bakiroo

2024-05-07 15:39:17 Мустақиллиги ва ваколатлари чекланган Энергорегулятор газ масаласига аралаша олмайди

Ҳукумат янги тарифлар кучга киришидан бир кун аввал, ўз қарори билан Энергетика бозорини ривожлантириш ва тартибга солиш агентлиги тўғрисидаги низомни тасдиқлаган.

Низомга кўра, Агентлик бевосита Вазирлар Маҳкамасига бўйсунади ва фаолияти юзасидан ҳисобот беради. Агентлик Ойбек кўчаси, 26-уйда жойлаштирилган. Худди шу манзилда Энергетика вазирининг биринчи биринчи ўринбосари раҳбарлик қиладиган Ўзатом агентлиги ўтиради. Яъни феълан Энергорегулятор нафақат ҳукуматга, балки Энергетика вазирлигига ҳам техник-хўжалик вертикалида бўйсундирилган.

Ваколатларда "чупран" қилинган Энергорегулятор газ масаласига ҳам аралаша олмайди, фаолият ва назорат масалалари фақат электр энергияси билан чеклантирилган. Энергетик баланси газга таянган ва 80% электр энергияси газ воситасида ишлаб чиқариладиган Ўзбекистон учун бу жуда ғалати ҳолат. Шунчалар ғалатики, энг охирги дилетантларда ҳам бу бозор томон қўйилаётган қадам ўлароқ ишонч уйғотмайди.

Икки йил аввалги режаларга кўра, Энергорегулятор ҳукумат таркибига кирмайдиган, Ўзбекистон Республикаси Президенти ва Олий Мажлисига ҳисобдор орган сифатида ташкил этилиши керак эди. Амалга келганда, Энергетика бозорига кириб боришимиз учун бизга росмана мустақил ва ваколатли Энергорегулятор эмас, навбатдаги формал тузилма рўпара қилинмоқда. Бу кетишда Энергетиканинг кўринмас устозлари парда ортидан туриб, шимолдаги оғалари билан Ўзбекистон мустақиллиги ва энергетикасини пароканда қилиш билан боғлиқ схемаларини давом эттираверишади.

Эслатиб ўтамиз, янги тарифлар эълон қилинишидан аввал ҳам, эълон қилинганидан кейин ҳам биронта юқори мартабали энергетик расмийси, кўринмас устозлариям, уддабурон шогирдлариям жамоатчиликка юзини кўрсатишгани йўқ. Ochish/sharhlash

2024-05-07 10:00:09 Бу йил буғдой нархи қандай бўлади?

Ўзбек фермерининг шўр пешонасига ўтган йили буғдой нархлари анча паст бўлди (илк марта бозорга ўтилган 2022 йилга нисбатан). Энг максимумларда ҳам буғдойнинг тоннаси 3 млн.сўмга бормади. Мавсум авжига чиққан кунларда ўртача нархлар 2,5-2,6 млн.сўм атрофида бўлди.

Бу йил ҳам аҳвол шунга қараб кетаётгандек эди. Март ва апрель ойларида буғдойнинг глобал котировкалари 200 доллардан паст даражада турди. Лекин охирги кунларда Россия жанубида ёғингарчиликлар кутилганидек бўлмаётгани туфайли АҚШда ҳам, Европада ҳам нархлар секин-аста кўтарилмоқда. Кеча тоннага ўгирганда буғдой нархи 260 доллардан ошди.

Янгиланган энергетика тарифлари, монополлашган кимё ва ёқилғи харажатлари ошишдан тўхтагани йўқ. Ўрим мавсумида агарда нархлар ўтган йилдагидек даражада қолса, жуда кўп фермерларнинг молиявий аҳволи оғирлашади. Ғаллачиликка нисбатан рағбат синади.

Қишлоқ хўжалигида нархларнинг ҳаддан зиёд ошиб кетишининг салбий оқибатлари қанчалик ёмон бўлса, нархларнинг ҳаддан зиёд пасайиб кетиши ҳам шунчалар ёмон. Ochish/sharhlash

2024-05-07 07:00:03 SWIFT аналоги бўлган Россиянинг СПФС тизими санкцияларга тортилиши мумкин

Европа иттифоқи Россияга қарши санкцияларнинг 14- пакетини тайёрлашни бошлаган. Эътиборлиси, бу сафарги санкциялар тўлқинига Россиянинг молиявий ахборотлар алмашинув тизими СПФС ҳам рўпара келиши мумкин. Украинага бостириб кирган Россиянинг қатор йирик банклари SWIFT тизимидан узила бошлагач, СПФС тармоғи улар учун ягона муқобил имкониятга айланганди (Ўзбекистоннинг айрим банклари ҳам ушбу тармоққа уланган).

