The Stranger

2022-12-28 18:47:17 ​​Lev Tolstoy – "Kreytser sonatasi"

Agar bu asarni bitta gap bilan ifodalash talab qilinsa, shunday ta'riflash mumkin: Goʻzal oila haqidagi xomxayollarni puchga chiqaradigan qissa.

Voqealar poyezddagi suhbat bilan boshlanadi, oila qurishda sevgining ahamiyati haqida gap boradi. Quyidagi iqtibosda hozirgi oilaviy janjallar, odamlarning baxtsizligi, hatto qotilliklarning sababi aks etgan:
"Bir-birlarini sevmaydiganlarni qovushtirib qoʻyishadi, keyin totuv yashamayotganlaridan hayron boʻlishadi. Bu usulda xoʻjayinning xohishi bilan hayvonlarni juftlab qoʻyish mumkin, odamlarning esa xohishi, koʻngli bor".

Hozir oldingiday bir-birini chimildiqda koʻrish yoʻq, ammo hamon yoshlar bir-birining asl basharasini toʻydan keyin koʻradi. Toʻygacha sevib - sevilishlar koʻp boʻladi, ammo turfa sabablar bilan oilalar farzandini sevganiga emas, boshqasiga ravo koʻrishadi. Toʻygacha notanish odam bilan uchrashuvlar, yangi odamning eʼtibori, xushmuomalasi, mehri yoqib tushadi, eski sevgili tez unutiladi. Biroq toʻydan keyin haqiqiy doʻzax boshlanadi.

Kanalning aksar kuzatuvchilari yoshlar, hali turmush qurmagan. Koʻpining oila haqida shirin, romantik orzulari bor. Afsuski, bekorlarning beshtasini aytibsiz. Oila bu muntazam janjallar degani. Hayotingizda boshqa hech kimdan oʻz juftingizdan nafratlanganchalik nafratlanmaysiz. Boshqa hech kim bilan bu qadar koʻp janjallashmaysiz. Ikki odam bir-biriga toqat qilib yashashi juda-juda qiyin. Tolstoy oʻzi ham xotinidan kuygani uchun buni juda ayon tushuntirgan. Umrining oxirida bolalariga soʻngi vasiyati "Onangizni janozamga qoʻymang" boʻlgan. Ayol oʻz ojizaligi bilan erkakdan ustun va shu orqali uni azoblaydi, xotinlar bekorga egov deyilmaydi. U tinimsiz javrashi, atay nafsoniyatga tegishi, eng nozik nuqtalarga gap bilan urishi, oʻzini kasalga solishi, jazavaga tushishi, baqirib-chaqirib el-yurtga sharmanda qilishi bilan erkakning hayotini doʻzaxga aylantira oladi va koʻpincha shunday boʻladi ham. Erkaklar ham oʻz usullarida buni qoyillatishadi.

Sevgisiz qurilgan oilalar ham baxtli yashab ketishi mumkin. Ikkala tomon ham bir-biriga befarq va juda band boʻlsa bu oila tinch boʻladi. Bir-birini kam koʻrgani, kam oʻylagani va kam shugʻullangani uchun bir-biridan toqat qilib boʻlmaydigan darajada bezimaydi. Sevgini esa yoshlikdagi ehtiros bilan adashtirmaslik lozim. Freydning taʼlimoti bilan bir tanishib qoʻysangiz zarar qilmaydi shu joyiga. Qonimizda bosh koʻtargan garmonlar ta'sirida kulib qaragan, yaxshi gapirgan odamga nisbatan mehr his qilamiz, jismoniy yaqinlikka ehtiyojni sevgi deb adashamiz.

Bizning jamiyatda nafaqat ayolga, hatto erkakka ham ajrashish juda qiyin. Bu esa notinch oilaviy hayotga chidashni haqiqiy doʻzax azobiga aylantiradi. Bu holat "Kreytser sonatasi"dagi kabi xiyonat va qotillik bilan ham yakunlanib turadi. Oxirgi paytda er xotinini, xotin erini yoki oʻzini, bolalarini oʻldirgani haqidagi xabarlar koʻp chiqyapti, aslida bu doim boʻlgan, shunchaki endi ommaviy e'lon qilinyapti. Sevgisiz, oʻzaro tushunishsiz, qoʻrada bir-biriga qoʻshilgan qoʻylarday turmush qurish shunaqa ogʻir oqibatlarga olib keladi. Shu bois oʻzingiz yaxshi tomonini ham, yomon tomonini ham bilgan odam bilan turmush quring. Yangi nomzodning faqat yaxshi tomonini koʻrasiz va bu eski juftingizdan a'lo koʻrinadi. Ammo uning yomon tomonlarini bilmaysiz.

