Oltinchi Qavat Kitob

2022-08-27 16:35:47 Kitob muallifi Jahongir Mamatov, 1991 yil  7- sessiya.

@Oltinchi_Qavat_Kitob Ochish/sharhlash

2022-03-02 08:14:09 Boshidan oʻqish Ochish/sharhlash

2022-03-02 08:13:00 РАСМИЙ МАЪЛУМОТ

2017 йил 25 август куни барча рус ОАВлари қуйидаги янгиликни ёритади:

Бугун «Советский писатель» қишлоқчасида 2016 йил 23 август куни оламдан ўтган собиқ Ўзбекистон Президенти Ислом Каримовнинг шахсий тансоқчиси хотинининг туғилган куни вақтида ўз уйида жонсиз ҳолатда топилди.

Маълум бўлишича, сўнгги пайтларда Каримов тансоқчиси, 38 ёшли Василий Матвиенко, иккита фуқароликка эга бўлган. Булар - РФ ва Ўзбекистон. Матвиенконинг отаси - Ўзбекистон разведкаси генерали ҳисобланади. Москвада собиқ тансоқчи ўз хотини ҳамда бир яшар қизчаси билан яшаб келган.

2016 йил кузида, Ислом Каримов вафотидан сўнг, полковник РФга кўчиб ўтиш учун ўз тараддудини бошлаб юборган эди. Сабаби, Ўзбекистоннинг янги Президенти Шавкат Мирзиёев эски тансоқчиларнинг барчасининг жавобини бериб, ўз одамларини йиғишга киришган эди.

Сўнгги пайтларда Матвиенко нефть бизнеси билан шуғулланаётган эди. У Ўзбекистонга ҳам қатнаб турарди. Ўлимидан икки кун олдин 21 август куни полковник Тошкентдан Москвага учиб келган.

23 август куни тансоқчининг хотини Елена 38 ёшини қарши олаётганди. Кейинчалик, Еленанинг тушунтириб беришича, ушбу бахтсиз ҳодиса соат кечаси 1:30ларда содир бўлган. Улар иккаласи гараж ва уйнинг ўртасида жойлашган хоначада ўтиришган бўлган. Аёлнинг эри бир литрга яқин ирланд вискисини ичиб юборади ва маст ҳолатда тўппончани текширишга киришади. Еленанинг қайд этишича, полковник тўппончаларни кўздан кечиришни жуда яхши кўрган, бу унинг умри давомида энг севимли машғулотларидан бири бўлиб келган. Тўсатдан тўппончадан ўқ овози эшитилади ва Василий жойида ётиб қолади. Унинг олдига югуриб келган Елена не кўз билан қарасинки, унинг эри полда жонсиз ҳолда ётган экан. Маълум бўлишича, тўппончани кўздан кечираётган вақтда тансоқчи билмасдан тепкини босиб қўйган ва ўқ ундан отилиб чиқиб, унинг нақ юрагига бориб теккан.

Бу полковник Василий Матвиенконинг («Тайчи») ўлими ҳақидаги расмий маълумот эди. Бу маълумотга ишониш ёки ишонмасликни ҳар ким ўзи ҳал қилади. Ochish/sharhlash

2022-03-02 08:13:00 миз! Ўшанда қадримизга етади!

…Барибир бу гаплар оғир ботмоқда. Вужудимни тиканак сим ўраб олгандек. Ойим бошқа миллат бўлган тақдирда ҳам уларга ачинди, уларнинг қисмати учун ўз тақдирини таҳликага қўйди.

Бирдан хаёлларимни булут қоплади. Қоп-қора булут. Ким бу одам? Ҳамма нарсани билади? Гапиришни ҳам қотиради. Овози ширин. Даҳшатли гапни ҳам юмшоқ тарзда миянгга ёзиб қўяди. Юмшоқмиш? Миямга “атом бомбаси” ташлади-ку? Дунёимни ағдар-тўнтар қилиб юборди-ку? Нима қилишни, нима дейишни билмай қолдим-ку?.
Чол ҳамон бомбардимон қилмоқда.

-Бугун ҳам биринчилари ўзларидан. Аммо биз етиштирганмиз. Шунда ҳам ишониш қийин. Тўғри, “Батя”нг астойдил хизмат қилмоқда. Динига, узоқ тарихига, миллатига берилган халқ устида ҳукм юргизиш осон эмас. У уддалади. Уйғониб қолган руҳни синдирди. Орада бир ўзини қўйиб ҳам юборди, мутлақ ҳокимлик учун ўйин қилмоқчи бўлди, амммо изн бермадик. “Иккинчи”, “Учинчи” ва ҳакозолар… дадангга ўхшаганлар уни яна йўлига солиб туришди. Владич уни яхши кўради. Устозим, дейди. Биз ҳам ҳурмат қиламиз. Ҳеч қачон битта гапимизни икки қилмади. У бизга биздан ҳам зиёд хизмат қилди. Нафақат бойликлар, балки халқни ҳам хазинамизга бож берадиган қулга айлантирди!

