Таҳлиллар ёки воқеаларни шарҳлашга киришишдан олдин бир хулоса | Abdulloh Shamsutdinov

Таҳлиллар ёки воқеаларни шарҳлашга киришишдан олдин бир хулосани айтиб қўйиш вазифам.

Мана, масалан, шу тармоқларда

- нималардир, кимлардир фош қилинади;

- ким қандай жиноий схема билан куппа-кундузи мисқоллаб йиғилган халқ маблағларини контейнерлаб ўзлаштираётгани кўрсатиб, келтириб берилади;

- "ислоҳот қилаяпмиз", "оптималлаштираяпмиз", "чуқурлаштираяпмиз" деган маскалар ортида шунчаки хомталаш, варварак қилаётгани таҳлил қилиб исботлаб берилади;

- "хатолар қилаяпмиз", "ҳозирча уддалолмаяпмиз", "шу ҳафта/ой/йили бажарамиз", "Москва/Рим/АҚШ бир кунда қурилмаган, бироз сабр, барака топгурлар", "мустабид 140 йил / 70 йил / 30 йил асоратлари ҳалал бераяпти", каби отмазкалар ортида аслида "зарилгина кептими, н**уя ўзгартириш ниятимиз йўқ" деган сигнал ётгани тушунтирилади;

- "давлат сири", "хавфсизлик масаласи", "сиёсатга аралашма", каби "серьёз башарани ёқвоган мишиқи бола" нинг агументлари ортида аслида оддийгина туппойлик, очкўзлик, ҳукм юритиш васвасаси, нокомпетентлик, эгаллаб турган мавқеига яроқсизлик, вазифасини эплолмаслик (халқ тилида "ч**қоқлик") тургани кўрсатилади ва ҳк.

Албатта, булар кўпчилик учун қизиқ жараён. Ахборот оқимидан ортда қолиб кетмасликни истаймиз. Фактически қандай муҳитда, қандай одамлар билан яшаётганимизни билиб тургимиз келади. Қандай хавфли муаммолар ичида ва қаршисида турганимиздан хабардор бўлгимиз келади. "Манови умидбахш бўлиб кўринган янги хабар / лойиҳа / давлат дастури / шартнома / баёнот / интервью аслида кимнинг фойдасию жиғилдонига манфаат келтираркин", "где нимкоса, где подвох, наминиэмсин?", деган саволларга жавоб топгимиз келади. Жилла қурса, "информирован, значит вооружен", режимида юрсак деймиз.

Ҳа, айтганча, "ана энди ростанам суриш керак", деган моментни ўтказиб юбормаслик учун ҳам воқеа-жараёнлар пульсини ушлаб турамиз ))

Хуллас, баъзан бу таҳлиллар, жиноий ишлар, резонансларни кузатишнинг ўзига кўп вақт, диққат ва асаб кетиб қолади.

Бир нарсани олдиндан билайликки, ҳозирги шароитда, деярли ҳар қандай кузатиш, таҳлил, виртуалу реал "жанг"лар чанг-тўзон тарқалгандан кейин барибир битта хулосага олиб боради:

"Кўп чалғимасдан, ўзим ва фарзандларимнинг савиясини оширишга куч беришим керак экан."

(бу ерда "савия"га интеллектуал, моддий, жисмоний, техник, руҳий компетенциялар... ҳаммаси киради)

Нега узоқ ўн йилликлар (балки юз йилликлар) давомида чигал занжирлардан чиқиб кетолмаяпмиз?
Чунки халқ сифатида ресурсларимизни, мақсадларимизни, иродамизни консолидация қила олмаяпмиз.

Исталган муаммонинг ечимини олиб қаранг, тизимли бирлашиб ҳаракат қилиш, ресурсларни бирлаштириш ва меҳнат тақсимотига бориб тақалаверади. Буни олдинги постларда айтгандим.

Нега шунақа бирлаша олмаяпмиз?
Чунки деярли ҳаммамиз ўзимиз билан ўзимиз оворамиз, ўз ёғимизга ўзимиз қоврилиб юрибмиз, ўз кўрпамизни ўзимизга тортмасак, совқотиб қолаяпмиз.

Нега шунақа ўзимиздан ортолмаяпмиз?
Чунки, масалан, моддий ҳолатимизни оптимал мутаносибликда яхшилай олмаяпмиз (имкон қадар камроқ вақт энергия сарфлаб, кўпроқ моддий неъматлар етиштириш). Ҳаддан ташқари кўп вақтимиз, ҳаттоки бутун умримиз шунчаки виживать қилишга сарф бўлиб кетаяпти.

Бунақа шароитда тарқоқлантирувчи кучлар бирлаштирувчи кучлардан устун келади. Очкўзлик ва етишмовчилик васвасаси шунчалик кучли бўладики, узоқ муддатда аниқ бир неча баробар фаровонлик келтирадиган режалар ҳам саботаж қилинади.

Натижада бор ўсиш имконлари ҳам бой берилади (масалан, бугун бир сўм юламиз деб эртага ўн сўмдан маҳрум бўлаверамиз.)

Нега бунақа порочний кругга кириб қолганмиз?
Чунки тан олайлик, шу кеча-кундузда, жамият кўламида, на интеллектуал, на технологик, на ижтимоий-сиёсий, на руҳий тарафдан рақобатбардош эмасмиз. Ҳали инсон сифатида ҳам, жамият сифатида ҳам жуда кўп ўсишимиз керак. Мен ва сиз - ўзимизни, зурриёдларимизни, яқинларимизни - юксалтиришга уринаверсак. Ўзимиздан ортолсак, атрофимиздагиларни ҳам шунга тарғиб қилолсак, ёрдам беролсак, жамиятдаги муаммолар неизбежно ҳал бўла бошлайди.

Шунинг учун, ўз юмушларингиз, фарзанд-набираларингиз тарбиясидан, хизматларингиз, илмий изланишларингиз...