Александр Македонликнинг Ўрта Осиёга юришлари. 2 қисм. Алекса | Yurt tarixi

Александр Македонликнинг Ўрта Осиёга юришлари. 2 қисм.

Александр Македонский қўшинлари билан Суғд халқи ўртасидаги дастлабки жанги Устрўшонада рўй берди. Бу жой Самарқанд билан Хўжанд ўртасида жойлашган эди. Ҳар икки томон ўртасидаги жанг ниҳоятда оғир бўлади. Устрўшона халқи мисли қурилмаган қаҳрамонлик намуналарини кўрсатди. Юнон-македон қўшинларига катта талофат етказилсада, юнон-рим мабаларида келтиришича бунга жавобан Александр ерли халқдан 22000 кишини қатл эттиради.
Суғдийларнинг қарашлигини синдиргач, Александрга қарши Сирдарёнинг бўйларидаги аҳолининг қарашлигига дуч келди. Александрга қарши Сирдарёнинг чап қирғоғидаги шаҳарлар аҳолиси курашиб, Аррианнинг хабар беришича қаршилик кўрсатган шаҳарларнинг аҳолиси қаттиқ жазоланган. Айниқса, Суғд ва Бақтрияда ўз даврининг қаҳрамони бўлмиш Спитамен бошчилигида курашлар ниҳоятда кучли бўлган.
Спитамен бошчилигидаги халқ қўзғалонини 3 босқичга бўлиш мумкин. 1-босқич (милоддан аввалги 329 йилнинг баҳор ва кузи) бу даврда суғднинг маҳаллий ўтроқ халқи қўзғалонини ташаббускори бўлиб чиқди. Спитамен ўзигача Александрга қарши ҳеч ким қила олмаган ишни қилди. Мароқанда остоналаридаги жангда Александр қўшинларини каттагина қисмини йўқотди. Бундай ғазабланган Александр Зарафшон водийси аҳолисини қаттиқ жазолади, шаҳарларга ўт қўйиб, уларни аёвсиз талади.
Диадор маълумотларига кўра Александр ўз мағлубиятидан қаҳрланиб, 120000 дан ортиқ маҳаллий аҳолини қиличдан ўтказди.
Бироқ Спитамен курашининг 2-босқичи (милоддан аввалги 328 йилнинг баҳор ва кузи) бир мунча бошқачароқ характерга эга бўлди. Бу даврда хамма томондан кучсизланган маҳаллий халқ Александр томонидан қўйилган сатрапларга бўйсунишдан воз кечдилар. Лекин Спетаменни актив ҳаракатидан иштирок этмадилар. Спитамен ўз курашидан маҳаллий ўтроқ халқнинг ёрдамидан маҳрум бўлгач, ўз курашини массагетларга ўхшаган кўчманчи халқларга таяниб олиб боради.
Учинчи босқич (милоддан аввалги 327 йилнинг баҳори-ёзи ) Олдинги икки босқичдан анча фарқ қилади. Бу даврда аҳолини деҳқончилик билан шуғулланувчи қисми курашда актив иштирок этмади. Кўчманчи қабилаларнинг Спитамен ўлгандан кейинги кураши ҳақида маълумотлар йўқ. Шунга қарамасдан Александрга қарши кураш тўхтатилмаган эди.

http://t.me/yurt_tarixi