Мутолаа завқи

2022-12-10 11:10:03 ГУЛИМНИ ҚУРИТИБ ҚЎЙДИ, АЖРАШИШНИ ИСТАЙМАН, СУДЪЯ ЖАНОБЛАРИ!

Мутолаа вақти: 2 дақиқа, 27 сония

Саксон ёшлардаги чол-кампир маҳкама залида ўта ғамгин ҳолда навбат кутишарди. Чол қайсардек кўринар, кампир ҳам ғазабга тўлиб тургандек эди. Судъя кампирга қараб; «Қани опажон, айтинг-чи, эллик йиллик турмушингизни тугатишга олиб борадиган даражада сизни ғазаблантирган нарса нима?» деб сўрабди.
Кампир чукур нафас олиб, сўзлашга киришди: « Бу одамдан тўйиб кетдим. Ортиқ чидаёлмайман. Яшашдан чарчадим».
Мухбирлар, газетачилар бу тарихий лахзани кутишаётган эди.
Эртанги газета сарлавҳалари зеҳнларида шундай жонланди.: «Шов-шув... Эллик йиллик турмушнинг бузилиш сабаби».
Қисқагина жимжитликдан сўнг опахон сўзида давом этди: «Ўғлим, менинг бир садаф гулим бор эди. Бу одам билмайди, у менга берган гуллар орасидан бир япроғини юлиб олиб, ерга экдим ва ўстирдим. Роппа-роса эллик йил уни парвариш қилдим. Фарзандимиз йўқ эди. Уни фарзандим деб билдим. Маълум вактдан сўнг гул қурий бошлади. Ўша вақт ҳар кеча қуёш чиқмасдан олдин унга бир коса сув қуяман, деб қасам ичдим. Шундай қилса, яхши бўлишини эшитгандим. Эллик йил давомида шу ишни қилдим. Аммо мана бу ярамас одам бирор марта туриб «Мен сув куяй», демади. Шундай бўлса-да, ҳеч нарса демадим. Ўтган кеча чарчаганимдан ухлаб қолиб, уйғона олмадим. Гул сувсиз қолиб, қуриб қолди. Ўйлаб кўринг-а, шу инсонга боримни бердим, умримни у билан ўтказдим.
У эса бирор марта ҳам «Мен сув куяй», демади.
Судья чолга юзланиб, «Сиз нима дейсиз, отахон?» деди.
Чол ҳассасига суянганча, базўр курсига яқинлашди, айбдор ва хижолатли оҳангда шундай деди: «Ҳарбий хизматни Жумҳурият кўшкида боғбонлик қилиб ўтадим. У чиройли боғга ойлар вақтимни сарфладим. Аёлимни ҳам ўша ерда учратдим. Унга берган садаф гулларни мехр билан парвариш қилиб, ўстирган эдим. 50 йил аввал унга энг чиройли гуллардан бир гулдаста бердим. Турмуш қурганимизнинг илк кунларида бўйин оғриғи сабаб шифокорга олиб боргандим. Шифокор «Кечаси узок ётса, буйнида охак пайдо бўлади, балки бундан ҳам каттароқ муаммо пайдо бўлиши мумкин», деди. У ҳар кеча харакат қилиши керак эди. Ўша кунларда аёлим яхши кўрган бу гул қурий бошлади. Унга «Кечаси суғорсанг, қуриб қолмайди», дедим. Ҳар кеча уни уйғотиб, гул суғоришини кузатардим. Мен аёлимнинг «фарзандим» деб билган гулларини суғоришини томоша қилардим. Ҳар оқшом у суғориб, ухлагач, мен ўрнимдан туриб, сувни тўкиб ташлардим, чунки садаф гули сувни ёктирмайди. Лекин, афсуски, кеча кечаси мен ҳам уйғона олмадим, нима дейсиз, қарилик. У мени айблади, лекин гап нимадалигини тушунтириб бера олмадим.
Судья, мухбирлар, маҳкама залидаги ҳамма йиглар эди...

