“Yoshlik” jurnali | “Ёшлик” журнали

2022-07-03 21:16:07 ​Қайси бармоғингиздан кеча оласиз?

Ҳақ ва ботилни ажратиш, очиқ қалб олдида ўзимизга қилинган назар кўп ҳақиқатларни очиқлайди. Қўлларингизга қаранг, қайси бармоғингиздан кеча оласиз? Этдан ажралиб бўлмаганидек қон-қонигача бирлашиб кетган Қорақалпоқ ва Ўзбек миллатининг туб илдизи биттаку. Фақат фитна, фасодчилар уларнинг айрим куйларига билиб-билмай учаётганлар, фикр қилинг, бирдамлик ва жипслик не беради-ю, тарқоқлик не беради. Илдизимизга боқмоқ керак - асл ҳақ илдизимизга. Ҳамма очиқ билиб турган ҳақиқат шуки, ўз фикри бор қорақалпоқ тенгдошим ҳам мен ҳам тинчлик ва бирдамликни хоҳлаймиз. Ахборот оқимларида ҳам биз қолиб ўзга, четда туриб гапираётганларнинг айюҳанноси дунёни тутмоқда. Хуллас, бир яқин қорақалпоқ дўстим билан ҳамиша бир гапни айтганмиз: бу йўлга бирга кирдикми, бирга чиқамиз. “Сенинг дардинг менинг дардим, оғайни. Айниқса бу Ватан тақдирига бориб тақаларкан саботимиз, тутумимиз биттадир”.

Нуриддин Расулов,
ёш шоир Ochish/sharhlash

2022-07-03 21:13:27 ​БИР ТАН – БИР ЖОНМИЗ

Ўзбек ва қорақалпоқ халқи бир илдизнинг икки япроғидир. Уларнинг манфаатлари, орзу-ҳаваслари, истиқболли режалари, ёруғ келажаги бир. Яна ҳам аниқроқ айтганда, ўзбек ва қорақалпоқ халқи бири-бирига жигар. Демакки, бир тан – бир жон. Уларни бошқача тасаввур этиб бўлмайди.
Бугун дунёнинг турли минтақаларида миллатлар ўртасида чиқаётган низолар, оға-ини бўлган халқлар орасига солинаётган турли нифоқлар ҳам улар учун бегона. Аммо куни кеча Нукус шаҳрида бўлиб ўтган воқеалар кишини бирдам сергакликка, чуқур ўйга толдиради.
Бу воқеалар мамлакатимиз тинчлиги ва осойишталигини бузишга уринаётган айрим шахс – кучлар борлигини “ойдек” кўрсатиб қўйди. Демакки, ҳамжиҳатлик ва бирдамликни қўлдан бермай оғизбирчлик билан ғаразли кимсаларнинг найрангларидан ўтиб олишимиз шарт.
Ўйлайманки, бугун ғаразли чақириқ ва ҳаракатларга берилмаслик фарзандларимизнинг ёруғ келажаги кафолатидир. Буни Қорақалпоғистонда истиқомат қилаётган ҳар бир юртдошимиз англаб турибди.

Нурилла Чориев,
Ўзбекистон Ёзувчилар уюшмаси аъзоси Ochish/sharhlash

2022-07-03 21:11:03 Биз – Тангри қўшган халқлармиз!

