Yer va uy-joy huquq

2023-01-05 15:55:39 #Savolim_bor

Dehqon xo‘jaligi uchun berilgan yerga uy qursa bo‘ladimi?

Uy qurish mumkin emas . ASOS “Dehqon xo’jaligi to’g’risi”da qonunning 9-moddasining 4-bandida dehqon xo‘jaligini yuritish uchun berilgan yer uchastkasida binolar va inshootlarni, shu jumladan yer osti inshootlarini qurish taqiqlanadi, bundan yengil konstruksiyali issiqxonalarni va boshqa imoratlarni, shuningdek sug‘orish inshootlarini qurish mustasno.

Ya’ni siz o’zingizga berilgan dehqon xo’jaligi yeriga uy qurishingiz mumkin emas. Sizga berilgan dehqon xo’jalik uchun ajratilgan yer uchastkasiga faqat yengil konstruksiyali issiqxonalarni va sug‘orish inshootlarini qurish huquqiga egasiz.

Kanalga ulanish
https://t.me/yeruyjoyhuquq Ochish/sharhlash

2023-01-04 14:40:48 #Bilasizmi

Ko‘chmas mulk deganda qanday mulklar tushiniladi. Ko‘chmas mulklarga yer uchastkalari, binolar va inshootlar (shu jumladan yer osti inshootlari) va ko‘p yillik dov-daraxtlarni aytishimiz mumkin.

Ko‘p yillik daraxtlarchi ularga qanday toifadagi daraxtlar kiradi deb so’raydiganlar uchun to‘xtalib o‘tamiz. Ko’p yillik daraxtlarga bog‘lar, tokzorlar, tutzorlar va boshqa o‘rmon daraxtlari kiradi.

Bu bizga nima uchun muhim deb o’ylayotgan bo’lsangiz. Pulingiz bor-ku, lekin biznes qilishdan qo’rqasiz. Biznesdan qo’rqadigan va tavakkalchiliksiz boylik to’plashni istaydiganlar uchun ko’chmas mulk sotib olish eng qulay usuli hisoblanadi. Chunki shaxsiy boylik ortirishning uch yo’li bor shu uch yo’ldan biri real aktivlarga investitsiya qilishdir. Real investitsiya esa ko’chmas mulk hisoblanadi. Shuning uchun ko’chmas mulk nima ekanliga to’xtalib o’tdik. Ochish/sharhlash

2023-01-04 09:10:35 #savolim_bor
Assalomu alaykum men hozir yashayotgan uy 1985-yilda qurilgan. Shu uyni kadastr hodimlar kelib, aniqlaganda men yashayotgan uy joylashgan yer noqonuniy tartibda o’zlashtirgan yer bo’lib chiqmoqda. Men qanday yo’l tutishim kerak.

O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2018-yil 29-dekabrda 1060-son qarorining 23-bandida O‘zbekiston SSRning Yer kodeksi (1970-y 25-sentabrdan 1990-y 20-iyungacha amalda bo’lgan) amal qilgan davrda O‘zbekiston Respublikasi fuqarolarining olingan yer uchastkalariga bo‘lgan meros qilib qoldiriladigan umrbod egalik qilish huquqini davlat ro‘yxatidan o‘tkazish uchun davlat arxivlari tomonidan tasdiqlangan quyidagi hujjatlar asos bo‘ladi.

tegishli tumanlar, shaharlar va shaharchalar xalq deputatlari Kengashlari ijroiya qo‘mitalarining yakka tartibda uy-joy qurish uchun yer uchastkalari berish to‘g‘risidagi qarorlari;

tegishli qishloqlar (ovullar) xalq deputatlari Kengashlari ijroiya qo‘mitalarining kolxozlar a’zolarining umumiy majlislari bayonnomalarini hamda sovxozlar va boshqa qishloq xo‘jaligi hamda o‘rmon xo‘jaligi korxonalari, muassasalari va tashkilotlari direktorlarining fuqarolarga yakka tartibda uy-joy qurish uchun yer uchastkalari berish haqidagi buyruqlarini tasdiqlash to‘g‘risidagi qarorlari.