"Уйимиз жаннатга айлансин" китобидан

@mutolaa_zavqdir Ochish/sharhlash

2022-11-30 01:04:34 Очликнинг фойдаси

Киши қанчалик оч бўлса, унинг онги ўта аниқ ишлаб, бурни ҳам таом исини янада ўткирроқ ҳис қилади. Меъдаси мусаффо бўлади. Ошқозони тўлиб кетган кишиларнинг ҳазм аъзолари
ёмон ишлайди. Меъдада бадбўйлик кучаяди. Ҳазм бўлмаган овқат қолдиқлари баданда кизиш ва терида турли тошма ҳамда қичиш пайдо бўлишига сабаб бўлади. Оғиздан чидаб бўлмас бадбўйлик анқиб туради. Бундай ҳолат одамни ланж қилиб, мияни ғовлатиб юборади.

"Вавилонлик энг бой одам" китобидан

@mutolaa_zavqdir Ochish/sharhlash

2022-10-14 08:34:00 Қора туйнук портлаши

Мутолаа вақти: 1 дақиқа, 35 сония

Вазни 1000 тонналик қора туйнук емирилиши учун 84 сония кифоя экан. Чунки у ўзидаги бор энергияни шу муддат ичида ташқарига чиқариб юборар экан. Кейин бу жараён тахминан 10 миллион атом бомбасига тенг портлаш билан якун топар экан.

Хиросима ва Нагасаки шаҳарларига бир донадан атом бомба ташланганида нималар рўй берганини бутун дунё аҳолисининг кўпчилиги билади. Ўша ҳалокатнинг таъсири мазкур шаҳарларда ҳозир ҳам бор.

Энди 10 миллионта атом бомбасига тенг портлашга келсак, бу биз тасаввур қилолмайдиган жараён.

Қаранг, Аллоҳ таоло яратган бир дона кичик ҳажмдаги қора туйнук деб аталган коинотдаги жисмнинг портлаши тасаввурга сиғмаяпти.

Қиёмат қоим бўлаётгандаги зилзила, осмоннинг ёрилиши, юлдузларнинг сочилиб кетиши, тоғларнинг чанг-тўзон мисоли учиб юриши, денгизларнинг қиздирилиши, сур чалиниши каби ҳодисалар умуман даҳшат, даҳшат, даҳшат.

Осмондаги митти қора туйнукнинг портлаши 10 миллионта атом бомбасининг портлашига тенг бўлса, барча қора туйнукларни ўзида жо қилган осмоннинг ёрилиши ҳақида, барча юлдузларнинг сочилиб кетиши ҳақида нима дейиш мумкин?!

Ҳеч бир махлуқнинг ақли, онги, тасаввури, шуурига сиғмайдиган, мия ўлчолмайдиган, Аллоҳ таолонинг қудратига, азаматига, буюклигига далолат қиладиган ҳодиса деймиз.

Ё Аллоҳ, қиёмат қоим бўлиши арафасидаги даҳшатли ҳодисаларни, охиратда дўзах азоби, оғир ҳисоб бериш, сирот кўпригидан қийналиб ўтиш каби вазиятларни кўришдан Ўзинг биз бандаларингни асрагин!

Нозимжон Ҳошимжон

Манба: islom.uz

@mutolaa_zavqdir Ochish/sharhlash

2022-08-07 11:33:53 Фарзанд тарбиясида назоратнинг ўрни

Мутолаа вақти: 1 дақиқа, 24 сония

Дадам бир муддат вилоят советига вакил бўлиб сайландилар. Шу давр ичида халқимизга, ватанимизга фойдаси тегадиган ишларни бажаришга ҳаракат қилдилар.

Шу билан бирга, фарзандлар тарбиясига ҳам алоҳида эътибор билан қарадилар. Бизнинг ҳар бир ҳаракатимизни кузатардилар: качон мактабга борамиз, қачон қайтамиз, бўш вақтимизда нималар билан шуғулланамиз ҳаммаси назорат килинарди.

