Subject Nazar | Jamshid Muslimov

2022-08-24 11:18:27 Ochish/sharhlash

2022-08-23 18:02:54 Ибн Қоййим раҳимаҳуллоҳ дедилар:
"Қалб касалликлари тана касалликларидан хавфлироқдир. Чунки тана касаллиги соҳибини ўлимга олиб боради, қалб касаллиги эса соҳибини абадий бахтсизликка етаклайди. Бу касалликка илмдан бошқа даво йўқ. Илм қалб учун зарурлиги, мисоли сувини йўқотган балиқ ўлганидек "

Мифтаҳу дарис саъада, 140 Ochish/sharhlash

2022-08-23 13:29:33 Ochish/sharhlash

2022-08-23 12:54:30 Кечирасизлар бу мавзунинг давом этаётганига. Эҳтимол мана шу нарса муаммоларимизнинг туб илдизидаги ялмоғизнинг жонидир?

Болаликдан ўз фикрини айта олиш, шубҳаланган нарсани савол остига олишдан қайтарилади. Оқибатда жамият ТАНҚИДОФОБИЯ касаллигига чалинган. Тузалмасак бўлмайди.

Яна бир иллат бор, бу – "гипер-танқидчилик", бизда кўп учрамайди, бу нарса 19-20 асрларда замонавий тарих фанида кузатилган, ва тузатилиб боряпти. Бу ҳақда алоҳида ёзаман, насиб қилса. Аммо мен кўраётган нарса – оиладан тортиб, мактаб, отм, ишхоналар, зиёлилар, мансабдорларгача "танқидофобия" касаллигига дучор бўлган.

Танқид бу – у ёки бу қараш, ғоя, фикр, иш, тизим ва ҳ.к.ни тўғрилигини, самарасини, сифатини, мувофиқлигини, изчиллигини савол остига олиш, уларда кўринган хатони кўрсатиш.

Албатта танқид ҳам хато бўлиши мумкин, чунки у ҳам фикр. Танқид берган таклиф беришга мажбур эмас, аммо тўғри шаклланган танқиддан ечим топиш қийинмас.

Танқидий фикрлаш сурункали етишмовчилиги танқиддан хайиқиш, яъни "танқидофобияни" кучайтиради. Натижада "фақат авторитет ва "тепа" танқид қилиши мумкин, қолганлар жим ўтирсин" деган ўта зарарли ишонч чуқурлашади. Авторитет ва бошлиқ танқидсиз кўзи ўтмаслашади, нафси айнийди, ақли бузилади, ўзи муаммоларни келтириб чиқаради. Изчил танқид йўқлигидан одамлар ўз аламига даво топа олмай, оғзини тикиб ўзини томдан ташлайди, ўзини ёқади... Кўпчилиги эса бутун умр рўшнолик кўрмай яшайди.

Ёшларда изчил фикрлаш, танқидий мушоҳада, таҳлилий кўникмаларини ошириш керак.

Нима таклифлар бор яна? Ochish/sharhlash

2022-08-22 22:34:12 Фақат ўзига ишонмаган танқиддан, саволдан, фикрдан қўрқади.

Холис танқид, савол ва фикрдан имконият топади: ё хатосини тузатади, ё бир нарсани ўргатади ё ўзи янги нарсани ўзи учун кашф қилади.

Ёки... Танқидни истамаган унинг нималигини билмайди. Ochish/sharhlash

2022-08-16 10:31:17 Таассубли ва кўр тақлидли даҳрийлик кўп учрайди. Мусулмон сиймоси жоҳил жамиятда моддий мувафаққият ва жаннатийлик кафолатдек бўлиб кўринганидек, даҳрийлик "илмийлик", "маданийлик", "ақллилик" бўлиб кўринади.

Омма динга тўда-тўда бўлиб манфаат учун киргандек, ўша манфаат учун тўда-тўда бўлиб "модний" даҳрийликка киради.

Манфаат деганда на қалб, на ақл манфаати кўзда тутилди. Кўпроқ ҳавога берилган нафс манфаати. Ochish/sharhlash

2022-08-11 09:19:43 Millat buyukligi tasodifan chiqib qolgan geniylar bilan emas, iloji boricha ko'proq odamga farovon hayot va o'z-aktualizatsiya imkoni berilganligi bilan o'lchanadi.

Karikatura: @habikatura Ochish/sharhlash