Matematikadan repetitor

2022-08-16 06:00:04 Ochish/sharhlash

2021-02-13 17:30:44 ОЛИЙ ТАЪЛИМ ВАЗИРИНИНГ "ИННОВАЦИОН ТАШАББУСЛАРИ" БОШЛАНДИ!

Янги олий ва ўрта-махсус таълим вазири лавзозимга тайинланганида хавотирлар билдирилганида бир мушт мутаассиб қатлам жунбушга келган эди.

Чунки ўтмишда вазир жаноблари популизм учунми ёки ички қарашлари туфайлими дунёвий жамият ва умуминсоний қонунларга зид равишда таълимга динни аралаштиришнинг тарафдори эканлигини айтган эди.

Шундай бўлса-да, "орқаси" бақувватроқми ёки октябрда бўладиган сайловларда мутаассибларнинг овозларини қозониш учунми ҳукумат уни мазкур лавозимга тайинлаган эди.

Бўлар иш бўлгач, барча "Қани кўрайлик-чи" режимига ўтиб олган эди. Орадан кўп вақт ўтмади, мана вазирнинг навбатдаги "доҳиёна" фикрлари ОАВда чиқибди. Бундай доно фикрларни унинг ўзидай билдира олмаслигим сабабли, ундан ОАВдаги иқтибосни тўғридан-тўғри келтираман ва сўнгра ўз муносабатимни билдираман.

Мақолани тўлиқ ўқиш учун ҳавола : https://telegra.ph/Oliy-talim-vazirining-innovasion-tashabbusi-02-12

"Уч замон" каналига ҳали обуна бўлмаганлар учун ҳавола: https://t.me/uchzamon Ochish/sharhlash

2021-02-13 15:39:07 ​​"Biz nega evolutsiyani ko'rmayapmiz?"
(2-qism)

Keling xuddi mana shu jarayonni bir analogiya bilan tushuntirib berishga harakat qilay.

E'tiboringizni quyidagi 1-rasmga qaratsangiz. Bu yerda ranglar spektri keltirilgan. Ranglar qizildan to siyohranggacha o'zgarganini yaqqol ko'rish mumkin. Sababi biz butun boshli holatga (jarayonga) umumiy nigoh bilan qarab turibmiz. Bu rasmda chetki ranglar aniq farqlanishini ko'rsak ham, lekin ranglar qanday va qaysi chegarada o'zgarayotganini ko'ra olmaymiz.

Keling endi rasmning qizil va sabzirang qismini kattalashtirib ko'ramiz. E'tiboringizni 2-rasmga qaratsangiz. Biz ushbu rasmda qizil rang sabzirangga o'zgarganligini ko'rishimiz mumkin. Lekin bunda ham yaqqol o'zgarish chegarasini sezmaymiz. Rasmga e'tibor bilan qarang, chap tomondagi qizildan bir millimetr o'ngga qarab siljing, rang farqlanishni boshlaydi, lekin buni siz amalda sezmaydi. To o'ng burchakka kelguningizgacha yaqqol farqlanuvchi chegarani sezmaysiz, lekin tasvirga umumiy nigoh bilan qarasangiz chapdagi qizil rang o'ngda sabzirangga aylanganiga guvoh bo'lasiz.

Keling endi mana shu 2-rasmning o'rta qismidan kattalashtirib ko'ramiz. E'tiboringizni 3-rasmga qaratsangiz. Xo'sh, siz biror chegara yoki farqni ko'ryapsizmi? Yo'q albatta, sizga barchasi sabzirang bo'lib ko'rinmoqda. Shundaymi?

Ha, evolutsiya, jumladan makroevolutsiya ham xuddi mana shunday kechadi. Siz uni o'zingizning atrofingizda, siz yashayotgan vaqtda sezmaysiz, ko'ra olmaysiz, amalda bu imkonsiz narsa. Lekin siz butun boshli jarayonga teparoqdan, uzoqroqdan umumiy nigoh bilan qarasangiz jarayon qanday kechayotganligini yaqqol ko'rasiz, sezasiz. Ana shunda siz butun boshli evolutsiya degan jarayonda ishtirok etayotganingizni his qilasiz.

