Nota bene!

2022-08-31 08:14:47 1939-1940-yillardagi sovet-fin urushi paytida SSSR tashqi ishlar vaziri Vyacheslav Mihaylovich Molotov sovet qo'shinlari Finlandiyaga bomba emas, balki och qolgan finlar uchun oziq-ovqat mahsulotlari tashlaganini aytadi.

Finlar bu bombalarni "Molotov non qutilari" deb atay boshlashgan. Shundan so'ng sovet tanklariga qarshi ishlatilgan yonuvchi vositani "Molotov uchun kokteyl" deb nomlashgan. Keyinchalik bunday vosita nomi qisqartirilib, shunchaki, "Molotov kokteyli" deb atala boshlangan.

Nota bene! Ochish/sharhlash

2022-08-30 07:31:55 XIX asr oxiri va XX asr boshlarida Braziliya va Amazoniya pasttekisligining boshqa mamlakatlarida ro'y bergan ushbu hodisa iqtisodiy-ijtimoiy hayotning eng muhim qismlardan biri bo'lgan.

Braziliyada kauchuk ishlab chiqarishning birdan ko'payishi Yevropa mustamlakachilarining qit'adagi ekspansiyasi tezlashishi, immigratsiyaning o'sishi, boyliklarning ko'payishi, madaniy va ijtimoiy o'zgarishlar va tub aholi o'rtasidagi xaosga sabab bo'ldi. Shuningdek, Manaus, Porto-Velyo, Belen kabi shaharlarning rivojlanishi hamda Madeyra-Mamore temir yo'li qurilishiga ham olib keldi.

Kauchuk vasvasasining birinchi to'lqini 1879-1912-yillarda yuz bergan. Ikkinchi to'lqin esa 1942-1945-yillarda, fashizmparast Yaponiya Janubi-Sharqiy Osiyodagi Yevropa mustamlakalarining aksariyat qismini egallab olganidan keyin bo'lib o'tgan. Urush yillarida AQSh va Buyuk Britaniya sanoati kauchukka juda muhtoj bo'lib qolgandi. Shu sababli ular past sifatli Braziliya xomashyosini sotib olishga majbur bo'lishadi.

Nota bene! Ochish/sharhlash

2022-08-28 07:57:48 L.Tolstoyning 1878-yilda chop qilingan “Anna Karenina“ romani aynan yuqoridagi so‘zlar bilan boshlanadi. Tolstoy o‘z asarlarida oilalarga ko‘proq e’tibor qaratgan. “Urush va Tinchlik“ asarida bir qancha baxtsiz oilalarni baxtli oila bilan tafovutini ko‘rsatib, baxtli oilaga Rostovlar oilasini misol qilib keltirgan.

Oilalarning baxtli yoki baxtsizligi haqida g'oyani M.Gorkiyning “Tubanlikda“ asarida ham uchratishimiz mumkin. Unda qanday qilib oila baxtsizlikka uchragani hamda er va xotin baxtsizlikni turlicha qabul qilgani haqida hikoya qilinadi.

Ushbu iboradan hozirda biron narsa yoki vaziyatning nega ijobiy va salbiy, yaxshi va yomon bo‘lishi haqida gap ketib qolganda foydalaniladi. Masalan, iqtisodchi Behzod Hoshimov suhbatlardan birida boy va qashshoq davlatlarni solishtirar ekan suhbatdoshiga “Baxtli oilalarning hammasi bir biriga o‘xshaydi, baxtsiz oilalarning esa har biri o‘zicha baxtsizdir“ deya qashshoq davlatlar o‘zicha qashshoq ekanligini tushuntirib bergan.

Nota bene! Ochish/sharhlash

2022-08-26 14:16:00 ​​Mashxur fransuz faylasufi Deni Didro butun umr qashshoqlikda umr kechirgan. U 52 yoshga kirganida qizi turmushga chiqmoqchi ekanidan xabar topadi. Ammo qiziga sep qilish uchun uning puli yo'q edi. Biroq, Deni o'sha davrning eng mashxur "Encyclopedie" nomli to'plami asoschisi va muallifi edi.

Rus imperatritsasi Yekaterina Didroning moliyaviy ahvolidan xabar topgach unga shaxsiy kutubxonasini 1000 funt sterlingga (hozirgi 50 ming dollarga teng) sotishni taklif qiladi.

Ushbu savdo Didroni sharmandalikdan qutqarishi kerak edi. U dastavval o'ziga tantanavor qizil libos sotib oladi. Uning ushbu libosi shu qadar ko'rkam ediki, libos oldida uy jihozlari nihoyatda ko'rimsizdek tuyulardi. Didro bu holatdan qutilishning yagona yo'li yangi jihozlar sotib olish deb o'ylaydi. Avvaliga u eski gilamni yangisiga almashtiradi. Keyin esa uyini haykallar bilan bezaydi. Yangi oshxona stoli, ko'zgu va kreslo sotib oladi.

Biroq, yangi muhit faylasufni mamnun qilmaydi. Sababi, uni yaratish uchun katta mablag' sarflab yuborilgandi. Oqibatda Didro qarzga botib qoladi.

Keyinchalik o'zining "Eski kiyimim uchun afsusdaman" nomli essesida Didro shunday yozadi: "Men eski libosimning xo'jayini edim. Yangisining esa quliga aylandim..."

