Nurulloh Muhammad Raufxon

2022-07-06 14:46:21 Ўша шум моддаларни ўзгартириб тўғри қилишган эди, уни тиклаб катта хатога йўл қўйдик.

Бу ерда айб шошма-шошарликда! Ўзгартиришга шошилинди, ўзгартирмаслик қарори ҳам шошилиб чиқарилди!

Бир пайтлар халқдан маслаҳат олмай киритилган моддани яна маслаҳатсиз қўполларча ўзгартиришди ва яна маслаҳатсиз тиклаб қўйишди!

Бунақа масалалар узоқ ўрганилади, бир қарорга келинганидан кейин ҳам олдин жамоатчилик фикри шакллантирилади, сўнгра бир иш қилинади. Бизда тағин советчасига ҳал этмоқчи бўлишди: чўпон таёғини кўтариб битта ҳуштак чалса, сурув сўзсиз ўша ёққа қараб юриб кетаверади, деб ўйлашди. Аммо қўй ҳам онда-сонда маъраб юбориши хаёлларига келмади.

Аслида-ку, мустақилликнинг илк паллалари ўша моддани шу тарзда Конститутсияга киритганлар ҳам, бугун уни ўзгартирмоқчи бўлганлар ҳам ўша-ўша одамлар! Ўша-ўша каллалар, ўша-ўша онглар! Янги одам йўқ!

Фақат, бу гал олдинги хатоларини тузатмоқчи, айбларини ювмоқчи бўлишди, ўхшамади. Ўрислар айтмоқчи, яхшиликни исташган эди, натижа ҳар доимгидек бўлиб чиқди.

Яшанглар, шоввозлар! Пала-партиш, шошма-шошар ишларинг билан икки қавм орасига совуқчилик тушириб қўйишларингга сал қолди. Ochish/sharhlash

2022-07-03 10:30:27 Советнинг ер бўлиш касофати ҳали кўп замон катта-кичик, ҳатто қонли низоларга сабаб бўлади.

Болалигимизда катталар ўртага чизиқ тортарди-да, чизиқни биринчи ошиб ўтиб мушт туширганга совға бор, дерди.

Ўрис-совет мустамлакачилари қадимдан бир бутун чегарада бир бутун давлатда бир бутун бўлиб аҳил-иноқ яшаб келган қавм-қариндошлар орасига истаган еридан истаган миқдорича чизиқ тортди-да, "У ёғи сенга, бу ёғи сенга", деб бўлиб-бўлиб ташлади.

Бўлганда ҳам, икки юзни, икки кўзни, икки қулоқни, икки қўл ва икки оёқни бир-биридан ажратиб бўлди. Бу тахлит яримта вужуд, яримта тана, яримта юрак, яримта жон қилиб бўлинганлар яраси бора-бора бир-бирига яримта ўз, яримта бегона, яримта дўст, яримта душман бўлиб битди.

Афсус, минг бора афсус!..

Ўзбек - аҳискали, қирғиз - ўзбек, тожик - қирғиз... мана, энди қорақалпоқ... можароларининг илдизи ўрис-коммунист-совет мустамлакачиларининг миллий сиёсати чизган ўша қонли чизиққа бориб тақалади.

Тупроқларимиз гўё мустамлакадан қутулди, аммо зеҳниятларимиз ўрисча-коммунистча-советчалигича қолди. Ўзгармади. Ўзгармаяпти. Ва ҳали-замон ўзгармаса ҳам керак. Узоқ вақт ўша илдиздан сув ичадиганга ўхшаймиз.

Бунда айбнинг каттаси ойдинлар бўйнига тушади. Ўттиз йил давомида ойдинларимиз бу йўналишда ишламади ҳисоб! Аксинча, ўзлари ўрисча-коммунистча-советча зеҳният қуллигидан тўла қутулиб кетолмади. Зудлик билан муолажага киришиши, миллатни ўзига келтириши, уйқудан уйғотиши эарур бўлгани ҳолда ўзи ҳали тўла уйғонолмай, мудраб, пайпасланиб ётибди.

