Ислом молияси | Islom moliyasi

2022-10-25 08:29:00 ​​#Самарали_мусулмон

II. АЛЛОҲНИНГ ЕРДАГИ ХАЛИФАСИ ВАЗИФАСИНИ БАЖАРИШ

Ислом инсонга бажаришни буюрган иккинчи вазифа, Aллоҳ таолонинг ердаги халифаси бўлишдир. Аллоҳ таолонинг: “..мен ер юзида халифа яратмоқчиман”, деган оятини 2:30 кўпчилик халифа бошчилигидаги исломий-сиёсий тузум маъносидагина тушунади. Лекин халифанинг Қуръондаги маъноси вақтинчалик масъулият юклатилган ноиб, васий ёки эҳтимолий вакил деган маънони англатади. Эътибор беринг, бу ерда “эҳтимолий” (инглиз тилида “potential”) сўзини қўлладик, чунки биз ер юзида ҳақиқий ноиб, васий ёки вакил бўлиш ҳуқуқини қўлга киритишимиз керак ва бу бизнинг туғма ҳуқуқимиз эмас.

Ер юзида Aллоҳнинг вакили/ноиби/халифаси бўлиш нимани англатади?

Қуйидаги ҳадис бу вазифани тушунишга ёрдам беради:

давомини ўқиш учун:
https://islommoliyasi.uz/uz/allohning-yerdagi-xalifasi-vazifasi/

@IslomMoliyasi канали Ochish/sharhlash

2022-10-24 08:11:45 БУ САВДОДА РИБО БОРМИ?
#қисқа_савол_жавоблар

CАВОЛ: Бир танишимга минерал ўғит керак. Унга 600 қоп минерал ўғит олиб беришимни эвазига кузда ҳар бир қоп ўғит устига устама равишда 30 минг сўмдан қўшиб бермоқчи (таҳ. яъни 600 қопда ўғит+ҳар бир қоп ўғит устига 30.000 сўм). Минерал ўғитнинг ҳозирги кундаги нархи 100 минг сўм. Бу савдода рибо борми?

ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Жинси ва миқдори бир хил маҳсулотнинг устига зиёда олиб бўлмайди.

Шунинг учун ўша ўғитларингизни қопини 130 мингдан кузда тўлаш шарти билан насияга сотинг. Шунда куз келганда пулингизни оласиз. Кейин хоҳласангиз ўғит сотиб олинг, хоҳласангиз бошқа нарсага ишлатинг, фарқи йўқ. Валлоҳу аълам.

Манба: Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.

@IslomMoliyasi канали Ochish/sharhlash

2022-10-23 16:14:51 "Садақа - радди бало"!

Анас ибн Молик розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:
«Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам:
«Албатта, Аллоҳ азза ва жалла бир садақа сабабидан етмишта ёмон ўлимни қайтаради», дедилар».

Шарҳ: Демак, банданинг садақаси қабул бўлиб қолса, бу садақа туфайли унга келаётган ёмон ўлимни даф бўлиши бор нарса экан. «Садақа – радди бало» деган ҳикмат шундан келиб чиққан. Шунинг учун ҳар бир банда яхшиликни, садақа қилишни зинҳор паст санамаслиги, балки кичик бир амал билан ҳам улуғ ажрларга, даражаларга етишиш мумкинлигини билиши, тушуниши ва шунга яраша амал қилиши керак экан.

Куни кеча azon.uz да шу масалага оид бир ҳаётий ва жуда таъсирли бир ҳикоя берилди, шуни ўқишни тавсия қилган бўлардик: https://azon.uz/content/views/samolyotda-men-ham-bor-edim Ochish/sharhlash

2022-10-22 19:37:02 Ochish/sharhlash

2022-10-22 10:00:14 ​Савдода ваколат ва унга тегишли ҳукмлар

Савдо ва тадбиркорлик фаолияти жараёнида инсон турли ҳолатларда бошқа бир шахсни ўз вакили сифатида тайинлаши мумкин. Ушбу амалиёт шариатда “ваколат” деб аталади.

“Ваколат” сўзининг бир нечта маънолари мавжуд бўлиб, улар ичида “вакил”, “вакил қилмоқ”, “намоёнда қилмоқ” маънолари билан бир қаторда “муҳофаза қилиш” деган маъноси ҳам бор. Истилоҳда (амалда) ваколат тасарруф қилишни бошқа шахсга топшириш ҳисобланади.

Содда қилиб айтганда бир ишни бажаришни бошқага топшириш ёки ўша ишни бажариш учун ўз ўрнига бошқани тайинлашни вакил қилиш дейилади.

Савдода харид учун вакил қилиш ҳукмлари:

1) Бирор нарсани сотиб олиш учун бирон шахс вакил қилинса, сотиб олинадиган молнинг жинси (нима эканлиги), сифати, миқдори ва бошқа муҳим жиҳатлари баён қилиниши лозим. Агар муваккил (ишни топширган шахс) сотиб олинаётган нарсанинг фақат жинсини айтиб, қолган жиҳатларида вакилга ихтиёр берган бўлса, бу ҳолда муваккил, вакил ҳарид қилган маҳсулотнинг сифати каби бошқа жиҳатларига эътироз билдирмай қабул қилади.

2) Вакил муваккилнинг топшириғига қатъий риоя этиши, унинг шартларига хилоф қилмаслиги лозим. Бироқ, вакил муваккил баён қилган сифатдан яхшироғини сотиб олса, яъни муваккилнинг манфаатига бўлса, бу иш жоиздир.