Гугушни эса бутунлай унут. Биз ҳам унинг номини ўчирдик. Бой отанинг боласи учун жазосини тортсин. Унинг Москвадаги кошоналари ва пуллари сеники. Машинаси, шоферига қадар! Шофер ўзимизнинг одам, уни танийсан, ҳамма масалани ҳал қилади.
Таня холангни ҳам қадрлашинг керак. У ҳақиқий ватанпарвар! Маҳаллий халқнинг тилини ўрган деганимизда ўз тилимни бошқа тилга алмашмайман, керак бўлса ҳаммасини менинг тилимда гапиришга мажбурлайман, деган эди. Сўзида турди ва ўрганмади. Аксинча, барини тиз чўктирди! Бу жуда ҳам мухим хислат!..

Чол хонани айланар экан, унинг исми шарифини кўриш учун столига назар солдим.

-Диққатингни бўлма! Эшит! Мен Кашпировский эмас! Сени авраб-алдамоқчи ҳам эмасман! Бугундан бошлаб “ёпиқ зона”да олти ой дарс оласан. Сиёсат ва тарихни ўрганасан. Керак бўлади. Кимсан, “учинчи одам” бўласан.’Саркор”. Билдингми?

…У боя розилигимни сўраётган эди, эшитмади ҳам. Қулга муносабат қилаётгандек гапира бошлади:

-Бугунгача бўлган ҳар икки исминг ҳам ёлғон. Сен Пётрнинг авлодисан. Буюк руснинг қони оқмоқда томирларингда. Унутдингми, ўласан! Пашшадек! Эзиб ташлаймиз! Унутмадингми, бургутсан. Осмон сеники? Кенгликлар сеники! Келажак сеники! Мана бу нефт компанияси ҳам сеники! Мана ол, номингга расмийлаштирилган. Нафақага чиққанингда керак бўлади. “Батянг”дан олаётганингни қаёққа қўйишни билмай юргандинг. Мана шу компаниянгга инвеститция қиласан.

У шундай деб столи устидан битта белгини олди.

-Мана буни кафтингда тут. У томонга ҳам, бу томонга ҳам қурол билан бориб-келишга ҳақлисан энди!

Индамай чолнинг қўлидан белгини олдим. Жуда уста экан. Тайчи фалсафаси унинг олдида “ип эшолмай” қолди. Рақибга тинмай, ҳар томондан ҳужум қилиш қилиш керак. Чол эса умуман кутилмаган томондан урди. Бир зумда унинг қулига айландим. Балки қуллик руҳимда бордир? Балки чол айтмоқчи қонимда пишқириб оқаётгандир бу қуллик? Йўқ, бу қуллик эмас, бу ҳукмдорлик! Бу эшикдан чиққунча яшайдиган қуллик! Эшикдан чиқдимми, ҳукмдорман! Ҳукмдорлик кафтимда!..

-“Батя” жуда яхши одам!-деди чол.- Ўлгандан кейин ҳам ҳурматини жойига қўямиз. У халққа битта икона керак. Сиғиниб юрсин. Ҳайкаларини тиклаймиз, Эгилиб юришсин. Ҳар қанча буюк одамнинг ҳам умри чегараланган. Биз Брежнев, Черненко даврини яшаганмиз. Мункайиб, эгилиб, боши оёғига тегиб қолганда ҳам тахтда сақлаганмиз. Бу қимматга тушди. Керагида уларни алмаштиришни ҳам ўйлаш зарур. Бу сен каби ақлли йигитларнинг режасига боғлиқ. Бор, аввал ўқишни битир, кейин гаплашамиз. Ҳали “Батя”нгни ишлатишимиз керак. У қўйларнинг ҳам чўпони, ҳам бўриси! Қўйлар унга ўрганди, у қўйларга!

Бу энди учинчи “атом бомба”си эди. Чол жойига ўтиб тугмани босди, эшик очилиб мен билан келган генерал кирди:
-Сенинг кураторинг шу генерал! Ҳамма ишни у билан бамаслаҳат қиласан. Иккинчи отанг! Севадиган ҳам, ўлдирадиган ҳам шу! Қарорни ўзинг берасан, у эса ижро этади. Умид қиламанки, у сени севади!

Индамай чиқиб кетаётган эдим, чол тўхтатди:
-Бояда Ochish/sharhlash

2022-03-02 08:13:00 ОЛТИНЧИ ҚАВАТ (Қисса)

Президент тансоқчисининг кундалиги

48. Қулми қулдор?

