Fobiya va Sindromlar

2022-08-28 04:05:18 Ash eksperimenti

1951-yilda e'lon qilingan psixologiya tarixidagi eng mashhur eksperimentlardan biri. Qisqacha tushuntiraman:

Bir qancha aktyorlar va bitta sinaluvchi (u qolgan sheriklari aktyorlar ekanligini bilmaydi) bir xonaga sinov uchun kiritiladi. Quyidagi rasm ularga ko'rsatiladi. Sinaluvchi alohida olingan chiziq C chiziq bilan teng ekanligini ta'kidlaydi. Ammo uning yonidagilar (aktyorlar) aslida alohida chiziq A chiziq bilan teng deb turib olishadi. Sinaluvchi ularga noto'g'ri fikrlayotganini uqtirishga urinadi. Ammo ular o'z fikrida qat'iy turib oladi.

Bir necha bor urinishlardan so'ng, u ham sekin aktyorlarning fikriga bo'ysunishga majbur bo'ladi. Atrofidagilarning ta'siri uni ham noto'g'ri javobni to'g'ri deyishga undaydi.

Ash eksperimentining mohiyati shundaki, sinaluvchi o'zining fikri to'g'ri ekanligini biladi, ammo ko'pchilikning harakatiga qarshi chiqa olmaydi.

@bookipediya Ochish/sharhlash

2022-08-23 00:07:26 Qora ot (inglizcha "Dark horse")

Kutilmaganda g'oliblikka da'vo qiluvchi nomzod bo'lib, uning g'olib bo'lishi haqida avval hech kim o'ylab ham ko'rmagan.

Terminning kelib chiqish tarixi ot sportiga borib taqaladi. Benjamin Dizraelining "Yosh gersog" romanida shunday jumla uchraydi: "Hech kim xayoliga ham keltirmagan, hatto Sent-Jeyms gertsogi ro'yxatda pisand qilmagan qora ot g'oliblik yo'lagidan yugurib kelardi,

Hozirgi kunda bu termin turli musobaqalarda g'oliblikka kutilmagan tarzda nomzod bo'lib qolgan qatnashuvchilarga nisbatan ishlatiladi. Masalan, 2016-yildagi "Lester" jamoasi haqida shunday deyish mumkin.

Nota bene! Ochish/sharhlash

2022-07-31 06:54:03 Boykot nima?

Boykot deb biror shaxs, tashkilot yoki davlatga eʼtiroz sifatida, ular bilan tovar olish, sotish yoki ish koʻrishdan ixtiyoriy ravishda bosh tortishga aytiladi. Boykot isteʼmolchilar huquqlarini himoyalash yoki siyosiy sabablarga binoan qilinishi mumkin.

XIX asr oxirida (1880 yillar) bir aslzodaning mulkida Charlz Boykott (Charles Boycott) ismli boshqaruvchi ishlagan. U adolatsiz ijara to‘lovidan norozi bo‘lgan ishchilarga qarshi kurashgan odam sifatida tanilgan. Charlz qilgan harakatlar besamar ketmagan. Mahalliy aholi u bilan salomlashmay va hatto gaplashmay qo‘ygan, unga do‘konlarda hizmat ko‘rsatishdan bosh tortishgan, cherkov yig‘inlarida esa uning yonidagi skameykadagi o‘rindiqlar doimo bo‘sh bo‘lgan. Ushbu voqea ingliz tilida "boykot" so‘zining paydo bo‘lishiga olib kelgan.

Tᴀϙɪϙʟᴀɴɢᴀɴ Fᴀɴ Ochish/sharhlash

2022-07-25 12:38:32 Myunxauzen sindromi - inson tibbiy ko'rikdan o'tish, davolanish, kasalxonaga yotish, jarrohlik amaliyotini o'tkazish uchun kasallik belgilarini bo'rttirib ko'rsatadigan (simulyatsiya qiladigan) psixologik kasallik. Myunxauzen sindromi sabablarini umumiy qabul qilingan izohi shundan iboratki, kasallikni simulyatsiya qilish ushbu sindromli odamlarga yetishmayotgan e'tibor, g'amxo'rlik, hamdardlik va psixologik yordamni olishlariga imkon beradi.

