Diplomat (Sobirov)

2022-08-21 18:59:09 Суратларда икки хил ҳаётда яшаётган Украина

@pan_diplomat Ochish/sharhlash

2022-08-21 18:56:37 Уруш ва тинчлик. Икки кўринишдаги Украина

Мана олти ойки Россия Украинада ҳарбий ҳаракатларни давом эттирмоқда. Ҳозирги жанглар билан баҳорги кенг кўламли урушни таққослаб бўлмайди. Россия Киев, Чернигов, Харков, Сумск вилоятларида енгилгач, фақатгина жанубдаги Донбасс, Запорожье ва Херсон вилоятларида назоратни қўлга олишга уринмоқда. Бироқ рус қўшинлари ҳали ҳам Донбассни тўлиқ эгаллагани йўқ, сўнгги ҳафтада эса улар Херсон вилоятининг баъзи қисмларини ташлаб чиқаётгани ҳам айтилмоқда. Бунга украин аскарлари Днепр дарёсидаги барча кўприкларнинг портлатгани ва рус логистикасига тўхтовсиз зарба бераётгани сабаб бўлмоқда. Таъминотдан узилиб қолаётган рус бригадалари деярли самарасиз ҳужумларни амалга оширмоқда.

Мамлакат шарқи ва жанубида кескин жанглар давом этаётган бир пайтда марказ ва ғарб одатий турмуш тарзига қайтмоқда. Шаҳарлар кўчалари гавжумлашган, бар ва ресторанлар кечки соат 11гача ишлаяпти. Инсонлар боғларда сайр қилмоқда. Кўпчилик Европадан ватанига қайтган.

Украинлар ҳозирги аҳволни 2014-2022 йиллардаги Донбассдаги айирмачиларга қарши урушга ўхшатмоқда: одатий турмуш тарзи ва ҳеч ким халақит бермайдиган тўқнашувлар. Бироқ ҳозир вазият жиддийроқ, фаол жанглар анча кўп. Асосан HIMARS каби узоққа отувчи артиллерия қуроллари ишламоқда.

Жанублик украинлар учун ҳали ҳам даҳшат тугагани йўқ. Кўпчилик украинлар бу ерларини аллақачон тарк этган ва мамлакат ғарбига ёки чет элга кетган. Ғарбда шарқлик ва жанубликларни олдингидек ажратишмаяпти ва ёрдам беришяпти. Украинлар ниҳоят ягона миллатга айланди. Гарчи жуда оғриқли оқибатларга олиб келаётган бўлса-да, бу уруш украинларнинг бирлашувига олиб келди.

@pan_diplomat Ochish/sharhlash

2022-08-20 09:56:26 Икки йиллик карантиндан сўнг Хитой етакчиси ўз мамлакатидан ташқарига чиқади. Манзил — Ўзбекистон

Икки империалистик давлат: Россия ва Хитой раҳбарлари сентабр ойида Ўзбекистонда, Самарқандда шахсан учрашади. Уларнинг охирги юзма-юз музокаралари шу йил бошида, 4 февраль куни бўлиб ўтган эди. Учрашувдан йигирма кун ўтиб Россия Украинага бостириб кирди.

Хитой раиси Си Цзиньпин икки йилдан бери мамлакатини тарк этгани йўқ. Бу COVID билан боғлиқ деб айтилсада, эпидемия тугаганидан сўнг ҳам Цзиньпин Хитойни тарк этишга шошилмаяпти.

Ҳозирча ШҲТ ҳам, Хитой етакчиси маъмурияти ҳам Си Цзиньпин ташрифига аниқ жавоб бергани йўқ. Улар Чин раиси Россиядан ташқари Туркия, Ҳиндистон ва Покистон етакчилари билан ҳам учрашув ўтказишини маълум қилди. Аммо бу шахсий визит бўладими ёки Цзиньпин анчадан буён қўллаётган виртуал бўладими ноаниқ.

