Islom merosi

2022-08-26 12:42:43 Bugungi kunda, umuman, yurtimizdagi ommaning, xalqning diniy va dunyoviy boʻlakka ajralib chiqayotganini kuzatib turib, oʻzimga undan hosil boʻlayotgan koʻndalang muammoni oʻrganish vazifasini qoʻygandim. Muammoning eng katta obyektlaridan biri bu Sekulyarizm edi. Ayni vaqtda yuzada turgan muammoga ushbu tushuncha boʻyicha asosli va yetarli bilimga ega boʻlmasdan turib yuzlanib, javob topib boʻlmaydi. Mavzu doirasida ancha mashhur hamda, ta'sirli mualliflardan biri antropolog Talal Asad hisoblanadi. Uning Formations of the secular nomli kitobi mavjud. Quyidagi video ana shu kitobning (Imom Tom olib borgan) bayoni va muhokamasiga bagʻishlanibdi. Kanal egasini (Paul Williams) juda qattiq hurmat qilaman. U sababli bu kabi mavzularda menda umumiy dunyoqarash hosil boʻlgan.

"Imam Tom Talks About Secularism and the Nation-State" on YouTube




@Islommerosi Ochish/sharhlash

2022-08-22 14:01:09 Ислом тўлалигича илм дини, янгилик, тараққиёт ва изланишни ҳаммадан кўра аълороқ даражада қўллаб қувватловчи ягона Илоҳий таълимот. Аллоҳ таоло Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламга фақатгина илмларини зиёда қилишини сўрашни Қуръонда амр этди, ундан бошқа бирор нарса ҳақида бундай буйруқ бўлган эмас!
Эй, илм-фан Илоҳий иноят ва ҳомийлик ила қўллаб-қувватланувчи дин уммати, тортишувни бас қилинг, фаннинг қай соҳасида бўлмасин, илм олинг. Маросимлар устида талашиб, тараққиёт тайёрасидан тушиб қолмайлик Ochish/sharhlash

2022-08-18 18:23:33 Суратдаги китоб машҳур географ ва тарихчи Муҳаммад ал-Идрисий (Сабтаҳ, Марокаш, Ал-Муробит Халифалиги, 1100-йил; Палемро, Ситсилия, 1165-йил) қаламига мансуб Нузҳат ал-Муштақ фи ал- Ихтироқ ал-Афақ, ёки Китаб ал-Ружар, Европада Book of Roger номи билан машхур географик асар. Бу китоб қўлёзма(манускрипт) эмас, балки 1592-йилда босма дасдгоҳ билан Римда босиб чиқарилган нусхаси. Бу китобни Оклаҳома Университети Фанлар тарихи Коллекцияси куратори Доктор Керрй Магрудер тақдим қилган эди. Докторнинг китобга берган изоҳини иқтибос келтирамиз:

"Бу китоб ал-Идрисийнинг машхур географияга доир асари. У 1150-йилларда Ситсилияда яшаган. Ал-Идрисий машхур географ, Исландия ва Саргассо денгизига уюштирилган саёҳатларни санаб ўтган. Бу китоб араб тилида. Лекин қўлёзма эмас. 1592-йилда босмада чоп этилган".

Манба



@Islommerosi Ochish/sharhlash

2022-08-17 19:43:35 Мусулмонлар бошқаларнинг диний ғояларини/амалиётларини танқид қилганда:

Либераллар: Бошқа гуруҳларга нисбатан нафратни тарқатишни бас қилинг!

Либераллар мусулмонларнинг диний ғояларини/амалиётларини танқид қилганда

Либераллар: Биз одамларни ЭМАС, фақат ғояларни/амалларни танқид қиламиз, шу боис биз ҳеч қандай гуруҳга нисбатан нафратни тарқатганимиз йўқ.

@Islommerosi Ochish/sharhlash

2022-08-17 14:53:57 Ратционал мутафаккир - Ибн ал-Ҳайсам қарашлари, фалсафаси

Ибн ал-Ҳайсам илмга ўз ҳаққи учун интилишни таъкидлаган олимдир. Шунингдек у буларни фалсафа ва илоҳиёт доирасида даъво қилиш кераклигини ҳам таъкидлаб ўтган.