Sindrom o'zining hayoliy hikoyalari bilan mashhur bo'lgan nemis baroni Karl Fridrix Ieronim fon Myunxauzen (1720-1797) nomi bilan atalgan.

Nota bene! Ochish/sharhlash

2022-07-23 14:20:42 ​​Edip kompleksi - Freyd tomonidan kiritilgan termin, bolaning onasiga nisbatan anglanmagan mayli va shunga bog'liq holda kechadigan o'z jinsidagi ota-onasiga agressiv holatning mavjudligi. Mazkur ilk bolalikda paydo bo'ladigan tasavvurlar va hislar anglanmagan bo'ladi. Bola bunday paytda onasining e'tibori to'laligicha o'ziga qaratilishini istaydi. Buning uchun u turli usullarni qo'llaydi, otasiga nisbatan rashk tuyg'usini tuyadi, ota-onasining suhbatini bo'lishga intiladi.

Edip kompleksi qadimgi yunon afsonalaridagi shoh Edip nomi bilan bog'liq. Bu afsona asosida Sofokl o'zining "Shoh Edip" tragediyasini yaratgan. Shoh Edip, otasini o'ldiradi, onasiga uylanadi. Shu afsona asosida Freyd o'g'il bolalarda onaga nisbatan anglanmagan mayl mavjud bo'lishi va otasiga nisbatan agressiyasi mavjud bo'lishini aytib o'tgan.

Albatta, bola katta bo'lganidan so'ng kompleks bezovta qilmaydi. Agarda bola jazolansa, agressiya bildirilsa, vaqt o'tib bu kompleks bezovta qila boshlaydi.

Elektra kompleksi - Edip kompleksining qizlarga moslangan analogi, ya'ni qjz bolaning otasiga nisbatan muhabbati va onasiga nisbatan anglanmagan nafrati. Qiz bola otasining mehrini qozonishga, uning e'tiborini qaratishga urinadi.

Elektra qadimgi yunon afsonasidagi Agamenon va Klitemnestraning qizi. U o'z ukasi Orestni o'limdan qutqaradi va otasini o'ldirgan onasidan va uning oshig'i Egisfdan qasos olishga yordam beradi. Shu afsonaga mos holda qiz bolalarning o'z otasiga nisbatan mayli borligi va o'z onasiga nisbatan agressiyasi mavjudligi Freyd ta'limotida o'z ifodasini topadi.

- ota ishdan qaytadi va ona bilan biror masalani muhokama qilishga o'tiradi. Qizaloq esa bu holni istamaydi. Onasi otasining e'tiborini o'ziga qaratib oldi;

- ota mehribon, saxiy. Ammo ichgan paytda, onasi unga baqiradi. Qizaloqqa esa bu vaziyatda onasi aybdordek ko'rinadi. Otasi balki shuning uchun ham ko'p ichayotgandir? Qiz otasiga ko'proq bog'lanib, onasini aybdor hisoblay boshlaydi;

Agarda oilada muhabbat va yaxshi munosabat shakllansa, komplekslar, odatda rivojlanmaydi. Yoddan chiqarmaslik kerakki, yoshlik paytida bola atrofidagi voqealardan ta'sirlanadi va juda e'tiborli bo'ladi. Birinchi taassurot xotirasida qolib ketadi.

@marufjonblogi Ochish/sharhlash

2022-07-21 03:50:11 "Songkran" bayrami

Mazkur bayram tailandliklar uchun avvalo Yangi yilning kirib kelishi sifatida nishonlanadi. Ayni shu kuni o‘tmishdagi gunohlari yuvilib ketishi uchun tailandliklar ko‘cha-ko‘yda idish to‘la suv ko‘tarib yuradilar va bir-birlariga sepadilar. Bugungi kunda bu ko‘rinish sal boshqacha tus olgan: odamlar suv purkagich to‘pponcha, uzun shlanglardan foydalanadilar. «Songkran» mohiyatiga ko‘ra, odam qancha suvga ivisa, kutib olingan yil shunchalar omadli, muvaffaqiyatli kechar ekan.
«Songkran» aprel oyi o‘rtalarida nishonlanadi. Ba’zilar 13-15 aprelda nishonlashsa, ba’zilar bu sanalardan sal keyinroq bayram qilishadi. Ushbu bayram tantanali ravishda Bangkok va Mai shaharlarida keng nishonlanadi.