Шунингдек, Евроиттифоқ Россиядан гелий, камёб металлар ва сиқилган газ импортини ҳам тақиқламоқчи. 25% улуши россия илдизларига эга транспорт компанияларининг Европа иттифоқи ҳудудида ишлашига ҳам чекловлар қўйилиш режалаштирилган. Айрим манбаларга кўра, Беларусга қарши санкцияларнинг кенгайтирилиши мўлжалланмоқда.

Санкцияларнинг қамрови сиёсий партиялар ва таҳлилий марказларга Россиядан молиялаштириш олишни тақиқлаш чоралари ҳисобига кенгайиши мумкин. Ochish/sharhlash

2024-05-06 13:15:00 Бошқа муҳим ишоралар

Валюта курсларида сезиларли тебранишлар кузатилмаган тақдирда, пул ўтказмалари прогнози 2024 йил охиригача 12-12,5 млрд.доллар атрофида шаклланиши кутилмоқда.

Жаҳонда атом энергетикасининг роли ортиб бораётганлиги сабабли уран қимматлашиши ва Хитой ишлаб чиқариш секторидаги ижобий тенденциялар туфайли мис нархининг ўсиши жорий йилда олтинсиз экспорт динамикасини қўллаб-қувватлаши мумкин.

Айрим тартибга солинадиган нархлар ва тарифларнинг эркинлаштирилиши ва натижада инфляциянинг тезлашиши ҳисобга олинганда, аҳоли тасарруфидаги реал даромадлари бироз пасайиши, уларнинг таркибий ўзгариши ва бунга мос равишда шахсий истеъмол маълум даражада мақбуллашиши мумкин.

Энергия ресурслари нархлари ошишининг нархларга оширувчи таъсирини жиловлашда уларни узлуксиз етказиб берилишини таъминлаш муҳим ҳисобланади.

Йил якунига қадар умумий фискал тақчилликни белгиланган даражасидан ошмаслигини таъминлаш орқали ички бозордаги нархларга нисбатан бюджет харажатлари томонидан бўладиган қўшимча талаб инфляцияси шаклланишининг олдини олиш имконини беради.

Пул-кредит сиёсати шарҳи. Ochish/sharhlash

2024-05-06 12:32:31 “Инсон учун” савдо кўргазмаси ўтказилди

Тошкентда 1-2 май кунлари 200 га яқин ногиронлиги бўлган шахсларни банд қилган тадбиркорлар ҳамда ногиронлиги бўлган якка тартибдаги тадбиркор ва ҳунармандлар иштирокида “Инсон учун” савдо кўргазмаси ўтказилди.

Кўргазма доирасида тадбиркор ва ҳунармандлар билан вазирлик, давлат ҳамда нодавлат нотижорат ташкилотлар ўртасида 350 миллиард сўмдан ортиқ шартномалар имзоланди. Ochish/sharhlash

2024-05-06 11:30:00 Кучга кирган тарифлар инфляцияни 2,4 фоиз бандига оширади

Марказий банкнинг Пул-кредит сиёсати шарҳига кўра, аҳоли учун энергия ресурсларининг ижтимоий меъёр бўйича нархлар оширилишининг
умумий инфляцияга бирламчи таъсири 2,4 фоиз бандни (хусусан, электр энергияси - 1,2 фоиз банд, тармоқли табиий газ – 1,0 фоиз банд, суюлтирилган газ – 0,2) ташкил этиши тахмин қилинмоқда.

Шунингдек, регулятор юридик шахслар учун энергия тарифлари ўтган йили ошириб бўлингани ва бу ўзгаришлар фақат уй-хўжаликларига нисбатан амалга оширилаётгани ҳисобига унинг иккиламчи таъсири юқори бўлмаслигини қайд этган. Ушбу иккиламчи таъсир асосан инфляцион кутилмаларни ўзгариши даражаси билан боғлиқ бўлиши айтилган.

Иқтисодиётдаги инфляцион кутилмаларда тарифлар оширилиши (сўнгги даврда кенг муҳокамада бўлгани туфайли) маълум бир даражада ўз аксини топган. Шунингдек, таклиф этилаётган ижтимоий норма ва тўловни кечиктириш имкониятлари ўзгартиришларнинг кутилмаларга бўлган салбий таъсирларини юмшатишга хизмат қилиши мумкин, дейилади шарҳда.