Sevib-sevilib qurilgan oilada janjal boʻlmaydimi? Rosa boʻladi-da. Faqat bunda oraga nafrat qoʻshilib ulgurmay yarashiladi. Oʻzaro mehr, hurmat, shirin xotiralar oʻz taʼsirini koʻrsatadi. Siz hech qachon janjallashmaydigan emas, janjallashgandan soʻng tez yarashadigan, qilmishidan pushaymon boʻladigan odam bilan baxtli yashaysiz.

Oila odamni baxtli qilishi kerak, baxtsiz boʻlishni hamma oʻzi yolgʻiz eplaydi.

@salimov_blogi Ochish/sharhlash

2022-12-26 17:41:47 ​​Piter Hopkirk – "Katta oʻyin"

Buyuk oʻtmishga da'vo qiladiganlar, biz falon-pismadonlarning avlodimiz deydiganlar ushbu kitobni oʻqib, asrlar davomida naqadar yovvoyi, ongsiz, johil boʻlganimizni koʻrib qoʻyishi kerak. Kitobda Markaziy Osiyo ustida bir necha asr davom etgan ikki imperiya kurashi tasvirlangan. Tariximizning bu davrlari haqida darsliklarimizda deyarli hech narsa yoʻq, qaysi hukmdor qaysi qoʻshnisiga urush qilgani, oʻn uchinchi xotinidan boʻlgan yettinchi oʻgʻli otasidan taxtni qanday tortib olgani haqidagi gaplarni hisobga olmasa, albatta. Eng yaqin davlatlardan ulkan choʻllar, dovonlar bilan ajralib qolgan Markaziy Osiyo ancha payt strategik jihatdan hech qanday ahamiyatga ega boʻlmagani bois dunyodan uzilgan holda oʻrta asrlarga xos yovvoyilarcha hayotlarida yashab yuraverganlar. "Ingliz qirolichasining toji" boʻlmish Hindiston tufayligina ikki imperiya bu hududlar bilan shugʻullanishga majbur boʻlib qolgan.

Buyuk Britaniyaga Markaziy Osiyoni bosib olishdan hech qanday naf yoʻq edi, hududiy jihatdan uzoqligi sababli bosib olish va keyin mudofaa qilish katta xarajat talab qilardi. Biroq Rossiyaning Hindiston chegaralariga yaqinlashishini ham istamasdi. Shu bois ingliz razvedkachilari Xivayu Buxoro qilib rosa sayohat qilishgan. Buyuk Britaniya yordamida Rossiya bosqiniga yoʻl qoʻymaslik mumkin edi.

Ammo bizning chala mullalarimiz nima qilishgan? Inglizlardan harbiy yordam yoki qurol-aslaha oʻrniga choʻchqa goʻshti yeysizlarmi, davlatni ayol kishi boshqarishi sharmandalik emasmi, sizlarda devor ortini koʻradigan qurilma borligi rostmi kabi ahmoqona savollarni soʻrashgan. Etiket, odob-axloqdan bexabar vazirlar xoch taqmaganmi deb elchilarning kiyimini yechib koʻrishgan. Shaharga kirgach xon saroyigacha otdan tushmaganini oʻziga hurmatsizlik deb bilgan Buxoro amiri elchini qatl ettirgan.

