2021-05-22 21:22:20
Шайх Ҳазратларининг қайсидир китобларида (адашмаётган бўлсам, "Одоблар хазинаси"да эди шекилли) васваса таърифида шундай сатрлар бор эди:
"Шайтон хароба қалбларни эгаллаб олган бўлади, шу туфайли унинг наздида уларни васваса қилишнинг ҳожати бўлмайди.
Покланиб, маълум даражада тақвога эга бўлган, Аллоҳга қурбат ҳосил қилган қалблар борки, шайтон уларни асло йўлдан ура олмайди. Шунинг учун уларни васваса қилишдан умидини узади.
Бироқ покликка, холисликка интилаётган, нафси билан курашаётган қалблар борки, шайтон айнан ана шу қалбларга жидду жаҳд билан осилиб, уларни васваса қилади."
Хўш, ҳозир жамиятимизнинг аксарият қисми қай аҳволда?
Одамлар билан мулоқотга киришар эканмиз, ҳар кимнинг диний илми ҳар хил даражада эканига гувоҳ бўламиз.
Шундай инсонлар борки, "Алҳамдулиллаҳ, мусулмонман", дейдию, ҳатто иймон калимасини ҳам билмайди.
Яна шундайлар бор, уч-тўрт кичик сурани ёдлаган, сурани ўқир экан, мазмуни қандайлигидан ҳам бехабар. У ҳам ўзини, мусулмонман, дейди.
Шундайлар борки, бувиси, бобоси кичиклигидан беш вақт намоз ўқиганини кўриб улғайгани учунгина, намоз ўқийди. Намозни нима сабабдан ўқияпти ўзи, нимага йилда бир рўза тутади — сабабидан ўзи бехабар.
Баъзи тоифа бор, амалларни фарз экани учун қилаётганини айтади. Лекин "фарз" ўзи нима эканини тушунмайди.
Шундай тоифа бор, умрида бирор ҳадис ўқимаган, Қуръони Каримни ҳатто қўлига ҳам ушлаб кўрмаган, дин фақат қалбда бўлади, асосийси, қалби пок бўлса, бировга ёмонлик тиламаса — айни мусулмонлик шу, деган фикрда.
Мана шундай халқ вакилалари бўлган аёллар ҳам турфа хил диний-руҳий ҳолатдалиги аниқ.
Атрофидаги, ён-веридаги воқеалар, гап-сўзлар таъсири остида асталик билан, болалигидан дин ҳақида мутлоқ хато тушунчада бўлганини англаётганлар бир талай.
Бу каби опа-сингилларимиз англагани сайин, тобора сиполашиб, аввал этаги бироз узун, кейинроқ енги узун кўйлакларга, ундан сўнг кичикроқ рўмол, сўнг узунроқ рўмолни орқадан ўрашга ўтишмоқда. Шу билан тенг равишда диний адабиётлар излашади, диний каналларга обуна бўлишади, диндорларга яқинлашишади.
Ва мана шу изланишлар, яқинлашишлар оқибатида, динга қалблари яна-да мойил бўлиб, ҳижобланишади.
Хуллас, юқорида санаб ўтилган босқичдагиларнинг ҳар биридан атрофимизда етарлича топилади.
Шу жойга келганда бироз чекиниш қиламан:
Шайх ҳазратларининг бир видео чиқишлари бор эди. Намоз ўқимай рўза тутадиганларнинг рўзаси ҳақидаги саволга жавоб берилган эди ўша видеода.
"Намоз бошқа амал, рўза бошқа амал. Рўза тутаётган одамга: "Намоз ўқимай тутган рўзанг рўза эмас, — дейиш ўрнига, — Баракалла, асли рўза тутиш намоз ўқишдан қийинроқ. Рўзани тута олибсизми, демак намозни ҳам бемалол ўқий оласиз", — дейиш керак деб гапирган эдилар.
Шу билан биргаликда, тармоқларда кенг айланиб юрадиган, энди намозга кираётгани учун илк бор масжидга бориб, телефони чақириб қолгани учун маломат қилинган, у ердан чиқиб чилимхонага бориб, ундан ёқимсизроқ ҳолатга дуч келса ҳам, яхши муомалага йўлиққан инсон ҳақидаги ҳикояни ҳам эсланг.
Шундай экан, ҳижобли бир қизни кўрсатиб, "Мен бу ерда динни кўрмаяпман", — дейиш қанчалик тўғри?
Ҳар қадамда фаҳшу зино, "маънавиятчи посбонлар"нинг қаршилиги, ўрни келса, оила аъзоларининг катта-кичик эътирозларига қарамай, бир муслима синглингиз ўзидаги кичиккина, ҳеч ким ҳижжалаб ўргатмаган, бироз ундан, бироз бундан, бироз тасодиф қўлига тушиб қолган бирор бир китобдан олинган, ҳаминқадар, яккам-дуккам диний билими билан ўз динига, Исломига амал қилишга уринаётган экан, нега сиз унга қўлингизни бигиз қилиб: "Мен бу ерда динни кўрмаяпман", "Бу ерда динийлик йўқ" дейсиз?
Нега уни кўксидан итарасиз? Унга қўшиб қалбидан энди-энди Исломга муҳаббат уйғонаётган бошқа сингилларингизни ҳам бездириб қўйишингиз мумкинлигини ҳис қиляпсизми?
Тўғри, эҳтимол диний илми юқори бўлганларимизнинг атрофларида ҳам худди ўзи каби диний жиҳатдан илмли инсонлар йиғилгани учун, уларнинг кўзларига бу каби одамлар мутлоқ динсиз кўринар...
Улар бу каби илмсиз инсонларни тушуна олмаслар.
23 views18:22