Албатта, болалигимизда катталар орамизга чизиқ тортиб бизни бир-биримизга қайраши мускулларимизни, кучларимизни чиниқтириш, кўзларимизни қўрқмасликка ўргатиш учун ўйлаб топилган бир ўйин эди.

Лекин ўрис-совет Туркистон халқлари орасига уларни руҳан чиниқтириш, жисмонан парваришлаш учун чизиқ тортмаган. Чизиқнинг иккала томонига ҳам келгусида мўл-мўл ҳосил берадиган низо дарахтини экиш учун чизган. Аччиқ мевасини, мана, ўттиз йилдан бери биз туркистонликлар тотиб келяпмиз.

Нуруллоҳ Муҳаммад Рауфхон
2022 йил июлининг 3-куни. Ochish/sharhlash

2022-07-03 08:02:34 Энг қисқа, энг лўнда хулоса:
Қорақалпоғистонда юзага келган ташвишли ҳолат учун асосан Давлат хавфсизлик хизмати (ДХХ) айблидир!
Оти улуғ ‒ Давлат хавфсизлик хизмати (эски оти: Миллий хавфсизлик хизмати).
Вазифаси ундан ҳам улуғ, муқаддас ва шарафли ‒ давлатнинг бақоси, мамлакатнинг тинчлиги ва юксалиши, чегара бутунлиги йўлида ички-ташқи ҳар қандай тажовузларга қарши курашиш.
Амалда эса...
ДХХ ўзининг бу асосий ва муқаддас вазифасини етарлича бажармай, бутун диққат-эътибори, қобилияти ва кучини ўз халқи ичидан душман қидиришга қаратди.
Ташкил бўлганидан бери диний таълим (“ҳужра”), тилпон титкилаш, мактаб кийими, ҳижоб, соқол, узун кўйлак, калта пайпоқ... каби майда-чуйда ишлар билан овора!
Натижада... халқни ҳақиқатда ўзига ва давлатга душман қилиб қўйди.
Ислом Каримов яратган ва юритган калтабин сиёсат жуда муҳим бўлган бу ташкилотни мана шунақа бачкана ишлар ботқоғига қанчалар ботириб кетганини бугун Нукусда бўлаётган воқеалар яққол кўрсатди. Ochish/sharhlash

2022-06-30 22:10:34 Бир нарсадан ҳайронман.
Нимадан ҳайронлигимни икки йилча бурун ёзганман ҳам.
Яна ёзгим келди.
Чунки бу жуда жиддий масала. Миллатимиз ҳолига баҳо деса бўлади.

Бугун ўта жиддий бир мақола қўйдим. Назаримда, халқимизга жуда керакли, онгини ўстирадиган, дунёқарашини ўнглаб олса, жамиятимиз шунга яраша ўнгланадиган... хуллас, бугунимиз учун ўта долзарб мавзу эди. (Ҳарҳолда мен шундай ўйлайман.)

Лекин, мана, орадан етти соатча вақт ўтди. Ҳозиргача нечта одам ўқиганини билмайман. Юзтага етмаган одам ёқтирибди. Бор-йўғи тўққиз киши фикр билдирибди, етти мартагина улашилибди. Ҳолбуки, ожиз фикримча, кўплар ўқиши, қизғин муҳокама бўлиши, тортишилиши керак эди!

Кеча писта ва унга одамларнинг муносабати ҳақида кинояли енгил бир нарса ёздим. Худди ўртага бир мошин писта тўкиб қўйилгандек бирдан таламош бўлиб кетди. Ёқтирганлар ҳозиргача 775 (етти юз етмиш беш!) киши бўлди. Муҳокамада 100 (юз)дан ортиқ одам иштирок этди! 14 (ўн тўрт) марта улашилган! Демак, 1000 (минг)дан ортиқ одам ўқиди деб бемалол тахмин қилса бўлади!

У бир ҳазил эди. Муҳокама ҳам шу йўсин давом этган.
Бунақа гаплар ҳам керак, албатта. Оғир асаб босимларидан бир озгина дам олдиради одамни.

Мени ўйлантиргани - нимага одамларимиз бугунги мақолани ҳам шундай қизғин кутиб олмади?! Ҳаёти учун энг зарур бўлган масалаларга нимага бунча парвосиз?!