Mavzuga hozircha mana shu yerda tanaffus beraman. Siz yuqoridagi yozganlarimni o'qib, hazm qilishga harakat qilib ko'ring. Tez orada sizga yana bir ajoyib, siz har kuni ko'radigan analogiya bilan qaytish qilaman. Ko'rishguncha)))

@hujayrauz Ochish/sharhlash

2021-02-13 15:39:07 "Biz nega evolutsiyani ko'rmayapmiz?"
(1-qism)

Darvinning tug'ilgan kuni haqida post qo'yganimdan keyin uni ostida izohlar yomg'iri boshlandi. Shunday bo'lishi tabiiy edi, chunki aksariyatimiz, hatto aksariyat biologlarning o'zi ham Darvin haqida umumiy omma gapiradigan gapdan boshqa narsani bilmaydi. Uning biror asarini boshdan oyoq o'qimasdan, uning geologiya, biologiya, botanika va boshqa sohalardagi fikrlari bilan yaqindan tanishgan bo'lmasdan turib bemalol Darvinni muhokama qilaveradilar. Tarki odat amri mahol)))

Xullas mana shu savollar ichida menga bir savol berildi: "Agar evolutsiya chindan ham mavjud bo'lsa, nega biz uni ko'rmayapmiz?" Chindan ham haqli savol! Biz nega evolutsiyani ko'rmayapmiz, agar turlar o'zgaradigan bo'lsa, nega biz ular orasidagi oraliq turlarni ko'rmayapmiz? Mantiqan olib qaraganda nihoyatda to'g'ri savol. Men ushbu savolga alohida post tarzida javob berishimni aytdim.

Avvalo shuni aytishim kerakki, evolutsiya ikkita katta qismga bo'linadi: mikroevolutsiya va makraevolutsiya.

Mikroevolutsiya - bu tur ichidagi tadrijiy rivojlanishdir. Bunda o'zgarishlar bir tur doirasida kechadi. Jarayon bir necha yuz yildan ming, hatto million yillar davomida sodir bo'ladi. Mikroevolutsiya jarayonini yuksak tuzilgan organizmlar, jumladan umurtqali hayvonlar, murakkab tuzilgan umurtqasizlar, masalan, hasharotlar, o'rgimchaklar; yuksak o'simlik (yuksak o'simlik degani - ildizi, poyasi va bargi bor har qanday o'simlik) turlarida bevosita kuzatishning imkoni mavjud emas. Chunki jarayon juda ham sekin va uzoq davom etadi. Jarayonni payqash uchun odamning umri yetmaydi. Lekin mikroevolutsiyani sodda tuzilgan bir hujayrali organizmlarda yoki viruslarda bevosita kuzatish imkoni mavjud. Chunki ushbu organizmlarda genom miqdori juda ham oz va ular oqsil bilan birikmaganligi bois shiddatli tarzda tez mutatsiyaga uchray oladi. Oddiy misol bilan tushuntirsam, o'tgan yili sizni uyingizga qamab qo'ygan SARS-CoV-2 virusining yangi Britancha shtammi ana shu mikroevolutsiyaga yorqin misol bo'la oladi.

Makroevolutsiya esa turdan yuqori bo'lgan taksonomik birliklar ichidagi tadrijiy rivojlanishdir. Bunday rivojlanishlar million yillar bilan o'lchanadi va buning aqalli biror nuqtasini odamzot bevosita bo'lsa ham kuzata olmaydi. Chunki jarayon juda juda sekin, juda juda uzoq va juda juda katta masshtabda kechadi. Makroevolutsiyani faqatgina ilmiy metodlar asosida "ko'rish" mumkin. Men maktabda o'qiyotganimda 6-sinfda geografiya o'qituvchim Avstraliya qit'asini o'tganimizda, ushbu qit'a tirnoq o'sish tezligida shimolga tomon harakatlanayotganligini aytgani hamon yodimda turibdi. O'shanda domlamiz "bu hozir men bilan sizga sezilmaydi. Lekin ushbu qit'aning harakatini modellashtirib, deylik mln yildan keyin u qayerda bo'lishini bevositada ilmiy bashorat qilish mumkin" degan edi.

Keling odam evolutsiya haqida qisqacha to'xtalamiz. Hozirgi kunda biologiyadagi mavjud dalillarga quloq tutadigan bo'lsak, hozirgi zamonaviy uquvli odam (𝐻𝑜𝑚𝑜) urug'ining kelib chiqishi 4.2-1.8 mln yillar avval hozirgi Afrika hududida yashagan avstrolopiteklar (𝐴𝑢𝑠𝑡𝑟𝑎𝑙𝑜𝑝𝑖𝑡ℎ𝑒𝑐𝑢𝑠) ga borib taqaladi. Fan qo'lida mavjud bo'lgan dalillarni taqdim etadigan bo'lsa 4,2 mln yil avval yashagan avstrolopitek bilan hozirgi odamning bir-biridan keskin farq qilishini ko'rishimiz mumkin. Chunki bu ikki urug' bir evolutsiya jarayonining ikki chekkasi bo'lib, ularni umumiy holatda ko'rganda jarayon qanday kechganligini ko'rish mumkin bo'ladi.

