Elektron kutubxona

2023-04-18 15:43:24 #Fozil_odamlar_shahri

Qalb shunday bir asosiy a'zoki, badanni undan boshqa hech qanday aʼzolar bilan idora qilib bo'lmaydi. Undan keyin miya keladi. U ham asosiy a'zolardan sanaladi. Lekin uning raisligi birinchi darajali bo'lmay, balki ikkinchi darajadadir. Bu shuning uchunki, u barcha a'zolarni boshqarishini qalb bilan idora qiladi. U faqat qalbgagina xizmat qiladi. Shunisi ham borki, uning tabiatidan maqsadi qalbga xizmat qilish boʻlgani uchun boshqa a'zolarga ham xizmat qiladi. Bu xuddi uy egasi boʻlgan kishiga o'xshaydi. U o'z tabiatidan odamlarga xizmat qilishi borasida oʻz xoʻjayiniga xizmat qiladi, uning oʻziga esa hovlining barcha odamlari xizmat qilganidek. Ikkala holatda ham xoʻjayinning istagiga koʻra xizmat qilishi turgan gap. Miya yurakdan keyin uning oʻrinbosari sifatida ish yuritib, xuddi uning xizmatini bajo keltiradi, shunda u asosiy a'zo moslanmagan holatga u moslanib oladi, shu bilan birga u yurakning olijanob xatti-harakati xizmatini bajo keltirib yuradi.
Shundan ma'lum boʻlishicha, qalb tugʻma haroratning bulog'idir. Harorat undan boshqa barcha a'zolarga oʻtadi, shunday qilib qo'llab-quvvatlanadi, oziq oladi. Bu esa tabiiy hayot ruhini yoʻgʻon tomirlar vositasi bilan qalbdan a'zolarga yuborish bilan bajo etiladi. Qalbning saqlanishi uzoq muddat davom etadigan haroratning tabiiy a'zolar ichida koʻrinishida davom etadi. Miya (addimog') qalb uzatadigan haroratni yumshatadi, shu bilan har bir a'zoga yetishadigan harorat unda oʻrtacha - moʻtadil holatda boʻladi. Bu miyaning eng avvalgi fe'l-harakatlaridan boʻladi. Shu bilan birga u avvalgi va umuman a'zolarga yetkazadigan xizmati sanaladi.

- Abu Nasr Forobiy "Fozil odamlar shahri"

@e_kutubxona Ochish/sharhlash

2023-04-16 13:07:27 ​#Vatandoshlik_dasturi

Oldinga siljish — o‘qib-o‘rganish bilan emas, balki odamlarning mulohaza qilishlari, tirishqoqligi, qat’iyati, tizimli fikrlashi hamda mehnatlari orqali bo‘ladi.

- Yulo Vooglayd. "Vatandoshlik dasturi" kitobidan

@e_kutubxona Ochish/sharhlash

2023-04-16 12:59:42 Channel photo updated Ochish/sharhlash

2023-04-15 07:33:35 #Fozil_odamlar_shahri

Bir toifa odamlar ham borki, ular tafakkuri zaifligi tufayli haqiqatdan chalg'ib ketadilar va tasavvurlaridan qay biri toʻgʻri-yu, qay biri yolgʻon, ajratolmay qoladilar. Ular hech bahs talab qilmaydigan haqiqiy tasavvurni ham yolg'on deb o'ylaydilar. Ular haqiqatni anglash uchun yaqinroq borganlarida zehni zaifligi tufayli chalg'ib ketadilar va haqiqatni aslidan boshqacha tushunib, yolg'onni oʻzlaricha haqiqat deb o'ylaydilar. Mabodo ularga tasavvurlari yolg'on tuyilsa, ular oʻzlarining tasavvurlari yolgʻon ekanligini bilmay asl haqiqatni yolg'on deb o'ylaydilar. Oqibatda bu odamlar "umuman haqiqat yoʻq, haqiqatga yetishdim deganlar oʻz- o'zini aldovchilardir, odamlarni haqiqat yo'lidan boshlamoqchi boʻlganlar yolg'onchi, kazzoblardir, ular bunday kattaroq mansabga yoki boylikka erishish maqsadida shunday soʻzlarni aytmoqdalar" deb o'ylaydilar. Pirovard natijada bu toifa odamlarning ba'zilari gangib qoladilar, boshqalari narsa va hodisalarni olisdan koʻruvchi yoki tushida (gʻira-shira) ko'ruvchi odamga o'xshab, haqiqat bor-ku ammo, uni bilishga odamzodning aqli yetmaydi, deb o'ylaydilar. Bunday odamlar oʻzlari bilgan narsalarni ham buzib talqin etishga intilib, erishgan narsalarini haqiqat emas, balki buzib talqin qilganlarini haqiqat deb o'ylaydilar.

