Соғлиқни сақлаш вазирлиги | Вакцина – ягона чора!

2024-03-31 12:38:33 Буни билишингиз керак!

Айни пайтда юртимизда 13 турдаги бошқарилувчи юқумли касалликлар — гепатит В, сил, полиомиелит, ротавирус инфекцияси, бўғма, қоқшол, кўкйўтал, Хиб инфекцияси, қизамиқ, эпидпаротит, қизилча, пневмококк, одам папиллома вирусига қарши режали эмлаш тадбирлари ўтказилади.

Ҳар бир боланинг туғилганидан бошлаб профилактик эмлаш календарига мос равишда вакцинация қилиниши муҳимлиги ҳақида Республика ихтисослаштирилган педиатрия илмий-амалий тиббиёт маркази шифокори, тиббиёт фанлари номзоди Барно Агзамхўжаева батафсил маълумот беради.

Соғлиқни сақлаш вазирлиги
Матбуот хизмати.

@ssvuz | @ssvmatbuotkotibi | Facebook | Instagram Ochish/sharhlash

2024-03-31 07:45:46 Саломатлик кўрсаткичлари меъёрида бўлган аҳолига қандай эслатмалар бор?

Хабарингиз бор, юртимизда тиббиётнинг бирламчи тизими орқали аҳоли тиббий хатловдан ўтказиляпти. Натижада фуқаролар саломатлик кўрсаткичлари бўйича тўрт гуруҳга ажратиб олинмоқда.

Хусусан:
1 таянч гуруҳи — амалий соғлом шахслар;
2 паст хавф гуруҳи — тез-тез касал бўлувчилар;
3 ўрта хавф гуруҳи — сурункали касалликлари бор беморлар;
4 юқори хавф гуруҳи — ўзгалар парваришига муҳтож, ётиб қолган, ногирон беморлар.

Соғлиқни сақлаш вазирлиги саломатлик кўрсаткичлари бўйича мазкур тўрт гуруҳга мансуб аҳоли учун алоҳида эслатмалар тайёрлади.

1 таянч гуруҳи — амалий соғлом шахслар учун эслатма:

Соғлом овқатланиш тамойилларига амал қилинг!
кун давомида оз-оздан 4-5 маротаба овқатланинг;
камида 400 гр. мева ва сабзавотлар, кўкатлар истеъмол қилинг;
таркибида ёғ, қанд ва туз миқдори кўп бўлган маҳсулотларни чекланг;
кечки овқатни 19:00 дан кечиктирманг.

Жисмоний фаоллик!
10-15 дақиқалик эрталабки бадантарбия машқларини бажаринг;
кун давомида камида 30 дақиқа жисмоний машқ қилинг;
кечки сайрга чиқинг;
имкон қадар спортнинг бирор тури билан шуғулланинг.

Тамаки чекиш ва спиртли ичимликлар истеъмол қилишдан йироқ бўлинг!
зарарли одатлар саломатликка путур етказади ва умрни қисқартиради.

Шахсий гигиена қоидаларига риоя қилинг!
қўлларингизни овқатдан олдин ва кейин, кўчадан уйга кирганда ва ҳожатдан сўнг албатта совунлаб ювинг;
кунига 7-8 соат ухланг;
йилда бир маротаба оилавий шифокор кўригидан ўтинг;
мақсадли скрининг кўрикларида қатнашинг.

Соғлиқни сақлаш вазирлиги
Матбуот хизмати.

@ssvuz | @ssvmatbuotkotibi | Facebook | Instagram Ochish/sharhlash

2024-03-30 12:43:37 Буни билишингиз керак!

Чақалоқни неча ойгача тўлиқ она сути билан озиқлантириш тавсия этилади?

Болага қўшимча озуқа киритиш тартиби қандай?

Биринчи бўлиб чақалоққа қайси маҳсулотларни ва неча маҳал берган маъқул?

“Қозон овқат”га болани қачондан ўтказиш мумкин?

