YURISTKADR

2021-01-30 11:42:20 Агар давлат ташкилоти юристи ишдан бўшашга ўзи ариза ёзса, адлиядан розилик олиш шартми?

Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2017 йил 19 январдаги ПҚ–2733-сонли “Юридик хизмат фаолиятини тубдан такомиллаштириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги қарорига кўра:

давлат органлари ва ташкилотларининг юридик хизматлари ходимларини лавозимга тайинлаш ва лавозимдан озод этиш масалалари мажбурий тартибда адлия органлари билан келишилиши қайд этилган.

Мана шу ерда, бу қоидалар Меҳнат кодексининг айрим қоидларига унчалик ҳам мос келмайди деган фикрдаман.

Масалан, Кодекснинг 99-моддасига асосан меҳнат шартномаси ходимнинг ташаббусига асосан бекор қилинганда, ходим иш берувчини камида икки хафта олдин огоҳлантириб, бекор қилишга ҳақлидир.

Бундан ташқари, 99-модданинг 5-қисмига кўра, меҳнат шартномасини ходимнинг ташаббуси билан бекор қилиш ҳақидаги ариза у ўз ишини давом эттиришининг имкони йўқлиги (ўқув юртига қабул қилинганлиги, пенсияга чиққанлиги, сайлаб қўйиладиган лавозимга сайланганлиги ва бошқа ҳоллар) билан боғлиқ бўлса, иш берувчи меҳнат шартномасини ходим илтимос қилган муддатда бекор қилиши керак.

Яъни, юристни юқоридаги 99-модда билан ишдан бўшатиш масаласида унинг ҳуқуқи устувор масаладир. Бунда ҳар қандай ҳужжабозлик ва ҳар қандай қўшимча ҳаракатлар ортиқча. Шундан келиб чиқиб, Адлия билан келишиш босқичи ҳам ушбу моддалар талабларига бироз зид келади.

Масалан, ўйлаб кўринг, давлат ташкилоти юристи сайлаб қўйиладиган лавозимга сайланганлиги ёки пенсияга чиққанлиги муносабати билан, МК 99-моддага асосланиб, ишдан бўшашга ариза ёзди ва раҳбардан эртанги кундан ишдан бўшатиб берилишини сўраяпти. Бу вазиятда, иш берувчи биринчи навбатда МК 99-модда талабига риоя қилишга мажбур, адлия билан келишиш учун хат юбориши ва бу хатга адлиянинг розилигини кутиши Кодекс талабларига зид.

Бу борада “Норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар тўғрисида”ги Қонунга мувофиқ Меҳнат кодексининг устуворлигини эътироф этган ҳолда:

- давлат ташкилотларида агар юристнинг ташаббуси билан меҳнат шартномаси бекор қилинадиган бўлса, адлия органларидан розилик (келишув) олинмаслиги керак.

@yuristkadr Ochish/sharhlash

2021-01-29 19:08:23 ШТАТ ЖАДВАЛИ МАСАЛАСИ ҚАЙСИ ҚОНУН ҲУЖЖАТЛАРИДА КЎРСАТИЛГАН?

САВОЛ.
Ассалому-алайкум, ташкилотларни штат жадвалларини ишлаб чиқиш бўйича бирор-бир қонун ёки қарорлар борми? Илтимос шу ҳақида маълумот берсангиз.

ЖАВОБ.

Қонун ҳужжатларида асосан, бюджет ташкилотларининг штатлар жадвалига нисбатан талаблар мавжудлигини, ҳусусий мулкчилик ёки нодавлат ташкилотларидаги штатлар жадвалига нисбатан қонун ҳужжатларида аниқ бир талаб ўрнатилмаганлигини таъкидлаб ўтишимиз жоиз.

Бироқ шунга қарамасдан, бюджет ташкилоти ҳисобланмаган корхона ва ташкилотлар ўзларининг штат жадвалини тузишда бджет ташкилотлари учун белгиланган штат жадвали талабларидан тавсия сифатида фойдаланиши мумкин.

Меҳнат кодексида штат жумласига оид қоидалар, аниқроғи, «ходимлар сони (штати)» жумлалари умумий ҳисобда еттита ҳолатда қуйидаги моддаларда учрайди: 67-модда (меҳнат шартномаси алоҳида асосларга кўра бекор қилинганда моддий мадад бериш учун белгиланган қўшимча кафолатлар)да, 100-модда (меҳнат шартномасини иш берувчининг ташаббуси билан бекор қилиш)да, 102-модда (меҳнат шартномасини иш берувчининг ташаббуси билан бекор қилиш тўғрисида огоҳлантириш)да, 103-модда (технологиядаги, ишлаб чиқариш ва меҳнатни ташкил этишдаги ўзгаришлар, ходимлар сони (штати) ёки ишлар хусусиятининг ўзгаришига олиб келган ишлар ҳажмининг қисқариши муносабати билан меҳнат шартномаси бекор қилинганда ишда қолдириш учун бериладиган имтиёзли ҳуқуқ)да, 143-модда (таътилларни бериш тартиби)да.

Лекин, Меҳнат кодексида штат жадвали, уни тузиш ва тасдиқлаш тартиби каби масалаларда алоҳида талаб белгиланмаган. Шу боис, штатлар жадвалини ишлаб чиқиш ва уни тасдиқлашда меҳнатга оид бошқа қонун ҳужжатларга назар ташлаймиз.

1. Бюджет кодекси.
2. Адлия вазирлиги томонидан 2014 йил 15 декабрда 2634-сон билан давлат рўйхатидан ўтказилган «Бюджет ташкилотлари ва бюджет маблағлари олувчиларнинг харажатлар сметаси ва штат жадвалларини тузиш, тасдиқлаш ва рўйхатдан ўтказиш тартиби тўғрисида»ги низом.

Бюджет кодекси 3-моддасида «штат жадвали — доимий ходимлар лавозимлари ва бўш ўринлар номларининг сони ва лавозим маошларининг миқдорлари кўрсатилган рўйхатни ўз ичига оладиган, бюджет ташкилоти томонидан тузиладиган ҳужжат» дейилган.

Ёдда тутинг, мазкур тарифни агар сиз бюджет эмас, бошқа, яъни бюджетдан таъминланмайдиган ташкилотда фаолият юритган тақдирингизда ҳам ягона расмий таъри сифатида қабул қилишингиз мумкин.

Кейинги 2634-сонли Низомга асосан штат жадвалини амалга киритиш масаласига келадиган бўлсак, шуни билишимиз керакки бу жараён қуйидаги босқичлардан иборат бўлади:
биринчиси, штат жадвалини ишлаб чиқиш;
иккинчиси, штат жадвалини тасдиқлаш;
учинчиси, штат жадвалини келишиш;
тўртинчиси, штат жадвалини рўйхатдан ўтказиш.

Тўртинчи босқич ҳисобланган штат жадвалини рўйхатдан ўтказиш бюджет ташкилотларига тегишли, ҳусусий мулкчиликдаги ёки бюджетдан таъминланмайдиган ташкилотларда штат жадвали рўйхатдан ўтказилмайди.

Ёдда тутинг, Бюджет кодексининг 107-моддасига асосан бюджет ташкилотларининг штат жадвали молия органлари томонидан рўйхатдан ўтказилади.

@yuristkadr Ochish/sharhlash