Империалистлар Самарқандда Украина ва Тайван масалаларини муҳокама қилиши тахмин қилинмоқда. Россиянинг Украинадаги муваффақиятсизликларидан хулоса чиқарган Хитой Тайванга қарши куч ишлатишга шошилмаяпти, ҳамда рус армияси нуқсонларни кўрган ҳолда ўз армиясидаги шундай камчиликларни йўқотиш устида ишлаяпти. Пекин рақибни менсимасдан тўлиқ тайёргарликсиз урушга кириш қанчалик қимматга тушишни Украинада кўрди.

Бошқа томондан Хитойнинг Тайван интервенциясини ортга суриши унга зарарли бўлиши ҳам мумкин. Хитой ҳужуми тобора реалликка айланаётганини кўрган Тайван қуролланишни кучайтирмоқда, шунингдек, вақт ўтгани сари Тайванда Украинанинг Россия кучларини ушлаб туришдаги муваффақиятидан сабоқ олиш имконияти ҳам шунчалик катта бўлади. Ҳар икки давлат ўз мудофаасида шубҳасиз АҚШга суянмоқда.

Самарқанд саммити икки императорга АҚШга қарши ҳаракатларни мувофиқлаштириш, иттифоқчилар(Ҳиндистон, Покистон, Эрон)ни дадилроқ бўлишга ундаш учун яхши имконият.

@pan_diplomat Ochish/sharhlash

2022-08-15 18:59:33 ​​Дунёнинг кўплаб давлатлари уч давлат рамзидан ташқари яна бир рамз — ўз шиор-девизига эга. Шиорлар мамлакатнинг асосий қадриятлари ва қарашларини, тарихи ифодалайди. Баъзилари жуда қадимий ҳам, шу боис бироз актуаллигини йўқотган. Бироқ классикани севувчи ғарб давлатлари улардан воз кечмаган.

Девизларнинг кўпчилиги мамлакатларнинг гербларига ёзилган. Аксарияти учлик шаклида. Чунки илк девиз уч сўздан иборат бўлиб, у Буюк француз инқилобига тегишли: эркинлик, тенглик, биродарлик. Кўплаб давлатлар шиор танлашда французлардан андоза олган.

Қуйида баъзи ўзгачароқ, қизиқарли девизлар:

«Бой ва эркин бўлинг» — Гватемала;

«Худо ва менинг ҳуқуқим» — Буюк Британия;

«Бирлик, ҳуқуқ ва эркинлик» — Германия;

«Юртда тинчлик, дунёда тинчлик» — Туркия;

«Фақат ҳақиқат ғалаба қозонади» — Ҳиндистон;

«Иймон, бирлик, интизом» — Покистон;

«Халққа хизмат қиламиз» — Хитой (норасмий);

«Бутун инсоният яхшилиги» — Жанубий Корея;

«Қудратли обод юрт” — Шимолий Корея;

«Бирлик куч беради» — Болгария, Бельгия, Грузия;

«Озодлик ёки ўлим» — Греция;

«Сен, Албания, менга шараф бер, албан номини бер» — Албания;

«Халқдан ва халқ учун» — Жазоир;

«Мағрурлик ва меҳнатсеварлик» — Барбадос;

«Тақдир бизни қаерга олиб боради?» — Бермуд ороллари;

«Ёмғир ёғсин» — Боствана;

«Америка куни бошланувчи жой» — Гуам;

«Биз Худодан кейин Ерни севамиз» — Доминика;

«Денгиздан денгизгача» — Канада;

«Озодлик севгиси бизни бу ерга олиб келди» — Либерия;

«Биз қандай бўлсак шундай қолишни истаймиз» — Люксембург;

«Ҳинд океанининг юлдузи ва калити» — Маврикий;

«Мен сақлаб қоламан» — Ниделандия;

«Тож даври — тугади» — Сейшел ороллари;

«Биз Худога ишонамиз» — АҚШ;

«Худо ва Тонга — менинг меросим» — Тонга;

«Турли хил одамлар бирлашади» — ЖАР;

Ўзбекистонда девиз йўқ. Умуман постсовет мамлакатлари девизга эга эмас, чунки бу давлатлар мустақилликни узоқ кураш йўли билан қўлга киритмаган. Шу боис шарт бўлган уч рамзнигина жорий қилишган холос. Шиорлар эса кўпинча курашни, унинг мазмунини ифодалаш учун ишлатилади.