Унда давлат аслида нима экани содда, жайдари тилда тушунтирилган. Ахир, давлатни яқиндан танисак, уни устимиздаги бошқарув ташкилоти деб эмас, тагимиздаги хизмат ташкилоти деб билсак, унга нисбатан фикр ва тушунчаларимиз ижобий ва фойдали томонга кескин ўзгаради.
Қул эмаслигимизни, хўжайин эканимизни биламиз ва ўзимизни шундай ҳис эта бошлаймиз!
Ҳақимизни сўраб ялинмаймиз, балки талаб этамиз!
Унга ҳисоб бермаймиз, у бизга ҳисоб беради!
Керак бўлса, қаршимизга ўтирғизиб олиб, қаттиқ тергаймиз!
Бизнинг номимиздан қинғир ишлар қилишига йўл қўймаймиз!
Унинг чизган чизиғидан биз эмас, биз белгилаб берган Бош йўлдан у юради! Юрмаса, ишини муҳокамага қўямиз!..

Хуллас, ақлий, руҳий инқилоб юз беради. Ватандош (фуқаро)лик жамияти ана ўшанда шаклланади.
Ишонинг, у жамият бошқача бўлади!

Бунинг учун бор-йўғи давлатнинг асл моҳиятини таниб олишимиз керак, холос. Ochish/sharhlash

2022-06-30 16:23:52 #Такрорда_фойда_бор

Бугун Асосий қонун ўзгартирилаётган бир паллада нимагадир бундан 10 (ўн) йил бурун ёзган мулоҳазаларим эсга келди:

"Давлат халққа ўз иродасини зўрлаб сўқадиган ташкилот эмас, балки халқ иродасига кўра ишлайдиган, у иродани юзага чиқарадиган ташкилотдир.
Яъни, давлат халқнинг хизматкоридир.

Давлатни халқ тузади. Давлат тепасига бошлиқларни халқ келтиради. Чиқимини ҳам халқ кўтаради.

Ичидан лойиқларни топиб, танлаб-ажратиб, ўзига бошлиқ этиб сайлар ёки тайинлар экан, улар олдига жайдаричасига бундай шарт қўяди:
“Эй ўғлон, сени ўқитдик, етиштирдик, ўзимизга бош қилиб қўйдик. Бундан буён тирикчилигинг бизнинг бўйнимизда.

Энди сен бутун борлиғинг билан бизга хизмат қиласан: ички ва ташқи ишларимизни ҳар доим бизнинг хоҳиш-иродамиз ифодачиси ўлароқ юритасан. Бунинг учун сенга айрим ваколатлар берамиз.

Тарихан шаклланган одобларимиз, урф-одатларимиз доирасида руҳимизга мос қонун-қоида ва низом ишлаб чиқиб, ўшаларга суянган ҳолда бизни бошқарасан.
Чет давлатлар билан ҳам оқилона сиёсат юритасан, ҳамма билан яхши муомалада бўлиб, миллат ва мамлакатга фойдали битимлар тузасан.

Дўст орттирасан, душман орттирмайсан. Бордию бирон душман ватанимизга кўз олайтирса, мана ўғилларимиз, мана бойликларимиз, ўзинг бош бўлиб охирги томчи қонинг қолгунича юртимизни ҳимоя қиласан...

Биз ҳам бу ёқда қараб ўтирмаймиз: ҳаётимиз тўкис, давлатимиз кучли бўлиши учун тинмай ишлаймиз; ватанимиз тинчлиги ва тараққиёти йўлида жонимизни-молимизни тикамиз!

Айни чоқда, биз сенинг ҳар қадамингни вакилларимиз орқали ҳар он кузатиб турамиз ‒ тўғри йўлдан сал оғсанг, тўғрилаб қўямиз, қинғирлик қила бошласанг, тартибга чақирамиз, бузилсанг, бошимиздан улоқтириб ташлаймиз.

Келишдикми?
Унда, қани, ишни бошла!” дейди.

Давлат ўзи шу. Давлат халққа ва ватанга хизмат қилади. У сиз билан биз етиштириб, танлаб, сайлаб қўйган вакилларимиз ва уларнинг иш ташкилотидир, холос. Бундан ортиқ эмас.