Buyuk Britaniya imperiyasi qudratining eng choʻqqisiga chiqqan, dunyoni zir titratgan paytda bizning xon-u amirlar hatto bunday davlat borligini bilmagan. Oddiy ingliz kemasida 100 tagacha toʻp bor paytida Buxoro amiri butun qoʻshinida yigirmata toʻp borligi bilan maqtanib, oʻzini yengilmas deb oʻylagan. Rus qoʻshiniga qarshi turolmasliklarini tushuntirishga uringan inglizga Xiva xoni va bosh vaziri "Kofirlarga qarshi jang qilib halok boʻlsak, toʻgʻri jannatga tushamiz" deb maqtanishgan. Boshqa joyda oʻqishimcha, keyinchalik inglizlar biznikilarni samalyot bilan taʼminlamoqchi boʻlishgan, hukmdor mullalardan maslahat soʻragan, samalyot oʻzi nima deb soʻragan mulla, ha shu osmonda uchadigan narsa deyishsa, yoʻq, osmonda uchsa hovlida yurgan xotinlarimizga nomahramning koʻzi tushadi deb rad qilishgan ekan.

Bir haqiqatni tan olish kerak, yaxshiyam bizni Rossiya bosib olgan. Bu bosqinchi Angliya yoki Xitoy boʻlsa ham farqsiz edi. Bizni bu jaholatdan qutqarish kerak edi. Asl tariximizni bilganlargina bu gaplarimni tushuna oladi. Bosqinchi Rossiya ota-bobomizning qonini toʻkkan, jadidlarimizni oʻldrigan degan shablon gaplar koʻp. Oʻzimizga xon, oʻzimizga bek boʻlgan davrlarda bundan badtar xunrezliklar boʻlgan. Markaziy Osiyo davlatlarida hech qanday qonun amal qilmagan. Insonning pashshachalik qadri boʻlmagan. Bosqinchilar bizga sivilizatsiyani olib kelmasa, ilk poyezd kelganda uni temir ot deb, beda koʻtarib chiqqan xalqimizdan hech qachon jadidlar kabi aqlli odam chiqmasdi ham.

Bizning oʻsha davrlarimiz haqida juda koʻp kitob borligidan hayratlandim. Buxoro, Xiva, Qoʻqon, Samarqand, Toshkentga rasmiy va maxfiy sayohat qilgan inglizlar, ruslarning deyarli barchasi bu hududlar haqida ulkan kitoblarni yozishgan. Qachondir tarjima qilinib, oʻz tariximizni oʻrganishga umid bormikin?

Hopkirkning shu kitobi tarjima boʻlgani ham katta yutuq. Juda katta hajmdagi maʼlumotlar oʻta tushunarli tarzda ifodalangan. Ham tarixiy, ham sarguzasht kitob oʻqiyotganday boʻlasiz. Muallif voqealarni tasvirlashda aynan shu voqealarni oʻz koʻzi bilan koʻrgan, ularda ishtirok etganlarning kitoblari, kundaliklaridan foydalanadi. Qattiq tavsiya qilaman.

@salimov_blogi Ochish/sharhlash

2022-12-25 12:42:42 @shisha_bino kanalida oʻtkazilgan soʻrovnomaga koʻra 2022-yilning eng yaxshi bukblogeri deb topilibman. Sovgʻasini berib ketishdi hozir. Ovoz berganlarga va tashkilotchiga rahmat deb qolamiz . Ochish/sharhlash

2022-12-24 16:55:08 ​​Dunyoda harbiylarchalik ahmoq odam boʻlmasa keragov. Mana shu yetti yuz betlik kitobning markazida bitta soʻz turadi: Hindiston. Uch asr davomida Buyuk Britaniya Rossiyaning Hindistonga boʻlgan ehtimoliy xavfini bartaraf etish uchun yuzlab urushlar olib borgan, yuz minglab odamlar qurbon boʻlgan. Rossiya Hindistonga yaqinlashish va shunchaki xalqaro miqyosdagi obroʻsini saqlab qolish uchun ham shunday behuda janglar koʻp boʻlgan. Bu janglarda minglab qahramonliklar koʻrsatilgan. Ayni shu urushlardan ilhomlanib Pushkin, Lermontov, Tolstoylar asar yosgan. Lekin bunday oʻylab qarasa vatanparvarligi, qahramonligi uchun taqdirlangan harbiylar xoʻrozqand berib ovutilgan boladan farq qilmaydi. Eng tepadagi ochkoʻz, shuhratparast hukmdor urishgisi keladi, sen ahmoq esa vatan uchun jon beraman deb quvonib yurasan.