Ёш оналарни энг кўп қизиқтирадиган ушбу саволларга Республика ихтисослаштирилган педиатрия илмий-амалий тиббиёт маркази бўлим мудири, тиббиёт фанлари номзоди Фотима Абдураҳмонова жавоб беради.

Соғлиқни сақлаш вазирлиги
Матбуот хизмати.

@ssvuz | @ssvmatbuotkotibi | Facebook | Instagram Ochish/sharhlash

2024-03-29 15:02:28 Буни билишингиз керак!

Бугунги куннинг долзарб муаммоларидан бири — вақт етишмаслиги. Уни аяб, баъзида тез тайёр бўладиган маҳсулотлар, яъни фаст-фудларни сотиб оламиз. Айниқса болажонлар уларни севиб истеъмол қилишади. Гарчи уларнинг зарарли эканини биламиз.

Лекин фаст-фуд нимаси билан организм учун зарарли ва нимага уни еган сари егинг келаверади? Бу борада ЖССТ тавсиялари қандай?

Бу ҳақда тиббиёт фанлари доктори, доцент Дилафруз Абдуллаева батафсил маълумот беради.

Соғлиқни сақлаш вазирлиги
Матбуот хизмати.

@ssvuz | @ssvmatbuotkotibi | Facebook | Instagram Ochish/sharhlash

2024-03-29 12:29:58 Болалар қандай тиббий кўриклардан ўтиши керак?

Боланинг соғлом улғайиши алоҳида парвариш ва эътиборни талаб қилади. Айниқса, ёш авлоднинг ҳар томонлама баркамол бўлиб камолга етишида тиббиёт мутахассисларининг тавсия ва маслаҳатлари жуда муҳим.

Шу сабабли жорий йилдан бошлаб Соғлиқни сақлаш вазирлиги томонидан оила шифокорлари ва патронаж ҳамширалари учун алоҳида қўлланмалар тайёрланиб, тиббиёт муассасаларига етказилди.

— Мазкур китобчадан ҳар бир ёш тоифасидаги ўғил-қизлар саломатлигини муҳофаза қилиш учун мақсадли тиббий кўрикларни қачон амалга ошириш белгиланган, — дейди Мирзо Улуғбек туман тиббиёт бирлашмаси бошлиғи Севара Хусанова.

— Хусусан, бирламчи тиббий-санитария муассасалари фаолияти доирасида янги туғилган чақалоқларнинг ҳолати туғуруқхонадан чиққанидан сўнг 3 кун ичида ва 15 ҳамда 30 кунликда оила шифокори ва патронаж ҳамшираси томонидан кузатиб борилади.

Ҳар ойда 1 марта боланинг бўй узунлиги, тана вазни, бош ва кўкрак айланаси, ВБИ (вазн-бўй индекси) ҳамда психомотор ривожланиши аниқланади. 2 ойликда эса чақалоқ невропатолог ва ортопед каби тор соҳа мутахассислари томонидан кўрикдан ўтказилади.

Шунингдек, гўдак саломатлиги йилда 4 марта, яъни 3, 6, 9 ва 12 ойликда, 2 ёшгача болалар эса йилда 2 марта, яъни 18 ойлик ва 2 ёшда патронаж ҳамшираси томонидан текшириб борилади.

1–3 ёшли болалар ҳар чоракда бир марта оила шифокори ва патронаж ҳамшираси томонидан тиббий кўрикдан ўтказилади. Бунда боланинг бўй узунлиги, тана вазни, бош ва кўкрак айланаси ҳамда ВБИ (вазн-бўй индекси) аниқланиб, керакли тавсиялар берилади.

Бундан ташқари, ҳар чоракда 1 марта уларнинг психомотор ривожланиши баҳолаб борилади ҳамда йилда 1 марта стоматолог, эндокринолог, ортопед, офтальмолог ва педиатр каби тор соҳа мутахассислари томонидан мақсадли тиббий кўриклардан ўтказилади.