Agar bu normani sharhlaydigan bo’lsak, sizni uyingiz joylashgan yer uchastkasi noqonuniy deb aytishayotgan bo’lsa, siz o’zingizni tumaningizda arxivga yoki viloyat arxiv bo’limiga borib yuqorida hujjatlar bor yo’qligini aniqlashtirishingiz zarur. Agar arxiv bo‘limlaridan yuqorida ko’rsatilgan hujjatlar chiqadigan bo’lsa, siz o’zingizni yer uchastangizga kadastr hujjatini chiqartirib olishingizga asos bo’ladi.


Kanalga ulanish
https://t.me/yeruyjoyhuquq Ochish/sharhlash

2022-07-19 15:45:05 Sizning dehqon xo'jalik yeringiz bormi?
Mahallangizdagi ko'pchilik insonlar dehqon xo'jalik yeri ellik yerga beriladi, keyin esa davlat bu yerni olib qo'yadi, degan gaplarni ko'p eshitganmisiz?

Keling birgalikda shu gaplar haqiqatan to'g'ri yoki noto'g'riligini ko'rib chiqamiz.

Mahallangizdagi insonlar tomonidan dehqon xo'jaligiga mo'ljallangan yerlar 50 yilga berilishi haqida aytgan gaplari noto'g'ri. Chunki DEHQON XO‘JALIGI TO‘G‘RISIDAgi qonunning 3-moddasida Dehqon xo‘jaligi meros qilib qoldiriladigan umrbod egalik qilish yoki ijara (ikkilamchi ijara) huquqi asosida dehqon xo‘jaligi boshlig‘iga qishloq xo'jaligi mahsulotlarini yetishtirish va realizatsiya (sotish) qilish maqsadida berilishi belgilangan. Demak, siz dehqon xo'jalik yeringgizni qanday asosda olishingizni aniqlashtirib olishingiz kerak. Ya'ni siz dehqon xo'jalik yerini meros qilib qoldiriladigan umrbod egalik huquqi asosida olgan bo'lsangiz, bu yerdan muddatsiz tarzda foydalana olasiz. Lekin siz dehqon xo'jalik yerini ijarga olgan bo'lsangiz, qancha muddatda yerdan foydalanishingiz sizga berilgan hujjatda aniq yozib qo'yiladi. Ochish/sharhlash

2022-07-14 09:07:36 Tegishli davlat organi davlat va jamoat ehtiyojlari uchun sizning yer uchastkangizni olishimiz zarur degan vaj bilan yer uchastkasini olib qo’ymoqchimi? Davlat va jamoat ehtiyojlari uchun yer uchastkasi qanday maqsadlarda olib qo’yilishi mumkin va qaysi davlat organi olib qo’yish vakolatiga ega?

Keling birgalikda bilib olamiz?

Vazirlar Mahkamasining 911-sonli qarorining 2-bandiga ko’ra, davlat va jamoat ehtiyojlari uchun yer uchastkasi qanday maqsadlarda olib qo’yilishi belgilagan. Ya’ni

mudofaa va davlat xavfsizligi, muhofaza etiladigan tabiiy hududlar ehtiyojlari, erkin iqtisodiy zonalarni tashkil qilish va ularning faoliyat yuritishi uchun yerlarni berish;

xalqaro shartnomalardan kelib chiqadigan majburiyatlarni bajarish;
foydali qazilmalar konlarini aniqlash va qazib chiqarish;

avtomobil yo‘llari va temir yo‘llar, aeroportlar, aerodromlar, aeronavigasiya ob’yektlari va aviatexnika markazlari, temir yo‘l transporti ob’yektlari, ko‘priklar, metropolitenlar, tunnellar, energetika tizimi ob’yektlari va elektr uzatish tarmoqlari, aloqa tarmoqlari, kosmik faoliyat ob’yektlari, magistral quvurlar, muhandislik-kommunikasiya tarmoqlarini qurish (rekonstruksiya qilish);