-Ҳеч ким ишонмайди, аммо ҳақиқат шу. Дунёнинг энг катта бойликлари мусулмонлар қўлида. Битта Саудиянинг ўзи бешта Американи ётқизиб турғазади. Бизнинг йиллик даромадимизни бир кунда топади. “Суюқ олтин” дейишади. Ярим аср олдин Америка билан чиқишмай қолди. Бермади “қора олтин”ни, кўрсанг эди, нималар бўлмади, нималар… америкаликлар кўчаларда қолишди. Марказий Осиё ҳам Саудиядан қолишмайди. Ҳар қаричи олтин. Дунёнинг ярим бойлиги Саудияда бўлса, қолгани Марказий Осиёда, деган гап бор. Озгина муболаға, аммо тагдор гап.
Чол ўрнидан туриб, девордаги харита ёнига борди. “Рус Империясининг Ўрта Осиёдаги мулки” деб ёзилган хаританинг устига.
Чол қўли билан ишора қилиб, ёнига чақирди.
-Мана буни қара! Шоҳниёз хон Пётрнинг ёнига келиб, бизни қўшиб олинг, деб ёлворган. Ўша кундан бошлаб диққатимиз шу томонда. Оз қон тўкдикми? Қадамба қадам, жон бериб, қон тўкиб, босиб олдик. Чегараларимиз Эрон, Афғонистон, Ҳиндистон, Хитойгача узанди. Кўраяпсанми? Кейинчалик хато қилдик. Мусулмонлар босиб олган жойидан ҳамма нарсани ғанимат тарзида олиб кетади ва ўша жойнинг сарватини ўзига ишлатади. Биз нима қилдик? Уларни боқамиз, деб бор бутумиздан айрилдик...

Бу “Батя”нинг ҳокимиятга келмасидан олдинги устозларининг гапларини эслатди. Тағин ўшалардан бири бўлмасин? Столининг устидаги тахтачада исми-шарифи ёзилган. Аммо журъат қилиб ўқий олмадим. Кўришим керак? Ким бу одам?

-Русни қайта кўтариш учун бир йиқилиб, туриш керак эди. Солженитсин доно бўлган. У Россияни оёққа қўйиш учун уни занжирларидан озод қилиш керак, дер эди. Мана, занжирларни ечдик. Лекин ҳеч қаёққа кетишмади. У ҳақ чиқди…
Чол китобга тўла шкафлар орасидан, битта эскисини олиб:
-Адангга бир нусха берганман. “Чегара чизгилари”. Айтаман, сенга берсин. Ҳеч нарсадан хабаринг йўққа ўхшайди,-деди.

Ҳақиқатдан ҳам, қандайдир хоннинг беш юз йил олдин Пётрнинг оёғига йиқилишининг нима қизиғи бор менга? “Батя”нинг Владич оёғига йиқилганини кўриб ўтирибман-ку?
-Лекин Шарққа ишониб бўлмайди, Шарқ бу нозик масала. Шунинг учун Совет даврида биринчи раҳбарларни маҳаллий халқдан қўйдик. Аммо иккинчиси ўзимининг одам эди. У бошқарарди. Биринчиси тўтиқушлик қиларди. Бошқаришнинг энг мақбул усули. Минг йиллар давомида Шарқда шундай қилинган. Босиб олинган жойга маҳаллий халқдан ҳоким қўйиб, бож олинаверган. Биз ҳам ҳамма соҳага назоратчи қўйдик, аммо бош бўлмадик. Нега? Хато қилдик, шарқона ўйин қиламиз, деб. Қонимизни ичишди. Нонимизни ейишди ва юзимизга тупуришди. Буни унутмаслигимиз керак! Доим уйқуда тутишимиз зарур. Уйғонса, уддалай олмаймиз! Жиззах исёни пайтида норозилик Хўжандда бошланган, телефон йўқ, Интернет йўқ, икки кундан кейин Самарқандда давом этган ва Жиззахда олов ёнган! Фақат куч, қўрқитиш, алдаш бу халқни босиб туриши мумкин!

...Нима қилишим керак? Бу чолга гап қайтарсам-ми? Нима ҳам дейман. Бу бинодан чиқолмай қоламан-ку?! Аҳҳа, жон ширин! Боя ўлимга рози эдим. Энди эса жонимни қутқазиш учун тилимни тишлаяпман. Шунақа хамелеонмиз!

-Томирларингда бизнинг қонимиз оқмоқда,-деди чол қатъий оҳангда.-Сен кимлигингни унутма! Онанг ҳам, отанг ҳам бизнинг одам! Улар ватансевар! Онангни тили ёмон бўлгани билан буюк Русни жон дилидан севади ва унинг учун жон беради. Отанг ҳам шундай! Сен ҳам шу жойгача етиб келган бўлсанг, демак бизнинг қудратимиз туфайли. Бугун қасам ичасан! Сукунатинг қасаминг! Бу йўлдан қайтадиган бўлсанг, ҳозирроқ айт! Қасам ичдингми, тамом, ҳаётинг Русники! Ўзинг учун ўлгансан, миллат ва мамлакат учун тириксан. Тарихинг оёқда туриши, келажагинг юкасалиши учун яшайсан!