Халқ бирламчи, давлат иккиламчидир.
Халқ давлат учун эмас, давлат халқ учундир.
Халқ ва унинг иродаси давлатдан ва унинг иродасидан устувор.

Давлат эзувчи, босувчи, таловчи ташкилот эмас, балки халқ билан маслаҳатлашиб халқнинг хизматини қиладиган ташкилотдир!"

"БУ КУНЛАР" китоби 157-158-бетлар.
(2011 - 2013) Ochish/sharhlash

2022-06-28 19:50:34 #Нафсимга_ўгитлар
Расмдаги нарса 1-рақамли душманимдир!
Болаликдан нафратим бор бунга.
Жуда ёмон кўраман ва қаерда кўрсам, жиним қўзийди! Бир дона ҳам қолдирмай қириб ташлагим келади!
Билиб-билмай олдимга қўйганлар қирғинбарот жанг натижасини кўриб, кўзи чиқиб кетади. Томоша қилиб турса керак-да.
Айрим мезбонлар жанг майдонида сочилиб ётган пўчоқларни олдингиздан тез-тез йиғиштириб туради. Ўзини хотиржам кўрсатади, "Жиҳодда бемалол давом этаверинг", деяётгандек худди. Аслида, асабийлашаётган бўлади, бир-икки марта йиғиштирсам, уялганидан жангни тўхтатар, деб умид қилади.
Қаёқда! Душман -- тўдаси ҳам, донаси ҳам душман! Аямай, таг-туги билан йўқ қилиниши керак! Шундай эмасми?!
Қўлингиз баланд келиб турганида, ғалабага яқин қолганида жангнинг қоқ белида майдонни ташлаб кетмайсиз-ку, тўғрими?!
Демоқчиманки... ) ) ) ) ) ) ) ) ) Ochish/sharhlash

2022-06-26 19:53:09 #Ҳолат_кайфият

Гавжумроқ мачитларда аёллар учун одми узун ва кенг кўйлаклар ва рўмоллар илгакка осиб қўйилган.

Қайси намозга бўлмасин, азон айтила бошлаши билан эркаклар қатори кўчада юрган аёллар ҳам мачитга қараб оқа бошлайди.

Орада ҳижоблилари ҳам, очиқ-сочиқлари ҳам бор. Айниқса, ёшроқларининг кўпи ярим яланғоч.

Очиқлар тўғри келади-да, илгакда турган қоп-кўйлакларни эгнига ташлаб, бошига рўмолни ўраб, намозини ўқийди. Чиқиб кетаётганида тағин жойига илиб қўяди.

Очиқларнинг яна бир тоифаси бор: улар ҳатто намоз ўқимаслиги мумкин, аммо мачит ҳовлисида бемалол дам олиб ёки болаларига қараб ўтираверади. Энг очиғи ҳам мачитдан беганасирамайди, ўзини қадрдон уйида ўтиргандай ҳис этади. Болалар кўзи мачитга, ибодатга кўникиб ўсади. Бировнинг биров билан иши йўқ, ҳеч ким бир-бирига танбеҳ бермайди. Табиий, фитрий ҳолатлар гўё.

Намоздан олдин ва кейин кўп кузатаман, томоша қилиб ўтираман ва...
Сизларга қандай, билмадим, лекин, тўғрисини айтсам, менга ёқади бу манзаралар.

Айтганча, мачитларнинг ҳаммасида албатта алоҳида аёллар таҳоратхонаси ва айри намоз ерлари бор! Кўчада намозсиз қолишга сабаб ҳам, узр ҳам қолдирилмаган. Ochish/sharhlash

2022-06-22 22:11:43

Ochish/sharhlash

2022-06-22 15:05:33 #Мақоллар_не_дейди

Ислом Каримовни президентликка қайта-қайта сайлаш керак бўлганида ҳар сафар "Кечув пайти от алмаштирилмайди", деган мақол айтиларди.
Роса чайнашди ўзиям.

Мақол бўлганига пушаймон едириб юборишди! Халқ бундай чиройли мақолни Каримов ҳокимиятини чўзиш учун тўқимаган эди ҳарҳолда!

