2022-08-24 14:03:18
ЎЗБЕКНИНГ ОНАСИ
Отам қазо қилган йиллар эди. Отам борлигида ҳеч биримизнинг бошимизда рўзғор ташвиши йўқ эди, қаердан нима келиб, қаёққа кетаётганини билмас, ҳамма ёқ тўкин сочинчилик эди. Жўжабирдай жон билан қолиб кетган онам, нима қилишини билмай, охири ўзини деҳқончиликка урди. Давлатга ўн беш тонна полиз маҳсулотлари етиштириб бериш эвазига, Мирзачўлдан бир ярим гектар ер олиб, қовун тарвуз экишга киришиб кетди. Аммо деҳқончиликнинг ҳам ўзига яраша харажатлари кўп экан. Чайла қуриш, трактор билан ер ағдариш, сув келтириш, уруғ экиш, ариқ қазиш, чопиқ қилиш, жуякларга ишлов бериш ҳаммаси катта ҳаражат ва меҳнат талаб қилар, илик узилди пайт келган, қозон сувга солиб ўтирилган пайтлар эди. Очлик ва ҳолсизликдан силла қурирди.
Рўзғорнинг ишонгани биттагина сигир эди. Сути пешма-пеш ичилар, қатиғи уютилар, ёғи овқатга ишлатиларди. Ҳамманинг хаёли сигирда, сув берардик, ўт ташлардик, ҳўлу-қуруқ нимаики топилса оғзига тутардик. Бир кун эрталаб, донг қотиб қолдик. Сигир, қорни шишиб, оёғи осмонда ағанаб ётарди. Бу аччиқ қисматнинг заҳрини дарҳол сезган норасида сингилларим, қий-чув, йиғи-сиғига тушди. Маълум бўлишича, пахтазорга қўйилган, селитра солинган сув, кечаси ариқларни бузиб, сигир боғланган жойгача келган ва сигир сувдан ичган-у, заҳарланиб ўлган.
Сингилларим, онамнинг рўзғор тебратиш учун қийналаётганлигини билганидан, ҳамма оғирлик яна онамнинг бўйнига тушаётганидан, юраклари эзилиб йиғлашарди. Отам ўлганидан сўнг, бир кунда улғайиб қолган акам, бошини кўтаролмас, унсиз ҳиқилларди. Отам ўлган куниёқ, онамнинг қоп қора сочлари бир кунда оппоқ оқариб кетган, онамнинг яна танг аҳволда қолгани, яна азобланиши хўрлигимни кетирарди.
Йиғи товшини эшитиб, қўшни деҳқонлар, ҳол сўрагани келишди. Униси у деди, буниси бу деди, охири сигирни сўйиб, гўштини қассобга арзонроқ нархга топширадиган бўлишди.
-Етим болаларнинг ҳаққи бу, оч қолганда ўлимтик ейиш ҳам жоиз. Етимга ҳалол. Ким билиб ўтирибди, ҳозир сигирни терисини шиламизу, гўштини топшириб юборамиз, пули билан то қовун пишгунча, рўзғор тебратиб турасизлар, етим еса гуноҳи йўқ, Худо ҳам кечиради, - деди тўпланишган эркаклар. Онам кўнмади.
- Етим одам бўлмасми, етиб отга минмасми?! Бу норасидалар ҳам бир кун одам бўлиб кетар. Ҳаммага чиққан кун, бир кун буларнинг ҳам бошига чиқар. Ўлимтикнинг пулига боқиб, эртага отасига нима деб жавоб бераман. Худодан қўрқмайманми мен... Йўқ, болаларим қани кетмонни олиб келинглар, чуқур қазиб, сигирни кўмиб ташлаймиз. Қул ўлмай ризқи камимас. Ризқимиз шу сигир орқасидан келиб турганди. Энди Худо бошқа ёқдан берса ажабмас. Худонинг ризқ беришига ишонмаслик, Худога ишонмасликдир, – деди онам.
Ўша куни шоша пиша сигирни кўмиб ташладик. Чунки, одамлар орасида сигирни менга беринг, мен олиб кетаман, деяётганлари ҳам бор эди.
МУҲАММАД ИСМОИЛ
Ибрат учун яқинларга юборинг!
631 views11:03
Z