Лекин тарихдан фойдаланиш мумкин. Масалан, Ўзбекистон учун энг катта тарихий шахс Амир Темур экан, девиз сифатида унинг «Куч адолатдадир» шиорини танлаш мумкин.

Суратда Доминика давлати герби. Шу шиор менга кўпроқ ёқди. Она сайёрамизни севишимиз ва асрашимиз лозим.

@pan_diplomat Ochish/sharhlash

2022-08-14 16:11:34 ​​Нима учун Германия турли тилларда бир неча номга эга?

Германия дунёдаги энг кўп номга эга давлатлардан бири. Ўзбеклар ишлатувчи Германия ва Олмониядан ташқари мамлакатнинг Tyskland, Saksa, Nimeccina, Vacija, Deutschland каби номлари ҳам мавжуд. Немислар юрти нега бунчалик хилма-хил аталади? Бу номлар қайердан пайдо бўлган?

Дастлаб биз ўзимиз энг кўп ишлатувчи Германия номидан бошласак. Бу ном энг кўп тарқалган шакл.
Қадимги Рим империяси ҳозирги Германиянинг ўзига бўйсунган ҳудудлардаги қабилаларини германнлар деб атаган. Бу ном кейинчалик лотин тилидан кўплаб тилларга, жумладан, инглиз тилига кўчган. XVIII-XIX асрларда дунёнинг катта қисмини эгаллаган инглизлар эса бу номни бошқаларга ҳам тарқатган. Хусусан, рус тилига ҳам, биз ҳам доимгидек руслардан дарров кўчирганмиз.

Инглиз тилида Dutch номи ҳам бор, аммо унинг қўлланиши доираси қисқариб, ҳозирда фақатгина нидерланд халқига нисбатан қўлланилади.

Биздан фарқли равишда аждодларимиз Олмония номидан кўп фойдаланган. Бу номни Германиянинг французча номланиши деса ҳам бўлади. VI-IX асрларда германларнинг энг йирик қабилаларидан бири бўлган алеманнлар билан қалин алоқаларга эга бўлган галлар уларнинг юртини Allemagne ёки Almoniya деб атаган. Бу ном Галлиядан Пиреней яриморолига ҳам ўтган ва VIII асрда яриморолни эгаллаган араблар улардан шу номни ўзлаштирган. Ва бу ном араблар орқали бутун мусулмон оламига, хусусан, Марказий Осиёга ҳам етиб келган. Шу тариқа, Олмония сўзи ўзбек тилига араб тилидан кириб келган.

Немис номи эса қадимги славян тилига бориб тақалади. Протославян тилида «němьc» — «соқов» деган маънони англатади. Яъни қадимги славянлар славян тилида гапира олмайдиган халқларни шундай атаган. Бу ном қўлланилиши ҳам торайиб бориб, кейинчалик фақат Германия учун ишлатила бошланган.

Унда нега рус тилида Немис эмас Германия? Чунки Москва шеваси асосида қурилган ҳозирги рус тили қадимги славян тилидан узоқлашган тил (масалан, қизил сўзи ҳам рус тилидан бошқа барча славян тилларида протославян тилидаги червон шаклида, рус тилида эса красный).

Болтиқбўйи давлатлари ишлатувчи Vacija ва Vokietija номлари қаердан келгани ҳақида аниқ жавоб йўқ. Баъзилар бу ном прото-ҳиндевропа тилидаги «wek» сўзидан («гапириш» деган маънони англатади) келиб чиққан деб тахмин қилади, бошқалари эса викинглар учун ишлатилган атамалардан пайдо бўлган деган ғояни илгари суради.

Финляндия ва Эстонияда айтилувчи Сакса ҳамда Саксамаа номи эса германларнинг яна бир йирик қабиласи — сакслар билан боғлиқ. Бу ҳудуддаги халқлар айнан сакслар билан яхши алоқаларга эга бўлгани боис уларнинг юртини шундай номлаган.