Қорақалпоғистон – юртимизнинг улуғвор гўшаси. Бу юртга кўп марта борганман. Деярли барча шаҳар ва туманларида, кўплаб овулларида бўлганман. Содда, самимий одамлари билан дилдан суҳбатлашиб, уларга меҳрим ортган. Бепоён кенгликларини кезган одамнинг руҳи кўтарилиб, шавқи ошади. Бир марта бу элга борган одам уни бир умрга яхши кўриб қолади. Бу – айни ҳақиқат!
Мен кўп йиллардан буён таниқли қорақалпоқ адиблари, кино санъати вакиллари билан ҳамкорликда ишлаб, уларнинг кўплаб асарларини, фильмларини ўзбек тилига таржима қилдим. Қорақалпоқ халқининг ибратли ҳаёти ҳақида бадиий фильмлар яратишда муаллиф сифатида иштирок этдим.
Бу гапларни айтишимдан мурод – шу йўл билан қорақалпоқ халқининг тарихи, ҳаёт тарзи ва характерини яқиндан ўргандим. Ва қорақалпоқларнинг самимий чеҳрасида унинг беғубор қалби аксланиб туришига амин бўлдим. Шунинг учун ишонч билан айта оламанки, қорақалпоқ биродарларимизнинг кўнглида ўзбек халқига нисбатан заррача кек, гина-кудурат ёки бегонасираш йўқ. Бу – шак келтириб бўлмайдиган ҳақиқат! Биз асрлар давомида “ўзбек билан қорақалпоқ – бир халқдир” деган ақидага амал қилиб, ўзаро аҳил-иноқ яшаб келмоқдамиз.
Сўнгги йилларда Президентимиз ташаббуси билан қорақалпоқ заминида амалга оширилаётган улкан ўзгаришлардан ҳар бир ўзбекни мамнун қилмоқда. Жафокаш Мўйноқ туманида қисқа вақт ичида ҳаёт бутунлай ўзгариб кетганидан барчамиз кўнглимизда чексиз ғурур ва фахр ҳиссини туйдик. Орол денгизи ўрнида яшил ҳимоя ўрмонларини яратиш бўйича бошланган Умуммиллий ҳаракат бутун халқимизни бирлаштирганини жумла жаҳон кўрди ва бизга ҳавас қилди. Бу эзгу ҳаракат – агар биз бирлашсак, ҳаётда чинакам мўъжизалар яратишга қодир эканимизни яна бир бор кўрсатиб қўйди.
Мана шундай муҳим бир даврда айрим ғаразли кучлар конституциявий ислоҳотларга норозилик баҳонасида ёлғон ахборот тарқатишнинг синалган технологияларидан, ижтимоий тармоқлар имкониятларидан фойдаланиб, одамларни нотўғри йўлларга ундаётгани, шу билан мамлакатимизда вазиятни издан чиқаришга уринаётгани барчамизни чуқур тавишга солмоқда. Чунки йигирма биринчи асрда дунёнинг қайси чеккасида талотуп ва ғалаёнлар юз бераётган бўлса, барчасининг замирида аввало мана шу бало турибди.
Азизлар, ўзбек билан қорақалпоқ – Тангри тақдирдош қилиб яратган халқлар эканини ҳеч қачон унутмайлик! Бугунги мураккаб ва таҳликали дунёда биз фақатгина мустаҳкам жипслигимиз, оғизбирчилигимиз ва ҳамжиҳатлигимиз орқали она Ватанимизнинг, фарзандларимизнинг ёруғ келажагини сақлаб қолишимизни доимо ёдда тутайлик!

Ғафур Шермуҳаммад,
ёзувчи

yoshlikjurnali.uz
@yoshlikjurnali Ochish/sharhlash

2022-07-03 20:33:11 ​Булутлар тарқалгай

Қорақалпоқ билан ўзбек ҳалқларининг ўхшаш жиҳатлари жуда-жуда кўп. Ахир биз битта халқмиз. Баайни эт билан тирноқ. Эт билан тирноқни эса асло ва асло ажратиб бўлмайди.
Бугун, икки қадим-қадимдан илдизлари бир халқ орасига нифоқ солишга уринаётганлар бизнинг азалий, улуғвор қадриятларимизга қарши боришаётганликлари аниқ.
Умуман, одам баъзан бундай касларни тушунмай ҳайрон қолади: уларга нима етишмайди ўзи? Икки эл бир бўлиб, дўст-биродар, оға-ини, қариндош-уруғ бўлиб яшаётганини кўролмаяптиларми? Ахир, айниқса, кейинги беш-олти йил ичида қорақалпок қардошларимиз яшаётган замин янада чирой очиб, у ёғи Нукусдан бу ёғи Мўйноққача кишининг ҳавасини келтирадиган масканларга айланганлигини ҳаммамиз кўриб-билиб, ҳавас қилиб турибмиз-ку. Албатта, заҳматкаш қорақалпоқ эли бундан ҳам ортиқ тўкис-фаровон, муносиб яшашга ҳақли. Аммо бундай эзгу истакларга меҳнат ва яна меҳнат орқали эришилади, нифоқ оловини тутатиш, абадий қариндош-биродарлик ришталарига рахна солиш билан эмас.
Ҳа, таассуфки, “демократия”, “эркинлик” ниқоблари остида яқин-узоқ хориждан ғоявий-моддий садақа олиб кун кўраётган кимсалар ҳали ҳам учраб турибди. Қўшнининг уйида жанжал кўтарилса, ич-ичидан қувонадиган бадхоҳлар ҳам етарлича топилади. Бироқ бўладиган эл бундай касларнинг иғво-ғийбатига асло учмайди, ҳавойи эҳтиросларга берилмайди. Ит ҳураверади, улуғвор карвон ўз йўлидан оғишмай ўтаверади, улуғвор мақсад манзили томон бораверади.
Бугун қорақалпоқ элига зимдан наштар урмоқчи бўлаётганлар, билиб қўйсин, бу оғули наштар аввало ўзбекнинг қалбига санчилади...
Юртимиз етакчисининг шахсан ўзи Қорақалпоғистонда бўлиб, вазминлик ва жиддият билан масалани ҳал этаётганлиги эса қардошларимиз осмонида пайдо бўлган қора булут тезда тарқалиб кетишига комил ишонч уйғотади бизда.
Биз мард ва танти, меҳнаткаш ва бағрикенг қорақалпоқ халқи билан елкама-елка бўлиб, яқин кунларда бу синовни мардона енгиб ўтишимизга ишонаман!

