#Рамазонга_тайёргарлик #Рўза_китоби (1) Рўзанинг таърифи, уни | Халқ табобати

#Рамазонга_тайёргарлик
#Рўза_китоби (1)
Рўзанинг таърифи, унинг турлари, шартлари, ҳукми, Кимларга вожиб бўлиши, дуруст бўлиш шартлари, рўзани бузувчи амаллар, каффорат, рўзани бузмайдиган амаллар ва унинг макруҳлари ҳамда суннатлари ҳақида.

1) Рўзанинг таърифи нима?
«Рўза» деб луғатда бир нарсадан ўзини тийишга айтилади.
Шариатда эса тонг отгандан то қуёш ботгунга қадар Аллоҳ таолога ибодат қилишни ният қилган ҳолда емоқ, ичмоқ ва жимоъ қилмоқ(жинсий алоқа)дан тийилмоқдир.

2) Рўза неча турга бўлинади?
Уч турга бўлинади:
а) фарз рўза;
б) вожиб рўза;
в) нафл рўза.

3) Фарз рўза қандай рўза?
Фарз рўза Аллоҳ таоло томонидан қатъий буюрилган бўлиб, у икки турга бўлинади:
а) Муайян (маълум вақтга тайинланган) фарз рўзаси. Бунга Рамазон рўзаси мисол бўлади. Чунки бу рўза Рамазон ойига тайин қилинган.
б) Муайян бўлмаган фарз рўзаси.
Масалан, каффорат ва Рамазоннинг қазо рўзаси.

4) Вожиб рўза неча турга бўлинади?
Икки турга бўлинади.
а) Муайян (маълум вақтга тайинланган) вожиб рўзаси.
Масалан, муайян назр рўзаси. Бир киши шу ҳафтанинг пайшанба куни рўза тутишни назр қилдим деса, муайян назр рўзани ният қилган бўлади. Чунки у назр рўзани пайшанба кунга тайин қилди.
б) Муайян бўлмаган вожиб рўза.
Масалан, муайян бўлмаган назр рўзаси.

Бир киши бир кун рўза ту тишни назр қилдим деса, муайян бўлмаган назр рўзани ният қилган бўлади ва қайси кунда бўлса ҳам тутса бўлади.

5) Нафл рўза неча турга бўлинади?
Нафл рўзаларнинг барчаси бир турлидир.

6) Бизга қайси рўза фарз?
Бизга Рамазон ойидаги рўза фарз.

7) Фарзлигининг далили нима?
Аллоҳ таоло шундай марҳамат қилади: «Эй иймон келтирганлар! Сизлардан аввалгиларга фарз қилинганидек, сизларга ҳам рўза фарз қилинди. Шоядки, тақво қилсангиз». (Бақара сураси, 183-оят).

«Рамазон ойи унда одамларга ҳидоят ҳамда ҳидояту фурқондан иборат очиқ-ойдин ҳужжатлар бўлиб, Қуръон нозил қилинган. Сизлардан ким бу ойда ҳозир бўлса, рўзасини тутсин».

«Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам: «Ислом беш нарса устига бино қилинган: «Лаа илааҳа иллаллоҳу, Муҳаммадур Расулуллоҳ» деб шаҳодат келтириш, намозни тўкис адо этиш, закот бериш, ҳаж қилиш ва Рамазон рўзасини тутиш», дедилар». Имом Бухорий, Муслим, Термизий ва Насоий ривоят қилган.

8) Рўза тутиш вақти қачон?
Субҳи содиқ(тонг отган)дан то қуёш ботгунча.

9) Бир киши ҳали тонг отмади деган гумон билан саҳарлик қилса-ю, тонг отган бўлса ёки қуёш ботган деган гумон билан ифторлик қилса-ю, қуёш ботмаган бўлса, нима қилади?
Ўша кунги рўзасининг қазосини тутади, каффорат бермайди. Чунки у қасддан емади.

10) Бир киши тонг отган-отмаганлиги ҳақида шакка тушса, нима қилади?
Емаслиги афзалроқдир. Бордию еса, бироқ тонг отганидан кейин еганига аниқ ишонч ҳосил қилмаса, рўзаси тугал бўлади. Кейин қазосини тутиб қўяди.

11) Рўзаниг шартлари нималар?
Рўзанинг шартлари уч турли бўлади:
1. Рўзанинг вожиб бўлиш шартлари.
Улар:
а) Мусулмон бўлиш.
б) Ақлли бўлиш.
в) Балоғатга етган бўлиш.
2. Рўзани адо этишни вожиб қиладиган шартлар.
а) соғлом бўлиш.
б) муқим бўлиш, яъни сафарда бўлмаслик.
Агар соғлом ёки муқим бўлмаган киши ҳам Рамазон рўзасини тутса, рўзаси ўтади. Лекин унга рўза тутиши фарз эмас. Соғайганидан кейин ёки сафардан келгач, Рамазондан бошқа кунларда тутиб берса ҳам бўлади.
3. Рўзанинг адо бўлиш шартлари.
а) ният;
б) ҳайз ва нифосдан пок бўлиш;
в) рўзани бузадиган амаллар содир бўлмаслиги.
Агар киши рўзани ният қилмаса ёки аёл киши ҳайз ва нифосдан пок бўлмай рўза тутса, рўзаси адо бўлмайди, яъни ўтмайди.

12) Рўзанинг нияти нима?
Қалби билан рўза тутишни қасд қилмоқ ёки саҳарлик учун уйғонишни азму қарор қилишдир. Тил билан талаффуз қилиш шарт эмас. Балки у суннатдир.

"Ҳанафий фиқҳидан савол-жавоблар" китобидан.
ЭСЛАТИНГ! ЗЕРО, ЭСЛАТМА МЎМИНЛАРГА МАНФААТ ЕТКАЗУР (Зориёт сураси, 55 оят).

https://t.me/sharq_tabobati