Мана, энди, тағин шу мақол тилга олина бошланди. "Бошлаган ислоҳотини ўзи охирига етказиши керак. Кечув пайти от алмаштирилмайди", дейиляпти.

Одам ўйланиб қолади: нимага Ўзбекистон доим кечувда? Олдин 27 йил кечувда бўлдик, энди, мана, 6 йилдан бери яна кечувда эканмиз.

Қанақа дарёга кириб қолдик, 33 йилдан бери бирон қирғоққа чиқолмаймиз?! На орқа қирғоққа қайта оламиз, на келажак қирғоққа етамиз!

Ўзи сузяпмизми биз ё дарёнинг қоқ ўртасида ботиб қолганмизми?! Гирдобга тушиб, бир ерда айланиб ётгандирмиз балки?!

33 йилда бир қирғоққа чиқолмаган Ўзбекистон қўшиб берилган 5 йилда чиқа олармиди?!

Балки отда айб йўқдир? Балки чавандозни алмаштириш керакдир?!

Чиндан, манглайи шўр экан бу мақолнинг... Ochish/sharhlash

2022-06-21 12:26:38 #Хотира

Тилвизир янги чиққан кунлардаги ҳангомалардан
(Давоми)

Хуллас, тилвизир биз болаларга ёқди.
Аям-дадамнинг ҳайҳайлашларига қарамай кунда-кунора Лутфуллажон аканинг уйига чопқиллардик.
Қути ичида бўлаётган ўйинларни ҳайратланиб томоша қилардик. Қандай қилиб кичкина жонсиз тахта қути ичига шунча одам сиғиб юрибди, деб ажабланардик.
Маҳалламизда биздан тўрт-беш ёш катта Ҳакимжон ака бўларди (икки йилча бурун оламдан ўтибди, Оллоҳ раҳматига олсин). Ҳакимжон акаларнинг уйи кўча айрилиш, сув айрилишда бўлгани учун биз болалар кўпинча ўша ерда ўйнардик.
Бир куни ариқ чеккаларидан қум олиб, томчилатиб, қалдирғоч уя ясаб ўтирсак, ташқари супасида ўтирган Ҳакимжон ака:
‒ Ҳей боллар, тилвизир қандай ишлашини айтайми? ‒ деб қолди.
‒ Ҳа, ҳа, айтинг, ‒ дедик қизиқиб.
‒ Бунинг учун кечқурун чиқишларинг керак, бир нарса кўрсатаман, ‒ деди. ‒ Ҳов Лутфуллажон аканинг томидаги симёғочни кўряпсизларми? Учидаги темир панжарани-чи? Ўша панжара “антинна” дейилади. Кечқурун кўрсатувдан сал олдин артислар чилдирмасини, дуторини қўлтиқлаб ҳаводан учиб келади-да, ўша антиннага қўниб, бир думалаб кичкина одамларга айланиб, битта-биттадан ичига кириб кетади. Кейин уйдаги тилвизирни ёқсанг, улар кўринади.
‒ Ростданми?! ‒ деб бижилладик биз.
‒ Ростдан! Алдаб нима қиламан? Кечқурун чиқинглар, ўзларинг кўрасизлар.
Лаққа ишониб беш-олти болача кечқурун шу паккамизга тўпландик. Ҳакимжон акадан дарак йўқ эди. Лутфуллажон аканинг томидаги антиннадан кўзимизни узмай, миқ этмай ўтирибмиз. Аммо ҳеч ким учиб келавермади. Кўзга кўринмайдиган даражада кичкина бўлиб келармикан ё, деб тингислаб тикиляпмиз.
Бир пайт Ҳакимжон ака чиқди.
‒ Ҳа боллар, нимага осмонга қараб ўтирибсизлар? ‒ деб сўради кулиб.
‒ Ҳеч ким келмаяпти-ку тилвизирга, ‒ дедик биз.
‒ Бугун сал эртароқ келиб кириб кетибди. Бошқа куни келинглар, кўрсатаман.
Эртаси яна чиққанмиз...

Биз шунақа содда эдик. Ҳозирги болалар қўлида айпўн билан туғиляпти! Ochish/sharhlash