Марказий банк Тарифлар оширилиши таъсирида инфляцион кутилмаларни қай даражада ўзгаришини баҳолаш маълум бир вақт кузатувни талаб этишини ҳам билдирган. Ochish/sharhlash

2024-05-06 09:43:36 Қирғизистонда электр энергияси таннархи 345 сўм

Қирғизистон Энергетика вазири Таалайбек Ибраевга кўра, 2023 йилда бир кВт.соат электр энергиясининг таннархи 2,41 сомни ёки бизнинг пулга 345 сўмни ташкил этган.

Вазирнинг айрим иқрорлари эътиборга лойиқ:

"Давлатнинг янги мактаблар, касалхоналар, йўллар ва бошқа муҳим лойиҳалари учун йўналтирилиши керак бўлган маблағлари энергетикага кетмоқда, лекин муаммолар барибир ечилмасдан қолмоқда".

Эслатиб ўтамиз, Қирғизистонда ҳам 1 майдан бошлаб тарифлар ўртача 10,8%га оширилган.

Қўшниларда электр энергиясининг 88 фоиздан зиёди ГЭСларда генерация қилинади. Ochish/sharhlash

2024-05-06 07:47:44 "Мен буни эшитмадим"

"Жўрабек Мирзамаҳмудов компаниянинг ("Ўзтрансгаз") ишончли бошқарувга ўтказилишини инкор қила оласизми, деган саволга: «Мен буни эшитмадим», — деб қўшимча қилди.

«Ўзтрансгаз» матбуот хизмати изоҳ беришдан вақтинча бош тортди".

Биз эса ён дафтарчага ёзиб, эслатиш учун эслаб қоламиз.

Ўзимиздан қўшиб айтамизки, энергетикадаги ғирт иқтисодий мазмунга эга қарорлар ё ўтган ўғирликларнинг ёки келажакдаги ўғирликларнинг ошкор бўлмаслиги учунгина яширин тарзда қабул қилинади. Ochish/sharhlash

2024-05-04 12:14:11 Уран бозоридаги янги шоклар Ўзбекистон фойдасига ишлайди

Ўтаётган ҳафтада Ўзбекистон иқтисодий манфааатлари учун энг кўп янги истиқболлар очиши мумкин бўлган воқелик бу уран нархининг яна кўтарила бошлагани бўлди.

Уран билан боғлиқ ўтган йили бошланган трендларни АҚШ Сенати 2040 йил охиригача Россиядан бойитилган уранни олиб киришни тақиқлаши мустаҳкамламоқда. Россиядан бойитилган уран импортини тақиқловчи қонунни энди Байден имзолаши керак. Тақиқдан кейин АҚШ ҳозир ишлатаётган бойитилган ураннинг тахминан 25 фоизини бошқа мамлакатлардан қидириши керак бўлади.

Ўтган йили ёзда Нигерда бошланган ҳарбий ғалаёнлар Францияни муҳим хом-ашё — урандан маҳрум қилган эди. Йил бошида ураннинг фунти 110 долларгача чиқиб кетди, лекин янги етказиб берувчиларнинг таклифи ошиши нархларни 85 доллар атрофида барқарорлаштирди.

АҚШ Сенатининг қарори эса уран билан боғлиқ глобал тақисмотни яна ўзгартириши ва нархларни яна ошириши, Ўзбекистон ва Қозоғистоннинг муҳимлигини янги босқичга кўтариши табиий.

Инвестиция форумида Давлат раҳбари "Европа Иттифоқи билан ўта муҳим хомашё соҳасида стратегик ҳамкорлик ўрнатилгани, Америка Қўшма Штатлари ва Буюк Британия билан ҳам шундай битим устида иш олиб борилаётгани" ҳақида бекорга тўхталгани йўқ. Ochish/sharhlash

2024-05-04 11:02:10 Ўзбекистонда туристик поезд қатнови йўлга қўйилади

Ўзбекистонда 2023 йилда ўтказилган Бутунжаҳон туризм ташкилотининг юбилей 25-сессияси доирасида мамлакатнинг туризм салоҳиятини ошириш мақсадида сайёҳлик поезди ишга туширилиши бўйича келишувга эришилганди.

Шунга асосан, Ўзбекистон ва Италия ўзаро ҳамкорликда “The Samarkand express” поездини йўлга қўймоқда. Бу орқали Ўзбекистоннинг халқаро обрўсини ошириш, бутун дунёдан VIP меҳмонларни жалб қилиш, шунингдек, туризм, кичик ва йирик бизнесда тегишли соҳалар бўйича янги иш ўринларини яратиш мақсад қилинган. Ochish/sharhlash