1988-yilda shu kabi holatlarni o'rganib chiqqan kanadalik olim Grant Devid Makkraken unga "Didro effekti" nomini beradi.

Nota bene! Ochish/sharhlash

2022-08-26 08:34:00 Veblen effekti — oddiy iste'molchi uchun qimmatlik qiladigan tovarlarni shunday tovarni sotib olishga qodir iste'molchi tomonidan o'z ustunligini boshqalarga ko'rsatib qo'yish maqsadida namoyishkorona sotib olinishi bilan tavsiflanadi. Bunda xarid motivi o'sha mahsulotga bo'lgan ehtiyoj bo'lmaydi.

Effekt amerikalik iqtisodchi Torsteyn Bunde Veblen tomonidan 1899-yilda tavsiflab berilgan va uning sharafiga nomlangan.

Orangizda hech qanday ehtiyoji bo'lmasa-da, Iphone 14 sotib olish uchun pul yig'ayotganlar yetarlicha topilsa kerak-a

Nota bene! Ochish/sharhlash

2022-08-25 12:35:15 Muallif tomonidan o'ta bo'rttirib yuborilgan, fantastik qobiliyatlar, ideal tashqi ko'rinish va favqulodda omadli sifatida tasvirlanadigan personaj arxetipi. Ko'pincha bunday personajning asarga kiritilishiga muallifning o'zini asarga "qo'shish"ga urinishi sabab bo'ladi.

"Meri Syu" termini muxlislar orasida salbiy termin sifatida qaraladi. Chunki bunday personaj o'ta ideallashtirib yuboriladi.

Termin Pola Smitning 1973-yilda "Trekka povesti" parodiyasidagi qahramon nomidan kelib chiqqan. Uning bosh qahramoni — Meri Syu 15,5 yoshda dengiz flotining leytenanti (eng yosh leytenant) etib tayinlangan. Muallif Meri timsolidan foydalanib, "Star Trek" fantastik olamining haqiqiy bo'lmagan personajlari ustidan kulgan.

Nota bene! Ochish/sharhlash

2022-08-25 08:21:47 Bu o'ziga xos psixopatologik kasallik bo'lib, unda bemor o'z yaqinlaridan kimnidir (eri, xotini, ota-onasi va hokazo) egizagi bilan almashtirib qo'yilgan deb o'ylaydi yoki notanish odamlarni tanish/qarindosh sifatida qabul qiladi.

Ayrim hollarda bemor o'zi qilgan yomon ishlarni o'ziga juda ham o'xshovchi dublyor tomonidan sodir etilgan deb hisoblashi ham mumkin.

Sindrom birinchi marta fransuz psixiatri Jozef Kapgra (1873-1950) tomonidan izohlab berilgan va "egizak illyuziyasi" deb nomlangan.

Psixiatriya bo'yicha Samoxvalov qo'llanmasida sindromga quyidagi misol keltirilgan:

"L. ismli bemor o'zi qilgan yomon ishlarni ota-onasi qachonlardir tashlab ketgan va xorijda yashagan egizagi qilganiga ishonadi. Hozirda u L.ning nomidan harakatlanmoqda. "U menga juda ham o'xshaydi. Hatto bir xil kiyingan. Biroq u men qilishga jur'at eta olmaydigan ishlarni qiladi. Masalan, uyda oynani men sindirmagandim. O'sha payt men umuman boshqa joyda edim."

Nota bene! Ochish/sharhlash

2022-08-24 15:52:01 Vashington shtati Bellingem shahrida yashagan Pol Xolldor Karason (1950-yil 14-noyabr — 2013-yil 23-sentyabr) o'zining binafsharang-ko'kimtir terisi bilan mashxur bo'lgan.

1993-yillarga qadar Karason odatiy inson qiyofasiga ega va yuzlariga sepkil toshgan odam edi. Pol o'zidagi teri muammolarini bartaraf etish maqsadida uyda tayyorlangan kumush xlorid eritmasini yuziga surtganidan keyin uning yuz terisi binafsharang-ko'kimtir tusga kirgan.

2008-yilda "Today" nashri ushbu g'alati yuzli odam haqida maqola e'lon qiladi. Shundan keyin u mashxur bo'lib ketadi va "ota Smurf" nomini oladi.

Nota bene! Ochish/sharhlash

2022-08-24 12:56:17 2009-yilda Atlantalik Asha Mandela Ginnes rekordlar kitobiga eng uzun dredloklar (jingalak qilingan sochlar) egasi sifatida kirgan.

Ashaning 55 futlik (16.7 metr) soch turmagi og'irligi 17,6 kilogrammni tashkil qiladi. Bunday o'ziga xoslik tufayli u ko'pincha matbuotda "Qora tanli Rapunzel" deb ataladi.

Nota bene! Ochish/sharhlash

2022-08-24 07:34:46 Armstrong o'zining mashxur jumlasi — "Bu inson uchun kichik qadam, ammo insoniyat uchun ulkan qadam"ni 1969-yil 21-iyul kuni aytgan.

Tasodifni qarangki, o'sha kuni dushanba — oy sharafiga nomlangan ("Moon day") kun edi.

Nota bene! Ochish/sharhlash