@Fobiya_va_Sindromlar Ochish/sharhlash

2022-07-19 16:03:00 Daruma

Mashhur yapon qo‘g‘irchoqlaridan biri bu Darumadir(uning ko‘rinishi rus matryoshkasini eslatadi). Ushbu qo‘l-oyoqsiz, yaxlit bosh-tanadan iborat yorqin qizil rangdagi qo‘g‘irchoqning qachon yaratilganligi noma’lum. Ba'zi manbalarda XVII asr boshlaridan ommalashgan deyiladi. Bu qo‘g‘irchoqning nomi dzen-buddizm asoschisi ismi sharafiga qo‘yilgan. Afsonaga ko‘ra, u oyog‘idan ajralgach, 9 yil mobaynida tinimsiz meditsina bilan shug‘ullangan.
Yangi yil kechasi yaponiyaliklar Daruma ustiga o‘z ismlarini yozib, ezgu tilak bildirishadi.

@Fobiya_va_Sindromlar Ochish/sharhlash

2022-06-09 14:21:42 "Bolduin effekti"(ba'zan Bolduin evolyutsiyasi) – amerikalik psixolog va faylasuf Jeyms Bolduinning nazariyasi bo'lib, unga ko'ra inson bir qobiliyatni tug'ma ravishda emas, balki hayotida davomida o'rgangan bo'lsa, bu insonning avlodi o'sha qobiliyatga tug'ma ravishda ega bo'ladi. Nazariya haqida Jeyms Bolduin ilk bor 1896-yili, "Evolyutsiyaning yangi faktori" asarida yozgan.

Oddiyroq qilib tushuntiriladigan bo'lsa, agar insonda matematikani o'rganishga qobiliyat bo'lmasa ( "qonida yo'q" bo'lsa ), lekin hayoti davomida muntazam matematika bilan shug'ullanish natijasida fanni chuqur o'rgansa, uning farzandida matematika "qoni" paydo bo'ladi.

iHistory Ochish/sharhlash

2022-06-08 18:01:34 Аспергер синдроми.

Бу видеони кўпчилик кўрган бўлса керак. Гап Суареснинг қитмирлиги-ю Неймарнинг жаҳлдан бўзариб кетганлигида эмас.

Сиз Мессининг юзига, нигоҳларига эътибор беринг!

Лео кам учрайдиган касаллик билан оғриши ҳақида эшитган бўлсангиз керак - Аспергер синдроми.

Аутизмнинг енгил кўриниши, лекин аутизмдан фарқи шундаки, Аспергер синдроми билан оғриган одамда нутқ, ҳаракат ва имо-ишора борасида муаммо бўлмайди - ҳаммаси одатдагидек.

Аммо айрим жабҳаларда синдром ўзини намоён этади: бу тоифа одамлар воқеага мос муносабат билдира олмайди - юз ифодаси ё бефарқ, ё акс эмоцияни кўрсатади. Масалан, ачинарли ҳолат юз берса ҳам юзида ўзгариш сезилмаслиги ёки қувончли вазиятда ҳам хўмрайиб туравериши мумкин.

Бразилиялик собиқ футболчи Ромарионинг айтишича, айнан шу синдром туфайли Месси даҳоларча ўйнайди. "Аспергер синдроми Мессига диққат-эътиборини фақат футболга қаратиб, бошқа нарсаларга чалғимаслик имконини беради", деб ёзганди Твиттерда Ромарио.

@boburakmalov Ochish/sharhlash

2022-05-05 19:32:02 Rangli inqilob (ing. colour revolution) - matbuot tomonidan 2004-yildan beri sobiq SSSRdan ajrab chiqqan davlatlarda hukumat almashishi uchun amalga oshirilgan inqiloblarga nisbatan qo'llaniladigan atama. Bu asosan 3 ta inqilobni o'z ichiga oladi
1. Atirgul inqilobi (Gruziya)
2. Apelsin inqilobi (Ukraina)
3. Lola qo'zg'oloni (Qirg'iziston)

@centerasiastudy Ochish/sharhlash