2021-12-12 13:34:36
Олтинойни Тошкентга, интернатга ўқишга юборган Дуйшэннинг ҳам қизга бефарқ эмаслиги станцияда, поезд жўнаб кетаётганида очилади:
"Муаллимнинг дардини ич-ичимдан сезиб турардим.
- Олтиной, менга қолса, сени бир зум ҳам бағримдан чиқармаган бўлардим, - деди у. - Лекин ўқишингга халал беришга ҳаққим йўқ.
Бу орада паравоз кўриниб, одамлар ғимирлаб қолишди.
- Йиғлама, Олтиной, - деди Дуйшэн кўз ёшларимни артиб. - Сен билан бирга эккан теракларни ўзим парвариш қиламан. Сен комил инсон бўлиб қайтиб келганингда уларнинг ҳам бўй чўзиб, қанчалик чирой очганини кўриб, ҳали қувончга тўласан.
Шу маҳал поезд келиб, вагонлар шарақ-шуруқ этиб тўхтади.
- Қани, энди хайр-хўшлашамиз, - Дуйшэн мени қаттиқ қучиб олганча пешонамдан ўпа бошлади. - Хайр, оқ йўл сенга! Ҳамиша журъатли, жасоратли бўл!
Мен вагон зинасига чиқдим-да, ортимга қарадим. Поезд ўрнидан қўзғалди.
- Хайр, Олтиной, хайр, қароғим! - қичқирди Дуйшэн.
- Хайр, қадрдон устоз! Хайр, меҳри дарё муаллим!
Дуйшэн вагон билан ёнма-ён югуриб бораверди ва орқада қолиб кетар экан:
- Олтин-ой! - деб ўкириб юборди.
Менга у худди эсига тушиб қолган аллақандай муҳим бир гапни гарчи кеч бўлса-да, айта олмаганидан ўкиниб бақиргандек туюлди".
Йиллар ўтади. Олтиной интернатда, рабфакда, кейин Москвада ўқигани, фан номзодлигини ҳимоя қилганлари, фан доктори бўлганлари унинг тилидан ҳикоя қилинади. Орада уруш бошланади. Олтиной овулга уни излаб келганида у урушга кетган бўлади. Кейин унинг бедарак йўқолганини эшитади.
Қиссада кичкинагина бир лавҳа бор-ки, ўқувчи ўша лавҳани йиғламасдан ўқий олмайди. Аслида, шу кичик лавҳада Олтинойнинг биринчи муаллими Дуйшэнга муҳаббати қай даражада бўлганини, Олтиной бир умр уни интиқ қидирганини англаймиз. Олтиной поездда Сибирга кетаётган бўлади. Бир станциядан ўтаётиб, ўша ердаги уйча ёнида қўлида байроқчани ҳилпиратиб турган ... Дуйшэнни кўриб қолади. Ўзини йўқотиб қўйган Олтиной "Тўхтанглар!" дея қичқириб, ўзини вагон эшигига уради. Кўзи "Стоп-кран"га тушиб, жон ҳолатда уни тортади. Поезд шарақлаб тўхтайди.
"Мен жаҳаннамга ташлангандай ўзимни ерга отдим, ҳеч нимани кўрмасдан, пайқамасдан, эс-ҳушимни йўқотиб, ўша уйча томон, Дуйшэн томон югуриб борардим. Вагондан сакраб тушган йўловчилар ҳам ортимдан югуришарди. Поезд билан ёнма-ён чопиб, бирпасда унинг нариги бошига етиб бордим. Дуйшэн ҳам менга пешвоз югуриб келарди.
- Дуйшэн, меҳрибоним, ўқитувчим! - дея қичқирганча ўзимни унинг қучоғига отдим.
У эса менга ҳайрон бўлганча тикилиб қолди.
- Сизга нима бўлди, синглим, тинчликми? - деб сўради ҳамдардлик билан қозоқ тилида. - Сиз мени бировга ўхшатдингиз, ҳойнаҳой. Мен йўл стрелкачиси Жонғазин бўламан, исмим Бейнев.
- Бейневмисиз?
Қайғу-аламдан, ор-номусдан овозим борича дод солиб юбормаслик учун қандай қилиб жимиб қолганимга ўзим ҳам ҳайронман. Нима иш қилиб қўйдим? Қўлларим билан юзимни беркитиб, бошимни қуйи солдим. Қанийди, ер ёрилса-ю, ерга кириб кетсам. Стрелкачидан, халойиқдан кечирим сўрашим керак эди, мен эса дамимни ютиб, тош қотиб турардим. Югуриб келган оломон ҳам негадир чурқ этмасди. Ҳамма менга бақириб, сўкиб, роса таъзиримни беришса керак, деб турганимда бир аёл хўрсиниб, йиғлади:
- Бояқиш, эрига ё акасига ўхшатган бўлса керак, бечора янглишибди.
- Шунақаси ҳам бўлар экан-да, - деди кимдир.
- Урушда нималар бўлмайди, дейсиз, - жавоб берди бошқа биров.
Стрелкачи қўлларимни юзимдан олиб, деди:
- Юринг, совуқда турманг, сизни вагонгача кузатиб қўяман.
У менинг қўлтиғимдан олди, иккинчи қўлтиғимдан бир офицер олди.
- Юраверинг, гражданка, ҳаммасини тушунамиз, - деди у.
Одамлар йўл беришди ва мени гўё дафн маросимига кузатишаётгандек эдилар. Биз олдинда секинлаб бораётган эдик. Бошқалар ҳам худди шу зайлда боришарди. Биз томон келаётган йўловчилар ҳам чурқ этмасдан бошқаларга қўшилишарди. Кимдир тивит рўмолини елкамга ташлади. Йўл бўйи ҳаммани кулдириб келган оқсоқ аскар ёнимда йиғлаб борарди. Уни кўриб, мен ҳам йиғладим.
50 viewsJahongir To‘xtasinov, 10:34