2022-08-31 02:40:07
Илм-фан – бизники, Келажак – бизники!Ҳозирги кунда мусулмонларнинг энг асосий вазифаларидан бири - бу Илм фан ва келажакни эгаллаш. Яъни, асли ўзиники бўлган неъматни қайта қўлга киритишдир. Акс ҳолда, худди ҳозиргидек (мустамлакачилик орқали иккаласи ҳам қўлдан кетган) илм-фан ва келажагимиз бошқалар қўлига ўтиб, ўзимиз бу жиҳатларда қулга айланиш эҳтимолимиз бор.
Қаранг - университетларда, мактабларда, умуман барча дунёвий илм даргоҳларида ўқитилаётган фанлар ўқитувчилари ва муаллимларининг дунёқараш ва тушунчалари қандай? Биз ўқиётган барча дунёвий деб ҳисоблашимиз мумкин бўлган фанларнинг дин билан бўғлиқ бўлмаган ўринлари йўқ эканми? Албатта бор, ниҳоятда кўп.
Ҳаттоки физика фанининг ичида метафизикага кириб кетадиган, мутлақо табиий бўлмаган оламга тааллуқли тушунча ва мазмун касб этувчи термин ҳамда илмий аргументлар учрайди. Бу биргина мисол. Фалсафа каби ўта мавҳум ва чалғитувчи фанлар борасида гапирмаса ҳам бўлади. Бу ҳақида узоқ-узоқ гапириш мумкин. Кишиларни диндан совишига сабаб бўлган, дин ва дунёвий фанларни айро санаш (аслида илмлар айро, аммо дин - уларни боғловчи воситадир) орқали ҳосил этилган умумий Ғарбона дунёқараш ҳозирда Ислом дин ўлароқ юзма юз келаётган муаммоларнинг энг дастлабки илдизи саналади (
бу борада кўп пост тайёрлаганмиз) .
Айнан юқоридагилар сабабидан ҳам, биз илм-фан ва келажакни забт этишга ниҳоятда муҳтожмиз. Биз «
илм-фан (табиий фанлар, фалсафа) бошқаларники, диний фанлар бизники» - тамойили билан иш тута олмаймиз. Гап шундаки, буларнинг барчаси - бизникидир. Ислом олтин асридаги ибни Ҳайсам, ал-Беруний, ибни Бажжа, ал-Фаробий, ал-Ғаззолий, Ибни Рушд каби илм дарғалари, файласуф ва рационалистларни шакллантиришимиз керак.
Келажакни забт этмасак - ўтмишимиз, ҳозиримиз каби, келажагимиз ҳам мустамлака этилади!
Мухаммад Довуд тайёрлади.
Muslim Mind –
ақл юритадиганлар учун!
3.2K views23:40