Shuningdek, hozirgi Rossiya-Ukrainaga oʻxshash holat oldin ham boʻlgan ekan. Ukrainaga rus qoʻshinlari kirgan vaqti dunyo bir qalqib ketdi, bu qadar qudratli qoʻshin Ukrainani bir kunda yoʻq qiladi, bu bilan tinchimay butun dunyoga xavf soladi, uchinchi jahon urushi boshlanadi deb oʻylashdi. Holbuki yaqinda bir yil boʻladi, urush hamon davom etyapti. Yigirmanchi asr boshlarida ham Rossiyaning qudratiga juda yuqori baho berilgan. Har safar Rossiya va Angliya urush yoqasiga kelganida dunyo bir qalqib tushgan, Angliya bu qadar katta urushga kirishdan hayiqqan. Yaponiya esa bir million muntazam, ikki million zaxira armiyaga ega Rossiyaga 270 ming kishilik qoʻshini bilan hujum qilib ham quruqlikda, ham dengizda Rossiya qoʻshini va flotini tit-pitini chiqarib tashlaydi. Qudratli Rossiya qoʻshini haqidagi tasavvur shunchaki illyuziya ekani fosh boʻladi. Ikki tomondan ham juda katta yoʻqotishlar boʻladi. Eng qizigʻi, bu ikkala tomon uchun ham vatan urushi emas edi. Rossiya xalqaro ta'sirini kuchaytirish uchun Xitoyga kiradi, Yaponiya esa bu ularning obroʻsiga zid deb hisoblaydi va urush.

Urush naqadar bemaʼniligini Remark ham barcha asarlarida ta'kidlaydi. Oʻsha davr yangiliklarda shunday xabar chiqqan: "Gʻarbiy frontda oʻzgarish yoʻq". Axir, qanaqasiga oʻzgarish boʻlmaydi? Har kuni jang davom etmoqda, yuzlab odam oʻlmoqda. Bu kitobda ham shunday jumlalar bor: ruslar atigi 200 kishilik yoʻqotish bilan qal'ani egalladi, inglizlar 20 tagina yoʻqotish bilan dushmanni yengdi va hokazo. Tarix uchun va siyosatdonlar uchun bu sonlar hech narsani anglatmaydi. Ammo oʻsha 20 tagina odam ham siz-u menga oʻxshagan odam, ularning ham hayoti, oilasi, sevganlari, orzulari bor. Remark aytganday, "Bechora oʻldi-ketdi, endi maktabda olgan beshlari nima boʻladi?"

Urush, kuch ishlatish ibtidoiylikka xos xususiyat. Shu bois ham harbiy sohalarga fikrlash qobiliyatidan mahrum, buyruqqa soʻzsiz boʻysunadiganlar tanlab olinadi. Oʻl desa oʻladigan, oʻldir desa oʻldiradigan ahmoqlar kerak tepadagilarga. Kuch ishlatar tizimlar oldin tashqi bosqinchilikka xizmat qilgan boʻlsa, endi mamlakat ichidagi intellektuallarni ta'qib qilish, xalqni qoʻrquvda ushlashda foydalaniladi.

@salimov_blogi Ochish/sharhlash

2022-12-24 00:23:34 ​​Umuman joʻnatilmaydigan maktub

Intizor... Birovning guli. Qaysidir peshonasi ikki qarich kishining taqdiriga bosilgan baxt otligʻ muhr... Rosti, topilmadi boshqa taʼrif. Aylansam ham, oʻrgilsam ham, ming chiransam ham isming baxt soʻzining maʼnodoshiday tuyulaveradi menga. Qara, naqadar tafakkurdan qisgan meni Xudo.

Bular-ku mayli, qayga bormay duch kelaveraman ismingga. Surudlarga quloq tutamanmi, kitob varaqlaymanmi, koʻchada izgʻiymanmi noming chiqaveradi qarshimdan xotiralarni opichlab. Qara, hanuz isming odatiy soʻz emas men uchun.

Eshitdim, tirnogʻing ikkita boʻlibdi. Men ham shunday deb oʻylagandim oʻzi. Ular hali bilishmasa kerak olamdagi eng suluv, eng begʻubor ayol ularga ona ekanini. Goʻdak-da hali ular, qayerdanam bilishsin? Qara, haliyam oʻzgarmabman, goʻdak deb oʻzimcha baho beryapman birovning zurriyodiga. Balki ularning tafakkuri menikidan behtardir, kim bilsin?