…Мен кимман? Кимга мансубман? Уйда доим русча гаплашамиз. Ойим ҳам русга ўхшайди. Адам ҳам. Нега исмларимиз бошқача? Бутун ҳаётимиз ёлғондан иборатми?

-Кўп ўйлама! Сен буюк халқнинг фарзанди! Ўзим бориб “пахта иши”ни тергов қилганман. Порахўрлик қонида бор уларнинг. Мансабга бургадек ёпишади, қон сўргандек порахўрлик қилади. Кўрмаганда! Кўрамаганнинг куни қурсин! Топганини тўй деб сочади, уй деб сочади. Тўплаб олиш керак қўлидан. Оч қолсин, эзилсин, ундан кейин келсин, иш берамиз, ўқитамиз, бизни севишни ўргата Ochish/sharhlash

2022-03-02 08:13:00 илиб улар дунёни бошқаришмоқда?
-Ишонмадингми?
Чол енгил ҳаракат билан қўлини елкамга қўйди.

Жаҳонгир Муҳаммад
(Давоми бор) Ochish/sharhlash

2022-03-02 08:13:00 -деди орқадан келган одам.

Кейин яқинлашиб келдида, адам ўргатган кодни айтди: “Ҳамма бир киши учун, сен ҳам бир киши учун!”
-Ҳозир биз билан борасан, ўзингни эпақа келтиришинг керак, бундайроқ кийим кийишинг, одамга ўхшашинг лозим.”Саркотиб” билан учрашасан!

Худойимга шукур! Бошимни ғалвадан қутқазди. Бўлмаса аёлларнинг машмашасига ўралашиб қолаёздим. Лекин нега “Отаси” деган видеони кўрмадим. Хато қилдим, Кўришим керак эди.

Мени саунага ўхшаган жойга олиб борди. Чўмилиб чиқсам, худди ўлчаб тикилгандек янги кийимлар “ҳозиру нозир”. Кийиниб чиқдик ва бошқа машинага миндик. Бир зумда олдимизда, орқада кузатувчи полиция пайдо бўлди. Демак, ростдан ҳам “Саркотиб”нинг олдига бораяпмиз.

Машина Кремлга яқинлашиб бораётганди. Кремл… Кимларнинг орзуси ва кимларнинг интиҳоси. Неча юз йиллардан бери Кремл деворлари ичида ҳам худди бизнинг саройимиздаги каби қанча ўйинлар бўлаётгандир?

Юрагим типирлай бошлади. Ишқилиб Владичнинг боласи билан жангга олиб боришмаяптими? На руҳан ва на жисмонан тайёрман. Бир уришда қулатади. Бунақа номардлик нимага керак? Балки Владичнинг томоша кўргиси келдими? Ичимда қўрқув пайдо бўлди. Аслида яхши. Сарой ўйинлари, машмашалар жонимга тегди. Ютқазсам, ютқаздим. Балки ютарман?

Кремлнинг орқа дарвозаси олдида машинамизни тўхтатишди. “Ўртоқ генерал!” деб салом беришганидан билдимки, ёнимдаги ёш бўлса ҳам, унвони баланд. Шу ернинг одами бўлса керакки, ана у ким, деб сўрашмади ҳам. Демак, унга жуда катта имтиёз берилган. Бизда ҳам саноқли одамгина бундай ишончга эга. Бошқалар ким бўлишидан қатъий назар ёнида олиб келган одамни қайдиятдан ўтказиши шарт.

Кремлнинг қуйи қаватига тушдик. Ёнимдаги чиниққан генералга қарайман. Ўзидан унвони баланд. Дарвоқе, каминачи? Ҳали кийимини киймай, погонини тақмай унвоним ўзгариб турибди.

Эшиги МХХнинг ертўлсидаги қалин эшикларни эслатадиган хонага кирдик. Ёруғ ва шинам. Кундузги чироқлар қўйилган. Мебеллар руҳингизни тарихий даврларга етаклайди. Олтин суви юритилган. Устидаги матоси ҳам қимматбаҳолиги кўриниб турибди.

Бизни қари бир киши кутиб олди. Сочлари оппоқ. Оёғини судраб босади. Худди бутун умри мана шу ерда ўтган каби неон чироқларнинг ранги унга кўчгандек.
-Хўш… отанг ҳақидаги видеони кўрдингми?
Бу тентиратиб юборадиган “зарба” эди. Ютқазишим аниққа ўхшайди.
-Йўқ кўролмадим…
-Ойинг ҳақидагини-чи?
-Уни кўрдим…

Қария мени олиб келган одамга маънодор қаради. У хонадан чиқиб кетди.

