Камолиддин Раббимов

2022-09-01 14:08:36 Қўшни Қозоғистонда катта ислохотлар бошланиш арафасида. Президент Тўқаев таклифига кўра, бундан кейин Қозоғистон Президенти фақат бир марта, 7 йиллик муддатга сайланиш ҳуқуқига эга бўлади. Шу пайтгача беш йилдан икки мандат сайланиш назарда тутилган эди. Амалиётда эса, Назарбоев 5 йилдан неччи марта сайланганини ҳеч ким билмаса керак...
*
Тўқаев бу ташаббусини билдира туриб, постсовет ҳудудида, Марказий Осиёда бундан ёндашув мутлақ янги эканлигини урғулаган. Тўқаев ўзининг ҳокимиятини мустаҳкамлаш учун, ўз мандати ва ваколатларини чўзишни эмас, аксинча, қисман қисқартириш йўлини танлаяпти.
*
Лекин, Қозоғистон сиёсий маданияти қанчалик ҳар 7 йилда янги президент алмашинувига мослаша олади – бу савол ҳозирча очиқ. Бу таклиф Марказий Осиёдаги сиёсий динамикага ижобий таъсир қилишига ишонаман. Бу ўзгаришлар минтақадаги қаттиқ авторитаризмга оғишувни пасайтиради, оилавий монархия томон кетаётганларнинг легитимлигини сўндиради.

@KamoliddinRabbimov_rasmiy Ochish/sharhlash

2022-09-01 11:04:43 Самарқанд саммити: кутилмалар, натижа ва оқибатлар

@KamoliddinRabbimov_rasmiy Ochish/sharhlash

2022-08-31 14:00:24 Собиқ СССР Президенти Михаил Горбачевнинг дафн маросими, Россияда давлат даражасида ўтказилмас экан. Путин номидан таъзия билдирилган, лекин Горбачевни дафн қилиш борасида, давлат ўзини тортган. Шу холат ҳам Путиннинг СССРга ва уни тарқалишида маълум рол ўйнаган Горбачевга салбий қарашини кўрсатади.
*
Горбачевнинг Путинга муносабати ҳам зиддиятли эди. Баъзан Путинни танқид қиларди, баъзан мақтарди. Горбачев Россиянинг Грузияга қарши урушини, ҳамда Қиримни аннекция қилиниши маъқуллаган эди. Лекин, шу йилги Украинага бостириб киришини жиддий танқид қилганди.
*
Ельцин ҳокимиятдан кетгач, бир неча марта бўлаётган ишларга, жумладан, Россиядаги демократияни демонтаж қилинишига қарши фикр билдиришга ҳаракат қилганди. Ҳатто бир-икки марта Путин сиёсатига қаршироқ интервью ҳам берди. Лекин, шундан кейин Ельцин атрофини кучлироқ қуршовга олишди, ва 2007 йилда у вафот этганди. Горбачев бўлса, ҳаётини охиригача тўсиқларга қарамади, ўрнатилган ўйин қоидаларига ҳам кўпинча риоя қилмади. У Ельцинни ҳам, Путинни ҳам танқид қилиб турди.
*
Ҳозир постсовет ҳудудида собиқ СССРдан қолган жароҳатлар, ҳиссиётлар кучли. Шунинг учун, СССРга тарих сифатида эмас, кечаги зулм машинаси ва истиқболдаги эҳтимолий лойиҳа сифатида қараш мавжуд. Вақти келиб, СССР тўлиқ тарихга айланади. У билан боғлиқ эҳтирослар тинади. Ана ўша пайтда, Ўзбекистонда ҳам “СССР тарихи музейи” ташкил қилиш, ва келажак авлодларга бу давлат инсоният тарихидаги энг катта сиёсий экспериментлардан бири бўлганлигини кўрсатиш лозим бўлади. СССРда дахшатли жиноятлар ҳам, катта ижтимоий ютуқлар ҳам бор эди.
*
СССР тарихи ва уни парчаланиши ҳақида гап кетганда, Горбачев ва Ельцинлар ҳам алоҳида тилга олиниши лозим бўлади. СССР давлати ҳақида фикрлашдаги энг асосий савол, назаримда, “нима учун Бухоро Амирлиги, Қўқон ва Хива Хонликлари, Туркистон/Марказий Осий давлатлари ва халқлари, шу қадар рақобатдошликни йўқотиб, Европанинг энг қолоқ империяларидан бири бўлмиш Чор Россиясига, сўнгра қизил империяга тўлиқ ўз мустақиллигини бериб қўйди?” бўлиши керак.
*
Тарихни билишнинг асосий вазифаси – хатоларни яшириш эмас, кўрсатиш ва уларни билгач, бу хатоларни олдини олиш устида ишлаш бўлади. Кимки, ниятидан қатьий назар, тарихни кичик бир қисмини бўлса ҳам яширишни еки айланиб ўтишни таклиф қилар экан, ўша даврдаги хатоларни билиш ва тузатишга тўсиқ яратаётган бўлади. Ўзбекистонда эса, тарих - хонликлар даврида ҳам, совет даврида ҳам, ҳозир ҳам, мафкуравий қобиқда қоляпти...

