2021-12-19 05:59:58
Ғазабнинг давоси
Сулаймон ибн Сурад розийаллоҳу анҳу ривоят қилади: “Мен Набий соллаллоҳу алайҳи ва саллам билан ўтирган эдим, икки киши сўкишиб қолди. Улардан бирининг юзи қизариб, томирлари бўртиб кетди. Шунда Набий соллаллоҳу алайҳи ва саллам:
“Мен бир сўзни биламанки, агар у ўшани айтса, ундаги нарса кетади. Агар “Аъуузу биллааҳи минаш-шайтон”, деса, ўша ҳолатдан фориғ бўлади”, дедилар. Шу пайт унга: “Набий соллаллоҳу алайҳи ва саллам сенга шайтондан паноҳ тила, дедилар”, дейишди. У эса: “Менда жиннилик борми?” деди”
(Бухорий, Муслим, Абу Довуд ва Насоий ривояти).
Қуръони карим ва ҳадиси шарифларда ғазабни босишга тарғиб қилиш билан бир қаторда бу борада қандай йўл тутиш лозимлиги, ғазабдан халос бўлиш йўллари ҳам таълим берилган. Бу ривоятда ғазабдан тийилиш, уни жиловлашга ёрдам берувчи энг фойдали дори тавсия этилмоқда. Яъни, ғазабнок одам
“аъуузу билааҳи минаш-шайтонир-рожийм”, деса, ғазаби босилади. Зеро, ғазаб шайтондандир. Ғазабни босиш учун шайтон васвасасидан паноҳ тилаш катта ёрдам беради.
Мазкур ривоятда айтилишича, Набий соллаллоҳу алайҳи ва саллам икки киши бир-бири билан урушиб, жанжал сабабидан кўзлари қизарган ва бўйин томирлари бўртиб чиққанини кўриб,
“Мен шундай бир сўзни биламан, мана шу ғазабнок киши уни айтса, ғазаби тезда босилади”, деганларида, Муоз ибн Жабал розияллоҳу анҳу бориб, Набий соллаллоҳу алайҳи ва саллам тавсияларини ўша кишига етказди. Аммо ғазаби қайнаган кимса бу насиҳатни қабул қилмасдан,
“Мени жинни, ақли жойида эмас деб ўйлаяпсанми?!” деб эътироз билдирди.
Уламолар ўша киши нима сабабдан бундай дегани борасида турли қавлларни айтишган:
. Ўша одам мунофиқ бўлган.
. Ғазаби қўзиганидан, ҳаддидан ошиб насиҳатни қабул қилмаган.
. У оми ва хулқи ёмон аъробийлардан бўлган. У ўзича “фақат мажнун – жинниларгина шайтондан паноҳ сўрайди”, деб ўйлаган. Аммо ғазаб шайтон ёмонликларидан бири эканини билмаган.
Биз ўрганаётган бу ривоятдан шундай хулоса чиқади, ғазаб қўзиганида шайтондан паноҳ сўраш жаҳлнинг босилишига сабаб бўлади. Шу маънода бошқа ривоятлар ҳам бор. Жумладан, Абдуллоҳ ибн Масъуд розияллоҳу анҳу Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламдан ривоят қилади:
“Агар сизлардан биронтангиз “Аъуузу биллааҳи минаш-шайтонир-рожийм”, деса, унинг ғазаби кетади ёки босилади” (Табароний “Авсат”да ривоят қилган).
Устоз Одилхон қори Юнусхон ўғлининг
“Ғазабнинг давоси” китобидан олинди.
https://t.me/muxlisuz
5.8K views02:59