@hujayrauz Ochish/sharhlash

2021-02-13 15:37:22 ​​Bundan roppa-rosa 212 yil muqaddam 1809-yilda Angliyaning Shrusberi shahrida biologiya fanida chinakam burulish yasagan, o'zining ilmiy nazariyalari bilan fan taraqqiyotini keskin rivojlanishiga sababchi bo'lgan buyuk olim, tabiatshunos, geolog va biolog Charlz Robert Darvin dunyoga kelgan edi.

Buyuk olim tavalludining 212 yilligi munosabati bilan bir hafta davomida har kuni Charlz Darvin hayoti, uning ilmiy faoliyati va nazariyalari haqida postlar e'lon qilib boraman. Ungacha esa Charlz Darvin haqida yozilgan ushbu maqolamizni o'qib "razminka" qilib turing

Maqola: https://hujayra.uz/charlz-darvin-haqida-siz-bilmaydigan-10-ta-fakt/

@hujayrauz Ochish/sharhlash

2021-02-13 15:31:15 Бугун 12-февраль инглиз биологи Чарльз Дарвиннинг туғилган куни.

@EpubKitoblar Ochish/sharhlash

2021-02-12 09:14:39 ​Kim uchundir normal bo‘lmagan narsaning kim uchundir normal bo‘lishi normal holatdir.

@matematikadan_repetitor Ochish/sharhlash

2021-02-12 01:07:06 @matematikadan_repetitor Ochish/sharhlash

2021-02-11 07:23:42 ​​Assalomu alaykum!
Bugun 11-fevral, Robert Fulton tomonidan ilk paroxodga patent olingan kun. Fultonning paroxodiga 1809-yilning xuddi sanasida patent berilgan.
Shamol yo'nalishi va okean oqimlariga qaram bo'lmasdan, balki, kuchli bug' dvigateli vositasida istalgan yo'nalishda suza oladigan paroxodlar o'z davrida dengiz va daryo transporti sohasida katta burilish yasagan edi. Ochish/sharhlash

2021-02-09 19:24:57 Maktabdan farzandingiz “ikki” yoki “uch” baho olib kelsa uni aslo urushmang.

U dumbul emas, shunchaki u hali o‘zini bo‘lar-bo‘lmasga namoyon qilavermaydigan o‘zgacha shaxs bo‘lishi mumkin. Unga maqtovlar kerak emas, unga hammaning “o‘” deyishi qiziqmas, u o‘z bilganicha ish tutadi, u ijodkor, u erkin fikrlashga moyilligi bor bola bo‘lishi mumkin.

Keling, sizga o‘zim haqimda gapirib beraman. Men maktabni qizil shahodatnomaga bitirganman, haqiqatdan ham hamma fanlardan yaxshi o‘qishga harakat qilganman. Ikkinchi sinfdan uchinchi sinfga “sakrab” o‘tib ketganman – menga “a’lochi” degan yorliq yopishtirishgan edi, go‘yo men bu yorliqqa munosib bo‘lish uchun intilardim.

Xo‘sh, natija nima bo‘ldi? O‘qigan narsalarimning 90 foizi baribir ham esimdan chiqib ketdi, aqlimni ancha kech yig‘ib oldim – to‘qqizinchi sinfni bitirgach akademik litseyga kirdim va u yerda faqat qiziqqan narsamga bor fokusimni qaratib o‘qidim. Darslarda partam ustida faqat matematika va fizika kitoblari turardi, har qanday darsda faqat misol ishlab, kitob o‘qib o‘tirardim. Rus tilidan “ikki” olganman bir necha marta, sababi – vazifa qilmasdim, ha, men umuman vazifa qilmas edim. Hatto matematika darsida fizika, fizika darsida esa matematika ishlab o‘tirardim ba’zan. Men haqiqiy erkin o‘qish baxtiga yetishgan edim o‘shanda. 17 yoshimda student bo‘ldim. Xo‘sh, sizningcha sessiyani nechchiga yopganman? To‘ppa-to‘g‘ri! Uchga! Biror marta “besh”ning stipendiyasini olish baxtiga muyassar bo‘lmaganman, bakalavrda ham, magistrda ham aksincha ikkalasida ham “pavtor”larga qolganman. Lekin mutahassislik fanlarim besh edi. Bu gaplarni nega aytyapman? Gap bahoda emas, gap erkin billimni hamisha o‘zingiz mustaqil o‘rganishingiz lozimligida! Qayerda bo‘lsangiz ham o‘z kuchingizga ishoning va o‘zingiz mustaqil o‘qishga harakat qiling.

To‘g‘ri, men zo‘r bo‘lib ketmadim, lekin harqalay ayrim o‘rtoqlarimning va ustozlarimning e’tiforiga sazovor bo‘ldim, bugun ham harakat qilishda davom etyapman.

@matematikadan_repetitor Ochish/sharhlash