Илм - фан | Мантиқ

2022-09-01 22:37:46 Жеймс Уэбб телескопи биринчи экзосайёранинг суратини юборди

Расмда газ гиганти HIP 65426 b. У Юпитердан 6-12 марта катта ва жуда ёш - атиги 15-20 миллион йил. Ердан 385 ёруғлик йили узоқликда.

@themantiq Ochish/sharhlash

2022-09-01 20:55:56 ​​Физика қонунларнинг ўзига хос хусусияти шундаки, уларга ишонасанми йўқми барибир улар ҳамма жойда ишлайди

Физика қонунларидан ташқари қолган барча нарса эса - шунчаки фикрлардан бошқа нарса эмас

Неил деГрассе Тайсон

@themantiq Ochish/sharhlash

2022-09-01 18:35:08 Ҳаётингизни ўзгартириб юборувчи 3 дақиқа

Видео Хақиқат излаб Youtube каналидан.

"Ҳар бир галлактика триллионга яқин юлдузларни ўз ичига олади. Ҳар битта юлдуз қанақадир сайёра бўлиши мумкин.

Энди менга айтчи брат, шу нуқталарни ичидаги заррада яшаётган сени, бугун эрталаб кимдир билан тортишиб қолганинг ёки кимлардандир ҳафа бўлиб юрганинг бир маънога эгами?"
— Алимофф

@fikrlashsanati Ochish/sharhlash

2022-09-01 10:31:49 ​​Ибн Сино

Тоғлар, унинг фикрича, сув таъсири ёки ернинг кўтарилиши натижасида пайдо бўлган. Ибн Сино ўз асарларида ўсимликлар, ҳайвонлар ва одам ўзаро ўхшаш, чунки уларнинг барчаси озиқланади, кўпаяди, ўсади деб уқтиради.

"Ўсимликлар ривожланишнинг қуйи босқичида, ҳайвонлар ўрта босқичида, одам эса энг юқори босқичида туради" деган. Одам танасининг тузилишини ўрганиш тақиқланган ўрта асрларда Ибн Сино одам анатомияси билан шуғулланган...

Ибн Сино ҳам Дарвиндан қолишмаган)

Абу Наср Фаробий

У ботаника, зоология, одам анатомияси ва табиатшуносликнинг бошқа соҳаларида мушоҳада юритган. У инсон организми яхлит система эканлигини, турли касалликлар озиқланиш тартибининг ўзгариши билан боғлиқлигини кўрсатиб берган.

Фаробий инсон даставвал ҳайвонот дунёсидан ажралиб чиққанлиги, шу сабабли одамда, ҳайвонларда баъзи ўхшашликлар сақланиб қолганлиги ҳақидаги фикрни илгари сурган. У табиий танланиш, сунъий танлашни эътироф этган.

Ибн Сино қайта тирилишга ишонмаган

@themantiq Ochish/sharhlash

2022-08-31 20:34:26 ​​"Фалсафа илоҳиётга қарши - фалсафа бошлайди ва ғалаба қозонади"

Фалсафа ва дин. Уларнинг фарқи нимада?

Фалсафа - бу дунё ва ундаги инсон ҳақида рационал равишда яратилган умумий билимлар тизими

Илоҳиёт ёки художўйлик - муқаддас матнларда мужассамланган ваҳийга асосланган Худонинг спекулятив (тажрибадан келиб чиқмаган) таълимоти.
У ҳар қандай ақидани тизимлаштириш ва талқин қилиш, уни асослаш ва ҳимоя қилиш билан шуғулланади.

Диндорларнинг миясида қандайдир жуда зўр, мукаммал дин бор, аммо у аслида йуқ. Инсон ҳамма нарсадан маъно яратишга, мукаммалликни яратишга харакат қилади (шу сабаб динлар яралган), бу фақат миямизда, аслида хеч қандай мукаммаллик йуқ.

Фалсафа ва илоҳиёт ўз асослари билан тубдан фарқ қилади.

Фалсафий тафаккурнинг асоси шубҳа, диний тафаккурнинг асоси ишончдир.

Фалсафа ўзида кўплаб дунёқарашларни сиғдира олади, унда мантиққа, ички зиддиятсиз мос келган жараён ҳақиқатдир. Кўплаб фарқ қилувчи фалсафий тушунчалар ҳам мавжуд - идеализм, материализм. Шунинг учун фалсафа жуда ҳам буюк ва хилма-хилдир, шу сабаб унда мутлақ ҳақиқатлар йўқ ва ҳар бир жавоб учун жуда кўп саволлар мавжуд.

