2023-05-27 22:31:18
Болани бешикка белаш зарарлими?
Ассалому алайкум! Болани йўргаклаш бола саломатлиги учун хавфсизми? Бешикка белашчи?
Шифокор жавоб беради:
– Ва алайкум ассалом.
Бу борада болалар шифокори Феруза Жабборованинг тавсияларини иқтибос қилиб келтираман:
Янги туғилган чақалоқни сиқиб йўргаклаб бўлмайди.
Чунки уни сиқиб йўргаклаганда:
– Диафрагманинг ҳаракати чекланади ва ўпкада ҳаво алмашиши пасаяди;
– тананинг турли қисмларига қон оқиб келиши ёмонлашади;
– чақалоқ танаси ва йўргаклар орасидаги юпқа ҳаво қатлами иссиқликни тутиб туриш имконини бермайди;
– гўдак ҳаракатларининг чеклаб қўйилиши иссиқлик ишлаб чиқаришни пасайтиради;
– оёқ ва қўллар ҳаракатининг чекланиши асаб-мушак координациясининг ривожланишига тўсқинлик қилади;
– чақалоқни боши билан бирга сиқиб йўргаклаш, унинг кўкракдан овқатланишини қийинлаштиради. Чунки у эмиши учун оғзини катта оча олмайди;
– сиқиб йўргакланган бола кўп ухлайди ва шу билан эмишдан бош тортади.
Бешик масаласига келсак, тўғри ишлатилганда бешикнинг салбий таъсири йўқ. Қуйида бешикни нотўғри қўллаш оқибатида келиб чиқиши мумкин бўлган салбий ҳолатларни келтириб ўтамиз:
– боланинг узлуксиз, узоқ вақт бешикда ётиши зарарли. Кун бўйи бешикда ётиш натижасида, қиш ва куз ойларида бола терисига ёруғликнинг тушиши камаяди. Бу терида Д витамини синтез бўлишига тўсқинлик қилади ва рахит касаллигини келтириб чиқаради. Касаллик натижасида бола организмида калций алмашинуви бузилиб, суяклар юмшоқлашади, бошнинг энса қисми текисланади. Суяклар қийшиқ ўсиши кузатилади;
– бешикдаги болани бир томонга қаратиб эмизиш туфайли кўпинча бирламчи бўйин қийшиқлиги келиб чиқади;
– бешикни қаттиқ ерга эмас, кўрпача устига қўйиб тебратиш керак;
– бешикда бола фақат ухлайдиган пайт ётгани маъқул. Уйғоқ маҳалда уни қўлга олиб орқаларини оҳиста уқалаш ва ўйнатиш керак;
– бешикни офтоб тушадиган жойга қўйиш ёки гўдакни маълум пайтларда офтобга олиб чиқиш лозим;
– болани бешикда ётган ҳолда эмизмаган маъқул. Агар шундай қилишга тўғри келса, галма-галдан икки томондан эмизиш керак;
– бешикни оҳиста тебратиш лозим. Тез ёки қаттиқ тебратиш бола учун хавфли;
– чақалоқни бир ёшгача ёки ўзи мустақил юрадиган бўлгунча бешикка белаш тавсия этилади. Бу пайтга келиб болада пешобни назорат қилиш қобилияти шаклланган бўлади;
– сумак гигиеник талабларга риоя этилмаган ҳолатларда ишлатилганда ташқи жинсий аъзоларда контакт дерматитлар келтириб чиқариши мумкин. Шу боис сумакни ишлатишдан олдин юмшоқ бўлиши учун ёғга ботириб олиш, уни тозалаб, гигиенага эътибор бериш лозим;
– бешик юзини сунъий матодан тикилган қалин пардалар билан ёпиш қатъиян ман этилади.
– бешикни иситиш ускуналари ёнига қўймаслик керак. Қуруқ ҳавода ион таркиби бузилиб, болага ноқулайлик туғдиради;
– вақти-вақти билан бешик пардаларини очиб, ўрин-кўрпачаларни шамоллатиб туриш талаб этилади;
– қовуз кўрпачаси пахтадан ва юпқа бўлишига аҳамият бериш лозим. Чунки боланинг тўшаги ўта юмшоқ бўлмаслиги керак;
– бироқ бош қисмига юмшоқ ёстиқ қўйиш боши «пачоқ» бўлиб ўсишидан сақлайди;
– хатна қилинган гўдакни бешикка сумаксиз белаш керак;
– оёқ ва қўлбоғларни жуда қаттиқ боғламасликка ҳам алоҳида эътибор қаратиш лозим.
Чаноқ-сон бўғими дисплазияси (нотўғри ўсиш) билан туғилган болаларни бешикка беламаслик керак. Чунки шифокорлар бундай болаларнинг оёқлари бириктирилмаган ҳолда очиқ туришини тавсия этишади. Болада бундай туғма касаллик бор-йўқлигини билиш учун ортопед кўригидан ўтказиш лозим. Туғма юрак пороги бўлган болаларда баъзан нафас олиши қийинлашиши ҳолатлари учрайди. Шунинг учун уларга ҳам бешик тавсия этилмайди. Кўпинча катта вазндаги чақалоқлар туғилиш жараёнида бош суяги деформацияланади. Натижада, бош суяги ичидаги қон босими баланд бўлади. Улар бешикка беланса, бешикни тебратмаслик ёки оҳиста тебратиш лозим.
Albatta yaqinlarga ulashing
@PEDIATR_SHIFOKOR
1.3K views19:31
P