aholi punktlari bosh rejalarini O‘zbekiston Respublikasi Davlat byudjeti mablag‘lari hisobiga ob’yektlar qurish qismida ijro etish, shuningdek, qonunlar va O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti qarorlarida to‘g‘ridan-to‘g‘ri nazarda tutilgan boshqa hollarda.
Demak, faqat yuqorida sanab o’tilgan sabablar vujudga kelgandagina sizning yer uchastkangiz davlat va jamoat ehtiyojlari uchun olib qo’yilishi mumkin. Boshqa maqsadlar va sabablar uchun olib qo’yish mumkin emas. Vazirlar Mahkamasining 911-sonli qarorining 3-bandiga ko’ra, Yer uchastkasi yoki uning bir qismi davlat va jamoat ehtiyojlari uchun olib qo‘yilishi Qoraqalpog‘iston Respublikasi Jo‘qorg‘i Kengesi yoki xalq deputatlari viloyatlar va Toshkent shahar Kengashlari qaroriga binoan amalga oshiriladi. Ya’ni, Davlat va jamoat ehtiyojlari uchun yer uchastkasini olib qo’yish vakolati xalq deputatlari viloyat kengashlarining qarori bilan olib qo’yilishi mumkin. Bundan kelib chiqib aytadigan bo’lsak, hokimlarning davlat va jamoat ehtiyojlari uchun yer uchastkalarini olib qo’yish vakolati mavjud emas. Ochish/sharhlash

2022-07-12 13:22:49 #savolim_bor
Menga bobomdan uy-joy meros bo’lib qoldi. Men shu uy-joy joylashgan yer uchastkasiga soliq to’lamoqchi bo’lib, soliq organiga borganimda soliq xodimi siz bu uy-joyni o’zboshimchalik asosida qurib olgan ekansiz shu sababdan yer uchastkasiga soliq stavkasida belgilangan soliq stavkalarining uch baravari miqdorida soliq to’laysiz deb aytyapti? Bu holatda men nima qilishim kerak?

Keling birgalikda yechim topamiz.

Soliq kodeksining 378-moddasida Yer uchastkalaridan hujjatlarsiz yoxud yer uchastkasiga bo‘lgan huquqni tasdiqlovchi hujjatlarda ko‘rsatilganidan kattaroq hajmda foydalanilganda, soliq stavkasi belgilangan soliq stavkalarining uch baravari miqdorida soliq to’lanilishi belgilangan. Demak, soliq hodimining aytgan gaplari to’g’ri ekanda deb o’ylayotgan bo’lsangiz, to’g’ri. Lekin bir jihatga e’tibor bering, yer uchastkalaridan hujjatlarsiz foydalanilsa, uch baravar ko’proq soliq to’lanilishi aytilgan. Ammo bobongiz yer uchastkasini o’zboshimchalik bilan olib, uy-joy qurmaganligi aniq. Shu boisdan bobongizni nomida yer uchastkasi bor yo’qligini bilish uchun o’zingizni tuman arxiv bo’limiga uchrashing!!! Agar bobongiz bu yer uchastkasini O‘zbekiston SSRning Yer kodeksi amal qilgan davrda (1990-yillargacha amalda bo’lgan) tegishli davlat organlarining qarori yoki buyrug’I asosida olgan bo’lsa, ya’ni

tegishli tumanlar, shaharlar va shaharchalar xalq deputatlari Kengashlari ijroiya qo‘mitalarining yakka tartibda uy-joy qurish uchun yer uchastkalari berish to‘g‘risidagi qarorlari;

tegishli qishloqlar (ovullar) xalq deputatlari Kengashlari ijroiya qo‘mitalarining kolxozlar a’zolarining umumiy majlislari bayonnomalarini hamda sovxozlar va boshqa qishloq xo‘jaligi hamda o‘rmon xo‘jaligi korxonalari, muassasalari va tashkilotlari direktorlarining fuqarolarga yakka tartibda uy-joy qurish uchun yer uchastkalari berish haqidagi buyruqlarini tasdiqlash to‘g‘risidagi qarorlari.