Olov tusli atirgul kelyapti xayolimga. Oʻsha gulni Intizor deb atasharkan deganding, yodingdami? Chechak yangligʻ, olov tusli atirgul yangligʻ bir masrurning gulxonasini iforga toʻlatayotganing naqadar goʻzal-a? Qara, negadir sen uchun xursandman. Farahmand ekaningga juda ishonsam kerak.

Kamina poyintar-soyintar gapiradigan edim azaldan. Haligacha nuqsi bor: bir oshnadan, bir poshnadan soʻzlayapman hozir ham. Fikrlarim chalkash...

Intizor, ikki misra sheʼrday chaqnagan koʻzlaring, aruzday ohangdor soʻzlaring, toza ilhom-la bitilgan saktasiz dostonday muzayyan borligʻing ​​— bari yodimda. Koʻp suvlar, turli-tuman suvlar oqib oʻtgan boʻlsa bordir oradan. Biroq ikkimiz bir paytda tinglagan qoʻshiq, baham koʻrilgan iztirob, birga topib-yoʻqotilgan neki boʻlsa, hammasi qalbimda.

Faqat, bilasanmi, seni unutmoq qasdida xotiralarni koʻmgandim yurakning oʻzimga nomaʼlum kunjlariga. Rahmatli biyimning sandigʻiday ochilmay yotdi ular uzooooooq vaqt. Ayni dam sandiq beixtiyor lang ochilib, xonamni toʻlatib suzayotir xotiralar. Bir burchakdan faqat ikkimiz biladigan alifbodagi xatlar, narida ilk bor koʻzingga surunkali termulganim, tagʻinam narida dallilarcha sevgi izhor qilganim, boshqa tarafda xayrlashuv maktubingni yirtib yuzingga otganim (mayli, shu qiligʻim uchun hozir kechirim soʻrayman), yana allaqaysi tomonda oramizga olamushuk boʻlib tushgan omillar...

Xoʻsh, nima qoldi ekan aytilmagan? Ha, topdim. Bu maktubni faqat ikkimiz biladigan yozuvda bitmaganim uchun ham uzr. Oʻlay agar, paqqos yodimdan chiqqan oʻsha harflar. Qolaversa, (qolavermasa ham) baribir bu xatni senga yubormasligim aniq. Na manzilingni bilaman, na raqamingni. Bilganimda ham naf yoʻq, joʻnatmasdim: oʻsha-oʻsha oʻjarman.

Gapning poʻskallasi shu, masrur ekaningdan shodman, hech boʻlmasa baxtli deb oʻylayotganim ham yetarli quvonishimga. Minnatdorman sendan. Allamahalda uxlatmay oq qogʻozni qoralattiradigan, yupun boʻlsa-da yashab kelayotgan xotiralar hadya etganingdan mamnunman. Senda oila, bir juft bola, goʻzal hayot bor. Mening esa maqtangulik bisotimdan biri shu xotiralar xolos. Tashakkur senga, birovning olovtus atirguli...

​​Sh.U Ochish/sharhlash

2022-12-19 17:32:09 ​​Jorj Oruellning "1984" kitobini oʻzbek tilida nashr qilingandan biroz oʻtib oʻqigandim. Nega chiqqani bilan emas? Chunki Asaxiy Books loyihasiga asos solinganda men ijtimoiy tarmoqlardagi barcha sahifalarimni oʻchirib tashlagandim, hatto telegram ham ishlatmasdim. Internet kirmasdim. Mana shunday hayotda ba'zi ijobiy yutuqlardan quruq qolishingiz mumkin, lekin bunday hayotning zarardan koʻra foydasi koʻproq. Xullas, kitobdan xabar topgach oʻqidim va unda oʻzimizni koʻrdim.

Antiutopiya, distopiya, xohlagan atamani ishlatishingiz mumkin, xullas shunaqa kitobda kelajakdagi eng rasvo jamiyat taxminan tasavvur qilinadi va bu oʻsha paytda qisman fantaziya deb qabul qilinadi. Ya'ni mubolagʻali, koʻpirtirilgan, haqiqatdan uzoq. Biroq Markaziy Osiyo xalqlarining peshonasi bir gektar, bechoralarning qismatiga distopiyalarning real namunasi boʻlish yozilgan.