3) Маълум бир молни сотиб олиш учун вакил қилинган шахс муваккилнинг ижозатисиз олинган молни сотиши мумкин эмас.

4) Бир шахс бир вақтнинг ўзида битта олди-сотди амалиёти учун икки тарафдан вакил бўлиши жоиз эмас (масалан ҳам сотувчи, ҳам харидорни).*

Савдода сотиш учун вакил қилиш ҳукмлари:
1) Сотиш учун вакил қилинган шахс муваккилнинг молини муносиб нархга сотиши зарур. Агар муваккил сотилаётган маҳсулотнинг нархини белгилаб берса-ю вакил айтилган нархдан паст нархга сотса ва муваккил бу нархни қабул қилмаса, вакил зарарни қоплаши керак;

2) Сотиш учун вакил қилинган шахс муваккилнинг молини ўзи сотиб олиши, шунингдек, гувоҳлиги қабул қилинмайдиган ота-она, фарзанд, эр-хотин каби кишиларга сотиши ҳам жоиз эмас. Илло белгиланган нархдан қимматроққа сотиши жоиз;

3) Муваккил молни нақдга сотишни тайинлаган бўлса, вакил уни насияга сотиши мумкин эмас.

Қўшимча равишда қуйидаги боғлама орқали вакилликка доир мақолани очиб ўқиб чиқишни маслаҳат берамиз https://islommoliyasi.uz/uz/vakala-bitimi/

*баъзилар кўчмас мулк бозорида ишлайдиган “маклерлар” битта уйни сотишда сотувчидан уйга харидор топгани учун хизмат ҳақи олади, ўша уйни ўзини харидорга “топиб бергани учун” ундан ҳам хизмат ҳақи оладику, бу бир пайтни ўзида ҳам сотувчини, ҳам харидорни вакили бўлиш эмасми деб савол беришлари мумкин. Аммо бу ҳолатда, маклер томонларга хизмат кўрсатиб ҳақ оляпти, вакил бўлгани учун эмас. Демак, бу бошқа ҳолат экан.

@IslomMoliyasi Ochish/sharhlash

2022-10-21 14:35:36 #Самарали_мусулмон

САМАРАДОРЛИКНИНГ ИСЛОМИЙ ШАКЛИ

Китобнинг ушбу қисмида, бизнинг иймонимиз, биз бугунги кунда олиб бораётган моддийликка йўналган тор ҳаёт тарзимизни қандай қилиб кенг ва самарали ҳаёт тарзига айлантириши мумкинлигини аниқлашга ҳаракат қиламиз.

Инсониятга сўнгги илоҳий хабар сифатида, Ислом бизни масъулиятли ва самарали инсонлар бўлиш орқали ўз ҳаётимизда ҳам, жамиятда ҳам тинчлик ва фаровонликка эришиш йўлларини кўрсатади. Албатта, биз буни асосий мақсадимизни кўздан қочирмаган ҳолда амалга оширамиз.

Ислом самарадорликка мақсад эмас, балки восита сифатида қарайди. У бизга мақсадни ҳам, яшаш учун қадриятлар тўпламини ҳам тақдим этади. Бундан ташқари, кундалик ҳаётимизда тана, онг ва руҳ ўртасидаги мувозанат сақланиб туриши учун қалбимиз/руҳимизни чуқур озиқлантиради. Қуйида бу масалани батафсилроқ кўриб чиқамиз.

мақолани ўқиш учун:
https://islommoliyasi.uz/uz/samaradorlikning-islomiy-shakli/

@IslomMoliyasi канали Ochish/sharhlash

2022-10-21 12:37:38 Ochish/sharhlash

2022-10-12 19:57:38 Очиқ савол:
Ислом банки револьвер кредит – янгиланиб турувчи кредит ўрнига айланма маблағларни тўлдириш учун қандай муқобил маҳсулот таклиф қила олади? Ochish/sharhlash

2022-10-12 11:24:28 Ижарага оид савол-жавоблар (давоми)

Савол:
Бир киши ишни фақат ўзи қилиб бериши шарт қилинган бўлса-ю, у бошқа бировни ёллаб ўша ишни қилдириши мумкинми?

Жавоб:
Йўқ, мумкин эмас.
Агар бундай шарт қўйилмаган бўлса, у ҳолда ўша одам (уста/ишчи/мардикор...) бошқани ёллаб ишлатса бўлади.

Манба: “Энг зарурий фиқҳий масалалар” (2020й.) китобида келган савол-жавоблар асосида тайёрланди.

@IslomMoliyasi канали Ochish/sharhlash

2022-10-12 06:15:28 Ижарага оид баъзи савол-жавоблар (давоми)

Савол:
Дўконни ижарачига* бериб, қурилиш моллари сотувчиларига берсанг, бир ойга менга 900$, кийим-кечак сотувчиларга берсанг 600$ деб ижарага бериш мумкинми?

Жавоб:
Бундай ижара битими тузиш жоиз.

Манба: “Энг зарурий фиқҳий масалалар” (2020й.) китобида берилган савол-жавоблар асосида тайёрланди.

*Изоҳ: Бу ерда ижарачи деганда биринчи ижарачи назарда тутилмоқда, у ўз навбатида бошқаларга қўйи ижара (суб аренда)га бериши мумкин.

@IslomMoliyasi канали Ochish/sharhlash