Ва ниҳоят германларнинг ўзи мамлакатларини Deutschland деб атайди. Бу ном протогерман тилидаги þэудō сўзидан олинган бўлиб, «халқ», «миллат» маъноларини беради.

Скандинав халқлари ишлатувчи Tyskland номи Deutschland’нинг бузилган шакли бўлиб, у ҳам қадимги скандинав тилидаги «халқ» маъносини берувчи þýзкр сўзидан олинган.

Шундай қилиб, 1871 йилгача ягона давлатга бирлашмаган Германия ягона номга ҳам эга бўлмаган. Шу боис уни турли давлатлар турлича атаб келган ва бу бугунги кунда ҳам давом этмоқда.

Масалан менга мамлакатнинг Німеччина номи энг кўп ёқади.

@pan_diplomat Ochish/sharhlash

2022-08-12 18:12:18 ​​Бугунги кунда дунёдаги энг империалистик руҳдаги давлат сифатида шубҳасиз Россия кўрилади. Подшо Путин нафақат Украина, балки қўшнилари Грузия, Молдова (Днестрбўйи орқали), Қозоғистонга ҳам ҳудудий даъволар билан таҳдид қилди. Унинг жарчилари бўлмиш рус пропаганда сайтлари эса уялмасдан СССРни тиклаш ҳақида ҳам гапирмоқда. Бировнинг суверенитетини ҳурмат қилмаётган бу пропагандонларнинг буюртмачиси шубҳасиз Кремль.

Бироқ дунёда ўз қўшнилари билан муттасил низода бўлаётган яна бир давлат бор. Бу — Хитой.

Хитой ўзининг энг йирик ҳамсояси Ҳиндистон билан уч марта жиддий тўқнашувга борган. Бугунги кунда ҳиндистонликлар Хитой назорати остидаги Оқсой-Чин ҳудудини босиб олинган Ҳиндистон ерлари деб ҳисоблайди. Қолаверса Ҳиндистоннинг Аруначал Прадеш штати ҳам ҳалигача мунозарали ҳудуд бўлиб қолмоқда.

Хитойни энг кўп ёқтирмайдиган яна бир қўшни — бу Мўғулистон. Икки империалистик давлат орасида қолган мўғилистонликларнинг Хитойга нафрати деярли туркий Марказий Осиёликлар билан бир хил сабабга эга. Гап шундаки, Хитой Мўғулистоннинг ўзидагидан (3,4 млн) ҳам кўпроқ мўғул яшовчи Ички Мўғулистон вилоятида (5 млндан кўпроқ мўғул) мўғул тили ва маданиятини таъқиб қилмоқда, худди Шинжон-Уйғурдагидек. Мўғулистоннинг мўғул тили ва маданиятини сиқувга олмаслик ҳақидаги илтимосига жавобан Хитой уларга мамлакат ички ишларига аралашмасликни маслаҳат берган. Хитой ОАВъларида эса Мўғулистонни ҳам Хитой Халқ Республикасига қўшиб олиш ҳақида ҳам айтиб туришади.

Марказий Осиёдаги қўшнилар эса олдинроқ айтганимдек Хитойнинг «қарз тузоғига» деярли тушиб бўлган. Қозоғистон ва Қирғизистон аҳолисида Шинжондаги қозоқ, қирғиз ва уйғурларга ўтказилаётган босим сабаб Пекинга қарши салбий кайфият кучли. Тожикистонликлар ҳам ҳукуматнинг яширин шартномалари сабаб Хитойга ишончлик билан қарайди. Бироқ бу давлатларда реал сиёсий хавфлардан диний мотивлар устунлик қилган ҳолда, инсонлар энг кўп Исроилдан нафратланадилар.

Тайван, Япония ва Жанубий Корея ҳақида айтиб ўтириш шарт эмас. Бу давлатлар Хитой учун нафақат ёмон қўшни, балки, тўғридан-тўғри душман ҳам ҳисобланади.

