2023-04-22 17:06:09
#СӮРАГАН_ЭДИНГИЗ
ШАВВОЛ РӮЗАСИ ҲАҚИДАСавол: Узрли ҳолда Рамазон рўзасини қазо қилиб қўйган кишига, аввал қазосини ӯтамай туриб, Шаввол ойидаги 6 кун нафл рўзани тутиши мумкинми? Жавоб: Бу масала хусусида жумҳур уламолар орасида хилоф бор. Имом Абу Ҳанифа ва имом Аҳмад буни жоиз дейишган.
Аммо Моликий ва Шофеийлар нафл рўзани фарз рўзанинг қазосидан олдин тутиш жоиз фақат кароҳияти билан бирга дейишган.
Энди бу масала юзасидан аксарият замондош уламоларнинг ҳам икки хил қавллари бор.
Биринчи уламолар: "Қачонки инсон Рамазон рўзасини бирор узрли сабаб билан қазо қилган бўлса, у аввало уларни ўтаб қўйиши, шундан кейингина Шавволнинг олти кунлик рўзасини тутиши керак. Чунки, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг:
«Кимки Рамазон рўзасини тутса», деганларидан аввал Рамазон рӯзасининг фарзини адо қилиш тушунилади" дейишган. Ҳадиснинг давомида:
«...сўнгра унга Шавволнинг олти кун рўзасини қўшиб қўйса, ...» дейилганини далил қилишган.
Иккинчи уламолар эса: "Кимки Рамазон ойининг баъзи кунларида узрли сабаб рӯза тутмаган бўлса, қазосини тутишдан олдин Шавволнинг олти кунини тутиб, қазосини кейинроқ тутиб берса ҳам бўлади. Чунки Рамазон ойининг қазосини кечиктирса ҳам бӯлади, аммо Шаввол ойидаги 6 кун нафл рӯза бир ой ичида чиқиб кетади.
Шунингдек, Оиша розияллоҳу анҳо ҳам Рамазон қазосини Шаъбон ойида тутганликлари қазодан олдин нафл тутиш жоизлигига далолат қилади. Чунки Оиша розияллоҳу анҳо албатта Шаъбонгача нафл рўзалар тутганлар" дейишган.
Демак, рожиҳ, яъни ҳақиқатга яқин тӯғри сӯз ҳам мана шу иккинчи қавлдир. Негаки, Рамазон қазосининг вақти кенг олинган бӯлиб, уни исталган ойларда тутиш мумкин. Аммо Шаввол ойида тутиладиган 6 кун нафл рӯзасининг фазилати фақат шу ойгагина хосдир.
Изоҳ: Бироқ, "қазо рӯзани исталган ойларда тутиш мумкин экан" деб уни бемалол чӯзиб юриш ҳам яхши эмас. Аслида, мана шу Шаввол ойи ичида, ҳам қазо рӯзаларни, ҳам Шавволнинг 6 кун рӯзасини адо қилиш мумкин. Дарҳақиқат, Рамазон рӯзаси ФАРЗ бӯлиб, унинг қазосини узрсиз равишда кечиктириб бӯлмайди.
Зеро, Ибн Аббос розияллоҳу анҳумодан ривоят қилинган ҳадисда Набий соллалоҳу алайҳи васаллам:
"...Аллоҳнинг (ҳаққини) адо қилинглар, чунки Аллоҳ вафо қилинишга ҳақлироқдир», дедилар.
(Бухорий (1852) ривояти).
Валлоҳу аълам
Эслатма: Шаввол ойидаги олти кун нафл рӯза шу ой ичида оралаб тутилса ҳам жоиздир. Унинг кетма-кет (пайдар-пай) бӯлиши шарт эмас.Дониёр Файз
@doniyorqori
6.5K views14:06
D