Илоҳиёт эса ўз эътиқодини олий умумбашарий ҳақиқат сифатида кўрсатишга, унга мос келадиган култ ва ҳаёт қоидаларини асослашга интилади ва шу билан бирга “ёлғон динлар”, ички бидъат, миш-мишлар, секталарга қарши курашади. Ва бу шуни англатадики, илоҳиётда улар доимо ягона анъанага қатъий риоя қиладилар, мустаҳкам ҳокимиятларга таянадилар, дунёга ягона ва ўзгармас нуқтаи назар билан қарашади.

Фалсафа ҳар қандай ўзгача фикрларни маъқуллайди, дин буни қатъиян рад этади. Фалсафа тафаккурни кенгайтир, "ўз интеллектингни шакллантир, мустақил фикрла" дейди, дин эса бошқа бировга эргашишга унайди.

Мен бу ерда илоҳиётнинг илмий моҳиятига тўхталиб ўтирмайман, фақат шуни айтаманки, у ҳар қандай илм-фанлардан билиш предмети бўйича ҳам, мақсади ва усуллари жиҳатидан ҳам тубдан фарқ қилади. Дин жамиятни бир қолибга солиб, бошқариш учун яхши восита, чунки одамлар мустақил фикрга эга бўлмайди. Бир тўда қўй подасига айланади, битта чўпон бўлса бўлди.

Мен доимо шубҳаланадиган, эркин фикрлайдиган фалсафани хўш кўраман. У дунёга меҳрибонлик, соғлом фикр билан, қизиқиш ва мулойимлик билан қарашга имкон беради. Ва у орқали дунёни "рангли" кўриш мумкин.

Дунёни ўзгача фикрлайдиганлар ўзгартиради, рамка ичида яшайдиган манқуртлар эмас.

@themantiq Ochish/sharhlash

2022-08-31 18:43:22 ​​Саккизоёқлар

Саккизоёқлар жуда ҳам ўзгача тузилишга эга организмлар. Чикаго олимлари ҳатто уларни ерда пайдо бўлмаган бўлишлари ҳам мумкин дейишган.

Уларнинг генлари 33 мингта оқсил-кодловчи гендан ташкил топган, бу инсон организмидаги шундай генлардан бир неча баробар кўпроқ. Бундан ташқари, сайёрамиздаги бирорта ҳам жонзот бундай кўрсаткичга эга эмас.

Уларда учта юрак бор: иккитаси жабраларга қон ҳайдайди, учинчиси эса - бутун танасини қон билан таъминлайди. Бу ҳали ҳаммаси эмас: уларни тўққиста мияси бор, қонининг ранги эса кўк рангда.

Олимлар шу маълумотларга таяниб, саккизоёқлар бошқа жонзотлардан фарқли, ҳеч қанақасига сайёрамизнинг "туб вакили" бўла олмаслиги ҳақида хулоса чиқаришган. Олимлар ҳозирда улар Ерга қаердан ва қандай келиб қолганлиги ҳақида изланишлар олиб боришмоқда

Мақола: https://m.lenta.ru/news/2018/05/17/fhtagn/amp/

@themantiq Ochish/sharhlash

2022-08-31 16:49:55 Оқ қарға

Бу қарғалар албинос эмас, лейкистик ҳисобланади, уларда фақат меланин эмас, бир нечта пигментлар йуқ

buff.ly/2IpD6N2 | buff.ly/2EgBxyB

@themantiq Ochish/sharhlash

2022-08-31 14:59:41 Дунёнинг энг буюк физикларининг болаликлари

1. Стивен Хокинг
2. Неил деГрасс Тайсон
3. Ричард Фейнман
4. Митио Каку
5. Мария Кюри
6. Алберт Эйнштейн
7. Карл Саган

@themantiq Ochish/sharhlash

2022-08-31 12:19:23 Борлиқ масштаби - астронавтдан кузатилган борлиққача

@themantiq Ochish/sharhlash

2022-08-31 12:11:54 Борлиқ
↑
↑
10²⁴
↑
↑
Сомон йули галактикаси
↑
↑
10¹⁸
↑
↑
10¹⁵
↑
↑
Қуёш системаси
↑
↑
Қуёш
↑
Eр
10⁶
↑
↑
Тоғ
↑
Кит
Одам
↓
Организм
10⁻³
↓
↓
10⁻⁶
Вирус
↓
DNК
Атомлар
↓
10⁻¹²
↓
↓
10⁻¹⁵
↓
Электронлар
Кварклар

@themantiq Ochish/sharhlash