Дадам ҳатто мактаб қоровулларидан ҳам бизни назорат қилиб туришларини илтимос қилар эдилар. Иқтисод масаласида ҳам қаттиқ турардилар. Берган хайитликларининг ҳам ҳисобини олардилар. Агар ноўрин сарфлаб қўйсак, танбеҳ берар, пулимизни китоб-дафтарга сарфлаган бўлсак, мактаб қўярдилар.

Шунингдек, бизни ўйин-кулги, телевизорга тикилишдан ва бошка бехуда нарсалардан узок сақлардилар. Ўқишимизда ҳам аввало Қуръони Каримни ёдлашни, араб тилининг сарф ва наҳв илмларига алоҳида эътибор қилишимиз кераклигини таъкидлар эдилар. Ҳатто Куръон ҳарфида ёзилган туркий китобларни ҳам кўп ўқишга рухсат бермасдилар. «Аввал араб тилини, унинг грамматикасини мукаммал билсанглар, қолгани осон бўлади», деб уқтирардилар. Шунинг учун биз энг аввал наҳв китобини ёд олган эдик.

"Исломга бағишланган умр" китобидан

@mutolaa_zavqdir Ochish/sharhlash

2022-05-17 05:41:51 Яхшиликка йиғлаяпман, ўғлим

Мутолаа вақти: 1 дақиқа, 56 сония

Саъид ибн Абу Аруба айтади: «Умар ибн Абдулазиз ўғлига «Қуръон ўқиб бер», деди. Ўғли «Қайси сурани ўқий?» деб сўради. Умар ибн Абдулазиз «Қоф сурасини», деди. Ўғли ўқишни бошлаб, «Мана, ўлим мастлиги етиб келди. (Эй инсон!) Сен қочиб юрган нарса (ўлим) мана шудир» оятига етиб келганида Умар йиғлаб юборди. Кейин яна ўқишни буюрди. Ўғли «Қайси сурани ўқий?» деган эди, яна Қоф сурасини айтди. Ўғли яна ўқишни бошлагач, ўлимнинг зикрига келганда янада қаттиқ йиғлаб юборди. Бу ҳолат бир неча марта такрорланди».

Абу Мавдуд айтади: «Бир куни Умар ибн Абдулазиз «Қайси бир машғулотда бўлманг, ундан (Қуръондан) бирор (оят) тиловат қилманг, (умуман) қандай иш қилманг, унга киришганингиздаёқ Биз сизларга шоҳид бўлурмиз» оятини қироат қилиб, қаттиқ йиғлади. Уйидагилар буни эшитиб, югуриб чиқишди. Аёли Фотима унинг йиғлаганини кўриб, қўшилиб йиғлашга тушди. Уларнинг йиғисини эшитиб, уйдагиларнинг барчаси йиғлади. Абдулмалик келганида улар шундай ҳолда йиғлаб ўтирар эдилар. У «Отажон, нимага йиғлаяпсиз?» деб сўради. «Яхшиликка, ўғлим. Отанг дунёни танимасликни, дунё ҳам уни танимаслигини хоҳлади. Аллоҳга қасамки, ҳалок бўлишдан – дўзах аҳлидан бўлиб қолишдан қўрқдим, ўғлим», деди Умар».

Манба: islom.uz

@mutolaa_zavqdir Ochish/sharhlash

2022-05-15 16:11:35 Қатағон даври тарихидан

Мутолаа вақти: 1 дақиқа, 52 сония

Эл-юрт оғалари, амиру амалдорлари уй-уйларида бикинишиб, хотин-халажларнинг этаклари остига яширинишиб ўтиришарди ва худди безгак тутаётгандек дағ-дағ титрашарди, холос. Зеро, қаҳратон фасл қариган эди-ю, аммо унинг қаҳри аримаган эди: фасл мавҳум тусга бўялди, сўнгра мавҳумлик қораланди, “шахсга сиғиниш даври” деб бадном этилди. Яъни, очиқ гўрдан олиндию ер остига кўмилди. Аслида, жасад ерга кўмилиши лозим эди жасад аслига қайтди. Жасад ойна остида ётди нимаю қора ер остида ётди нима – бунинг марҳум учун ҳеч қандай фарқи йўқ, лекин тириклар учун осмон билан eрча фарқи бор. Фарқи шундаки, Ленин ёнидаги жой бўшатиб қўйилди. “Талабгорлар борми?.? Сукунат.

