Тарих ва бугун

2022-10-07 16:15:06 Эслаган одамдан бита лайк

Узбекистонинг Энг машхур сериалидан парча


𝐓𝐞𝐥𝐞𝐠𝐫𝐚𝐦 | Тарих ва бугун Ochish/sharhlash

2022-10-07 15:43:25 Аччиқ анекдот...

Мактабда тинчлик дарси кетаяпти. Болалар олдида Сталин чиқиш қилмоқда. Дарс саволларга етиб борди. Петя Иванов ўрнидан туриб сўрайди:

—Менинг сизга уч саволим бор:
1) ўртоқ Кировни ким ўлдирди?
2) мамлакатдаги одамлар нимага қашшоқ?
3) нима учун бизда инсон ҳуқуқлари тўхтовсиз бузилаверади?

Сталиннинг қовоғи солинди. Ўйланиб қолди. Шу пайт қўнғироқ чалинди ва болалар югуриб синфдан чиқиб кетишди.
Кейинги дарс бошида иккинчи бир ўқувчи савол берди:

— Менда сизга бешта савол бор:
1) ўртоқ Кировни ким ўлдирди?
2) нега мамлакатдаги одамлар шу қадар қашшоқ?
3) нега доимий равишда инсон ҳуқуқлари бузилаверади?
4) нима учун қўнғироқ 20 минут олдин чалинди?.. ва энг муҳими:
5) Петя Иванов қани?

Манба: тарихий хақиқатлар ва сабоқлар.


𝐓𝐞𝐥𝐞𝐠𝐫𝐚𝐦 | Тарих ва бугун Ochish/sharhlash

2022-10-07 14:16:02 Кўпинча ўзгаришимиз керак деб японларни мисол келтирамиз ёки келтиришади.
Агар ростан хам ўзгармоқчи бўлсак келинглар ўша японлардан ўрнак олайлик.

Агар Япониядаги компания ёки фирма ёки умуман хукумат қийин ахволга тушиб қолса биринчи бўлиб ўша компаниянинг президенти ёки корхона ёки ишхонанинг энг катта рахбарининг маоши қирқилади. Агар шунда хам аҳвол ўнгланмаса ўша биринчи рахбар ёки рахбарлар ишдан кетади (ўринбосарлари ёки кичик ходимлар эмас айнан рахбар ишдан кетади). Японлар хеч қачон муаммоларда оддий ишчиларни ёки ўртахол ходимларни айбламас эканлар. Улар мағлубиятда оддий аскарларни эмас, балки айнан генералларни айблар эканлар.


𝐓𝐞𝐥𝐞𝐠𝐫𝐚𝐦 | Тарих ва бугун Ochish/sharhlash

2022-10-07 13:14:40 Фюрер бадан тарбия машгулотида.1937 йил


𝐓𝐞𝐥𝐞𝐠𝐫𝐚𝐦 | Тарих ва бугун Ochish/sharhlash

2022-10-07 11:59:57 1571 йил 7 октябрь куни жаҳон тарихидаги галерали флотлар ўртасидаги охирги энг йирик денгиз жанги бўлиб ўтганди.

Султон Салим II чи хам отаси ва боболари каби фатҳ юришларини уюштиришга қарор қилади. 1570 йилда турклар Кипрга бостириб кирадилар.
Кипрдаги насронийларнинг охирги қалъаси Фамагуста туркларга таслим бўлади. Турк саркардаси Али-Пошшо Фамагуста қалъаси химоячиларига агар таслим бўлсалар омонлик беришга ваъда берганди.Бироқ ваъдасида турмаган Али-Пошшо насронийларни қиличдан ўтказади ва уларнинг сардори Марк Антонио Брагадинни қулоқ ва бурунларини кесдириб, унинг ёнига олиб келишларини буюради.Али-Пошшо Венециялик саркардани исломни қабул қилиш шарти билан жони омон қолишини айтади,бироқ Марк Антонио Брагадин бу шартни рад қилади. Турклар Брагадиннинг терисини шилиб олиб унга сомон тиқадилар.