3 – 5 ёшли болалар эса ҳар 6 ойда 1 марта тиббий кўрик билан қамраб олинади. Бунда уларнинг бўй узунлиги, тана вазни, бош ва кўкрак айланаси ҳамда ВБИ (вазн-бўй индекси)ни аниқланиб, зарур ҳолларда ота-оналарга тиббий маслаҳатлар берилади.

Бу ёшдаги болалар саломатлиги, шунингдек 3, 4 ва 5 ёшда йилига 1 марта ҳамда эмлангандан кейин 3 кун ичида 1 марта патронаж ҳамшираси томонидан кузатиб борилади.

Қолаверса, ҳар 6 ойда 1 марта боланинг психомотор ривожланиши кузатилиб, йилда 1 марта стоматолог, эндокринолог, ортопед, офтальмолог ва педиатр каби тор соҳа мутахассислари кўригидан ўтади.

Режага кўра, 6 – 18 ёшли болаларнинг соғлиги йилда 1 марта оила шифокори томонидан текширилиб, саломатлик гуруҳларига таснифланади. Бунда уларнинг ҳам бўй узунлиги, тана вазни, бош ва кўкрак айланаси ҳамда ВБИ (вазн-бўй индекси) ва психомотор ривожланиши кузатилади.

Шунингдек, уларнинг саломатлиги йилда 1 марта стоматолог, эндокринолог, ортопед, офтальмолог ва педиатр томонидан текшириб борилади.

Соғлиқни сақлаш вазирлиги
Матбуот хизмати.

@ssvuz | @ssvmatbuotkotibi | Facebook | Instagram Ochish/sharhlash

2024-03-28 17:27:10 Ортиқча тана вазни, семизлик ва қандли диабет олди беморлари зудлик билан ўз овқатланиш ҳамда яшаш тарзини ўзгартиришлари зарур.

Хўш, бу жараёнда қандай қоидаларга риоя қилиш лозим?

Соғлом овқатланишни йўлга қўйишда нималарга эътибор бериш керак?

Кунлик таомномага қайси маҳсулотларни киритиш фойдали?

Ушбу саволларга юқоридаги видеоролик орқали батафсил жавоб топасиз.

Соғлиқни сақлаш вазирлиги
Матбуот хизмати.

@ssvuz | @ssvmatbuotkotibi | Facebook | Instagram Ochish/sharhlash

2024-03-28 10:17:04 Юртимизда неча турдаги юқумли касалликлар қарши профилактик эмлаш тадбирлари ўтказилади?

Аҳолини бошқарилувчи юқумли касалликларга қарши эмлаш ушбу хасталикларни камайтириш, инфекция ўчоқларини жиловлаш ва бартараф этишда асосий восита ҳисобланади.

Шу сабабли юртимизда Миллий профилактик эмлаш календари жорий этилган.

— Айни пайтда юртимизда 13 турдаги юқумли касалликлар — гепатит В, сил, полиомиелит, ротавирус инфекция, бўғма, қоқшол, кўкйўтал, Хиб инфекция, қизамиқ, эпидпаротит, қизилча, пневмококк инфекция, ВПЧ-одам папилломага қарши режали вакцинация тадбирлари ўтказилади, — дейди Санитария-эпидемиологик осойишталик ва жамоат саломатлиги қўмитаси бўлим бошлиғи Дилором Турсунова.

— Профилактик эмлашлар учун 3 минг 138 та эмлаш пункти ажратилган.

Муҳими, сўнгги йилларда бошқарилувчи юқумли касалликларга қарши профилактик эмлашлар билан қамраб олиш даражаси 95-98 фоизни ташкил этяпти. Мамлакатимизда 2003 йилдан буён эмлашдан сўнг ножўя ҳолатлар рўйхатга олингани йўқ.

Муҳими, иммунизация тадбирларининг мунтазам ва самарали олиб борилиши натижасида 1996 йилдан буён юртимизда ёввойи полиовируслар келтириб чиқарадиган полиомиелит касаллиги тугатилди ва Ўзбекистон 2002 йилда “Полиомиелитдан холи ҳудуд”, 2017 йилда эса “Қизамиқ ва қизилчанинг 36 ойлик элиминациясига эришган ҳудуд” номли халқаро сертификатларни олишга муваффақ бўлди.