– Никита Сергеевич, агар Сиз от устида жон берсангиз, ўлигингизни Лениннинг ёнига қўямиз, — дейишарди хушомадгўйлар.

“Илиқ кунлар” деб таърифлади ўша паллани яҳудий ёзувчиси Илья Эренбург. Бироқ ҳали ғишт қолипдан кўчмаган эди. Ғишт қолипда музлаб қолган эди. Қорбобо эса аҳолига совға-салом улашарди: унинг совғаси ҳам, саломи ҳам “Оқлов қоғози” эди; даста-даста қоғозлар, қуртлаган туршакчалик қадри йўқ қоғозлар... Сирасини айтганда, бу — ҚОРАХАТ бўлиб, хат кирган хонадонда мотам бошланарди. Мотамки, на марҳумдан, на тобутдан дарак бор!

Кимки қасддан битта мўмин бандани ўлдирса, унинг жазоси жаҳаннам бўлади ва ўша жойда абадий қолади! – дерди бир четда тасбеҳ ўгириб ўтирган “Ўткан кунлар” романининг қаҳрамони Юсуфбек ҳожи. -

- Иншааллоҳ!!!

"Қатлнома" китобидан

@mutolaa_zavqdir Ochish/sharhlash

2022-05-14 14:06:09 Мутолаа вақти: 1 дақиқа, 13 сония

Бир куни тупроқ ва ойна ўзаро суҳбатлашибди.

Тупроқ ойнага дебди:
- Эй ойна сенга хасад қиламан, ким сенга қараса ўзини кўради. Менга қараганда эса фақатгина мени кўрадилар.
Ойна эса тупроққа жавобан шундай дебди:
- Эй қора тупроқ, беҳуда дард ила дардланяпсан, билмайсанки, мен менга қараганларни бугунини кўрсатаман, аммо сен сенга қараганларнинг эртасидан хабардор қиласан.
Тупроқ ойнанинг бу сўзларидан таъсирланибди ва дебди:
- Эй ойна, маълумки, мени тинчлантириш учун шундай деяпсан. Сўрачи мендан, сенга қараган қайтиб ҳеч менга қарармиди.
Ойна тупроқнинг бу сўзларидан кейин аччиқ кулимсираган ҳолда шундай дебди:
- Ҳавотирланма тупроқ она, менга қараганнинг юзи қолмаганларни юзи кун келиб албатта сенга қарайди.

Қиссадан ҳисса:
Яъни, куни келиб барча фонийларнинг юзи ойналардан тупроққа қарайди, фақат, баъзиларга бу фурсат ҳам берилмайди ажал вақти ҳеч кутилмаганда келади. Ҳар нарсани ғафлатда қолдириб имтиҳон якунига етади. Ана шу вақтда дунё ҳаётининг қай даражада муҳим бўлганлиги тушунилади.

Шайҳ Ҳомид Валий суҳбатларидан

@mutolaa_zavqdir Ochish/sharhlash

2022-04-29 02:15:48 #тарих

Паранжи тарихидан

Мутолаа вақти: 4 дақиқа, 2 сония

Паранжи (арабча фаранжи – кенг кўйлак) – мусулмон аёллари ёпинчиғи бўлиб, чачвон билан бирга ансамбл ҳосил қилган.

Тадқиқотчиларнинг аниқлашича, паранжи Мисрда пайдо бўлиб, кейинчалик бошқа Шарқ мамлакатларига тарқаган.

