан 100 та инсон қурбон бўлгани ҳам қайд этилган эди.
Хатоларни устида ишлаш натижасида, АҚШ конгресси машҳур Энергетик Сиёсат Қонунини 2005 да қабул қилди. Ўша қонунчилик лойиҳаси асосида келажакда ҳам, террористик ёки бошқа таҳдидлардан, киберҳужумлардан, программа ва инсон хатоликлардан свет ўчишини олдини олиш ҳаракатлари акс эттирилган. Муҳими, свет ўчиб қолса, қандай стратегия қилиниши кераклиги ҳақида режалар тузилиб чиқилган. Ўша воқеалар асосида қабул қилинган қонунчилик, ҳали ҳам шимолий америкадаги энергетик сиёсатда қўлланиладиган саъй ҳаракатларнинг белгиловчи асосий қонунлардан саналади.
Ўйлайманки, биздаги бугунги кун воқеалари пайтидаги ҳукуматнинг тез ва яхши шаклланган коммуникация тактикаси ва кулфатни олдини олишга бўлган ҳаракатлари келажак учун тайёрланадиган қонунчилик яратилганида тажриба сифатида инобатга олинади. Аминманки, келажакда бундай нарсалар қайтарилмаслиги ҳақида керакли чора-тадбирларни кўрганимизда, бугунги кун тажрибаси энг муҳим нуқта бўлади. Инфратузилма борасидаги қонунчилик — қурилиш ва эксплуатацияга оид масалалар, мавжуд қонунчиликка амал қилиниши ва бажаришдаги муаммолар, электр энергия нархларини бозор сиёсатига ҳамоҳанг қилиш ва энг муҳими, ўрта Осиё энергия тизимини, худди шунга ўхшаш тизим, шимолий америка тизимини асоси бўлмиш NERC стандартларига қараб ислоҳот қилинади. Албатта бу узоқ ва узун жараён, лекин бугунги кун сабоқлари бу масалаларга жиддий эътибор беришимиз кераклигини эслатмоқда.
Бундай фавқулодда ҳодисаларида, ўз кучи ва ғайратини аямай хизмат қилаётган барча хизматчилар ва масъул ташкилотларда фаолият олиб борувчиларга ўз миннатдорчилигимни билдирмоқчиман. Кутилмаган кулфатлар пайтида оқилона чоралар кўриб, иложи борича бу кулфат асоратларини олдини олишга ҳаракат қилаётган барча инсонларга ўз чуқур миннатдорчилигимни айтмоқчиман. Ҳақиқатдан, шундай пайтларда қанчалик давлат хизматлари сифати муҳимлиги ва кераклиги ҳақида инсон ўйланиб қолади. Давлатнинг асосий функциялари ҳам, айнан шундай кунларда энг яққол билинади.
6.3K views17:33
B
