2021-05-25 16:49:57
O'qing va dunyo kezing...
Litseyni bitirganimga 20 yil to’libdi. 20 yil oldin 25-may oqshomini qanday nishonlaganimiz kechagidek esimda...
U davrlar dunyodagi eng ulkan orzuimiz Toshkentda o’zimiz xohlagan oliy o’quv yurtiga o’qishga kirish edi. Undan uyog’ini ko’ra olmagan edik...
Maktabni bitirib, haqiqiy hayot ostonasiga endi qadam qo’yayotgan yoshlarga eski bir postimni ulashmoqchiman... Shoyad, ibrat bo’lsa...Ukalar, singiljonlar! O'qinglar, dunyo kezinglar. Sizlarni bundan nima to'sib turibdi? Pulingiz kammi? Repetitorga, til markaziga qatnashga mablag' yetishmayaptimi?
Busiz ham eplasa bo'ladi-ku. Miyangiz soppa-sog'mi? To'rt muchangiz salomatmi? Daftar-qalamingiz, yeyishga non-choyingiz, boshingizda boshpanangiz bormi? O'qish uchun yana nima kerak? Kitob bo'lsa kifoya-ku.
Men 90-yillarda, O'zbekistonda iqtisodiy qiyinchilikning eng og'ir pallalarida, qishloqda ulg'ayganman. Hashar yo'li bilan qurilgan 9 yillik maktabda o'qiganman. Keyinroq tuman markazidagi litseyga o'qishga o'tganman.
Qaysidir yili maktabga olib borish uchun hatto daftarim bo'lmagan. Oilamizda moddiy qiyinchilik juda qattiq bo'lgan shekilli, dadamga daftar olib bering, deb so'ramaganman ham. Chunki ortiqcha pul bo'lganda, albatta, olib bergan bo'lardi.
O'tgan yildan qolgan daftarlarning yozilmagan oppoq varaqlarini ajratib olib, ularni bir-biriga ustma-ust qo'yib, daftar yasaganman. Muqovasi daftarga o'xshasin deb ustini yashil yoki qizil qalam bilan bo'yab chiqqanman. Ruchka bilan muqovaning o'rtasiga 4-5 qator chiziq tortganman, dars nomini va ism-familiyamni yozish uchun. Varaqlarni bir-biriga igna-ip bilan tikib ulaganman... Bir yilni shu daftarlar bilan o'tkazganman...
Qish uchun paltom bo'lmagan. Bir yosh katta akam bilan bitta paltoni kiyardik. Men tushdan keyin 2-smenada o'qiganim uchun akamning maktabdan qaytishini kutardim. U kelishi bilan paltoni kiyib, o'qishga ketardim.
Xitoyning arzon dermantin etiklari bo'lardi. 1-2 hafta kiysangiz yorilib ketardi. Yirtilgan etik kiyishga rosa uyalardim. Akam ustiga boshqa charm qoplab, yoriqlari ko'rinmaydigan qilib qo'lda tikib bergan edi...
Maktabimizning kichkina kutubxonasi bo'lardi. Men o'qib chiqmagan badiiy kitobi qolmagan. Uyimda 20-30 tacha o'zimning kitoblarim bo'lardi. Ko'pi dadamniki. Ularning har birini kamida 2-3 martadan o'qib chiqqanman. Nega? Chunki o'qishga boshqa kitob topa olmaganman.
Rubob bo'yicha musiqa maktabiga qatnardim. Bir kuni maktabga borsam, zalning o'rtasida uyum-uyum kitoblar, minglab badiiy kitoblar yotibdi...
Bular qayerdan keldi??? Bilsam, qishlog'imiz kolxozining katta kutubxonasi bor ekan; shu kutubxona yopilibdi, ya'ni binosini olib boshqa qaysidir tashkilotga berishibdi. Kitoblarni qo'ygani joy topilmagani uchun musiqa maktabining zaliga olib kelib tashlashibdi... Qishlog'imizda shunday kutubxona bor ekan... Buni menga hech kim aytmagan, bunday kutubxona borligini bilmaganman... Shunaqa alam qilgan...
Afsus, endi bu kutubxona ham yo'q edi... Zalda uyulib yotgan kitoblarni keyin nima qilishgan, bilmayman, qayergadir olib ketishgan. Ulardan olib rosa o'qigim kelgan, ammo olishga, birovdan so'rashga uyalganman. Eslasam, haligacha ichim tirnaladi...
Bugun hamma narsam bor. Vashingtonda dunyoning eng ulkan Kongress kutubxonasi joylashgan. Shaharda ko'plab davlat kutubxonalari bor. Hammasidan foydalanish tekin. Borishga erinsam, "Kindle" readerimga internet orqali bir soniyada yuklab olaman. Ammo...
Bugun avvalgidek kitobxonligim yo'q. Bugun dangasaman. Ilgarigidek kitobga tashnalik, soatlab kitob o'qish yo'q. Nega? Nazarimda, odamda hashamat kuchaygan sari, qulaylik ortgan sari dangasaligi ham ortib boradi.
Bugun dunyoning istalgan burchagi bir qadam. Aqlli, ilmli, qaysdir sohaning bilimdoni bo'lgan odamlarga bugun hech qayerda chegara yo'q. Xohlang AQShda, xohlang Avstraliya yoki Yaponiyada o'qing, ishlang. Mutaxassis bo'lsangiz bas.
Hamma narsaga erishsa bo'ladi. O'zbekistonda tug'ilganingiz, o'zbekligingiz yoki qishloqda, dehqonning bolasi ekaningiz bunga aslo to'siq bo'la olmaydi. Hammasi o'zingizga bog'liq!
@siz_uchun_grantlar
7.9K viewsedited 13:49