2022-10-11 19:25:30
Oltin baliq yohud baliq ham baliqchi haqida ertak
O’tgan chog’da dengiz bo’yida
Chol va kampir umr surgandi.
Yerto’lada — eski uyida O’ttiz uch yil birga turgandi.
Chol to‘r solib ovlarkan baliq,
Kampir esa yigirar urchuq.
Chol dengizga to‘r soldi bir gal,
Baqa yaproq ilindi yolg‘iz.
To’r solganda chol ikkinchi gal,
Ilindi-ku dengiz o’lani.
To’r solganda chol uchinchi gal,
Chiqib keldi bir chavoq baliq,
Jo’n baliqmas, naq oltin baliq.
Oltin baliq xuddi odamday,
Tilga kirib, yolvorib qoldi:„Qo’yib yubor dengizga, bobo,
Katta to’lov to’layman senga.
Ko’ngling ne tilasa, bergayman“ .
Hayron bo’ldi chol, qo’rqib ketdi,
Rosa o’ttiz uch yil ovladi baliq.
Ammo baliq so’zlaganin u
Eshitmagan edi umrida.
Chol baliqni qo’yib yubordi,
Shunday dedi unga mehribon:
„Oltin baliq, tangri yor bo’lsin,
Kerak emas menga to’loving,
Mayli tushgil zangor dengizga,
Erkin-erkin o’ynab yuraver!
“Chol qaytdi-da kampir yoniga,
Aytdi shundoq qiziq mo’jiza:
„Tutib oldim bugun bir baliq,
Jo’n baliqmas, naq oltin baliq.
Baliq tilga kirib so’zladi,
Ko’p yalindi qo’yib yubor, deb.
O’z uyiga — yashil dengizga.
Katta to’lov to’layin, dedi.
Ne istasang berayin, dedi.
Men olgani botinolmadim,
Qo’yvordim zangor dengizga».
Cholni qarg’ay boshladi kampir:
,,Ey tentak chol, go’l, devona chol!
Ololmabsan baliqdan to’lov!
Hech bo’lmasa bitta tog‘ora
—So‘rab olmaysanmi undan sen,
Tog’oramiz teshik-ku axir!
“Chol jo’nadi zangor dengizga.
Mavj urmoqda dengiz qarasa,
Ham chaqirdi baliqni suvdan.
Baliq chiqib so‘radi undan:„Nima kerak senga. chol bobo?
“Ta’zim bilan javob berdi chol:
„Podsho baliq. holimga achin,
Xo’p urishdi kampirim meni.
Tinchlik bermas, qariding demas,
Kerak emish yangi tog’ora.
Tog’oramiz teshilgan, axir».
Oltin baliq aytadi javob:„Qayg’urmagil. tangri yor bo’lsin,
Borgil, yangi tog’orang bo’lur!»
Chol qaytsaki kampir yoniga.
Tog’oralik bo’libdi kampir.
Lekin urishdi kampir battarroq:
,,Ey tentak chol. go‘l, devona chol!
Kir tog’ora so’rab oldingmi?
Kir tog’ora mol bo’larmidi?
Jo’na, tentak, baliqqa borgin.
Ta’zim qil-u uy so’rab olgin».
Chol jo’nadi zangor dengizga,
(Zangor dengiz loyqalangandi.)
Chaqirdi u baliqni suvdan,
Baliq chiqib so’radi undan:„Nima kerak senga, chol bobo?
“Ta’zim qilib, shunday dedi chol:
„Podsho baliq, holimga achin,
Meni kampir qarg’adi battar,
Tinchlik bermas, qariding demas.
Jag’i tinmas, uy so’rar nuqul“ .
Oltin baliq aytadi javob:
„Qayg’urmagil, tangri yor bo’lsin».
Borgil, uy ham bo‘ladi nasib!
“Yerto’lasi tomon qaytsa chol:
Yerto’ladan iz ham qolmabdi.
Mo’rilari g’ishtdan, oqlangan,
Eman yog’ochidan yasalgan
—Darvozali bir uy turibdi,
Uy yonida mehmonxona bor.
Derazaning yonida esa,
O’tiribdi kampir taltayib.
Qarg’amoqda cholni battarroq:
,,Ey tentak chol, go‘l, devona chol!
Kelib-kelib uy so‘rabsan-da!Jo’na darrov baliq yoniga,
Ta’zim qilgil unga sen tag’in,
Qora dehqon bo’lmayman ortiq.
Men begoyim bolish istayman!»
Chol jo’nadi zangor dengizga,
(Dengiz notinch, to’lqin urmoqda.)
Chaqirdi u baliqni suvdan.
Baliq chiqib so’radi undan:
„Nima kerak senga, chol bobo?»
Ta’zim qilib. chol shunday dedi:
„Podsho baliq, holimga achin,
Kampirni jin urdi battarroq.
Tinchlik bermas, qariding demas,
Qora dehqon bo’lmasmish ortiq,
U begoyim bo’lish istarmish!
“Oltin baliq aytadi javob:
,,Qayg‘urmagil, tangri yor bo’lsin».
Chol qaytdi-ku kampir yoniga,
Nima ko’rar? Baland bir saroy,
Peshayvonda turar kampiri.
Suvsar po’stin uning egnida,
Boshida ham alvon dakana.
Qator-qator inju bo’ynida,
Qo’llarida oltin uzuklar,
Oyog’ida qirmizi etik.
Atrofida oqsoch xotinlar,
Qoq o’rtada kampir turardi,
Sochlaridan sudrab urardi.
Kampiriga so‘z qotdi chol:„Salom, aslzoda begoyim,
Ko‘ngling endi to‘ldi, shekilli?..
“Kampir unga o ‘shqirdi battar,
Otxonada ishlashga soldi.
O’tdi hafta ketidan hafta,
Kampir tag‘in mindi qahriga,
Baliq tomon yo’lladi cholni:
„Tez bor, ta’zim qilgil baliqqa!
Ortiq men begoyim bolmayman,
Podsho xotin bolish xohlayman“ .
Qo’rqib ketdi chol, shunday dedi:
„Eshakmiya yedingmi, kampir?
Yurish-turish nima, bilmaysan.
Podsholik masxara boldimi?
Kampir battar mindi qahriga,
Chol yuziga tarsaki urdi:
„Qora dehqo
634 views16:25