Ал-Ҳайсамнинг обрў-эътибори, шубҳасиз, унинг математика ва физика фанлари, хусусан, Нютоннинг ютуқларини ранг-баранг кўринишга келтирган кенг кўламли тадқиқотлари билан боғлиқ, бироқ у метафизика, фалсафа, тиббиёт ва ислом илоҳиётини бирдек яхши билган. Унинг фалсафасида илм-фан ва илоҳиёт тенг рол ўйнайди; бундан ташқари, илмга бўлган эътиқодига қарамай, у доимо ўз жамиятига хизмат қилишга интилган. Ўлимидан тахминан 13 йил олдин битган мактубида ал-Ҳайсам шундай ёзган эди:

"Фалсафани ҳосил қилувчи учта фан бор: математика, физика (табиий) фанлари ва илоҳиёт. Мен дуализм ва зиддият инсон учун табиийлиги, инсон эса ўлик эканлигини кашф этдим. Шу сабабдан, инсон ёш, навқирон вақти унинг ердаги мавжудлигини тартибга солувчи бу уч фан ҳақида фикр қилиши, ўйлаши керак, қариганда буни қила олмайди. Шундай қилиб, мен ушбу учта фалсафий фанлар ҳақида фикр юритдим, боиси менинг ратционал ва ақлий қобилиятларим бунга имкон берди ва уларни ва уларнинг тармоқларини умумлаштирдим ва шарҳладим .... Бу нуқтаи назарни қабул қилишда учта мақсадни кўзладим: биринчидан, ҳақиқат талабида бўлганларнинг хизматида бўлиш; иккинчидан, маълум даражада тушунишга муваффақ бўлганим фанларни кенгайтириш ва ўрганиш зарурлиги; учинчидан, мен эга бўлган билим менинг кексалигимнинг айни ўзи бўлиши мумкин."

У воқеликни объэктив ва субъэктив усуллар билан ўрганиш мумкин бўлган унитар (ягона) бирлик эканлигига ишонди. Унинг учун илм ва донолик уйғунлик ва бирликни англатарди: «Мени доимо илм ва доноликка интилиш иштиёқи таъқиб этарди ва шуни ҳам англаб етдимки, инсонни Худога яқинлаштирадиган бу икки нарсадан яхшироқ нарса йўқдир». Ал-Ҳайсам учун ахлоқий асоссиз илмга интилишни тасаввур ҳам қилиб бўлмайди. Этика (Ахлоқ) эса, ал-Ҳайсам учун мавҳум фалсафий тушунча эмас, балки прагматик масаладир. У ҳар бир амални қиёмат кунидаги ҳисоб-китобга тенглаштиради.

Унинг ахлоқий тизими учта асосий жиҳатга асосланади: 1) илмга интилмасдан ахлоқни сайқаллаш ва мукаммаллаштириш мумкин эмас; (2) уларни эгаллаш учун ҳақиқат, билим ва ўзликни англаш а) илоҳиётни аниқ ва тўлиқ тушуниш, (б) эзгу амаллар орқали яхшиликка эга бўлиш ва (c) ёмонликдан қочишда ўз аксини топади ва (3) халқни ахлоқли қилиш ва ахлоқни мукаммаллаштиришнинг асосий мақсади охиратда - жаннатда абадий ҳаётдан баҳраманд бўлишдир.

Айнан мана шу ахлоқ ал-Ҳайсам асарларининг асосини ташкил этади. ал-Ҳайсам классик давр Ислом олими бўлиб, у фанда индуктив усул (метод)ни киритган ва ратционалликка қаттиқ эътиқод қилган. Бу эътиқод кўплаб шарқшунослар ва ғарб тарихчилари уни дунёвий, аристотелчи, ҳатто маърифатпарварлик анъаналари бўйича олим деб аташларига сабаб бўлган, бироқ унинг ратционаллиги унинг ахлоқий тизимига бўйсунганлиги сабабли ал-Ҳайсам Исломда ратционал тафаккур мактабининг асосчилари ва унга қарши бир қанча рисолалар ёзган - мутазилийларга кескин қарши эди. Мутазила ҳаракати келиб чиққан Басра исломнинг, таьсир жоиз бўлса, бутун инсониятнинг энг буюк физикларидан бири туғилган жой бўлганлиги тақдир истеҳзосидир. Уинг яна бир асосий қизиқиш доираси Муътазилийлар таълимотларини рад этиш эди.