Бошқалардан фарқли равишда коммунист қўшнилар: Въетнам ва Хитой муносабатлари ҳам яхши эмас. Ханой ва Пекин Жанубий Хитой денгизидаги назорат туфайли йилига камида бир марта қуролли тўқнашувга боради. Въетнам Парасел оролларини ўзиники деб даъво қилади. Бу ерлар эса 1974 йилдан бери Хитой томонидан назорат қилиб келинмоқда. Қолаверса въетнамликлар бир неча асрларга бориб тақалувчи кураш сабаб ҳам Хитойни рақиб сифатида кўради.

Въетнам билан ҳам, Хитой билан иттифоқчи ҳисобланувчи Лаос Шри-Ланка каби Хитойнинг «қарз тузоғига» тушган. Мамлакат муқаррар дефолт ёқасида. Бироқ унинг Пекин уни бу хавфдан қутқариб қолиши мумкин. Лаос ташқи қарзининг 50% Хитой ҳиссасига тўғри келади. Лаосликлар давлатдаги оғир иқтисодий аҳволга Хитойни сабабчи деб билади, ҳукумат эса аксинча, тўла Пекинга таянади. Хитой ҳозирча Лаосга ҳудудий даъволар қилмаган, чунки Лаос иқтисодий жиҳатдан деярли Хитойга қарам бўлиб қолган.

Миллий тўқнашувлар ва тўнтаришларга бой Мянмада аҳоли кайфиятини аниқлаш мушкул. Турли бирликлар бошқаларини ёмон кўради. Масалан ғарбдаги бирмаликлар Рохинжа мусулмонларини. Мамлакат аҳолисининг 3% хитойликлар ва улар анча яхши мавқега эга. Ҳукумат ҳам 1967 йилги тарангликдан сўнг Хитой билан қалин алоқалар ўрнатган.

Икки империалист Хитой ва Россия ҳозирча иттифоқчи ва ҳар икки давлат аҳолиси бир-бирини душман сифатида кўраётгани йўқ. Бироқ Хитойнинг Амурбўйи ҳудудларига даъволари яширин бўлсада борлигини ҳисобга олсак, қачондир бу муносабатлар ҳам дарз кетиши мумкин, аммо ҳозир эмас.

Суратда мамлакатларда қайси давлат энг кўп ёмон кўрилиши харитаси

@pan_diplomat Ochish/sharhlash

2022-08-09 22:02:26 2020 йил — Опа-сингил Нафиса (ўзбекистонлик илк аёл гроссмейстер), Ҳулкар ва Гулруҳбегим Тоҳиржоновалар Ўзбекистон Шахмат Федерацияси билан келишмовчиликлар ҳақида гапирди ва кенжа Гулруҳбегим Ўзбекистон томони чақирмаган сабаб АҚШ Шахмат федерациясига ўтиб кетти

2021 йил — Ўзбекистонлик биринчи, дунё бўйича эса иккинчи энг ёш гроссмейстер Жавоҳир Синдаров тушунарсиз таъқиқлар ва Шахмат федерациясининг эътиборсизлиги ҳақида айтиб, у ҳам федерациясини ўзгартириши мумкинлигини айтди.

Федерация раиси Азиз Абдуҳакимов федерация фаолияти чуқур ўрганилаётгани ва ўзгаришлар бўлишини маълум қилди.

2022 йил — Антикоррупция агентлиги Шахмат федерацияси билан боғлиқ операцияларни ўрганди ва унинг фаолиятини тўхтатиб қўйиш учун ҳужжатларни Адлия вазирлигига юборди.

Федерация раиси ўзгартирилди. Азиз Абдуҳакимов ўрнига Алишер Саъдуллаев тайинланди.

2022 йил август — Ўзбекистон эркаклар жамоаси тарихда илк бор Бутунжаҳон шахмат олимпиадасида ғалаба қозонди.

Агар Ўзбекистондаги барча соҳалар муаммолари мана шундай очиқ айтилса ва танқид қилинса ҳамда ўша соҳада ўзгаришлар амалга оширилса қандай натижаларга эришиш мумкинлигини кўриб турибсиз.