Паранжининг бичими тўн шаклида бўлиб, елкадан пастга томон торайиб борувчи узун, бандаги (енги) этакка яқин жойда бир-бирига чатиб бирлаштирилган. У аёллар гавдасини бошидан то оёғигача яширишга хизмат қилган. Аёл юзини эса от ёлидан тўқилган қора, қалин, тўртбурчакли тўр чачвон – чиммит тўсиб турган.Чачвоннинг теграси одатда қора сатин билан ҳошияланган. Чачвон, ёки чиммит тутиш аслида Шарқ мамлакатларида кенг тарқалган юзни ёпиб юриш одатидан келиб чиққан.

Паранжи авра-астарли қилиб тикилган. Авраси кимхоб, банорас, олача ва бошқа матолардан бўлган, теграси кашталанган ҳамда каштали жияклар тутиб безатилган, астарига чит ва сатин ишлатилган, четларига эса зангори, пушти ёки сидирға шойидан адип қилинган. Паранжининг икки ёни (чўнтак ўрни) га тик тушган 25 см узунликда иккита жияк туташтириб чатилган. Жияклар учидан попукчалар чиқарилган, баъзан қўнғироқчалар осилган.

Паранжининг ўтмишдоши фаражи эркакларнинг кийими ҳисобланган. Самарқанддаги Афрорсиёб шаҳарчасидан топилган терракотик ҳайкалчалар бунинг далили була олади. Кадим асосга эга булган паранжи даврлар ўтиши билан ўзгаришга учраб аёллар либосига айланган.

Ўзбекистон ҳуҳуди туманларида паранжилар ўзига хос, бир-биридан ажралиб турадиган белгиларга эга бўлган. Тошкент ва Фарғонада паранжилар серхушам бўлиб, ипак кашталари билан ажралиб турган. Уларнинг бичиги Самарқандникига ўхшаш, лекин ёқалари кенглиги балан фарққилган. Самарқанд паранжиси эса шакл жиҳатдан Кашқадарёнинг эркаклар чопонига ўхшаш бўлган. Бухоро паранжиси ёкасининг ярми қисқа шаклда тикилган. Бухоро ва Самарқандда паранжи қора ва гулли матолардан каштасиз тикилган, фақат четлари ва енглари жияклар билан безатилган, уларда қизил ва ок ранг устунлик қилган. Қашқадарёда аёллар яна желак ҳам кийишган. Желаклар ип газламадан астарсиз тикилган. Қашқадарё ва Сурхандарё аёллари ёз мавсумида оқ ва рангдор желаклар кийишган.

Хоразмда паранжи таркиби шимолий ҳудудлардаги чит чакмон моделини ўзида мужассамлаштирган. Этаклари туғрибурчак, енг узунлиги этакларигача етган. Хоразм паранжисининг бошқалардан фаркли яна бир томони унинг узунлигида (170-180 см) ва каштасиз тикилишида.

Узбекистон тарихи Давлат музейи фондларида турли ҳудудларга тегишли бир неча паранжи сақланади. Тошкентда 1927 йили элшунос Е.М.Пешерова томонидан музей учун сотиб олинган паранжи ип-газлама мато – парпашадан тайёрланган.

1935 йилда музейда халқ хўжалиги кўргазмасидан Қашқадарёга мансуб икки паранжи берилган. Қалами бўздан тайёрланган бу паранжиларнинг ёқалари ва этакларига жияклар тикилган. Паранжининг таркибий қисми бўлган чачвонлар ҳам ўзининг бадиий безаги билан эътиборни тортади.

Вақт ўтиши билан паранжи кундалик кийимдан маросим кийимига айланди. ХХ аср бошларидаги туйларда куёв уйига келинни паранжида олиб боришган. Келин паранжида сўзана остида ўтирган ва у ҳолда куёв уни гўшангага олиб кирган. Келинни куёв қариндошлари олдига келин саломга паранжида олиб чиқишган.

Биринчи ўгил фарзанд кўрилганда ўтказиладиган суннат туйда саллабундон ёки сала пушон ўраш маросимида ҳам аёллар анъанавий либосда бўлишган.

Даврлар ўтиши билан паранжи миллий қадрият сифатида фақат музейларимизда сақланиб қолган.