(С) "Қаердан Биласиз", Зиёвуддин Сардор

@Islommerosi Ochish/sharhlash

2022-08-16 12:56:29 Инсонларда гуруҳларни шакллантиришга биологик, яъни табиий мойиллик мавжуд.

Либерал секуляризм диний гуруҳларга ҳужум қилади, шу билан бирга ирқи, этник келиб чиқиши, жинсига асосланган гуруҳларни қаттиқ туриб ҳимоя қилади.

Масалан, либерал секуляризм учун диний гуруҳларни ҳақорат қилиш асосий ҳуқуқ, аммо бошқа гуруҳларни ҳақорат қилиш ноқонуний ҳисобланади.

Диний гуруҳларга ҳужум қилиш, босим ўтказиш ва тарқатиб юбориш орқали либерал секуляризм одамларнинг гуруҳларни ташкил қилиш мойиллигини диний бўлмаган гуруҳлар (масалан, ирқ, жинсийлик) яратишга йўналтиради.

Одамлар динга иштиёқ билан боғланиш ўрнига, гендер ирқига иштиёқ билан боғланиб қолишади ва ҳоказо

Шу тарзда, либерал секуляризм шунчаки динни йўқ қилиш ёки четга суриб қўйиш эмас.

Бу гендер, ирқ ва бошқаларга (яъни, замонавий ўзига хослик сиёсати) эҳтиросли боғланишга асосланган янги жамиятни яратиш ҳақида.

Ушбу янги қўшимчалар диннинг ўрнини босади, эгаллайди.

@Islommerosi Ochish/sharhlash

2022-08-16 11:28:10 Бугун саҳифа фаолият бошлаганига бир йил тўлди. Фурсатдан фойдаланиб барча кузатувчиларга ташаккуримни билдираман.

Илк бор очилганида асосан Исломнинг илмий ҳамда ижтимоий тарихига бағишланган постлар тақдим этиб турилди. Унутилган тарих борасида озми-кўпми мақолалар тайёрланди. Кейинчалик йўналиш ва мақсадлар бироз ўзгаргач, кўпроқ ижтимоий-сиёсий мавзулар олиб чиқилиб, умумий муаммоларга ечим излаш борасида фикрлар бериб ўтилди. Айни вақтда эса канал фаолиятини илмий ва академик сферада юритишга ҳаракат қиляпман. Ўқиб, ҳазм қилишда қийинчиликлар кузатилаётган бўлса маъзур тутасизлар. Бу борада иккиланмай саволлар билан юзланишингиз мумкин.
Ассалому алайкум ва раҳматуллоҳи ва баракотуҳ!

@Islommerosi Ochish/sharhlash

2022-08-14 10:17:42 Атеизм ҳам аслида дин. Ҳозирги "Маърифат даври олимлар"и одамни ердаги илоҳий куч, Борлиқни эса механизм деб эълон қилдилар. Aввалига Роббга "даҳр" роли топширилди, ҳамма нарсани яратувчи ва тугатувчи вақт деб айтишди. Кейинчалик эса Уни қатъий белгиланган табиат қонунлари билан алмаштиришди. Энди яратувчи табиат бўлди. Дунё, чексиз бутун борлиқда оддийгина қум донаси деб эълон қилинди. Ўшандан бери “Буюк Она” - материя култи ажойиб ранг-баранглик билан гуллаб-яшнамоқда, Муқаддас Баҳор руҳи - Чексиз тараққиёт - ҳамма жойда ва ҳамма жабҳада яшамоқда. Шу зайлда атеизм табиатни илоҳ санайдиган дин, атеистлар табиатга сиғинувчилар бўлиб шаклланишди. Ochish/sharhlash

2022-08-13 15:04:04 Сўз эркинлиги дейсизми?