@KamoliddinRabbimov_rasmiy Ochish/sharhlash

2022-08-31 10:12:04 #Тарих

Ўзбекистон Республикасининг давлат мустақиллигини эълон қилиш тўғрисидаги қарори.

Манба: Алишер Саъдуллаев саҳифасидан олинди

@KamoliddinRabbimov_rasmiy Ochish/sharhlash

2022-08-31 05:19:05 Собиқ СССРнинг биринчи ва охирги Президенти М.Горбачев вафот этибди. Горбачев, 1990-91 йилларда иттифоқдош республикалар раҳбарларининг деярли барчасидан кўра кўпроқ умр кўрди. Унинг асосий рақибларидан бири бўлмиш Борис Ельцин вафот этганига, 15 йил бўлаяпти. Каримов вафот этганига, шу кунларда 6 йил бўлди.
*
СССРнинг қулашида Горбачевнинг ҳиссаси катта. Бир томондан у ислоҳотларни (Перестройка) бошлади. Бошқа томондан, қулаётган иттифоқни ушлаб қолишга қурби етмади: унинг нисбий заифлиги, инқирозлар ичидаги СССРни тезда йиқитти. Горбачевга хос энг катта хусусият – иккиламчилик (двойственность).
*
У бир томондан ўзининг ислоҳотларини доим ҳимоя қилади.
Лекин, айни пайтда у СССРни йиқилишида бошқаларни айблайди. Лекин, СССРни ислоҳотлар орқали сақлаб қолиш мумкинлигига бошқаларни тўлиқ ишонтира олмайди. Ва бу Горбачевдаги энг катта зиддиятлардан биридир. Горбачев жуда моҳир оратор, нотиқ эди. Ва унинг бу нотиқлиги СССРнинг йиқилишида, натижада, мустақил давлатларнинг пайдо бўлишида катта рол ўйнади.
*
Тақдир тақозоси билан, Горбачев ҳам, Ўзбекистон ўзининг мустақиллигини расман эълон қилган 31-август куни вафот этти. Миллатимиз мустақиллиги, эрки ва халқ озодлиги абадий бўлсин!

@KamoliddinRabbimov_rasmiy Ochish/sharhlash

2022-08-30 16:03:07 Россияга қўйилган санкцияларга Марказий Осиё давлатлари муносабати

@KamoliddinRabbimov_rasmiy Ochish/sharhlash

2022-08-30 07:00:40 Марказий Осиё давлатлари Афғонистондан қўрқадими?

@KamoliddinRabbimov_rasmiy Ochish/sharhlash

2022-08-29 20:28:50 Радикал атеизм сиёсатга таъсир кўрсатмоқчи(ми?) | "Фикрат" таҳлилий дастури

@KamoliddinRabbimov_rasmiy Ochish/sharhlash

2022-08-28 18:48:05 Ўзбекистонда ижтимоий табақаланиш шиддат билан давом этмоқда. Ҳалиям жамиятда ўзаро ёрдам институтлари ва механизмлари (маҳалла, қариндош-уруғчилик, диёнат, закот...) мавжуд. Акс ҳолда, табақаланишнинг даражаси янада аянчли бўларди. Давлат ижтимоий ҳимоя масъулиятини олиши ва реал ижтимоий ёрдам тизимини яратиши керак. Шунингдек, давлат ва жамият ўртасида диалог муносабатлари, маданияти шаклланиши керак. Ҳозирча эса, давлат одамларни гапини ярмини эшитиб, эшикни ёпиб қўймоқда: лекин жамият билан гаплашмайди. Қуйида "жамиятдаги муаммоларнинг замирида - ижтимоий зўриқишлар турибди" деган диангозни инкор қилиш имконсиз деб ўйлайман...

@KamoliddinRabbimov_rasmiy Ochish/sharhlash

2022-08-28 09:55:27 Россия Федерациясининг Украинадаги ҳарбий операцияси, глобал майдонда озиқ-овқат махсулотларининг 40% ва ундан ҳам юқорига ошишига олиб келди. Айниқса, нон ва ун махсулотлари бутун дунёда жиддий ошди. Ўзбекистонда ҳам йил бошида икки минг турадиган ёпган нон, бугун уч минг ва ундан қиммат. Кўпгина ҳукуматларнинг нон нархини субсидия қилишга қурби етмаяпти...
*
Бу урушнинг геосиёсий тирашуви натижасида, нефть ва газ нархлари ҳам кескин ошди. Углеводородлар – дунё иқтисодиётининг ҳаракатлантирувчи кучи сифатида, қолган барча махсулотлар ва хизматларнинг нархи ошишига олиб келди. Лекин, ҳали бери бу уруш тўхтамайди. Прогнозларга кўра, Африка, Яқин Шарқ, Осиё давлатларида жуда кучли ижтимоий бўҳронлар пишиб етилмоқда.

@KamoliddinRabbimov_rasmiy Ochish/sharhlash