Европа давлатлари бирлашиб улкан флот тузадилар. Улар денгиз орқали Усмонийларга хужум қиладилар. Бу дахшатли ва аёвсиз жангда денгиз хам қип-қизил қонга буланганди


𝐓𝐞𝐥𝐞𝐠𝐫𝐚𝐦 | Тарих ва бугун Ochish/sharhlash

2022-10-07 10:59:21 Париж.1839 йил


𝐓𝐞𝐥𝐞𝐠𝐫𝐚𝐦 | Тарих ва бугун Ochish/sharhlash

2022-10-07 10:00:22 Электррника 302 магнитафони бор Қишлоқни ЭНГ крутой йигити. 1980 йил.


𝐓𝐞𝐥𝐞𝐠𝐫𝐚𝐦 | Тарих ва бугун Ochish/sharhlash

2022-10-07 09:25:31 “Мени келажагим хавотирга сола бошлади, айниқса, яқинлашиб қолган қиш, чунки форслар чегарасига етгунимча ҳали кўп йўл босишим керак эди, ҳамёнимни тўлдириш бўйича бўлган барча уринишларим чиппакка чиққанди. Шунда ҳаёт тажрибамга суяниб ўзимга таскин бердим: дарвеш, ҳожи, гадо ҳеч қачон ўзбекнинг уйидан қуруқ қайтмайди, менга ҳамма жойда ҳам бир бурда нон ва мева-чева, баъзи жойда эса эски кийим-кечак беришлари мумкин, бу эса саёҳатимни давом эттиришимга бемалол етар эди.
Бу ерда мен охирги маротаба ўзбекларни учратдим ва очиғини айтишим керакки, бу ҳалол, пок, виждонли, тўғри, софдил, очиқкўнгил одамлар билан қаттиқ ўкиниш билан хайрлашдим.” (Арминий Вамбери)

Улуғ сайёҳ Арминий Вамберининг “Ўрта Осиё бўйлаб саёҳат” номли асари ватанимиз тарихи холис ёритилган бебаҳо манбалар сирасига киради. А.Вамберидан олдин ҳам юртимиз тарихига оид манбалар кўп ва улар неча минг йиллик давлатчилик тарихи, миллий ўзлигига эга бўлган ўзбек халқи ҳақида мангу гувоҳлик бериб туради.

Биз эса ортиқча тафсилотларга берилмасдан, “минг эшитгандан бир кўрган афзал” деганларидек, А.Вамберининг “Ўрта Осиё бўйлаб саёҳат” асаридан айрим парчаларни келтиришни лозим топдик. Шу орқали улуғ сайёҳнинг ўзи гувоҳ бўлган ўтмиш ҳаётимиз лавҳаларини тасаввуримизда жонлантиришни ният қилдик.


* * *

Аввалига йўқолган нарсани ҳамма ёқни ағдар-тўнтар қилиб узоқ ахтаришди. Ҳеч нарса топилмагач, эшон(шайх) ўғри олган нарсаларини қайтармаса, уни лаънатлаб дуоибад қилиши ҳақида эълон қилди. Орадан бир сутка вақт ўтар-ўтмас, тавбасига таянган айбдор пайдо бўлди; у фақат ўғирлаган нарсаларинигина эмас, балки ярашиш орзусида совға-саломлар ҳам келтирган эди. Мен бизнинг Париж ёки Лондон полициямизга бу усулда ишлашни тавсия қилиш мумкин эмаслигини кўз олдимдан ўтказдим.

* * *

Бахтимга уйқусизликдан олган азобларим гўзал баҳор таассуроти остида унутила бошлади ва биз Хивага яқинлашганимиз сари баҳор шукуҳи ортиб борар эди. Аввалига мен саҳродан келганим учун Хива менга шундай гўзал бўлиб кўриняпти, деб ўйлаган эдим.

ДАВОМИ БОР...

https://t.me/tarix1988 Ochish/sharhlash

2022-10-07 07:21:41 ПАНИСЛОМИЗМ НИМА?

Панисломизм (пан... ва ислом) — 19-аср охирида бутун мусулмон оламини мустамлакачиларга қарши курашди бирлаштириш тўғрисидаги ҳаракатга Россия ва Англия империялари, шунингдек. СССР томонидан берилган сунъий ном.