Бир зумдан кейин чиройли қиз аравачада кофе олиб келди.
-Турк қаҳваси. Биламан, яхши кўрасан!-деди чол диванга ўтирар экан.-Ўзингни эркин тут. Анча гаплашамиз. Лойиҳаларни ўйлаб юрма. Ҳаммаси қўл қўйилган, имзоланган. Сен билан анча олдин танишмоқчи эдик. Шароит шартларни шатрлатади, деган гап бор…
У секингина хириллаб кулди. Ёқимли чол. Кўпни кўрган ва кўпни билади.
-Жуда қизиқ, жуда қизиқ… Нега отанг ҳақидаги видеони кўрмадинг? Бу яхшилик белгиси эмас.
-Энди кўрмоқчи эдим…
-Биламан, биламан, ойинг ҳақидагиси асабингни бузган.

Сени Владич шахсан танир экан. Ҳурмати баланд сенга. Ҳужжатларинга қараб ҳам ўтирмади. Оқ йўл тилади. Агар мана шу ишингни олдиндан билганимда, ҳужжатларинг орқага қайтарди. Адангни эса сени яхши тайёрламагани учун жазолардим!

Ким бўлди бу одам? Менга “ҳукм” ўқимоқда. Адамни писанд қилмай гапирмоқда. Кремлда ишласа ишлар, аммо…

-Бўлмаса ҳаммасини ўзим тушунтираман, ол қаҳвани ич. Егулик истасанг ана аравачанинг тагида. Тортинма! Яхши болага ўхшайсан. Аданг ўғлимдек гап. Демак, сен неварамсан. Ҳужжатларингни синчиклаб кўрдим. Ёш бўлсанг ҳам анчагина тажриба орттирибсан. Бир юз йигирма еттита душманни тинчитибсан ва бирортаси ҳақида битта ҳам гап чиқмабди. Бу фавқуллодда муҳим. Менга ёққани ҳар сафарида янги усул қўллаганинг. Айниқса, Наманганда таксининг ичида ўлиб қолгани зўр! Ҳатто таксичи ҳам сезмабди. Бу маҳорат! Туғма маҳорат!

...Адам ҳар бир топшириқ ҳақида сўраб оларди. Демак, адам билан алоқаси маҳкам.

-Биз кучли халқмиз! Лекин дунёни бошқара олмаяпмиз. Нега? Чунки бу ишни Худо мусулмонларга берган. Ҳозир дунёни улар бошқаришмоқда…

Кимни ёки ниманидир кутаяпмиз? Нега бу чол гапни узоқдан бошлади? Мусулмонларнинг нима алоқаси бор?

Қандай қ Ochish/sharhlash

2022-03-02 08:13:00 ОЛТИНЧИ ҚАВАТ (Қисса)

Президент тансоқчисининг кундалиги

47. Кутилмаган учрашув

Дунёда энг мушкул иш аразлаб ўтирган аёллардан гап олиш. Унисиям, бунисиям гапирмайди. Ҳўмрайиб ўтиришибди. Саволимга жавоб беришмайди,
Охири бақириб юбордим:
-Нима бўлди? Биладиган одам борми?
-Нимага додлайсан?-деди ниҳоят ойим.-Сен ҳам ўшанинг биттаси…
Тушундим. Адам. Айтишиб қолишган. Агар ишига аралашса, унча-бунчага кечирмайди.
Болалигимдаги бир воқеа ёдимга тушди.
Бир кун ойим адамга:
-Умримиз шундай ўтиб кетадими? “Кавбой” бўлиб юраверасанми?-деди русчалаб.

Мен ошхонада эдим. Адамнинг “кавбой”лигига қизиқиб қолдим. Уларнинг жанжали бир зум қулоғимга кирмади. Хаёлим қаёқларгадир кетиб қолди. Адамни кинолардаги “кавбой”ларга ўхшаттим. Милтиқчаси бор. Ҳар отгани нишонга уради. Уни эса ҳеч ким отолмайди. Юриб бораверса, ўқлар тегмай ўтиб кетаверади. Адам ҳам шундай қаҳрамон экан, деб ўйладим.

Бирдан ойим қичқириб, жим бўлиб қолди. Қўрқиб кетдим. Югуриб ўша томонга ўтсам, адам оёғини ойимнинг бошига тираб турибди. Худди кинодагидек. Ойим бурчакда, тиззаларини букиб, бошини икки оёғи орасига олганча, сочларининг остида қолган. Миқ этмайди. Адам мени кўриши билан:
-Чиқ бу ердан!-деб бақирди,
Қотиб қолдим.
-Чиқ дедим!
Вужудим музлади. Кўзларим юмилди. Оёқларим темир, қўлларим тош. Бир сонияда қўрқув бошимдан оёғимгача тўкилди. Адам мен томонга юрди.
Бурчакдаги ойим қандай қилиб ўзини отди, билмайман, қучоғига тортди. Йиғлаб юбордим. Ойим оғзимни ёпди. Унинг иссиқ бағрида юмшай бошладим. У эса юм-юм йиғлаётган, қўллари қалтираётган, бутун вужуди силкинаётган эди. Адам уни тепа бошлади, тепкиси менга ҳам тегди.