Kitobni kecha qayta mutolaa qilganimda boshqa joyi eʼtiborimni tortdi, oldingi safar beparvo oʻqib ketgan ekanman. Unda "qoʻshfikr" degan atama bor. Bu bir-biriga toʻgʻri kelmaydigan ikkita faktga bir vaqtda ishonishni anglatadi. Masalan, siz har kuni pora olasiz, lekin ayni paytda oʻzingizni halol odam deb qattiq ishonasiz. Xohlagan odamingizdan soʻrang, ahmoqmisan deng, buzuqmisan deng, haromxoʻrmisan deng, hech biri ha, shundayman demaydi. Qoʻshfikr shunday narsaki, u birovning haqqini oʻmarayotgan paytida ham oʻzining halolligidan zarracha shubhalanmaydi. Hamma halol, lekin korrupsiya boʻyicha jahon reytingida yetakchilardanmiz. Hamma dindor, lekin ogʻzidan Alloh tushmaydiganlardan hushyor boʻlmasang ...ningniyam kesib ketishadi. Imomlar masjid minbaridan turib xalqni noshukurlikda ayblaydi, mol-dunyoga hirs qoʻymaslikka chaqiradi, lekin oʻzi 120 ming dollarlik mashinada yuradi, 150 ming dollarlik qasrda yashaydi. Uyingizda tok yoʻq, sovuq, lekin uchinchi renessans quryapmiz. Qoʻshfikrlilik – bir-biriga zid faktlar bir vaqtda haqiqiy boʻlishidir. Umuman olganda, mana shu kitobda siyosat, hokimiyat, xalq, boshqaruv apparati, kuch ishlatar tizimlar, propaganda kabi juda koʻp narsalar batafsil tushuntirilgan.

Kimdir kitob oʻqimoqchi boʻlsa birinchi navbatda shu kitobni oʻqishini xohlardim. Oruellning yana bir kitobi – "Molxona"ni oʻqing, "Ajib yangi dunyo", "Farangeyt"ni oʻqing, obrazli emas, gʻoyaning oʻzi bilan tanishmoqchi boʻlsangiz "Omma psixologiyasi", "Kuchsizlar kuchi"ni oʻqing, solishtirishga narsa kerak boʻlsa "Oq nilufarlar yurti"ni oʻqing.

Hukumatning butun mohiyati quyidagi iqtibosda qisman ifodalangan:
"Zero, agar hamma ta'minot va farogʻat imkoniyatiga ega boʻlsa, avval qashshoqlikdan laqma boʻlgan ulkan bir omma savod chiqaradi va mustaqil fikrlay boshlaydi; keyin bu odamlar erta yoki kech hokimiyatdagi imtiyozli ozchilik kerak emasligini tushunib qoladi va ularni tepadan irgʻitib yuboradi".

Oʻqing, faqat oʻqish bilan hech narsa boʻlmaydi, fikrlash kerak, sogʻlom fikr boʻlsa kitob oʻqimay turib ham hammasini anglash mumkin. Tushunganingizni boshqalarga ham tushuntiring. Hamma narsani tushunish, yolgʻiz oʻzing aqlli boʻlish yomon. Tasavvur qiling, qoʻlingizda olmos, qarshingizda esa mol turibdi. Molning oldida olmosga egalingiz hech qanday ahamiyat kasb etmaydi. Va yomoni mollar koʻpaygach va kuchga kirgach mol emasligingiz uchun oʻzingizga qiyin boʻladi.