- Abu Nasr Forobiy "Fozil odamlar shahri"

@e_kutubxona Ochish/sharhlash

2023-04-14 15:00:02 Maxsus loyiha: Kitob almashamiz

Bu yerda:
Kitob sotishingiz, sotib olishingiz, sovg‘a qilishingiz, almashtirishingiz yoki almashib o‘qishingiz mumkin. Ochish/sharhlash

2023-04-14 09:52:31 MUTOLAA (davomi)

Xotira bu – arab yoki islom xotirasini boshqalardan ajratib turuvchi birinchi belgidir. Chunki barcha ilmlar xotiradan naql qilingan va rivoyat etilgan. Ilmni yoyish va ta’lif qilish faqat ikkinchi asr oxirlarida boshlangan.
Muhaddislarning xotirasi moʻjizadir. Ular orasida Doraqutniy kabi yuz ming hadisni sanadi bilan yodlaganlari bo‘lgan. Sanad nimaligini bilasizmi? U hadisni rivoyat qilish yo‘lidir. Ya’ni ularning: bizga palonchi pistonchidan hadis aytib berdi, deganlaridek. Mana shu sanaddir. Ular orasida o‘n ming, undan ham ko‘p roviylar ismlarini yodlaganlari bor. O‘nlab hadislarni bir marta eshitib, yodlab oladiganlari bo‘lgan.
Shofe’iy Imom Molikning oldiga borib, uning halqasida o‘tirdi. Molik hadis aytardi, talabalar yozardilar. Shofe’iyning qalam va qog‘ozi bo‘lmagan. Tupigi bilan barmog‘ini xo‘llab, tirsagiga yozardi. Yozishni nashr qilish uchun emas, hadislarni o‘z xotirasida saqlab qolish maqsadida qilardi. Uni ko‘rgan Molik masxara qilyapti deb o‘yladi. Shofe’iy aytdiki:
– Eshitgan narsalarimni yodlash uchun yozyapman. Xohlasangiz uni qaytarib beraman.
– Qaytar, – dedi Molik.

Buxoriyning Bag‘doddagi hikoyasi g‘aroyib bo‘lgan.
Buxoriy Bag‘dodga borib, dars uchun o‘tirdi. Bir yigit uning o‘tkir xotirasini ba’zi muhaddislarga bildirishni istadi. Ular yuzta hadisni matnlarini sanadlari bilan aralashtirib, ya’ni bu matn sanadini narigi matn sanadiga qo‘yib aytdilar. O‘n kishi har biri o‘ntadan aralashtirilgan hadislarni yodlab kelishdi. Buxoriy dars qilishga o‘tirgandi. Ularning birinchisi o‘rnidan turib: “Mana bu hadis hadis haqida nima deysiz”, deb aralashtirilgan hadislardan birini keltirdi. Buxoriy “bilmayman”, dedi. Ikkinchi, uchinchi to o‘ninchisi haqida so‘radi. U “bilmayman”, derdi. Birinchi kishi bo‘shab o‘tirdi. Ikkinchi kishi turib birinchisi kabi ish qildi. Uchinchi, to‘rtinchisi to yuzta hadis aytib bo‘lindi. Buxoriy “bilmayman”, derdi. Insonlar ajablandi. Olamon uni johil kishi deb o‘yladi. Chunki yuzta hadisdan so‘ralganda hech narsa bilmadi. Barchasi (savollardan) forig‘ bo‘lganlarida Buxoriy birinchi kishiga “O‘rningdan tur”, dedi. U o‘rnidan turdi. “Sen so‘ragan birinchi hadisni mana bunday rivoyat qilding. Uning javobi bunday bo‘ladi. Ikkinchi hadisni mana bunday rivoyat qilding. Uning javobi bunday bo‘ladi”... To yuzta hadisni xato va to‘g‘risini qaytarib aytib berdi.
Buxoriyning hadislarni to‘g‘risini yodlagani emas, balki xatolarini ham yodlab qolgani g‘aroyibdir.

Abul’alo Mu’arriyning hikoyasi bundan ham g‘aroyib qissa. Uni ishonchli tarixchi Ibn Adim rivoyat qilgan.
Mu’arriy masjidida o‘tirar edi. Masjid yonida ikki rumlik kishi rumiy tilda gaplashar edi. Mu’arriy rum tilini bilmasdi. Birozdan keyin bir narsa haqida tortishib qolishdi. Ishni qozigacha olib borishdi. Biri hujjat keltirishni talab qildi.
– Biz bilan hech kim yo‘q edi. Biroq, masjidda bir shayx gapimizni eshitib o‘tirardi. Uni chaqiring, – dedi. Qozi Mu’arriyni chaqirdi va unga savol berdi.
– Men ikkisi aynan nima haqida gaplashganini bilmayman. Lekin, sizga so‘zlarini qaytarib beraman.
Ularning rum tilida qaytarib aytib berdi. Bu hikoya, agar to‘g‘ri bo‘lsa, eng g‘aroyib, ajoyib hikoyadir.

