Дарвоқе, яна бир нарса. Мани ишлайдиган соҳада мани ёшимдаги м | Муҳрим
Дарвоқе, яна бир нарса. Мани ишлайдиган соҳада мани ёшимдаги манга ўхшаган қўрқоқлар кам эмас. Ҳозир 10 йил аввалги ҳолатларнинг барини тўлиғича эслаш қийину, лекин бу қўрқоқлик, бу қўрқув ўз-ўзидан пайдо бўлмагани аниқ. Тизимли бир қўрқув ичида яшаганмиз-да, ҳатто эркинликнинг ўзи қўрқинчли кўринган шекилли. Шунинг учун ҳам ҳаёт бир маромда, ҳатто зерикарли эди, аҳвол шу даражага етгандики, Гангада оддий бир йўл ўтказгич очилса, йилнинг энг муҳим воқеасига айланарди, сайтларимиз "Дунёдаги энг чиройли 10 кўприк" деган материалларда Гангадаги кўприкни Сан-Францискодаги Олтин дарвоза билан ёнма-ён қўйиб рейтинглар тайёрларди.
Кеча Отабек Мадраҳимовнинг 15 йил запретда қолиб кетгани ҳақидаги видео чиқди-ку, шуни кўриб эслаб қолдим қўрқувни (умуман олганда, эсимдан чиқмагандияму). 15 йил-а! Ва, энг даҳшати, Отабек Мадраҳимов бу запрет яна қанча давом этишини билмаган. Запретга тушиш қамалишдан ҳам ёмонроқ-да: қамоқдаги маҳбус устидан ростманами, қалбакими, бир ҳукм чиқарилади, расман бир айб тиркалади ва аниқ бир муддат берилади (муддат исталган баҳона билан узайтирилиши мумкинлиги бошқа масала), лекин запретга тушган одам бу запрет қачонгача давом этишини билмайди.
Запретга тушганларнинг интервьюларида эътибор берсангиз, кўпи нега запретга тушганини билмаслигини айтади. Ва деярли ҳаммаси тахмин қилади ва "бу иш учун бўлса керак ёки у иш учунмикин", деб. Анвар Санаев уч марта запретга тушган экан - бир сафар қайсидир бир тўйда ўша замоннинг қонундаги зўри билан расмга у хоҳлагандек тушмагани учун. Бу ҳам унинг ўз тахмини. Хуллас, ўша 10 йиллар аввалги қўрқувлар бекордан бекорга пайдо бўлмаган - нозик одам билан расмга тушмаганинг учун сани қамамай ҳам севган ишингдан, келажагингдан айириб ташлашларини билиб тургач, қўрқасан-да.
Бу қўрқув бир доирада сақланиб қолмайди-да - сани запретга тиққан одам балки бир йилга қолмай қамалиб кетгандир, лекин "запретга тиқиш тартиб-таомиллари" деган ҳужжат йўқ, ким, қачон, нима учун, ким томонидан запретга тиқилганини кўрсатувчи реестр ҳам бўлмаган. Фалончи запретда, 10 йилча бўлиб қолди, лекин у нега запретга тиқилганини ҳеч ким билмайди, ким тиққанини ҳам. Табиийки, янги авлод запретга тиқувчилари ҳам таваккал қилиб ўтирмайди - балки запретга тиққан одам ҳозир аввалгидан ҳам каттароқ одамдир, ман чиқарсам, билиб қолса (билмай ўлибдими, дарров билади), ўзимни запретдан баттар жойга тиқиб қўймасин. Шундай қилиб, одамлар 10-15 йиллаб запретда юраверади.
Даҳшат бу. Бу даҳшат бўлмаганида, эҳтимол, Абдулазиз Карим ҳали ҳам Ўзбекистонда, ижодини тинчгина давом эттириб юрган бўларди, Отабек Мадраҳимов ҳам АҚШга кетиб қолмаган бўларди ва ҳоказо, ва ҳоказо... Эркинлик бўлса, бу даҳшатлар ҳам бўлмасди, албатта. Тотал қўрқув йўқолиши учун, ким билсин, эркинлик ортидан келадиган биринчи тарсаки - тўғри гапни айтишдан эмас, балки уни эшитишдан қўрқув йўқолиши керакдир. Чунки атиги 10 йил аввалги, лекин энди узоқдек кўринадиган ўша даврдаги муаммо ва даҳшатларнинг деярли бари тўғри, ҳақ гапга нисбатан тоқатсизликдан келиб чиққан, манимча.