Соғлиқни сақлаш вазирлиги
Матбуот хизмати.

@ssvuz | @ssvmatbuotkotibi | Facebook | Instagram Ochish/sharhlash

2024-03-26 07:48:28 Жаҳон тиббиётидаги тадқиқотлар

Олимлар кимё терапия пайтида мия ҳужайраларини ҳимоялаш усулини кашф қилдилар

Кимё терапия саратоннинг кўплаб турларини даволашнинг энг яхши усулларидан бири ҳисобланади. Аммо, афсуски, унинг ён таъсири бутун танада, шу жумладан мияда ҳам сезилади.

Беморларда хотира, диққатни жамлаш ва қарор қабул қилиш билан боғлиқ муаммолар кузатилиши мумкин. Бу эса уларнинг фикрлаш ва хатти-ҳаракатларида намоён бўлади. Гарчи мазкур ҳолат одатда кимё терапия тугаганидан кейин йўқолса-да, бир неча ой давомида кундалик ҳаётга таъсир этади.

Массачусетс технология институти (MIT) олимлари томонидан олиб борилган янги тадқиқот ушбу ножўя таъсирларни даволашнинг жуда оддий усулини кашф этган бўлиши мумкин ва энг муҳими, бу кимё терапияга қараганда кам инвазивдир. Бунинг учун ҳар куни милтилловчи чироқларга қараш ва маълум бир частотали товушларни тинглаш кифоя.

Тажрибалар ёруғлик ва товуш терапиясидан сўнг яллиғланишнинг, асаб тизимининг дегенерациясига олиб келиши мумкин бўлган токсик оқсилларнинг камайганини ҳамда когнитив тестларнинг яхшиланганини кўрсатди.

Кимё терапия курси давомида ҳар куни гамма-тўлқин терапиясини олган тажриба объектларида акс аломатларнинг барчаси сезиларли даражада пасайган. Уларнинг хотираси ва ижро этувчи функцияларини ўлчаш бўйича тестлар анча яхши натижаларни кўрсатган.

Шунингдек, тадқиқотчилар гамма-тўлқин терапияси билан даволанганда яллиғланиш ва ҳужайралар нобуд бўлиши билан боғлиқ генлар сусайганини аниқладилар.

Фойдали таъсирлар даволанишдан кейин тўрт ой давомида ҳеч бўлмаганда қисман давом этиши кузатилди. Бундан ташқари, ушбу янги усул кимё терапиядан кейин эмас, балки у билан бир вақтнинг ўзида қўлланилганда анча яхши натижа бериши қайд этилди.

Бу усул барча босқичлардан муваффақиятли ўтса, у беморларда кимё терапияни амалга оширишнинг стандарт қисмига айланиши, шу билан ҳаётий муҳим даволанишнинг ёқимсиз томонларини камайтириши мумкин.

Тадқиқот “Science Translational Medicine” журналида чоп этилган.

Соғлиқни сақлаш вазирлиги
Матбуот хизмати.

@ssvuz | @ssvmatbuotkotibi |Facebook | Instagram Ochish/sharhlash

2024-03-25 10:48:29 Буни билишингиз керак!

Аллергик касалликлардан азият чекувчи инсонларда баҳор кунлари нафақат табиатнинг уйғониши билан боғлиқ жараёнларга сезгирлик кучайиши кузатилади, балки улар ўз таомномасини шакллантиришда ҳам маълум қийинчиликларга учраши мумкин.

Бу борадаги тавсиялари билан тиббиёт фанлари доктори, доцент Дилафруз Абдуллаева бўлишади.

Соғлиқни сақлаш вазирлиги
Матбуот хизмати.

@ssvuz | @ssvmatbuotkotibi | Facebook | Instagram Ochish/sharhlash

2024-03-21 10:49:58 Ochish/sharhlash