2022-06-22 05:48:12
Фамилиядан воз кечайлик! (Матнда номлар тўқима, ўҳшаш ҳолатлар мутлақо тасодиф)
Биз бахтли одамлармиз, чунки ўзгаришлар даврида яшаяпмиз. Одатда бундай ўзгаришлар юз йилликларга даҳлдор бўлади. Албатта бундай ислоҳотлар, янгиланишлар осон бўлмайди. Ҳар бир давр ўзининг янги қахрамонларини саҳнага олиб чиқади. Кўпинча хақиқий қахрамонлар курашларда қурбон бўлиб кетади, омон қолганлар эса ғолиб сифатида талқин қилинади.
Ҳай майли, келинг мавзуга қайтамиз. Ҳар бир одам ўзининг исми билан фаҳрланса керак, расмийроқ айтганда фамилияси билан. Оғзаки нутқда одамнинг исми муҳим, расмий ҳужжатларда эса фамилияси. Синаб кўрамиз.
Кўча-кўйда, жамоат орасида биринчи одамнинг оти (исми) сўралади:
- Отингиз нима?
- Эргаш.
Расмий идораларда биринчи одамнинг фамилияси сўралади:
- Фамилиянгиз нима?
- Жабборов.
- Отангизни исми нима?
- Ғуломжон.
Сир эмаски бизда ҳар бир одамни мана шундай идентификациялаш Чор Россияси ва собиқ Иттифоқ давридан меърос бўлиб қолган. Аниқроғи ўша вақтдаги хукмрон рус тузумидан тобе халқларга мажбуран сингдирилган. Энг ёмони метрикага (туғилганлик тўғрисидаги гувоҳномага) номлар атайин бузиб ёзилган. Юқоридаги шартли одамнинг тўғри номланиши
Жабборов Эргаш Ғуломжонович
бўлиши керак эди. Метрикага эса
Джаббаров Иргаш Гулямджанович
деб ёзилган.
Кейинчалик эса отасининг исмидаги -вич/-евна қўшимчаларидан воз кечилиб, унинг ўрнига ўғли/қизи сўзлари ёзиладиган бўлди. Балки бу биринчи қадам бўлгандир.
Шундай давом этсак қандай бўларкин? Синаб кўрамиз: Шоабдурахмонов Мухаммадносир Хожисултон ўғли ёки Мирзамуродова Меҳринисо Худойберди қизи.
Сизга нимадир ортиқчадек туюлмаяптими? Балки фамилиядан воз кечармиз? Ҳаммага отасининг исми худди фамилиядек ўтгани маъқул эмасми? Юқоридаги мисоллардан яна синаб кўрамиз:
Эргаш Ғуломжон ўғли
, Мухаммадносир Хожисултон ўғли
, Мехринисо Худойберди қизи
.
Бизнингча бинойидек. Гууглдан қидириб кўрдим. Бу тўғрида пухта мақолалар олдин ҳам эълон қилинган экан. Биз ҳозир уларга тўҳталмадик.
Бу анча кенгроқ масала. Янгиланиш сари қадам қўймоқни ният қилган эканмиз,
бу мавзуни ҳам ҳал этиб олишимиз мақсадга мувофиқ
. Зеро
ҳар бир халқнинг, миллатнинг ўзини ўрни, ажралиб турадиган ўзига хос жиҳати бўлиши керак
.
Каналга уланинг: https://t.me/muxbir1
3.3K viewsedited 02:48