@pan_diplomat Ochish/sharhlash

2022-07-08 19:41:02 Бир суҳбатда Россияда хизмат кўрсатган артист, актёр Михаил Ефремовдан сўрашади: “Михаил, Россияни нима учун ёқтирмайсиз?”

У шундай жавоб беради:

“Савол оҳангидан, мен ҳозир ўзимни оқлаб, аслида ундай эмаслигини зўр бериб исботлашга уринишим керак. Бу билан, албатта, Россияни севишимни кўрсатмоқчи бўламан. Лекин бу жуда жиддий мавзу. Қайсидир даражада маънисиз ҳам.

Шимолий конвойларни чўктириб юборган немис сувости кемаси экипажи ҳам ўз ватани бўлмиш Германияни севган. Шоҳнинг фарзандларини ўлдирган чекист ҳам Русни севган ва буни Россия манфаатлари учун қилган.

Мен сизга нимани севмаслигим ҳақида айтишим мумкин.

Мен мунофиқликни севмайман. Мен ёлғонни, юзсизликни севмайман. Қудрат эгаси ожизнинг устидан кулишини севмайман. Одамлар бир-бирини ўлдиришини севмайман. Инсонда ўз шахсий фикри бўлмаслигини севмайман. Гапирмоқчи бўлган кишининг оғзини ёпишларини севмайман, ҳатто у мен ёқтирмайдиган одам бўлса ҳам.

Ватанимни бошқалар ҳам эъзозлашини истайман. Замонавий технологиялар, заводлар, чиройли, озода шаҳарлар, сифатли ва арзон маҳсулотлар учун эъзозлашсин. Гўзал аёлларимиз, меҳнаткаш ва оқкўнгил эракакларимиз борлиги учун севишсин.

Бошқа мамлкатлар иложсизликдан ёки нафақа пули кўпроқ бўлгани учун эмас, балки жамиятда адолат тамойилларига қатъийроқ амал қилингани ва эркинроқ нафас олиш мумкинлиги учун бизга қўшилиш ҳақида орзу қилишларини истардим.

Юртимизга вояга етмаган сюғоёқ қизлар билан айш қилиш учун эмас, бизнинг шифокорлардан бошқа ҳеч ким даволай олмайдиган касалликлардан даво топиш истагида келишса, қанийди.

Россиядан қўрқишларини ва ундан нафратланишларини истамайман. Чет элликлар русларни ўзини қандай тутишни билмайдиган, тажовузкор ва қўпол одамлар сифатида қабул қилишини ҳохламайман. Бутун дунё кўз ўнгида ёмонотлиққа чиқиб қолмаслик учун.

Порахўрлик ва болалар ўлими даражаси бўйича олд қаторларда туришимизни истамайман. Оммавий ташвиқотлар билан халқимни қўйлар подасига айлантириб қўйишларини истамайман.

Ва мен бу муаммолардан “мазза” қилаётганим йўқ. Кулгига оляпман. Рус халқи орасидаги айрим кишилар устидан аччиқ куляпман, улар туфайли Россия мен хоҳлагандек эмас, балки мен кўришни истамайдиган қиёфага кирди”.

@pan_diplomat Ochish/sharhlash

2022-07-08 07:30:36 Yaponiyaning sobiq bosh vaziri Sindzo Abe suiqasd qurboni bo‘ldi

Reuters xabar berishicha, Yaponiyaning sobiq bosh vaziri Sindzo Abe juma kuni g‘arbiy Nara shahrida nutq so‘zlayotganida to‘pponcha bilan qurollangan odam uning orqasidan o‘q uzgan. Eks-premier darhol kasalxonaga olib ketilgan.

UPD: Sobiq bosh vazir olgan jarohati sabab vafot etdi

@pan_diplomat Ochish/sharhlash

2022-07-07 21:27:05 Buyuk Britaniyada nimalar yuz berdi?

