2021-01-17 21:42:07
U roman o‘qishni boshlaganiga bir necha kun bo‘lgan. Orada zarur ishlari chiqib tashlab qo‘yuvdi, qo‘rg‘oniga qaytib kelayotganda, vagonda yana qo‘liga oldi. Sekin-asta shiddatli voqealar, qahramonlar qiyofasi uni o‘ziga rom etib qo‘ydi. Oqshom chog‘i, ishonchli vakiliga xat yozib yuborgach, ish yurituvchi bilan ijara masalalari bo‘yicha kelishib oldi, so‘ng derazasi bahaybat emanlar bo‘y cho‘zgay boqqa qaragan jim-jit xonada o‘qishga tutindi. Kutilmagan mehmonlar kelib qolishi haqidagi xayoldan qochish uchun, eshikka orqa qilib, sevimli oromkursiga cho‘kkancha, kafti bilan yashil baxmalni silab-siypagan kuyi kitobning so‘ngi boblarini o‘qishga tushdi. U qahramonlar fe’li-atvorini osongina esda saqlab qolardi, shu sababli darhol qiziqarli voqealar girdobiga g‘arq bo‘ldi. U o‘qigan sari qandaydir lazzat vujudini chulg‘ab borar shu bilan birga yashil baxmal jildli baland suyanchiqning mayin kiftiga bosh qo‘yib o‘tirgani, qo‘lida sigaret borligi, deraza ortida, emanzor qo‘ynida esa, oqshom nafasi kezib yurganini his qilardi. O‘ziga xiyla qadirdon bo‘lib qolgan va tirik odamlardek harakat qilayotgan va yashay boshlagan qahramonlarning noxush bahs-munozaralari chog‘idagi har bir so‘zlaridan ta’sirlanib, alohida ma’no axtarib tog‘ etagida joylashgan kulbadagi sirli uchrashuvlarning guvohi bo‘ldi.
Bu voqea tog‘dagi bir kulbada yuz berdi. Dastavval, u yerga alang-jalang qilib bir ayol kirdi, zum o‘tmay yigit ko‘rindi. Uning hozirgina shox-shabba tirnab yuborgan yuzidan qon silqib turardi. Ayol qonni erkalanib, mehr-muhabbat bilan artib to‘xtatmoqchi bo‘luvdi, yigit yuzini burib oldi, chunki u xazon yaproqlari va egri-bugri so‘qmoqlar og‘ushida, begona ko‘zlardan holi yerda uchrashuvga kelmagan edi. O‘tkir xanjar tafti uning ko‘ksini qizdirar, tomirida azaliy orzulari, ozod bo‘lishga ishonch jo‘sh urardi. Xavotir to‘la suhbat bamisli kalavaning uchiday butun sahifaga cho‘zildi-hammasi allaqachon hal qilingani sezilib turardi. Hatto dalda berish fikridan qaytarishni istagan kabi sevgilisining – yorining o‘z jismini ko‘mib yuborayotgan erkalashlari ham, o‘ldirishi shart bo‘lgan jirkanch vujudning shaklu shamoyilini esga solardi. Hammasi aniq edi. Sabablar, tasodiflar va yuz berishi mumkin bo‘lgan xatolar xuddi shu lahzalardan e’tiboran o‘zgacha ahamiyat kasb etardi. Ular rejalarini yaxshilab kelishib olishdi, o‘zaro shivir-shivir yigitning dag‘al kafti qiz yanoqlari silayotgan paytda eshitilmay qoldi xolos. Qosh qoraya boshladi.
Umumiy ishga qasamyod qilgan ikkavlon bir-birining ko‘ziga qarayolmay, kulba eshigi oldida jimgina xayrlashishdi va ayol shimolga eltuvchi so‘qmoq bo‘ylab yo‘lga tushdi. Qarama-qarshi tomonga yo‘l olgan yigit ikki-uch qadam bosdi-da, to‘xtab o‘girildi va qizning tobora uzoqlashib borayotgan nozik qomati, to‘zg‘igan sochlarining qarchig‘ay qanotlariday silkinishiga termulib qoldi. So‘ngra u ham daraxtlar va butalar ortiga o‘tib, yo‘lga tushdi va Nihoyat g‘ira-shira nafaron oqshom sho‘’lasi yoritgan qo‘rg‘onni uzoqdan ilg‘ab to‘xtadi. Qum to‘shalgan yo‘lka to‘ppa-to‘g‘ri uyga olib borardi. Bu oqshom itlar hurmasligi kerak edi, ular tovush chiqarmadi. Shu lahzalarda ish yurituvchilarning qorasi ko‘rinmasligi shart edi, u ham ko‘zga ko‘rinmadi. Yigit zinadan chiqib uyga kirdi. Tomir urishi Tobora aniqroq eshitilayotgan qulog‘i ostida elas-elas ayolning ovozini eshitgandek bo‘ldi: avval zangori mehmonxona, keyin dahliz, dahliz adog‘ida – payondoz to‘shalgan zina, zina yuqorisida ikkita eshik. Birinchisida ham hech zog‘ yo‘q, ana ikkinchisida ham. Ana xos xonaning eshigi. Va derazadan tushayotgan zaifgina shu’la yashil baxmal jildli oromkursining baland suyanchig‘iga suyanib olgan kuyi roman o‘qiyotgan odamning boshiga tushayotgan xanjarni yoritib yubordi.
Xulio Kortasar
"Tutash bogʻlar"P.s/ eʼtibor bilan oʻqisangiz hikoya nomi nima uchun shunday nomda ekanini topasiz)@Mendaniborat'
2.2K viewsedited 18:42
M