Бир зумдан кейин эшик қарсиллаб ёпилди. Ойим бошимни силади. Кейин сув олиб, юзимга сепди. Ўшанда ҳам унинг юз-кўзлари кўкариб кетганди. Ҳозир ҳам шу ҳол.

У мени бағрига босганди. Мен нега уни бағримга босолмайман? У мени ҳимоя қилганди, нега мен уни ҳимоя қила оламайман. Ким бўлдим ўзи? Кимдан ҳимоя қиламан? Адамданми? “Батя”данми? Қандай ҳимоя қиламан? Нима бўлганда ҳам бир ўғил ўз онасини шу куйга тушириб қўядими? Мен туширдимми бу куйга? Болаликда нима бўлган билмайман, аммо бу сафар ойим хато қилган. Хўп, хато қилганда ҳам умр йўлдошику?! Шунақа урадими? Ойим хато қилибди, Евани нега урди?

Эртага бир кун мен ҳам уни урсам, бошига оёқ тирасам-а? Наҳотки...?

Нима бўлганда ҳам ойимнинг битта гапи ҳақ. Аёлга қўл қўтариш номардлик!

Ҳей, бу гапни ким айтаяпти? Қанчадан қанча аёлни заҳарладинг бугунгача? Нечтасини бир зарбада "ухлатиб" қўйдинг?

У вазифанг эди. Давлат учун, ватан учун керак эди. Ундай бўлса, бу ҳам ватан учун. “Батя”га қарши чиқмоқда-ку? Уни диктатор, деб алланималарни ўқитмадими? Уни қонхўр демадими?

Аслида рост гапни айтди-ку? У диктатор. Ҳатто қизи судга бериб, уни оқлай олмади. Фарангистон суди уни диктатор деб қарор чиқарди. Дунёдаги бешта энг ёмон диктатор рўйхатига кирди. Қийноқлар, сирли ўлимлар бўйича ҳам уни қоралаб келишмоқда. Унинг ўзи ҳам айтмоқда, фалон жойда фалонча одамни отиб ташладим, деб.

Аммо тинчлик учун керак! Қанақа тинчлик? Кимнинг тинчлиги? Ўзида тинчлик йўқ, оиласида йўқ, атрофида йўқ, мана бизда ҳам йўқ. Шундай экан, қолганларда тинчлик бўладими? Бунақа тинчлик кимга керак?

Бошим ғувиллай бошлади. Евага қарадим.

-Ажратаман дегандим, қўли тегиб кетди,-деди Ева, саволлар тоғи остида қолганимни ҳис қилиб.

Уй эмас, жиннихона. Шунча гап бўлган, лекин ойим "Қамоқдан қочиш” сериалини томоша қилиб ётибди. Аҳволини кўрсангиз, қўрқиб кетасиз. Худди заҳар ичгандек.

Тўхта, нима дедим? Заҳар ичгандек… Адам уни заҳарлаган бўлмасин тағин! Йўқ, бунга бормайди. Балки “Батя”нинг бирор одами заҳарладими? Чунки бу ёққа келган куни заифлаган эди. Ҳозир янаям озган. Буни устига адам урибди. Аммо руҳи кучли. Ўзи йиқилса ҳам, руҳи йиқилмайди. Унга мадад бўлишим керак. Қанақа ўғил бўлдим? Ҳатто бағримга босолмайман.

Уй тупуриб ташлади. Ташқарига чиқдим. Озгина юргандим орқадан товуш эшитилди. Ева ҳам чиқди, деб ўйладим ва қарамадим. Битта қора “Мерседес” ёнимдан бироз ўтиб тўхтади.
Орқадан товуш эшитилди.
-Сени кутиб тургандик. Лойиҳалар масаласида. “Марказ”да шу хусусда сен билан гаплашишмоқчи, Ochish/sharhlash

2022-03-02 08:13:00 ертиза қиламан, дейди. У гўрнинг ичига сани тиқиб қўямизми ёки ўғлингними?
-Ундай деманг, у сизни ҳам ўғлингиз...дек...
-Нима? Ҳар битта ҳароми мени ўғлим бўладиган бўлса, неча миллион ўғлим бор экан?
-Болам ҳақида ундай деманг. Биринчидан, у ҳароми эмас, отаси ва онаси бор. Иккинчидан, унга жавоб беринг, ёқмаса.