Dunyo siyosiy maydonidagi bugungi eng muhim voqea — Buyuk Britaniya bosh vaziri Boris Jonsonning iste’foga chiqishini e’lon qilishi bo‘ldi. Barchasi shunga olib kelayotgan bo‘lsa-da, Jonsonning hukumatdan ketishiga ko‘pchilik, ayniqsa diktaturaviy davlatlarda yashovchilar ishonmayotgandi. Bosh vazirning o‘zi ham kechagi, Jamoalar palatasidagi nutqida hech qayerga ketmasligini aytgan edi.

U “mamlakat iqtisodiy bosimga uchrayotgan, byudjetga bosim ostida qolayotgan, Yevropada so‘nggi 80 yildagi eng katta urush davom etayotgan shunday og‘ir vaziyatda, biz hukumatdan o‘z ishini davom ettirishi, ishdan ketmasligi, diqqatni Britaniya xalqi uchun muhim bo‘lgan narsaga qaratishini kutishimiz kerak” degan edi parlament yig‘ilishida.

Biroq bugun Dauning stritda Boris Jonson iste’foga chiqishini va shu bilan birga Konservativlar partiyasi rahbari lavozimini ham tark etishini ma’lum qildi. Xo‘sh Britaniya bosh vaziri iste’fosiga nima sabab bo‘ldi o‘zi?

Jonson hukumatining inqiroziga sabab u tomonidan Kris Pincherning Konservatorlar partiyasi ma’sul lavozimga tayinlanishi bo‘ldi. Kris Pincher oldinroq, jinsiy tajovuz, erkak kishiga qiziqishlari sabab mojaro markaziga qolgan edi. O‘shanda u sportchi Aleks Storiga “xushomad” qilgandi. Biroq Konservativ partiya tergov komissiyasi 2017-yilning 23-dekabrida Pincher axloq kodeksini buzmaganligini aniqladi.
Ammo tergov komissiyasi xato qilgani shu yili ayon bo‘ldi, Kris tungi klubda ikki erkakka shilqimlik qilgani ommaga ma’lum bo‘lgach, 30-iyun kuni iste’foga chiqdi. Unga olti, xususan, deputatlarga shilqimlik qilish bo‘yicha ayblov qo‘yildi.

Lekin bu bilan mojaro tugamadi. Vazirlar va konservator deputatlari Jonson Krisning oldingi xatti-harakatlaridan xabardor bo‘lmagan holda uni davlat lavozimiga qabul qilganini aytdi. Biroq, keyinchalik bosh vazir Krisning “qiliqlari”dan oldindan xabari bo‘lgani ma’lum bo‘ldi. 5-iyul kuni BBC nashriga bergan intervyusida Boris Jonson Krisning ustidan shikoyatlar borligiga qaramay uni ishga olganini tasdiqladi va “jiddiy xato”ga yo‘l qo‘yganini tan oldi. Bosh vazir bu ishi uchun uzr so‘radi va oradan bir necha daqiqa o‘tib, uning hukumatidan ikki vazir iste’fo berdi. Ertasi kuni esa o‘ttizga yaqin amaldorlar hukumatni tark etdi. Amaldorlar Krisning davlat xizmatiga olinishini sharmandalik deb atadi. Konservatorlar va leyboristlar Jonsondan iste’foga chiqishni talab qildi va u bugun yuz berdi.

Jonsonning ketishi ichki siyosatda katta o‘zgarishlar olib kelinmasligi taxmin qilinayotgan bo‘lsa-da, tashqi siyosat, jumladan Ukrainani qo‘llab-quvvatlash qanday davom etishi biroz mavhum. Jonson boshliq Britaniya Ukrainani eng ko‘p qo‘llab turgan davlatlardan biri edi. Iste’foga chiqishini e’lon qilar ekan, Jonson Britaniya Ukrainani dastaklashni to‘xtatmasligiga va’da berdi.

Britaniyaning keyingi bosh vaziri hozirgi hukumatdagi Tashqi ishlar vaziri Liz Trass xonim bo‘lishi mumkin. Bosh vaziri keyingi haftada saylanadi.

@pan_diplomat Ochish/sharhlash