Абдуқаюм Йўлдошев,
Ўзбекистонда хизмат кўрсатган маданият ходими Ochish/sharhlash

2022-07-03 20:00:18 ​Бовурим – жигарим!

Мамбет оғам! “Умр” исмли қуш бунчалар тез учмаса! Тошкент давлат университети журналистика факультетини тугатганимизга роппа-роса 50 йил бўлибди-я! Айтишга осон. Не замонлар ортда қолди, ким насибасини қаердан топди – ўзига аён, лекин Сиз билан биз ўша олий даргоҳда орттирган касбимизнинг этагини бирон кун қўлдан қўйганимиз йўқ: журналистиканинг қаттиқ нонини баҳам кўрдик, бола-чақа боқдик.
Талабаликнинг завқ-шавққа тўла қайноқ лаҳзаларидан мерос хотираларимиз шу қадар мўл-кўлки, уларни айтиб адо қилолмаймиз. Йил оралаб гоҳ Тошкентда, гоҳ Нукусда дийдорлашганимизда, тонготар дийдорлашувларда ўша ўсмир ёшлигимизга қайтишларимиз-чи? Дийдор азиз, меҳр-оқибат азиз бўлган жойда азиздан-азиз хотиралар яна ва яна Сизу бизни яқинлаштирди, биродарлаштирди. Қозоқ Жўлдош, туркман Байрам, қорақалпоқ Қуёш, тожикистонлик Ўринбой, қирғизистонлик Музаффар ва бошқа дўстларимиз орасида Сиз ёши улуғимизсиз, шу боис ҳам жўрабошимиз сифатида Сизнинг сўзингиз – сўз, гапингиз – гап, шундай эмасми? Илло, оға, жигитлик сўзини айтиш мавриди келди, шу-унча йиллик дийдорлашув онларида бирон марта ўзбек ва қорақалпоқ миллати орасига заррача совуқчилик тушгани йўқ, манфаатлар тарафкашлиги кузатилмади. Хаёлимизга ҳам келгани йўқ бундай машмашалар, шундай эмасми, Мамбет оға?
Бундан ўттиз йиллар муқаддам Комилжон дўстимизнинг лутфи туфайли Сизни “Бовурим” дея алқайдиган бўлдик. Қорақалпоқнинг бу шакардай ширин сўзи ўзингизга ҳам ёқди, ўша-ўша чеҳрангиздан нур таралиб, сабоқдошларимизга, “Бовурим!” дея мурожаат қилишга одатландингиз. Сиз жуда ўхшатиб айтасиз бу сўзни. “Бовурим” – “Жигарим” деган сўз сабоқдош дўстларимизни янада мустаҳкам бирлаштирувчи сеҳрли каломга айланди.
Куни кеча Муҳаммаджон дўстимиз атайин Фарғонадан Бўзатовга бориб, туман газетасининг илк сонини нашрдан чиқарди. Бовурлик бўлса шунчалар бўлибди-да, оғам! Меҳримиз жўшиб турган бир паллада қаёқдан пайдо бўлди, бузғунчиликлар?! Сизга ё бизга ярашадими, бундай бедодликлар?!
Кўриб, кўзимизга, эшитиб, қулоғимизга ишонмадик.
Шу ёшга чиқиб кўрмаган-эшитмаган воқеаларимиз юз бераяпти-ку, Қорақалпоғистонда. Устюрт водийсини яёв кезиш, олисдан бўлса-да, Орол соҳилларига нигоҳ ташлашни қўя турайлик, “Кейинги 4-5 йил ичида Қорақалпоғистонда юз бераётган янгиликларни бирга-бирга томоша қилиб толиқиб қолмайсизларми, бовурларим?” дея ичимизга ўт-олов ёқиб, меҳмонга чорлаган ўзингиз.
Борамиз ҳам, кўрамиз ҳам, фақат унутманг, Тошкентда ҳам, Нукусда ҳам ҳаммамиз – бирдек мезбон, ҳаммамиз – бирдек меҳмонмиз!
Халқларимиз одатига кўра, чинакам бовурлик шарти ана шундай, Мамбет оға!