19-асрда йирик уламолар ва маърифатпарварлар ислом динини ислоҳ қилиш фикри билан чиқиб муайян дастурлар тузишган. Уларнинг бу фикрлари Бухорода айрим мутаассиб жамоларнинг жиддий қаршилигига учраган. Афғон маърифатпарвари, диний ва сиёсий арбоб Жамолиддин ал-Афғоний 19-асрнинг 70-йилларидан бошлаб бу қарашларни яхлитлаштириб, исломчилик назариясига асос солган. Кейинчалик уни ривожлантиришда Муҳаммад Абду, Икром домла, Гаспринский, Фитрат, Беҳбудий, Абдурашид Иброҳимов, Мунавварқори каби сиймоларнинг муайян даражада хизматлари бўлган.

Фитрат ўзининг "Раҳбари нажот" ("Нажот йўли"; 1914) асарида миллатни мустамлакачилик зулми ва қолоқлик гирдобидан қутқаришда Қуръони каримни мусулмонларнинг раҳбар ва раҳнамоси — нажот дастури (йўли) деб тушунади. Бу муқаддас китоб ва ислом дини ғоялари атрофида миллатни жипслаштиришга даъват этади.

Исломчилик ғояси Туркистонда минтақа жамоатчилиги онгида ислом дини ва жамиятни ислоҳ қилиш, уни янгилаш, бошқа цивилизацияларнинг илғор илмий, техникавий ва маданий ютукларидан фойдаланиш, фан, таълим соҳаларини ривожлантириш ғоялари билан уйғунлашган тарзда кучайиб борган.

Туркистон ўлкаси генерал-губернатори С.М.Духовский "Туркистондаги ислом" (Т., 1899) номли махсус маърузасида Россия империясида яшовчи мусулмонларнинг ижтимоий-сиёсий фаоллиги кучайганлигини эътироф этиб, маъмурларни панисломизмга карши курашга чақиради.

Исломчилик ғояси Туркистон минтақасида совет режимига карши олиб борилган қуролли курашда маълум рол ўйнаган. Шунингдек, у Туркия, Эрон, Афғонистон ва бошқа Шарқ мамла-катларида бўлган инқилобларда мусулмон халқларини бирлаштирувчи ғоя сифатида майдонга чиққан. Иккинчи жаҳон урушидан кейин мустамлакачилик тизимининг емирилишида унинг ҳам ҳиссаси бўлган.

Бироқ исломчилик ғояси вужудга келган пайтидан бошлаб Россия ва Англия ҳукмрон доиралари томонидан панисломизм (улуғ исломчилик) тарзида сохталаштирилган эди. Хусусан, Россия болшевикларининг фикрича, бу ғоя бутун ислом халқларини ягона давлат — халифалик тузиш учун курашга даъват қилар эмиш.

Совет Россияси ва СССР рахбарияти панисломизмга қарши курашда худди туркчилик ва турончиликка нисбатан бўлганидек қатъий чоралар кўрган. Улар панисломизм ва Пантуркизмни жадидчилик ва босмачилик ҳаракатининг асосий мафкураси деб ҳисоблашган.

https://t.me/tarix1988 Ochish/sharhlash

2022-10-07 06:04:47 “Тарихи Шавқий” - Наманганда топилган янги қўлёзма

"Тарихи Шавқий" асари муаллифи Шамсиддин Шавқий (1805-1887) бўлиб, у Қўқон хонлиги саройида мунший бўлиб хизмат қилган. Ушбу қўлёзма ҳақида Закий Валадий Тўғон, Чарлз Стори, Т. Бейсембиев, Шодмон Воҳидов каби тарихчилар қисқа маълумот берган бўлсаларда, қўлёзма "халқ қўлида" ёки "ҳали топилмаган" деб қайд қилишганлар. Бироқ ҳали топилмаган эди. Шу вақтга қадар топилмаган ушбу қўлёзма Наманган вилояти Тўрақўрғон тумани Калвак қишлоғидан топилди. Қўлёзма Шавқий авлодларидан бўлган Исмоил хожи Лутфитдинов (1968 йилда туғилган) қўлида сақланиб қолган.
Асар Қўқон хонлиги тарихига оид муҳим асар хисобланади.


𝐓𝐞𝐥𝐞𝐠𝐫𝐚𝐦 | Тарих ва бугун Ochish/sharhlash