-Ким ёқади ёки ким ёқмайди, менга қўйиб бер. Ўша ўғлинг учун сени кечирдим. Ҳароми деган сўзни ҳаммага ишлатаман. Бир кунда минг марта! Бундан хафа бўлма! Сенга яхшилигим, ажалинг тўлмасдан, эртага эрталабки рейсда эрингни ёнига кет! Бўлмаса ё ўғлинг, ё эринг Азроилинг бўлади! Бундан кейин давлатнинг ишларига арлашма!
-…
-Ҳа, дарвоқе, Гугуш билан нега кўришадиган бўлиб қолдинг? Дардкашга ўхшайсизлар? Жойимни олса, террористларни озод қилиб бераман, деб ваъда қилдими? Мана олади!”

Давомини кўра олмадим. Шу дақиқада “Батя”нинг ёнида бўлсам, пешанасидан “тешик” очардим. Лекин... Oйим билан жиддий гаплашишим керак? У кимни ҳимоя қилди? Нега вазирга юзлашди? Опа билан қандай алоқаси бор? Нега сарой ўйинларига бош суқди?
“Батя”нинг “ҳароми” деганига бунчалик қизишмаса ҳам бўлади. Унинг саломи бу. “Ҳароми” деб саломлашади, “онангни” деб кун ўтказади, “твар” деб хайрлашади.

Тамом бўлибман! Ўз онамни ҳимоя қилиш ўрнига “Батя”ни ҳимоя қилаяпман. Аслида вазифам ҳам шу эмасми? Ойим билан биз ўлдирган бошқа аёлларнинг нима фарқи бор? Ойим ҳам режимга қарши бош кўтармоқда. “Батя”ни ҳимоя қиламан, деб қасам ичганман, сўз берганман. Керак бўлса, уни ўз онамдан ҳам ҳимоя қилиш-бурчим!

Тўхта! Бу суҳбатни ким ёзиб олди? Биз узоққа кетганимиз кимга қўл келди? Мақсади нима? Мени “Батя”га қарши қўйишми?

“Батя” ойимга қизиқ гап айтди. Охирида бош бармоғини кўрсаткич ва ўрта бармоғи орасидан кўрсатиб, “Мана олади!” деди. Демак, масала ўта жиддий. Опа унинг ўрнига кўз тиккан ва “Батя”ни ишонтиришган. Балки уни шундай қилиб кўрсатишаётгандир? Йўқ, ишга чет эл ҳам аралашиб кетди. Аммо улар айтган пуллар биз чиқарганнинг олдида уммондан қатра! Балки адам ва менга қарши ҳам фитна ҳозирлашдими? Вазир нега бу гапни дарҳол “Батя”га етказди? Нима бўлганда ҳам хато ойимдан ўтган. Нима қиларди бу ишларга аралашиб? Ҳалиям “Батя” кечирибди. Адам бўлса, кечирмасди.

Москвага етгунча ўзимни ичдан кемирдим. Саволлар селдай уриб келаётганди. Биттасига жавоб топгунча, ўнтаси қаторлашади.

Учқичдан инганда совуқмиди, иссиққмиди, парво ҳам қилмабман. Таксидан тушиб, ойим яшаган уй томонга юрдим. Ева ҳам ўша ерда бўлиши керак?

Эшикни Ева очди. Кўзининг ости кўкариб кетган. Йиғлаб қучоғимга отилди. Кўзим ойимга тушди. Унинг аҳволи ёмон, юзлари шишиб, кўзлари кўринмай қолган. Диванда ётибди.
Нима гап? Нима бўлди? Атрофга алангладим. Ким уларни бу куйга солди?

Жаҳонгир Муҳаммад
(Давоми бор) Ochish/sharhlash

2022-03-02 08:13:00 ОЛТИНЧИ ҚАВАТ (Қисса)

Президент тансоқчисининг кундалиги

46. Ҳароми

Жомадонимни тўплаб, йўлга отланаётган эдим, опа кўринди:
-Шунчаки сен билан хайрлашгим келди,-деди у қўлини узатиб. Бугунга қадар унинг қўлини тутмаган эдим. Узатмасди. Жуда совуқ ва нозик. Эриб кетаётган муздек. Яхширoқ қиссам эзилиб, “томчилаб” қолиши ҳам мумкин. Кафтида кичкинагина нарса бор.
-Борганда…
Давомини гапирмади, имосидан тушундимки, “Борганда кўрасан,” деди. Демак, флешка. Нима ёзилган унда? Опа мени яна қандай ботқоққа итармоқда? Ростдан ҳам унинг қули бўлиб қолдими? Олмасамчи? Олмайман десамчи? Аллақачон олдим. У муздек қўлини тортиб олган ва флешка кафтимда қолган эди. Муштимни қисдим.
-Ишон… кўрмадим… шунчаки воситачиман,-деди.-Ойингга салом айт!
Демак, ойим билан боғлиқ. “Кўрмадим”, дедими, кўрган. Унга кимдир берган? Ким бўлиши мумкин? Адам бўлмасин тағин?

