Аклли булиш учун нима килиш керак? Келинг, аввало акл нима эка | Dr. Gavhar Darvish (Psixoterapevt, Psixiatr, Narkolog, PhD)

Аклли булиш учун нима килиш керак?
Келинг, аввало акл нима эканлигини билиб оламиз. Аввало мукаддас китобларимизга назар соламиз. Қуръони каримда ақлга тааллуқли сўзлар 50 марта ишлатилган. «Ақл эгалари» деган жумла эса 10 мартадан кўпроқ ишлатилган. Шунинг ўзи ҳам Қуръон ақлга катта эътибор берганининг далилидир. Ақл арабча сўз бўлиб, луғатда “тутиш”, “қайтариш”, “боғлаш” каби маъноларни англатади. Ақл ўзагидан олинган “иқол” сўзи чорва ҳайвонларини боғлаб қўйиладиган “тушов”, “занжир”, “кишан” деган маъноларни ифода этади. Тушов чорва ҳайвонини қочиб кетишдан сақлаб, экинларни пайхон қилиши, бировга жароҳат етказиши, ўзи йўқолиб қолиши каби зарарларнинг олдини олганидек, инсондаги ақл ҳам ўз эгасини ёмон ахлоқлардан, зарарли ишлардан қайтариб, уни инсонийлик чегарасида ушлаб туради.
Агар тарихга назар соладиган бўлсак, ота-боболаримиз доно мутафаккирлар булганлиги хаммамизга маълум.Фаробий ақл инсонгагина берилган буюк қувват бўлиб, у инсоннинг бахтга эришувининг асоси, деб билади. Айнан шундай деган: “Ақл фақат инсонгагина ҳос бўлган туғма қувват руҳий куч билан боғлиқдир”, дейди. Ўз ўзидан англашиладики, айнан шу фикрда акл ҳақида сўз кетяпти. Интеллект тушунчасини 19 асрда англиялик олим Ф.Гальтон киритган. Акл эса бизга 7 асрдан бошлаб таниш булган атамадир. Аждодларимиз эса буни аллақачонлар гапириб, исботлаб бўлишган (давоми бор). Муаллиф Гавҳар Тешабоева @Psixoterapevtuz