Хуршид Дўстмуҳаммад,
ёзувчи Ochish/sharhlash

2022-07-03 13:45:00 Men qoraqalpoq xalqini va uning sendek ulug‘ farzandini sevaman.

Chingiz AYTMATOV

@yoshlikjurnali Ochish/sharhlash

2022-07-03 13:36:10 Kimdir qayta nasib etsa gar dunyo,
Bundoq yashardim, deb nadomat etdi.
Kimgadir bu armon kerakdir, ammo
Ibroyim Yusupov bir kelib ketdi.

Abdulla ORIPOV Ochish/sharhlash

2022-07-03 11:03:17 Abdulla Qodiriy – o‘zbek xalqining, Muxtor Avezov – qozoq xalqining, Chingiz Aytmatov – qirg‘iz xalqining manglayiga Xudo yorlaqab bergan yozuvchilari… O‘zining uzoq tarixiga ega bo‘lgan qadimiy qoraqalpoq xalqining keng peshonasiga bugungi kunda tong yulduzi kabi yarashib turgan yozuvchi To‘lepbergen Qaipbergenovdir.

Abdulla ORIPOV

@yoshlikjurnali Ochish/sharhlash

2022-07-03 11:01:21 “Qoraqalpoq dostoni” trilogiyasi ulkan asar bo‘lib, u haqiqiy so‘z zargarining, o‘z xalqini o‘zgacha mehr-muhabbat bilan suyadigan yozuvchining yurak qo‘ri bilan yaratilgan. Sening bitirgan bu ishlaring qoraqalpoqlar uchun ham, barcha turkiy xalqlar uchun ham chin ma’noda bebaho Doston...

Chingiz Aytmatov

@yoshlikjurnali Ochish/sharhlash

2022-07-03 08:51:32 #Yosh_kitobxonga_tavsiya

Yigirma yildan so‘ng…

– Ammo yigirma yil yaxshi insonning yomon odamga aylanishiga yetarli muddat, – dedi novcha kishi. – Siz o‘n daqiqa mobaynida politsiya kuzatuvi ostida bo‘ldingiz, muloyim Bob. Biz Chikagodan telegramma oldik. Ular sizni suhbatga chorlashyapti. Tinchgina o‘sha yerga borasiz, shundaymi? Ha, bu oqilona ish. Stansiyaga borishdan oldin sizga berib qo‘yishim so‘ralgan xat bor. Bu politsiyachi Uvellsdan.
G‘arblik kishi kichik bir qog‘oz parchasiga yozilgan xatni oldi. Bamaylixotir o‘qiy boshladi, ammo tugatarkan, qo‘llari qaltirashga tushdi. Xat qisqa va lo‘nda edi:
“Bob, men kelishilgan paytda uchrashuv joyida edim. Sen sigarangni tutatgani gugurt chaqqaningda esa, Chikagoda qidiruv e’lon qilingan kishining yuzini ko‘rdim. Seni ushlab berishga o‘zimning qo‘lim bormadi, shuning uchun boshqa detektivni jo‘natdim.
Jimmi”.

Batafsil https://yoshlikjurnali.uz/tarjima/yigirma-yildan-song/
@yoshlikjurnali Ochish/sharhlash