Никита Макаренко 'Улар'га нима деди? Интервьюни кўриб туриб | Dizayner kundaligi

Никита Макаренко "Улар"га нима деди?

Интервьюни кўриб туриб ўзимга ёққан фикрларини ўзбек тилида конспект қилиб олай дегандим, ажойиб нарса чиқди. Суҳбатни кўришга вақти ёки мегабайти танқислар учун маъқул келар балки.

1. Газета.уз дан нега кетдим? Ижод муҳаббат устига қурилиши керак, муҳаббат бўлмаса, ажрашиш керак. Газета.уз билан муҳаббатимиз тугади ва дўстона ажрашдик.
2. Ж.Ортиқхўжаевни нега журналист ва блогерлар ёқтирмайди? Аввало, у сиёсатчи сифатида коммуникацияда бир қатор хатоликларга йўл қўйди. Асосийси, қоидага кўра сиёсатга ҳеч ким соққа қиламан, пул кўпайтираман деб кирмайди. Ҳатто вице президент лавозимида бўлган Байден ҳам ўғлини даволатишга пул тополмай уйини гаровга қўйган. Америкада шундай, ривожланган дунёда шундай.
3. Одамлар сиёсатга қизиқмайди. Аммо уларни қизиқтириш керак. Ҳокимларни сайлаш керак, шунда халқ ўз қарорлари ва келажаги учун масъулият ҳис қилади. Ривожланган жамият ўз тақдири ҳақида қайғурадиган ва масъулият ҳис қиладиган жамиятдир. Ундай жамиятнинг муаммолари кам бўлади.
4. 2016 йилгача мен тахаллус билан ёзардим. 2016 йилдан кейин мен номимни очиқ ёзиб маҳаллий нашрларда ёза бошладим. Яъни бу сўз эркинлиги – катта натижа. Аммо 2018 йилдан кейин ҳаммаси ўзгарди, кескин синиш бўлди. Унгача давлат бизни тинглаяпти деган хулоса бор эди. Шу хулоса йўқолиб қолди, айниқса, 2020 йилда. 2016-17 йиллардаги оптимизм яхши капитал эди, уни етарлича баҳолашмади, қадрлашмади. Энди бу оптимизм йўқолди.
5. Тошкентдаги совет модернизмига тегишли биноларни маданий ёдгорликлар сирасига киритиб, давлат томонидан қўриқлаш керак. Ҳозир дунёда совет модернизмига қизиқиш катта. Бугун ер сотиб пул қилишдан кўра шаҳарнинг узоқ истиқболдаги манфаатлари биринчи ўринда туриши керак.
6. Ижодкор инсон босим остида ривожлана олмайди, эркинлик керак. Албатта, исён, норозилик сифатида ривожланиши мумкин ижод, аммо бизга бу керак эмас. Давлатнинг ижодкорга берадиган энг катта ёрдами бу уларга халақит бермаслигидир. ("Ўзбекконцерт" танқид қилинган, лицензиялаш)
7. Сўнгги 3 йилда қилинган ижобий ўзгаришлар: иқтисодий (банк соҳаси, валюта), чегаралар очилиб қўшнилар билан дўстона алоқалар тикланиши ва сўз эркинлиги.
8. Ўзавтосаноат билан нега курашяпман? Мен сурбетларни ёмон кўраман. Бозорда қўлбола ароқ сота туриб ўзингни Илон Маскдек тутишинг керак эмас.
9. Ўзбек блогерларини санаган, Қобил Хидиров, Хушнудбек, Азиза Умарова, Нозим Сафари, мениям Ўзбек блогосферасининг битта айби жуда экстремизм кўп.
10. Нима учун эркин матбуот жамият учун ҳам, давлат учун ҳам фойдали? Биз яна 25 йил ёпиқ, иқтисоди планлаштирилган давлатни ўзимизга раво кўра олмаймиз. Ҳамма биздан ўзиб кетди. Биздаги каби тотал коррупция билан ривожланган давлат тарихда йўқ, бўлмайди ҳам. Сўз эркинлиги бўлмаган жойда коррупцияни енгиб бўмайди. Бизнинг бошқа имконимиз йўқ.
11. Сўз эркинлигининг чегараси борми? У қаерда тугаши керак? Мен сўз эркинлигининг эркин фаолият юритувчи Парламент томонидан қабул қилинган маъмурий ва жиноий Кодексда назарда тутилгандан ташқари чегаралари бўлмаслиги керак деб ҳисоблайман. Ҳозир етарлича ривожланмаган Парламентимиз билан бу мезонларни ушлаб туролмаймиз.
12. Мақолаларим нега резонанс беради, нега кўп ўқилади? Чунки уларни ўқиш ва тушуниш осон. Менда бу малака ўқиган кўплаб китобларим туфайли шаклланган. Буни ҳеч бир журналистика факультети ўргатмайди. Бу узоқ йиллик жараён, меҳнат, тажриба ортидан келадиган маънавий ва ижодий ривожланиш натижаси. Буларни таҳририятда ўрганиш мумкин, факультетда эмас.
13. Сардобани кўриб... Бу ҳалокатни инсон қўли билан қилинганидан даҳшатга тушасан. Бир томондан, ажратилган ёрдам маблағлари талон-тарож бўлганидан қайғу, бошқа томондан, ёнингдан ўтиб кетаётган узун хайрия карвонларини кўриб руҳан кўтарилиш ҳис этасан.
14. Ватанпарварлик... бу сўзни ёмон кўраман. Сиёсатчилар ўз мақсадлари йўлида қўллаб, унинг маъносини ўзгартириб юборишди. Келинг, бошқа атамани қўллаймиз – муҳаббат. Ватанни севасанми деб сўрасангиз, жуда севаман деб жавоб бераман.

@shahnozxon
P.S. Талқинда айрим номутаносибликлар бўлса, аввалдан узр. Барибир вақт топиб интервьюнинг ўзини кўринг.