@salimov_blogi Ochish/sharhlash

2022-12-18 22:30:17 Jin ursin, jahon chempionati tugadi. Bir oyda hayotimga shu qadar singib ketgan ekanki, sevgilimdan ayrilgandayam hayot bu qadar boʻm-boʻsh boʻlib qolmagandi. Endi yashash uchun yangi motivatsiya topish kerak) Ochish/sharhlash

2022-12-17 17:22:09 Masalan, men uchun odamlar ikkiga boʻlinadi: "Martin Iden"ni oʻqiganlar va oʻqimaganlar. Ochish/sharhlash

2022-12-16 23:16:17 Masalan, hayotda tushungan narsalarimdan biri shuki, qizlar yigitlardan jasurroq, tavakkalchiroq, qat'iyatliroq. Albatta, buning biologik va psixologik asoslarini titsa, bu harakat ayollarning nuqsoni sifatida ham baholanishi mumkin. Erkak kishi har bir qadamni qoʻyar ekan uning turfa oqibatlarini batafsil tasavvur qiladi, ayol kishi esa oʻylab oʻtirmay qadamni qoʻyadi. Ayniqsa, muhabbat borasida. Agar ayollarning fantaziyasi va talablari boʻlmasa ilk erkaklar butun umr gʻorda yashab oʻtib ketgan boʻlishardi nazarimda. Ochish/sharhlash

2022-12-16 09:20:52 ​​Prollar (ya'ni boshqaruv tizimida boʻlmagan oddiy xalq, aholining 85 foizi) oʻz tabiatiga koʻra past tabaqadir va ularni bir necha oddiy qoidalar asosida hayvon kabi itoatda tutib turish lozim. Mohiyatan partiya prollar haqida koʻp narsani bilmasdi. Koʻp bilishning keragi ham yoʻq. Ular mehnat qilsalar va koʻpaysalar boʻldi – boshqa payt bilganlarini qilsinlar. Argentina kengliklarida oʻtlab yurgan sigiru qoʻylar kabi oʻz holiga tashlab qoʻyilgan prollar hamisha oʻzlarining yovvoyi va tabiiy hayot tarziga qaytardilar – ajdodlari izidan borardilar.

Ular balchiqda tugʻiladilar, voyaga yetadilar, yigirma yoshda ishlay boshlaydilar, qisqa payt jismoniy va hirsiy qudratga ega boʻladilar, yigirma yoshda uylanadilar, oʻttizdan oshib-oshmay yoshliklari oʻtadi, odatda oltmish yoshga borib vafot etadilar. Ogʻir jismoniy mehnat, uy va bolalar tashvishlari, qoʻshnilar bilan janjallar, kino, futbol va asosiysi, qimoru gardkam oʻyinlari – ularning ongi shundan boshqasini sigʻdirmaydi.

Ularni boshqarish qiyin emas. Ular orasida hamisha Fikr politsiyasining josuslari aylanib yuradi; mishmish tarqatadi, xavflilarni topib aniqlaydi va yoʻq qiladi. Biroq ularni partiya mafkurasiga da'vat qilishga intilmaydilar. Chunki prollarning siyosatga katta qiziqishi nomaqbul sanalardi. Ulardan talab qilinadigan ish vaqti uzaytirilganida yoki oziq - ovqat ta'minoti qisqartirilganda kerak boʻlib qoladigan soxta vatanparvarlik edi. Ular biror narsadan norozi boʻlsa ham – ba'zida shunday boʻlardi – bu norozilik jiddiyroq hech narsaga olib bormasdi, chunki ularda biror umumiy gʻoya boʻlmagani bois norozilik qandaydir mayda ahamiyatsiz tashvishlar bilan cheklanib qolardi. Katta ofatlar, fojialar ularning e'tiboridan chetda qolaveradi. Odatiy politsiya ular bilan deyarli shugʻullanmaydi. Jinoyatchilik avjida, davlat ichidagi yaxlit bir davlat: oʻgʻrilar, bosqinchilar, fohishalar, narkofurushlar, turli-tuman tovlamachilar, firibgarlar; biroq bu narsalar prollar orasidan tashqariga chiqmagani uchun ularga eʼtibor qilinmaydi. Barcha axloqiy masalalarda ularga ajdodlarining urf-odatlariga ergashish imkoni berilgan. Ular zino uchun jazolanmaydi, oilaviy ajrashishlarga ruxsat berilgan. Darvoqe, agar qiziqish bildirsalar diniy ibodatlar ham ularga man etilmaydi. Prollar shubha-gumon qilishga ham arzimaydi. Partiyaning shiori shunday: "Prollar va hayvonlar erkindir".

"1984"
Jorj Oruell

@salimov_blogi Ochish/sharhlash