Ташқарига чиқиб, салқин ҳаводан ўзимга келдим, аммо хаёлларим ҳали ҳам флежкада. Учқичда уни қўлимга олдим. Миттигина. Жимжалоқдан ҳам кичик. Аммо дунёнинг жуда кўп сирларини сиғдиради. Биз-чи? Шунча катта бўлганимиз ҳолда битта сирни ҳам сақлай олмаймиз. Уни кимгадир айтамиз, ундан фойдаланамиз ёки қўрқамиз. Аслида флешка ҳам сақлай олмайди. Сиғдиради. Уни кимдир солиб қўйиши керак. Истаса, ўчириб юборади. Одам сирининг ҳам калити кимнингдир қўлида. Тўплайди, фойдаланади, ўчиради.

Буни кўрмасдан ахлат қутисига ташлаб кетсамчи? Йўқ, бунақа жасорат ҳеч кимда йўқ. Кўргандан кейингина бундай қарорга келиш мумкин. Ҳатто кута олмаяпман-ку?. Тезроқ кўришни истаяпман. Компютеримни чиқариб кўрсам-чи? Ким нима дея олади? “Мp3” бўлса эшитаман. Хотирасида қолса қолар? Қайтганда тозалайман.
Учқич ҳавога кўтарилган ва компютеримни очсам, хатар йўқ. Флешканинг ичида иккита видео ёзув бор экан. Биттасининг номи “Онаси”. Иккинчисининг номи “Отаси”. Демак, мен учун махсус тайёрланган. Адам билмайди. У ҳақда кимдир компромат тўплаган бўлса, опа орқали менга етказган. Ифлослик! Ота-онам билан нима иши бор? Мард бўлса, олдимга чиқсин? Орқадан бундай иш қилиш номардлик! Тўхта! Балки опанинг ўзидир? Униг вазияти яхши эмас. Унга қарши тинмай ёзишмоқда. У ҳам бас келмаяпти. Масала опа-сингил, онаю қиз доирасидан чиқиб кетди. МХХнинг “уч калласи”га ҳамма қўшилган. Бир-бирини қоралаш учун миллионларни аяшмаяти. Энг катта минбарлардан тортиб, энг кичик сайтларга қадар ишга солинмоқда. Ҳамманинг оғзида шу. Ҳар эрталаб битта янгилик. Мана энди биз ҳам истаймизми, йўқми шу ўйиннинг ичидамиз.

“Онаси” деган видеони очиб, қулоқчинни қулоғимга тақдим.
“-Чақирган экансиз?
-Нима қилиб юрибсан?
-Юрибман…
-Вазирдан нима илтимос қилдинг?
-Қайси вазир?
-Нима, ҳамма вазир билан гаплашасанми?
-Радио эшитгандим…
-Қачондан радио эшитадиган бўлиб қолдинг, ким сенга изн берди, тағин саройда душманнинг радиосини эшитгин деб…
-Тасодиф… Бир бечора она йиғлаб гапирди. Ўғлини отишга ҳукм қилишган экан. Ўн беш йил бўлибди. На тиригини, на ўлигини биламан, деб йиғлади. Ички ишлар вазири билан тўқнаш келиб қолгандим, шуни бечора онага билиб берсангиз, мамлакат обрўсига ҳам яхши бўлади, дедим.
-Мамлакатнинг обрўси сенга қолдими? Эринг “бу ишларга бурнингни тиқма,” деб айтмаганмиди? Неча миллион олдинг?
-Нима?
-Саволни мен бераман. Террористни ҳимоя қилиш учун қанча беришларини биламан. Сен айтган бола “159” билан қамалган, билдингми?
-Пулга эҳтиёжим йўқ…
-Ҳа-я, эринг ва ўғлинг олаётган миллионлар бор-ку? Ўзим берганларим миллиондан ошиб кетди. Улар ўндиргани ўн баравар кўп бўласа керак.
-…
-Тўхта, қаёққа кетаяпсан? Нега кўзингга ёш олдинг? Ҳам ғарлик, ҳам пешгирликми? Сен илтимос қилган боланинг онаси ўлим ҳукмига қарши чиқиб, бошимни балога тиққанди. Ўшалар туфайли босимга учраб, ўлим ҳукмини бекор қилганман. Буни биласанми? Ҳозир ҳам ҳамма ёқда плакат кўтариб, пикет ўтказиб юрибди. Ўшаларни деб чет элга боролмайдиган бўлиб қолдик. Сен нимага аралашаётганингни биласанми?
-Ким бўлса ҳам ўлган бўлса, ўлди, десин, онаизорга енгил бўлади, сизга ҳам соя тушмайди.
-Менга соянинг кераги йўқ. Офтобни яхши кўраман! Ўша танишингга боласи ўлди, деб айтса,”Майити қани?” дейди, “Гўри қани?” дейди. Гўрини кўрсатса, очгин, эксп Ochish/sharhlash