Shu ikki hujjatdan biri tuman arxiv bo’limidan chiqadigan bo’lsa, siz yer uchastkasini O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 1060-sonli qaroriga ko’ra, davlat ro’yxatidan o’tkazish huquqiga ega bo’lasiz hamda Soliq kodeksida yer uchastkasidan hujjatlarsiz foydalanganlik uchun uch baravar ko’p yer solig’ini to’lashdan ozod bo’lasiz. Demak, siz birinchi o’rinda qiladigan ishingiz tuman arxiviga borib bobongizni nomida yer uchastkasi bor yoki yo’qligini bilishingiz zarur. Agar bobongizni nomida yer uchsatkasi mavjudligi arxivda topilmasa, sudga murojaat qilib, yer uchastkasiga bobongizni egalik huquqi mavjudligini isbotlagan holda yer uchastkasiga egalik huquqini sud qarori bilan tasdiqlatib olishingiz ham mumkin. Agar tuman arxividan ham, sudning qarori bilan ham yer uchastkasiga egalik qilish huquqini tasdiqlata olmasangiz. Bu holatda uch baravar ko’proq yer solig'ini to’lashga majbur bo’lasiz.

Kanalga ulanish
https://t.me/yeruyjoyhuquq Ochish/sharhlash

2022-07-08 15:05:59 #imtiyoz

Jismoniy shaxs yoki oilaviy korxona yer uchastkasidan unda joylashgan uyda istiqomat qilish bilan bir vaqtda tovarlar ishlab chiqarish (xizmatlar ko‘rsatish) uchun foydalanayotgan bo'lsangiz, soliqlarni jismoniy shaxslar uchun belgilangan soliq stavkasi bo‘yicha to‘lashligingiz Soliq kodeksining 437-moddasida belgilangan. Demak siz o'z uyingizda ham yashab, ham oilaviy korxona tashkillashtirib qandaydir mahsulot ishlab chiqarsangiz yoki ovqatlanadigan joy (choyxona) tashkillashtirgan bo'lsangiz, yer soliqidan imtiyozga ega bo'lasiz.

Kanalga ulanish
https://t.me/yeruyjoyhuquq Ochish/sharhlash

2022-07-08 10:59:59 Yer uchastkasini davlat ro'yxatidan o'tkazmasangiz jarimaga tortilishingizni bilasizmi?

Mening qo'limda yer uchastkasini ajratib berish bo'yicha hokimning qarori bor ( Tuman hokimlarining 2021-yil 1-avgustga qadar yer uchastkasini ajratib berish bo'yicha vakolati bo'lgan). Endi u yer menga tegishli kim nima qilsa qilsin hech kimmning qo'lidan hech narsa kelmaydi deb o'ylagan bo'lsangiz adashasiz.

O'zbekiston Respublikasi Ma'muriy javobgarlik to'g'risidagi kodeksning 68-moddasiga ko'ra, ko‘chmas mulkka bo‘lgan huquqlarni davlat ro‘yxatidan o‘tkazishni amalga oshiruvchi organga (Kadastr agentligi) yer uchastkasiga bo‘lgan huquqni davlat ro‘yxatidan o‘tkazish uchun o‘z vaqtida murojaat etmaslik, fuqarolarga bazaviy hisoblash miqdorining o‘n baravari (3 000 000 so'm), mansabdor shaxslarga esa — o‘n besh baravari (4 500 000 so'm) miqdorida jarima solishga sabab bo‘ladi.
Agar siz shu jarimalarini to'lashga rozi bo'lsangiz o'zingizni yer uchastkangizni davlat ro'yxatidan o'tkazmasdan yurishingiz mumkin .