Манба: «Мозийдан садо» журнали №4 2013 йил (islom.uz)

@mutolaa_zavqdir Ochish/sharhlash

2022-04-28 08:58:35 "Сустлашманглар ва ғамгин ҳам бўлманглар, ваҳоланки, сизлар олийсизлар”

Мутолаа вақти: 1 дақиқа, 58 сония

Ҳа, биз олиймиз, ақидамиз олий, тоғлардек мустаҳкам, унда ёлғон йўқ, тонгдек рост, уни олиб келган пайғамбардай комилдир.

Бандалигимиз олий, биз кулмиз, Раббимиз, илоҳимиз, ёрдамчимиз, кифоя қилувчимиз, ризқ берувчимиз Аллоҳдир. У бутун оламлар Раббисидир.

Ўрнак бўлишда олиймиз, тарбиямиз барча таълимлар қаймоғи, ўтган умматлар хулосаси, мукаддас китоблар етган чўққидадир.

Китобимиз олийдир, у ҳеч ботил аралаша олмайдиган ваҳийдир, қанча ўқисангиз малолланмайсиз, ажойиботлари тугамайди, ибрати адо бўлмайди.

Вазифамиз ҳам олий, у бутун оламни камраб оладиган илоҳий вазифа, у оламни қутқариш сири, инсон бахти унга яширинган, инсоният у билан бу дунё-ю у дунё нажот топади.

Етакчимиз олий, у хатолардан сақланган, ваҳий билан кувватланган, ҳужжати кучли, адолат билан хукм қилувчи, ҳақни олиб юрувчи, фазилат тарқатувчи, халқнинг пешқадамидир.

Тарихимиз олий, ўтмишимизни безаб турган имомларимиз бор: Абу Бакр Сиддик, Умар ул-форук, Усмон Зиннурайн, Али - Пайғамбар алайҳиссалом невараларининг отаси, Холид – Аллоҳнинг қиличи, Саъд - Пайғамбар алайҳиссалом хаворийси, Абу Убайда – умматнинг амини ва бошкалар.

Фидокорлигимиз ҳам олий, ушбу жанглар ёрқин мисол: Бадр, Уҳуд, Қодисия, Ярмук, Хаттин, Айни Жолут. Канча ботирларнинг бошлари кесилди, қанча паҳлавонлар қони тўкилди, қанча покиза руҳлар фидо қилинди.

Илмий меросимиз ҳам олий, бизда "Минг бир кеча” йўқ, Афлотун васвасалари йўқ, Шекспирнинг тушлари ҳам йўқ, бизда тиловат қиладиган Китоб, эргашадиган суннат, гўзал мавъизалар, кучли ҳужжат, қалбларга шифо бор.

"Қалблар Тизгини" китобидан

@mutolaa_zavqdir Ochish/sharhlash

2022-04-26 19:45:08 Мутолаа вақти: 49 сония

Холид ибн Валиддан сўрадилар: “Энг лаззатли кунингиз қайси”? Жавоб қуйидагича бўлди: “Ярмук кечасида тотган лаззатим ҳеч эсимдан чиқмайди. Кечаси уйғондим, аскарлар жуда қаттиқ чарчаган эди. Аёлимни уйғотиб: “Аллоҳ йўлида бир жаннатий кеча хоҳлайсанми?” деб сўрадим. У: “Ҳа!” деб жавоб берди. Совуқ кечада таҳорат қилдик ва мужоҳидларни қўриқлаб чиқдик. Уларнинг устини ёпиб қўярдик. Ёмғир ёға бошлади, иложи борича улар устига пана қилардик. Мана шу кеча энг лаззатли ўтган кечамдир”.

Қодир Аллоҳдан барчага жаннатни, ундаги кўз кўриб, қулоқ эшитмаган неъматларни сўрайман. Валлоҳу аълам.

Пайғамбаримиз Муҳаммад алайҳиссаломга, саҳобаларига, оила аъзоларига Аллоҳнинг салавоту саломлари ёғилсин!

"Қалблар Тизгини" китобидан

@mutolaa_zavqdir Ochish/sharhlash