- Shayx Ali Tantoviy

@e_kutubxona Ochish/sharhlash

2023-04-13 14:19:02 #Vatandoshlik_dasturi

Ta’lim aql rivoji old shartlarining ayrimlarinigina shakllantira olishini nazardan qochirmaslik kerak.
Ta’lim jarayoni natijasida fikr yuritiladi va ma’nolar anglanadi bu esa bilimlar to‘planishiga sabab bo‘ladi. Lekin oqil inson bo‘lib yetishish uchun yetarli darajada tanqidiy, aniq va izchil fikrlash shuningdek mustaqil va erkin bo‘lish talab etiladi. Agar biz Estoniyaning [O‘zbekistonning] doimo mavjud bo‘lishini istasak, shunday fikrlash qobiliyatining hosil bo‘lishiga erishishimiz kerakki, uning vositasida mamlakatimizning har bir yashovchisi biz uchun nima asosliyu nima zaruriy hamda nima befoydayu nima xavfli ekanini farqlay olsin. Bunda kim kimligini, nima nimaligini ajrata bilish mahorati mavjud bo‘lishi kerak.

- Yulo Vooglayd. "Vatandoshlik dasturi" kitobidan

@e_kutubxona Ochish/sharhlash

2023-04-13 10:07:43 ​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​"Kitobxonlar klubi"da navbatdagi №172 mutolaa uchun Abu Nasr Farobiyning "Fozil odamlar shahri" asari tanlangan. Bo‘lajak muhokamaning "Eng yaxshi kitobxoni" deb topilgan ishtirokchisi ushbu ro‘yxatdagi kitoblardan biriga ega bo‘ladi.
Muhokama sanasi: 15-aprel, shanba (20.00 dan 23.00 gacha)

— — —
2023-yil mutolaasi uchun tanlangan asarlar ro‘yxati
— — —
Kitobxonlar klubi — Qizg‘in tafakkur maydoni. Faol qatnashing va sovg‘a sifatida kitoblarni qo‘lga kiriting. Ochish/sharhlash

2023-04-12 12:14:31 #Vatandoshlik_dasturi

Hech qaysi hukumat jamiyat yoki madaniyatni saqlab qola olmaydi; buni faqat xalqning o‘zi amalga oshirishi mumkin. Sharti shuki, hukumat va parlament unga yordam bersin (to‘sqinlik qilmasin va ziyon yetkazmasin).

- Yulo Vooglayd. "Vatandoshlik dasturi" kitobidan

@e_kutubxona Ochish/sharhlash

2023-04-11 11:38:04 Bunga sabab shuki, uning uchun gilam rasmi, devor, to‘siq, g‘ovga terilgan toshlar a’lo va mukammal darajada tartib berilgan harflardan tuzilgan eng go‘zal sahifa o‘rnini bemalol bosa oladi. Alifbo harflari bitilgan varaq uning uchun birdan-bir, yagona kitobga aylanishi ham mumkin.

Ha, shunday, bu oxirgi bosqichdagi kitobxon ortiq kitobxon emas. Unga Gyote bir pul, Shekspir ham chikora. Ana shu so‘nggi darajadagi kitobxon endi, umuman, kitob o‘qimaydi. Ha-da, kitob unga ne darkor? Axir, butun olam uning o‘zida mujassam emasmi?
Uchinchi guruhda uzoq to‘xtab qolgan odam kim bo‘lmasin, ortiq kitob o‘qimay qo‘yar edi. Ammo, unda hech kim uzoq turib qolmaydi. Shunday bo‘lsa ham, harholda, kimki mana shu uchinchi bosqich bilan tanish emas ekan, yomon, xom, g‘o‘r, dumbul kitobxondir. Chunki u dunyoning butun poeziyasi va butun falsafasi o‘zida mujassam ekanligini bilmaydi, zero, eng buyuk shoir ham har birimizda mavjud o‘sha pinhoniy sarchashmadan ulgi oladi, axir. Hayotingda aqalli bir martagina mayli, faqat bir kunga uchinchi – bosqichda bir bo‘lgin – ana keyin (ortingga yengil qaytib), mavjud barcha bitiklarning ancha durust o‘quvchisiga, tinglovchisiga va sharhlovchisiga aylanasan. Shu bosqichda atigi bir martagina bo‘lib ko‘rgin, shunda sen uchun yo‘l bo‘yida yotgan tosh ham Gyote yoki Tolstoy qadar ma’no kasb etadi, – so‘ngra sen Gyote, Tolstoy va boshqa barcha yozuvchilardan beqiyos ulkan ma’no-mazmun, ilgarigidan ham ko‘ra ko‘proq shira-sharbat va asal olasan, hayotga va o‘z-o‘zingga ishonching yana-da ortadi. Negaki, Gyote asarlari, bu – Gyote emas, Dostoyevskiy jildlari, bu – Dostoyevskiy emas, bu – ularning urinishlari, o‘zlari markazida turgan dunyoning ko‘povozliligi va ko‘pma’noliligini bosish, pasaytirish yo‘lidagi, hech qachon oxiriga yetmaydigan umidsiz, tushkun urinishlari, xolos.

- Hermann HESSE

@e_kutubxona Ochish/sharhlash