2021-02-12 07:23:24
Қадрият билан мажбурий меҳнатни фарқлаб олишимиз керакСамарқанд вилоятининг Тайлоқ туманидаги 13-мактабда 5, 7, 8-синф ўқувчилари таълим муассасаси ҳудудудини ободонлаштиришга олиб чиқилибдию, ана ўшандан кейин мактаб жамоасининг тинчи йўқолибди. “
Нега ундай қилдинг?”, “Нега мажбурий меҳнатга йўл қўйдинг?”деган сўров кўпайган-да. Ҳатто директор тушунтириш хати ёзибди (афсус)...
Рости, мен ҳам мажбурий меҳнатга тиш-тирноғи билан қарши одамман. Бир вақтлар дарсларимизнинг кўп қисми далада ўтганини ҳам яхши эслайман. Ғўзани ягоналаш, плёнка остига қошиқда гўнг солиб чиқиш, чопиқ қилиш, чеканка, пахта териш...қўйингки, деҳқончиликнинг ҳамма жараёнига ўқувчилар жалб этиларди. Собиқ иттифоқ давридаку ҳатто қор остидан пахта терилган. Ҳақиқий мажбурлаш ўша эди. Бундай тизимни халқаро ташкилотлар доим қоралаб, танқид қилиб келган.
Бу Ўзбекистон имижига, ташқи муносабатларга, савдога ҳам жиддий салбий таъсир қилган.Лекин сўнгги йилларда ушбу “қора анъана”га чек қўйилди. Ҳозир Ўзбекистон Ҳукуматининг ўзи буни назорат қилиб, мажбурий меҳнатга қарши туряпти.
Аммо мажбурий меҳнат билан қадриятларни аралаштириб юбормаслик керак, назаримда. Афсуски, билган-билмаган ҳам ҳамма нарсага “мажбурий меҳнат” тамғасини ёпиштиряпти.
Тозалик, озодалик ҳамма жойда керак. Уйда ўзимиз бош бўлиб, боламизни ер чоптирамиз, ариқ тозалатамиз, ҳовли супиртирамиз...
Бу ҳам бир тарбия усули аслида. Ота-бобомиз шундай қилган. Меҳнатга ўргатган.
Бироқ нега энди мактабда бўлса буни қоралашга ўтиб олдик? Ҳатто синфни тозалашса ота-онаси “ишлатишга ҳаққингиз йўқ”, деб дўқ уриб келадиган бўлиб қолди. Бизга нима бўлди ўзи? Ўқитувчи “ўзимиз ўқийдиган даргоҳни тоза тутайлик”, деган ниятда болаларни эзгуликка бошлаган, жиноятга эмаску. Эсланг,
илгарилари ҳам синфимизни, мактаб ҳовлисини ўйнаб-кулиб тозалаганмиз. Навбатчилик қилганмиз. Бир жойимиз камайиб қолмаган. Ўзимиз ҳам, ота-онамиз ҳам норози бўлмаган. Аксинча, хурсанд бўлишган.
Агар ҳамма нарсага мажбурий меҳнат деб қарайверсак, қадриятларимизни бой берамиз. Демократияни бир қолипга солиб бўлмаганидек, ҳамма нуқтага ҳам бу талаб тушавермайди. Бу менинг шахсий фикрим. Сизга ёқмаслиги мумкин, аммо мен шундай ўйлайман...
@platformauzb
9.2K views04:23