2022-10-09 11:16:09
1. “Мен бу урушда на Украина, на Россия тарафман” деб гап бошлайдиган одамнинг шу урушга алоқадор ёки шу урушдан келиб чиққан ҳолда билдираётган бошқа гапларини эшитмаса ҳам бўлади. Бу, эҳтимол, Амазонка ўрмонлари ё Саҳрои Кабирда яшайдиган икки қабиланинг уруши ҳақида фикр билдираётгандагина айтиш мумкин бўлган гап. Ҳар ҳолда, улар биздан анча олисда, биз уларни ҳатто билмаймиз ҳам, бизга фарқи йўқ; албатта, узоқда бўлса-да, улар урушмаса, бегуноҳ одамларнинг қони тўкилмаса, бутун дунёда тинчлик бўлса яхши эди. Аммо бутун туриш-турмушимизга таъсир қилаётган ёвуз бир мамлакат ва у бошлаган уруш масаласида “бетарафлик”ни сақлаш, билмадим, нима деб аталади. Ҳар ҳолда, ижобий таърифлар топиш қийин, чамамда.
Менимча, икки ҳолатдаги кўпчилик “бетараф” позиция танлаяпти — биринчиси, аслида Украинадан кўра кўпроқ Россия тараф, лекин буни очиқ айтса, атрофидаги Украина тараф яқинларининг маломатига қолишдан хавотири бор; иккинчиси, Россиядан кўра Украина тарафроқ, лекин буни очиқ айтолмайди, қимматга тушиши мумкин. Дейлик, Ютубда миллион-ярим миллион аудиторияси бор ўзбек влогери “Украина ҳақ” деб айтиши унинг обуначилардан айрилиши билан тенг, чунки обуначиларнинг аксарияти Россияда. Шунинг учун ҳам у ҳақ(иқатга яқинроқ) гапни эмас, обуначиларига ёқадиган гапни айтишни маъқул кўради. “Мен на Украина, на Россия тараф” деса, сих ҳам, кабоб ҳам куймайди; мабодо, эртага Украина Россияни Қримдан ҳам қувиб чиқарса, бошоғриқ ҳам камроқ, ахир у “Россия тараф эмасди”.
Идеал ҳолатда мана шу кўп минг кишилик аудиторияси бор влогер Россиядаги томошабинларига асл вазиятни етказишга, уруш қандай ном ва баҳоналар остида бошланган эди-ю, энди янги важлар ўйлаб топилаётганини тушунтиришга, ватандошларни урушга тортилишдан сақлаб қолишга ҳаракат қилса, уларга ҳам, миллатга ҳам кўпроқ ёрдам берган бўларди-куя, аммо... кўргилик-да.
2. Бугун бир видеомурожаатда бир тараф иккинчи бир тарафга таъриф бературиб, мухолифи ҳақида у бир замонлар “Америкада идиш-товоқ ювиб юрганлиги”га доир (штамп-)мағзавани эълон қилгач, видеомурожаатни кўришни тўхтата қолдим (ўзи бунақа видеомурожаатларни ҳеч кўрмасдиму, лекин яқинларимиз ва ҳамкасбларимиз ҳақида сўз боргани боис, бир уриниб кўргандим). Юртимизда одамларни обрўсизлантиришга масъул ширкатларда ишлайдиган ходимларнинг малакасизлиги, ҳали ҳам эски қолипларда ишлашидан уялиб кетасан киши. Обрўсизлантирилиши керак бўлган объектни нима қилиб бўлса-да Америкага боғлаб, оммага тақдим этса бас — у одам ҳақиқатан ҳам Америкада бўлганми-йўқми, Америка ўзи бу одамга виза берадими-йўқми, охирги масала, ахир воизнинг оғзига маҳлиё омма буни суриштириб ўтирмайди-ку.
Пандемиядан аввал Ригага боргандим, инфографикалар билан ишлаш, дата-журналистикани ўрганиш курси бўйича. Оддий ва қисқа бир курс, ягона айби — текиндан текинга НАТОга аъзо мамлакат пойтахтида ташкил этилган. Сафар давомида ўзимиз танийдиган, биз учун машҳур саналган ҳамкасбларимизни кўриб, улар билан эсдалик учун суратга ҳам тушгандик. Обрўсизлантиришга масъул ширкатлар эса буни кейинроқ “Муҳрим ва шериклари ЦРУ мактабида малака ошириб келди”, деб ўзларига тегишли сассиқ каналларда иғво қилганди. Кейинчалик бир-икки танишлар сўради ҳам, ростан борувмидилар шунақа жойга, деб; очиғи, ЦРУ мактабида малака ошириб келиб, Ўзбекистонда бемалол яшаб-ишлаб юриш мумкин деб ўйлайдиган содда муғомбирларни мен Ўзбекистон махсус хизматларига нисбатан ҳурматсизликда (ва керак бўлса, фикр-жиноятда!) айблаган бўлардим.
Қиссадан ҳисса — мабодо ўзбекистонлик бирор воиз ўзи ёмонлаётган одамни қўққисдан Америка билан ош-қатиқликда айблаётган бўлса, катта эҳтимол билан, ҳалиги устига мағзава ёғдирилаётган бечора аслида унчалик ҳам ёмон одам эмас. Ҳар ҳолда, АҚШ Давлат департаменти салом-алиги грин-карт ўйнашдан ортиқ бўлмаса керак. Яъни, Америка билан муносабатлари ўрта статистик ўзбекистонликни каби.
3.5K views08:16
М
