​​Ўзини англаш нима дегани? Инсон шахс сифатида тарбияланар э | Zebiniso Ahmedova — psixolog blogi

​​Ўзини англаш нима дегани?

Инсон шахс сифатида тарбияланар экан, ижтимоий меёрлар, ўзи яшаётган мухит, яқинларининг дунёқарашига, қадриятига, мақсадларига мослашади. Ота-она, жамият меёрлари, ўзининг ички сифатлари шахс сифатида тарбиялайди. Шу пайти нима яхши-ю, нима ёмон деган саволга жавоб тариқасида инсон ўз-ўзини англар экан. Ижтимоий ҳаётнинг талаблари шу жамият ичида яшаётган инсонлар билан муносабатга киришганда инсоннинг ичига мухрланади ва у бир қолипни пайдо қила бошлайди. Бир пайт келадики, шу қолипга қарши бориш, ўзини шу ясалган ўзлигидан кўнгли тўлмаслик ва “Мен кимман ўзи?”, “Мен қанақаман ўзи?”, “Мен шу ўзлигим билан бахтлиманми?” деган саволга жавоб бера бошлайди. Шу жавобларни инсон тўғри ва нотўғри сифатларга ажрата бошлаганида инсон ўзликни англай бошлайди.

Ҳар бир одамнинг хаётдаги қарашлари қуйидагича бўлади:
1. Мен – яхшиман, сен – яхшисан;
2. Мен – яхши эмасман, сен - яхшисан;
3. Мен – яхшиман, сен – яхши эмассан;
4. Мен – яхши эмасман, сен – яхши эмассан.

Мана шу тўртта қараш инсоннинг ҳаёт йўлини шакллантиради. Бола қайси қараш билан тарбияланган бўлса, унинг ҳаёт сценарийси шу тарзда кечади. Қадрият бу ўзини ҳам бошқаларни ҳам қандай бахолай олишидан пайдо бўлган қарашлар тизимидир. Бу қарашларнинг ичида “Мен ёмонман – Сен ёмонсан” деган сценарий пайдо бўлса, бу инсонниг ҳаёт йўли омадсиз, бахтсиз кечади. “Мен яхшиман-сен яхшисан” сценарийсида яшаган одам соғлом руҳиятли, кечиримли, яхшилик тилайдиган, реал баҳо бера оладиган инсондир. Агар болаликда “Мен ёмонман – сен ҳам ёмонсан” сценарийси орқали тарбия топган бўлса, ўзини бошқалардан камчил, ўзига ишончсиз, ўзгаларда ҳам ёмонликни кўрадиган инсонга айланиб, ҳаёт сценарийси ҳам худди шу кабида такрорланади. “Мен яхшиман – сен ёмонсан” сценарийси орқали тарбия топган бола бошқалардан ўзини устун қўйгиси келади, кибрли, ҳурматталаб бўлиб яшайди. Болаликда “Мен ёмонман – сен ёмонсан” сценарийси билан яшаган бола бутун дунё ёмон, мен ҳам ёмонман деб яшаб ўтади. Бу одамнинг гапида бошқалардан нолиш, хаммадан ёмонлик кутиш, яхшиликларни қадрига етмаслик кабилар кузатилади.

Болага ёшлигида берилган маълумотлар уни бутун умрга дастурлайди. “Яхши бўл!”, “Кучли бўл!”, “Ҳаракат қил”, “Бошқалар учун яша!”, “Шошиб қол!” деган тарбия билан бир қаторда “Сен ёмонсан!”, “Қўлингдан ҳеч вақо келмайди!”, “Ношуд!” деб тарбия бериш усуллари ҳам борлигини биласиз. Ажиримдаги болага эса “Сен отасизсан!”, “Сенинг онанг ёмон!”, “Сен керак эмассан!” деган тарбия ҳам берилган бўлиши мумкин ва бу ўз изини ҳаёт сценарийсида кўрсатиб беради.

("Ажиримдаги болалар" китобимдан лавҳа. Зебинисо Аҳмедова 24,09,2017)

———— ————
— Барча турдаги психологик хизматлар;
— Психологдан Консультация олиш учун;
— Ваҳима, қўрқув, ёпишқоқ фикр, хавотирлар;
— Невротик депрессияларда бизга мурожаат қилинг!

Қўнғироқ қилинг!
Тел: +998909444612
Тел: +998908055580

АЛБАТТА, ДАВОЛАЙМИЗ!!!

Онлайн тестлар
——————————
Телеграм канал
Кўрсатиладиган хизматлар рўйхати
——————————
PsixoMED (Instagram)
PsixoSCHOOL (Instagram)
——————————
YouTube канал
——————————
Расмий сайт
Онлайн китоб дўкон
——————————
Алоқа учун барча контактлар