Биз маданият бекор қилинган бир даврда яшаяпмиз. Айни ҳолда Ғарбнинг Салмон Рушдийнинг суиқасдидан сўз эркинлиги ҳақидаги «улуғвор» ғояни илгари суриш учун фойдаланиши истеҳзоли туюлмаяптими сизга?

Сўрангчи, бирор ўқитувчи гомосексуализм гуноҳ эканлигини нафақат дарсларда, балки мактабдан ташқарида унга очиқчасига таҳдид қилинмаган ҳолда ўргата олармикан?

Сўрангчи, ЖК Роулинг каби муаллиф транс аёллар ҳақиқий аёл эмаслиги тўғрисида уни бу фикридан қайтаришга уринишларсиз баҳслаша олармикан?

Сўраб кўрингчи, бирор киши Антисемит дея аталмай туриб, Зионизмга қарши сўз оча олармикан?

Сўрангчи, Facebook, Twitter ва бошқалар фойдаланувчиларни ўзларининг «сўз эркинлиги» дан тўлиқ фойдаланишларига қўйиб беришармикан?

Сўрангчи, Франция, Германия ёки Австрия каби давлатлар ҳар кимга давлат томонидан тан олинган геноцид (яъни тарихий воқеа)да ўлдирилганлар сонининг ҳақиқийлигига шубҳа қилишига рухсат беришармикан ва уларнинг ҳибсга олинганини тан олишармикан?

Сўрангчи, Айрим шахслар тўғридан-тўғри зўравонлик ҳаракатларидан фарқли ўлароқ, шунчаки гапирганлари учун суиқасдга учраганмикан ёки йўқ?

Сўраб кўрингчи, Жулиан Ассанж ёки Эдвард Сноуден ва бошқалар каби махфий маълумотларни ошкор қилганлар жиноий жавобгарликка тортилмасмикан ёки АҚШга экстрадиция қилинмаяптимикан?

Рўйхатни шу қадар узоқ давом эттириш мумкинки, ҳатто кўпчилик мусулмон бўлмаганлар ҳам сўз эркинлиги умуман мавжуд эмаслигини жуда яхши тушуниб олишади.

Гап мен юқорида айтиб ўтган у ёки бу фикрга қўшилишим ҳақида эмас. Гап шундаки, сўз эркинлигини ҳимоя қилиш ҳақидаги бу даъволар, агар у Ғарбнинг ўзи қадрлайдиган қадриятларга зид бўлса ёки ҳокимиятдагилар баъзи ғояларни очиқчасига тилга олинишини чидаб бўлмас деб ҳисобласа, осонгина қурбон қилинади.

Салмон Рушдий сўз эркинлиги учун қурбон эмас, у шунчаки Ғарбнинг Исломга нисбатан нафратининг рамзи ва кўзгуси ва биз Ғарбда доимий равишда кўриб турган иккиюзламачиликнинг яна бир мисолидир.

(C) Шариф Абу Лайс

@Islommerosi Ochish/sharhlash

2022-08-13 11:30:35 Zamonaviylikning g'alati falsafasi

Turli targ‘ibotlar yordamida odamlarga er, ota-ona, aka-uka, opa-singillar va ularning farzandlari uchun uy yumushlarini bajarish ayol uchun erkinlikni cheklash, xo‘rlash degan g‘alati falsafa singdirildi. Ammo o‘sha ayol notanish kishilarga ovqat tayyorlasa, ularga ofitsiant bo'lib restoran yoki mehmonxonalarda xizmat qilsa, do‘konda peshtaxta yonidagi xaridorlarga jilmayib, idora boshliqlarining buyrug‘ini sidqidildan bajarsa, bu uning uchun «erkinlik va sharafdir». Bu juda achinarli.

Ustoz Ahmad Qozoniyning «Iymonni saqlash» kitobidan olindi. Ochish/sharhlash