Shuni unutmang!!!

Ko'chmas mulklaringizning hujjatlariga ma'sulyat bilan yondashishga harakat qiling. Chunki ko'chmas mulk bugungi kunda, kundan kunga qimmatlab borayotgan aktivlar (mulk) qatorida turadi. Agar yer uchastkangizni davlat ro'yxatidan o'tkazmagan bo'lsangiz, davlat ro'yxatidan o'tkazib qo'yganingiz ma'qulroq. Chunki yer uchastkasi sizga kim tomonidan berilgan bo'lishidan qat'iy nazar, yer uchastkasiga bo'lgan huquqingizni vujudga keltirib berolmaydi. Faqat yer uchastkasi davlat ro'yxatidan o'tgandan so'nggina sizda yer uchastkasiga nisbatan muayyan huquqlar vujudga keladi.

Kanalga ulanish
https://t.me/yeruyjoyhuquq Ochish/sharhlash

2022-07-08 10:12:21 Yer uchastkasiga bo‘lgan huquq qachon vujudga keladi? Sizning qo'lingizda yer uchastkasini ajratib berish bo'yicha hokimning qarori bor. Shu hokimning qarorini o'zigina yer uchastkasiga bo'lgan huquqni vujudga keltira oladimi?

Yo'q vujudga keltira olmaydi!!!

Yer kodeksining 31-moddasiga ko'ra, yer uchastkasiga bo‘lgan huquq joyning o‘zida chegaralar belgilanganidan, yer uchastkalarining planlari (chizmalari) va tavsiflari tuzilib, yer uchastkalariga bo‘lgan huquq davlat ro‘yxatiga olinganidan keyin vujudga keladi. Ya'ni sizning qo'lingizdagi yer uchastkasini ajratib berish bo'yicha hokimning qarori yer uchastkasiga bo'lgan huquqingizni vujudga keltirmaydi. Balki, yer uchastkasiga bo‘lgan huquqni vujudga kelishi uchun asos bo'ladi. Shu asos bilan (hokimning qarori ) kadastr agentligining hodimlari yer uchastkasiga kelib, yerni o'lchab, chizmalarini shakillantirilib, davlat ro'yxatidan o'tkazganidan so'ng, sizda yer uchastkasiga bo'lgan huquq vujudga keladi.

Kanalga ulanish
https://t.me/yeruyjoyhuquq Ochish/sharhlash

2022-07-07 20:12:00 Meros qilib qoldiriladigan umrbod egalik qilish huquqi asosida yer uchastkalari kimlarga va qanday maqsadlar uchun berilgan?

O‘zbekiston Respublikasining fuqarolariga uchta maqsad uchun berilgan.
dehqon xo‘jaligi yuritish,
yakka tartibda uy-joy qurish va uy-joyni obodonlashtirish
jamoa bog‘dorchiligi va uzumchiligi yuritish maqsadida berilgan. Demak, meros qilib qoldiriladigan umrbod egalik qilish huquqi asosida yer uchastkalari faqatgina fuqarolarga yuqoridagi maqsadlar uchungina berilgan.

Shuni yodda tuting!!!

2021-yil 1-avgustdan so’ng meros qilib qoldiriladigan umrbod egalik qilish asosida yer uchastkasini berish bekor bo’lgan. Ammo unga qadar siz meros qilib qoldiriladigan umrbod egalik qilish huquqi asosida yer uchastkasini olgan bo'lsangiz bu huquq sizda saqlanib qoladi. Siz meros qilib qoldiriladigan umrbod egalik qilish huquqi asosida yer uchastkasi olgan bo'lsangiz, bu yer avlodlaringizga ham meros sifatida o'tishini alohida takidlash mumkin. Lekin yerni sotish huquqingiz mavjud emas.

Kanalga ulanish
https://t.me/yeruyjoyhuquq Ochish/sharhlash